Giáo án Ngữ văn 12 tuần 28 bài: Diễn đạt trong văn nghị luận

Tiết thứ: 84

GIÁO ÁN NGỮ VĂN LỚP 12
DIỄN ĐẠT TRONG VĂN NGHỊ LUẬN

A- MỤC TIÊU BÀI HỌC
- Có ý thức một cách đầy đủ về chuẩn mực ngôn từ của bài văn nghị luận.
- Biết cách tránh lỗi về dùng từ, viết câu, sử dụng giọng điệu không phù hợp
với chuẩn mực ngôn từ của bài văn nghị luận.
- Nâng cao kĩ năng vận dụng những cách diễn đạt khác nhau để trình bày vấn
đề một cách linh hoạt, sáng tạo.
B- PHƯƠNG PHÁP VÀ PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC
1. Phương pháp dạy học:
Bài học này là bài thực hành nên phương pháp dạy chủ yếu là kết hợp làm
việc cá nhân, trao đổi theo nhóm để hoàn thành các bài tập.
2. Phương tiện dạy học:
SGK, GA, phiếu học tập của học sinh.
C- NỘI DUNG - TIẾN TRÌNH LÊN LỚP
Tiết 1

Hoạt động của GV & HS

Nội dung cần đạt
I. Cách sử dụng từ ngữ trong văn nghị luận

Bước 1: GV cho HS tìm hiểu
- Đây là hai đoạn văn nghị luận cùng viết về
ví dụ (1) (2) trong SGK và một chủ đề, cùng viết về một nội dung. Tuy


làm rõ các nội dung:

nhiên mỗi đoạn lại có cách dùng từ ngữ khác
- Cùng trình bày một nội nhau.
dung cơ bản giống nhau
- Nhược điểm lớn nhất của đoạn văn (1) là
nhưng cách dùng từ ngữ của dùng từ thiếu chính xác, không phù hợp vói đối
hai đoạn khác nhau như thế tượng được nói tới. Đó là những từ ngữ: nhàn
nào? Hãy chỉ rõ ưu điểm và rỗi, chẳng thích làm thơ, vẻ đẹp lung linh.
nhược điểm trong cách dùng
- ở đoạn văn (2) cũng còn mắc một số lỗi về
từ của mỗi đoạn.
dùng từ. Tuy nhiên, ở đoạn văn này đã biết cách
- Cho HS chỉ ra những từ ngữ
dùng không phù hợp. Yêu
cầu HS sửa lại những từ ngữ
này.

trích lại các từ ngữ được dùng để nó chính xác
cái thần trong con người Bác và thơ Bác của các
nhà nghiên cứu, các nhà thơ khác làm cho văn có
hình ảnh sinh động, giàu tính thuyết phục.
- Các từ ngữ: linh hồn Huy Cận; nỗi hắt hiu
trong cõi trời; hơi gió nhớ thương; một tiếng địch
buồn; sáo Thiên Thai; điệu ái tình; lời li
tao...được sử dụng đều thuộc lĩnh vực tinh thần,
mang nét nghĩ chung: u sầu, lặng lẽ rất phù hợp
với tâm trạng Huy Cận trong tập Lửa thiêng.

Bước 2: GV tiếp tục cho HS
- Các từ ngữ giàu tính gợi cảm (đìu hiu, ngậm

phân tích ví dụ ở bài tập 2 và
trả lời các câu hỏi trong SGK. ngùi dài, than van, cảm thương) cùng với lối
xưng hô đặc biệt (chàng) và hàng loạt các thành
phần chức năng nêu bật sự đồng điệu giữa người
viết (Xuân Diệu) với nhà thơ Huy Cận.
- Bài tập yêu cầu sửa chữa lỗi dùng từ trong
đoạn văn:
+ Các từ ngữ sáo rỗng, không phù hợp với đối
Bước 3: GV tiếp tục cho HS
phân tích ví dụ ở bài tập 3 và tượng: Kịch tác gia vĩ đại, kiệt tác,...
trả lời các câu hỏi trong SGK.
+ Dùng từ không phù hợp với phong cách văn
bản chính luận: viết như nói, quá nhiều từ ngữ
thuộc phong cách ngôn ngữ sinh hoạt: người ta ai
Bước 4: GV hướng dẫn HS mà chẳng, chẳng là gì cả, phát bệnh.
tổng hợp lại vấn đề đi đến kết
luận yêu cầu sử dụng từ ngữ
trong văn nghị luận.