Giáo án Ngữ văn 11 tuần 33 bài: Tóm tắt văn bản nghị luận

GIÁO ÁN NGỮ VĂN LỚP 11
Làm văn: LUYỆN TẬP TÓM TẮT VĂN BẢN NGHỊ LUẬN
~~*~~
A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:
Giúp HS:
- Hoàn thiện kĩ năng tóm tắt văn bản nghị luận.
- Biết vận dụng kĩ năng tóm tắt vào việc đọc hiểu văn bản nghị luận và làm
văn.
B. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
• Ổn định:
• KT bài cũ:
• Bài mới:
Hoạt động của GV & HS

Nội dung cần đạt

HĐ 1: GV hướng dẫn HS I. Tóm tắt đoạn trích Khoảnh khắc truyện
tóm tắt đoạn trích Khoảnh ngắn của Bùi Hiển:
khắc truyện ngắn.
Đọc, đánh dấu những câu
mang ý chính trong bài và
viết thành VB tóm tắt
khoảng 20 dòng.

1. Đoạn trích gồm 8 đoạn:
- Đoạn 1: TG cho rằng cốt truyện (tình tiết)
đối với truyện ngắn không quan trọng.
- Đoạn 2: Vấn đề dung lượng đáng bàn hơn.
Truyện ngắn là một đoạn trong bài thơ dài
của số phận nhân loại.
- Đoạn 3: Vấn đề là chọn các đoạn, các

khoảnh khắc ấy.
- Đoạn 4: VD về truyện Ngựa người và
người ngựa của Nguyễn Công Hoan.


- Đoạn 5: VD truyện Đôi mắt của nam Cao.
- Đoạn 6: Vai trò, ý nghĩa của Khoảnh khắc
trong truyện ngắn.
- Đoạn 7: Điều kiện để chọn khoảnh khắc.
- Đoạn 8: Vai trò, vốn sống của nhà văn.
GV hướng dẫn HS tìm ý 2. Tìm ý chính của mỗi đoạn:
chính của mỗi đoạn.

- Đoạn 1: Vấn đề quan tọng trong truyện

HS đọc từng đoạn và tóm

ngắn không phải là ở tình tiết mà là ở sự

tắt nội dung chính đoạn đó.

vang vọng vào tâm hồn, ở ấn tượng lưu lại
trong trí nhớ người đọc.
- Đoạn 2: Đáng chú ý hơn là vấn đề dung
lượng thể loại. Truyện ngắn là một đoạn
trong cả bài thơ dài vô tận của số phận
nhân loại, là một chương rút ra trong
truyện dài.
- Đoạn 3: Vậy vấn đề đặt ra là việc phải biết
chọn thật xác đáng cái khoảnh khắc ấy.

- Đoạn 4: Khoảnh khắc trong truyện ngắn
Người ngựa, ngựa người của NCH là cuộc
gặp gỡ tình cờ giữa hai người trong thời
khắc cuối năm, để từ đó nhấn mạnh đến
cực độ những tủi cực, bi đát, tạo nên ở
người đọc những chua xót ngậm ngùi cho
số phận con người trong những hoàn cảnh
ngặt nghèo.
- Đoạn 5: Trong Đôi mắt của Nam Cao, cái
khoảnh khắc được chọn là thời điểm đầu


thời kì chống Pháp, qua mấy lời độc thoại
về người nông dân, về cuộc kháng chiến
của nhân vật, qua một cảnh sinh hoạt trong
gia đình Hoàng, để phơi bày bản chất của
cả một kiểu ngườảotí thức như Hoàng.
- Đoạn 6: Vậy khoảnh khắc là thời điểm mà
ở đó nhân vật buộc phải bộc lộ những tính
cách chủ yếu của mình, chi phối cách sống,
cách nghĩ, cách ứng xử, số phận của nhân
vật.
- Đoạn 7: Điều kiện để chọn khoảnh khắc là
vốn sống, sự am hiểu con người và cuộc
đời, tài năng của chính nhà văn.
- Đoạn 8: Trong đó, vai trò vốn sống nhiều
mặt của nhà văn là điều hết sức quan trọng.
3. Nối các nội dung trên sẽ có một bản tóm tắt
hoàn chỉnh.

II. Tóm tắt bài Thương tiếc nhà văn Nguyên
Hồng của Nguyễn Đăng Mạnh
Để có một bản tóm tắt
hoàn chỉnh, công việc tiếp
theo là gì?
HĐ 2: GV xem gợi ý trong
SGK để gợi ý HS tóm tắt
văn bản Thương tiếc nhà
văn Nguyên Hồng.

III. Viết bản tóm tắt:


HĐ 3: GV dành khoảng
thời gian 15 – 20 phút để
HS viết tóm tắt cho một
trong hai văn bản trên.
GV chọn một vài bài tiêu
biểu đọc và nêu nhận xét,
có thể cho điểm khuyến
khích.
* Củng cố, dặn dò:
- Nắm được các thao tác tóm tắt một VB nghị luận.
- Soạn bài Tây Tiến