Giáo án Ngữ văn 12 tuần 29 bài: Hồn Trương Ba da hàng thịt Lưu Quang Vũ

GIÁO ÁN NGỮ VĂN LỚP 12

HỒN TRƯƠNG BA, DA HÀNG THỊT
( Trích )

Lưu Quang Vũ

học:
1- Ổn định:
- Kiểm tra số hs.
- Kiểm tra vệ sinh, nề nếp.
2- Kiểm tra bài cũ:
3- Tổ chức giờ dạy:
Phương pháp

Nội dung bài học

Hoạt động 1: Hướng dẫn tìm I- Tiểu dẫn:
hiểu phần tiểu dẫn.

1- Tác giả:

- Gv cho hs đọc phần tiểu dẫn - Lưu Quang Vũ ( 1948 - 1988 ) sinh ra ở Phú
và khái quát vài nét tiêu biểu Thọ, quê ở Quảng Nam.
về nhà soạn kịch Lưu Quang
Vũ.

- Ở những năm 80 của thế kỉ XX tên tuổi của Lưu
Quang Vũ nổi lên như một hiện tượng tạo tiếng

- Gv diễn thuyết thêm về tình vang. ( 50 vở kịch trong vòng 7,8 năm ).

hình xã hội khi vở kịch ra đời.
+ Cảm hứng sáng tạo và tài năng.
+ Không khí xã hội cùng đời sống sôi động.
- Học sinh tiếp tục dựa vào
phần tiểu dẫn để tìm hiểu vài
nét về tác phẩm.

- Nhiều vở kịch đoạt giải cao trong các kì hội
diễn.


- 1988 mất vì tai nạ giao thông.
- 2000 được tặng giải thưởng HCM về văn học
- Gv phân vai cho hs đọc đoạn nghệ thuật.
kịch, cần chú ý ngôn ngữ nhân

2- Tác phẩm:

vật.

- Sáng tác theo hướng khai thác cốt truyện văn
học dân gian → nhằm gởi gắm những suy nghĩ về
nhân sinh và phê phán một số hiện tượng tiêu cực.
- Đoạn trích thuộc cảnh VII & đoạn kết của vở
kịch: Diễn tả sự đau khổ, dằn vặt và quyết định
cuối vô cùng cao thương của hồn Trương Ba.
II- Đọc hiểu:

Hoạt động 2: Hướng dẫn đọc
hiểu.

1- Diễn biến tình huống kịch: Đoạn trích là lúc
xung đột lên đến đỉnh điểm.

1- Tìm hiểu diễn biến tình
huống kịch:
- GV cho hs tóm tắt diễn biến
tình huống kịch trong đoạn
trích.

- Hồn Trương Ba không thể sống thế này mãi, hồn
muốn thoát khỏi thân xác kềnh càng, thô lỗ.
- Cuộc đối thoại giữa hồn và xác với sự giễu cợt
tự đắc của xác khiến hồn càng trở nên đau khổ,
tuyệt vọng.

- Nhận xét.

- Thái độ cư xử của người thân khiến hồn Trương
Ba bế tắc: quyết định giải thoát.
TIẾT 02

- Cuộc gặp gỡ - đối thoại giữa hồn Trương Ba &
tiên Đế Thích để dẫn đến quyết định cuối của hồn
Trương Ba.
2- Hồn TB khi ngụ trong xác anh hàng thịt: Có


Bước 2: Tìm hiểu tình cảnh những thay đổi rõ rệt.
hồn TB khi ngụ trong xác anh - Không con chăm chỉ - hết lòng yêu thương vợ

hàng thịt:
con. Không con quan tâm đến chuyện của bà con
- Phân tích hoàn ảnh trớ trêu chòm xóm.
của hồn TB.

- Vụng về, thô lỗ, phũ phàng.

- Chú ý lời thoại với những - Con dâu: xót xa - ngỡ ngàng bởi không còn
người thân của TB.
được thấy hình ảnh con người “ hiền hậu, vui vẻ,
tốt lanh như thầy của chúng con xưa kia”
→ Những thay đổi này người thân phải chứng
kiến & chịu đựng.
Bước 3: Cuộc đối thoại giữa 3- Cuộc đối thoại giữa hồn TB và tiên Đế Thích Quyết định cuối của hồn Trương Ba:
hồn TB và tiên Đế Thích.
- Em hãy tìm những lời thoại

a) Ý nghĩa của lời thoại:

nào giữa hồn TB và tiên Đế - Là nơi tác giả gởi gắm những quan niệm về lẽ
Thích mà em cho là có chứa sống, cái chết và hạnh phúc.
đựng ý nghĩa sâu xa?

+ Không thể bên trong một đàng, bên ngoài một
nẻo...

- Vậy ý nghĩa đó là gì?

+ Sống nhờ vào đồ đạc ...
- Ý nghĩa:

+ Con người là một thể thống nhất, hồn và xác

- Qua lời thoại, hồn TB đã ý phải hài hoà, không thể có một tâm hồn thanh cao
thức như thế nào về hoàn cảnh trong một thân xác tội lỗi. Khi con người bị chi
của mình?

phối bởi những nhu cầu bản năng thì không nên
chỉ đổ tội cho xác và không thể an ủi, vỗ về bằng


vẻ đẹp siêu hình của tâm hồn.
+ Sống nhờ, sống gởi, sống chắp vá, khong được
là mình thì cuộc sống ấy thật là vô nghĩa.
- Qua lời thoại, nhân vật ý thức rõ hoàn cảnh của
- Nhận xét về quyết định cuối
của hồn TB?

mình: đầy trớ trêu và bi hài.
b) Quyết định cuối của hồn TB: cho cu Tị được
sống lại còn mình thì chết hẳn.
- Nguyên nhân:

+ Tại sao hồn TB lại đi đến
quyết định ấy? Có hợp lí
không?
+ Tính cách của TB lúc này?

+ Hồn TB ngày càng thấm thía nỗi đau xót trớ
trêu: bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo.
+ Có được nhận thức tỉnh táo + tình thương cu Tị

→ quyết định dứt khoát.
+ Cái chết cu Tị đẩy nhanh diễn biến kịch đễn
“mở nút”→ quyết định cho thấy nhân vật là một
con người nhân hậu, sáng suốt, giàu lòng tự trọng:
Đã ý thức được ý nghĩa sự sống.
- Ý nghĩa phê phán của đoạn trích:

- Ý nghĩa phê phán của đoạn

+ Chạy theo những ham muốn tầm thường về vật

trích?

chất, chỉ thích hưởng thu đến trớ trêu, thô thiển.
+ Lấy cớ là tâm hồn thanh cao mà không chăm lo
đến sinh hoạt vật chất, không phấn đấu vì hạnh
phúc toàn vẹn.
→ Là biểu hiện của chủ nghĩa duy tâm, chủ quan,
lười biếng không tưởng.


III- Kết luận: Đoạn trích đã khái quát ý nghĩa tư
tưởng và chiều sâu triết lí với ý nghĩa:
- Mâu thuẫn giữa linh hồn và xác thịt, giữa đạo
đức và tội lỗi.
- Bi kịch của con người không được sống thật với
mình

----------------------------------------------------------