Giáo án Ngữ văn 12 tuần 31 bài: Phong cách ngôn ngữ hành chính

GIÁO ÁN NGỮ VĂN LỚP 12
PHONG CÁCH NGÔN NGỮ HÀNH CHÍNH

I. Mục tiêu bài học
1.Kiến thức : Giúp HS :
- Nắm vững đặc điểm của ngôn ngữ dùng trong các văn bản hành chính và
các đặc trưng cơ bản của phong cách ngôn ngữ hành chính.
2. Kĩ năng:
- Có kĩ năng hoàn chỉnh văn bản theo mẫu in sẵn của nhà nước, hoặc có thể
tự soạn thảo những văn bản thông dụng như đơn từ, biên bản...khi cần thiết.
3. Thái độ:
Có ý thức chú ý tìm hiểu để có thể sử dụng trong cuộc sống.
II. Chuẩn bị của GV và HS
- Giáo viên: SGK, SGV, bài soạn. tài liệu tham khảo
- Học sinh: SGK, vở ghi, vở soạn.
III.Tiến trình dạy học
1. Kiểm tra bài cũ: Không
2. Bài mới

Hoạt động của GV và HS

Nội dung cần đạt

Tiết 1

I.Văn bản hành chính và ngôn ngữ

HĐ1: Tìm hiểu văn bản hành

hành chính

chính và ngôn ngữ hành chính
- HS lần lượt đọc các văn bản

1.Văn bản hành chính

1,2,3 và nhận xét
1


Hoạt động của GV và HS

Nội dung cần đạt
a. Ví dụ
- Văn bản 1: Nghị định của Chính phủ ban
hành điều lệ bảo hiểm y tế.
- Văn bản 2: Giấy chứng nhận tốt nghiệp
trung học phổ thông ( tạm thời).
- Văn bản 3: Đơn xin học nghề.

- Văn bản hành chính thường có

b.Nhận xét
-Văn bản hành chính thường là: nghị

những dạng nào ?

định, quyết định, giấy chứng nhận, đơn từ,
văn bằng...
- Nhận xét về đặc điểm chung của
các văn bản đó ?

- Giống nhau:
Tính khuân mẫu; từ ngữ hành chính;
(đều được sử dụng trong cỏc cơ quan nhà
nước, các đoàn thể từ trung ương đến cơ

( GV gợi ý HS phát biểu ý kiến

sở như : pháp lệnh, nghị quyết,công văn,

nhận xét các loại văn bản những

đơn từ, văn bằng, hợp đồng, hóa đơn,

điểm giống nhau về khuôn mẫu, về

hiệp định…)

từ ngữ hành chính... khác nhau về

- Khỏc nhau:

nhân vật giao tiếp, mục đích...)

Nhõn vật giao tiếp; mục đích giao tiếp
(Mỗi loại văn bản thuộc phạm vi ,quyền
hạn khácc nhau,đối tượng thực hiện khác
nhau).

- Từ nhận xét các văn bản trên,

hãy rút ra các đặc điểm tiêu biểu

2.Ngôn ngữ hành chính
- Về cách trình bày: Các văn bản đều

về ngôn ngữ của các văn bản hành được soạn thảo theo một kết cấu thống
2


Hoạt động của GV và HS

Nội dung cần đạt

chính ?

nhất, thường có 3 phần theo một khuôn

HS làm việc cá nhân, trả lời.

mẫu nhất định.

GV chốt lại nội dung.

- Về từ ngữ: Có một lớp từ ngữ hành
chính được dùng với tần số cao: căn cứ...,
được sự uỷ nhiệm của..., tại công văn số...,
nay quyết định, có hiệu lực từ ngày...
- Về kiểu câu: Có những văn bản tuy
dài nhưng kết cấu chỉ là một câu. Mỗi một
ý quan trọng thường được tách ra và xuống

dòng, viết hoa đầu dòng.

II.Đặc trưng của phong cách ngôn ngữ
hành chính
HĐ 2: Tìm hiểu đặc trưng của
phong cách ngôn ngữ hành chính
- Ngôn ngữ hành chính có những
đặc trưng nào ? Thế nào là tính

1.Tính khuôn mẫu
- Kết cấu văn bản thống nhất gồm 3 phần:

khuôn mẫu ?

a.Phần đầu:

HS làm việc cá nhân, trả lời.

+ Quốc hiệu và tiêu ngữ

GV chốt lại nội dung.

+ Tên cơ quan ban hành văn bản,
bên dưới là số hiệu văn bản.
+Địa điểm và thời gian ban hành
văn bản.
b.Phần chính: Nội dung chính của văn
bản.
c.Phần cuối:

3


Hoạt động của GV và HS

Nội dung cần đạt
+ Chức vụ, chữ kí và họ tên của người kí
văn bản, dấu của cơ quan.
+ Nơi nhận.

2.Tính minh xác
- Tính minh xác biểu hiện như thế

- Mỗi từ chỉ có một nghĩa, mỗi câu chỉ có

nào ?

một ý.

HS làm việc cá nhân, trả lời.

- Không dùng các biện pháp tu từ hoặc lối

GV chốt lại nội dung.

biểu đạt hàm ý.
- Ngôn từ trong văn bản hành chính là
những chứng tích pháp lí, nên không thể
tuỳ tiện xoá bỏ, thay đổi, sửa chữa, phải
chính xác đến từng dấu chấm, phẩy.

- Các văn bản nhà nước cần chính xác
ngày tháng văn bản có hiệu lực, cả chữ kí
của người ban hành văn bản.

3.Tính công vụ
- Thế nào là tính công vụ trong
văn bản hành chính ?

- Những biểu đạt tình cảm của cá nhân bị
hạn chế tới mức tối đa.
- Trong đơn từ của cá nhân, khi muốn
trình bày sự việc, người ta chú trọng đến
những từ ngữ biểu ý hơn là biểu cảm.
- Từ ngữ trong văn bản hành chính là lớp
từ ngữ toàn dân.

4


Hoạt động của GV và HS
* HS đọc ghi nhớ SGK tr 171

Nội dung cần đạt
* Ghi nhớ SGK tr 171

Củng cố, dặn dò tiết 1
- Các loại văn bản hành chính.
- Đặc trưng của phong cách ngôn
ngữ hành chính.

Tiết 2:
III.Luyện tập

HĐ3: Hướng dẫn luyện tập

Bài tập 1
Một số loại văn bản hành chính
thường liên quan đến công việc học tập

- Kể tên một số loại văn bản hành trong nhà trường: Giấy khai sinh, đơn xin
chính thường liên quan đến công phép ( nghỉ học, chuyển lớp, bảo lưu kết
việc học tập trong nhà trường ?
HS làm việc cá nhân, phát biểu.

quả học tập), giấy chứng nhận tốt nghiệp,
lí lịch, đơn xin vào Đoàn TNCS HCM...

GV nhận xét.
Bài tập 2
Một số đặc điểm tiêu biểu của văn bản
Quyết định về việc ban hành Chương trình
trung học cơ sở.
Thảo luận nhóm (theo bàn)
- HS đọc văn bản Quyết định về

- Trình bày: kết cấu 3 phần theo khuôn
mẫu chung.

việc ban hành Chương trình trung - Từ ngữ: dùng nhiều từ ngữ hành chính
5

Hoạt động của GV và HS

Nội dung cần đạt

học cơ sở

(quyết định, ban hành, căn cứ, nghị định,

- Nêu đặc điểm tiêu biểu về cách

quyền hạn, trách nhiệm, quản lí nhà nước,

trình bày văn bản, về từ ngữ, kiểu chỉ thị, hiệu lực, hướng dẫn, thi hành...).
câu ?

- Ngắt dòng, ngắt ý và đánh số rõ ràng,

- HS thảo luận theo yêu cầu, phát mạch lạc.
biểu.
- GV sửa chữa, chuẩn xác nội

Bài tập 3

dung

Ghi biên bản một cuộc họp theo
phong cách ngôn ngữ hành chính.
- Biên bản họp sinh hoạt lớp cuối tuần.

- Biên bản họp lớp xét hạnh kiểm cuối
năm.

- Ghi biên bản một cuộc họp theo

* Ghi biên bản cần chú trọng những nội

phong cách ngôn ngữ hành chính? dung sau:
- GV hướng dẫn - HS tự lựa chọn

- Quốc hiệu, tiêu ngữ, tên văn bản.

viết một văn bản hoàn chỉnh,

- Địa điểm và thời gian họp.

trình bày.

- Thành phần cuộc họp.
- Nội dung họp: Người điều khiển, người
phát biểu, nội dung thảo luận, kết luận
cuộc họp.
- Chữ kí của chủ toạ và thư kí.

6


Hoạt động của GV và HS

Nội dung cần đạt

3. Củng cố:
Ngôn ngữ hành chính,đặc trưng của phong cách ngôn ngữ hành chính.
4. Dặn dò:
Học bài cũ + soạn bài mới Văn bản tổng kết

7