Giáo án Lịch sử 5 bài 15: Chiến thắng biên giới thu đông 1950

LỊCH SỬ

CHIẾN THẮNG BIÊN GIỚI THU-ĐÔNG 1950

A. MỤC ĐÍCH YÊU CẦU :
Học xong bài này, HS biết:
 Tại sao ta quyết định mở chiến dịch biên giới thu- đông 1950.
 Trình bày sơ lược chiến dịch biên giới thu- đông 1950 .
 Ý nghĩa của chiến thắng Biên giới thu- đông 1950.
 Nêu được sự khác biệt giữa chiến thắng Việt Bắc thu – đông 1947 và
chiến thắng Biên giới thu- đông 1950.
B. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC :
 Phiếu học tập.
 Hình trong SGK phóng to
 Bản đồ Hành chính Việt Nam.
 Lược đồ chiến dịch Biên Giới thu-đông 1950 .
 Tư liệu về chiến dịch Biên Giới thu-đông 1950 .
C. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC :
Hoạt động dạy
Hoạt động học
I. Kiểm tra bài cu :
- Gọi học sinh lên bảng trả lời các câu
- 3 học sinh lần lượt len bài trả lời các
hỏi về nội dung bài trước . Sau đó nhận câu hỏi :
xét và cho điểm từng học sinh .
+ Thực dân Pháp mở cuộc tấn công lên
Việt Bắc nhằm âm mưu gì?
+ Thuật lại diễn biến chiến dịch Việt
Bắc thu đông 1947.
+ Nêu ý nghĩa của thắng lợi Việt Bắc
thu – đông 1947.

II. Dạy bài mới:
1. Giáo viên giới thiệu bài: Sau chiến thắng Việt Bắc , thế và lực của quân dân ta
đủ mạnh để chủ động tiến công địch . Chiến thắng thu – đông 1950 ở Biên giới
Việt Trung là một ví dụ . Để hiểu rõ chiến thắng ấy , các em cùng tìm hiểu bài
Chiến thắng Biên gới thu – đông 1950 .
2. Ta quyết định mơ chiến dịch Biên Giới thu-đông 1950.
Mục tiêu: H S nắm được tại sao ta quyết định mở chiến dịch biên giới thu- đông
1950.
- GV dùng bản đồ Việt Nam giới thiệu vùng Bắc Bộ.
+ GV dùng lược đồ giới thiệu căn cứ địa Việt Bắc, giới thiệu đến tỉnh nào thì dán
vào vị trí tỉnh đó một hình tròn màu đỏ .
+ Giới thiệu : Từ 1948 đến giữa năm 1950, ta mở một loạt các chiến dịch quân sự
và giành được nhiều thắng lợi . Trong tình hình đó ,thực dân Pháp âm mưu cô lập
căn cứ địa Việt Bắc :
 Chúng khóa biên giới Việt – Trung ( Tô đậm đường biên giới Việt Trung trên
lược đồ người mực màu )
1


 Tập trung lực lượng lớn ở Đông Bắc trong đó có 2 cứ điểm lớn là Cao Bằng,
Đông Khê ( Dán hình tròn đen lên 2 vị trí này ) . Ngoài ra còn người cứ điểm
khác, tạo thành một khu vực phòng ngự, có sự chỉ huy thống nhất và có thể
chi viện lẫn nhau .
- Giáo viên hỏi : Nếu để Pháp tiếp tục
- Học sinh trao đổi và nêu ý kiến : Nếu
kháo chặt biên giới Việt - Trung , sẽ ảnh tiếp tục để địch đóng quân tại đây và
hưởng gì đến Căn cứ địa Việt Bắc và
khóa chặt biên giới Việt – Trung thì Căn
kháng chiến của ta ?
cứ địa Việt Bắc bị cô lập không khai

thông được đường liên lạc quốc tế.
- Vậy nhiệm vụ của kháng chiến lúc này - Lúc này ta cần phá tan âm mưu khóa
là gì ?
chặt đường biên giới của địch, khai
thông biên giới, mở rộng quan hệ giữa ta
và quốc tế .
+ Vì sao ta quyết định mở chiến dịch
+ Phá tan âm mưu cô lập Căn cứ địa
biên giới thu- đông 1950 ?
Việt Bắc của địch. Tiêu diệt một bộ phận
quan trọng trong sinh lực địch, giải
phóng một phần vùng biên giới, mở
rộng căn cứ địa Việt Bắc , đánh thông
đường liên lạc quốc tế với các nước xã
hội chủ nghĩa ..
- GV chốt ý chính : Trước am mưu địch cô lập Việt Bắc, khóa chặt biên giới Việt –
trung của địch , Đảng và Chính phủ ta đã quyết định mở chiến dịch biên giới thuđông 1950 nhằm mục đích : Tiêu diệt một bộ phận quan trọng trong sinh lực địch,
giải phóng một phần vùng biên giới, mở rộng căn cứ địa Việt Bắc, đánh thông
đường liên lạc quốc tế với các nước xã hội chủ nghĩa .
3. Diễn biến, kết quả chiến dịch Biên
Giới thu – đông 1950
Mục tiêu: HS biết: Diễn biến chính của
chiến dịch Biên Giới thu – đông 1950.
* HS đọc SGK, sử dụng lược đồ trình - Học sinh làm việc theo nhóm 4, lần
bày diễn biến chính của chiến dịch Biên lượt mỗi em vừa chỉ lược đồ vừa trình
Giới thu – đông 1950.
bày diễn biến của chiến dịch , các bạn
- HS làm việc theo nhóm trả lời những trong nhóm nghe và bổ sung ý kiến cho
câu hỏi sau:
nhau .

+ Trận đánh mở màn cho chiến dịch + Trạn đánh mở màn cho chiến dịch
là trận nào? Hãy thuật lại trận đánh đó.
biên giới thu - đông 1950 là trận Đông
Khê. Ngày 16-9-1950 ta nổ súng tấn
công Đông Khê. Địch ra sức cố thủ
trong các lô cốt và dùng súng máy bay
bắn phá suốt ngày đêm. Với tinh thần
quyết thắng, bộ đội ta đã anh dũng chiến
đấu . Sáng người 18-9-1950 quân ta đã
chiếm được cứ điểm Đông Khê.
+ Sau khi mất Đông Khê, địch làm gì? +Mất Đông Khê, quân Pháp ở Cao Bằng
Quân ta làm gì trước hành động đó của bị cô lập, chúng buộc phải rút khỏi Cao
địch ?
Bằng, the đường số 4 chiếm lai Đông

2


+ Nêu kết quả của chiến dịch biên giới
thu – đông 1950

Khê. Sau nhiều ngày giao tranh quyết
liệt, quân địch ở đường số 4 phải rút
chạy .
+ Qua 29 ngày đêm chiến đấu ta đã tiêu
diệt và bắt sống hơn 8.000 tên địch , giải
phóng một số thị xã và thị trấn, làm chủ
750 km trên dải biên giới Việt - Trung .
Căn cứ dịa Việt Bắc được củng cố và
mở rộng .

- 3 nhóm học sinh cử đại diện lên bảng
vừa trình bày vừa chỉ trên lược đồ . Học
sinh cả lớp theo dõi và nhận xét .
- Học sinh cả lớp tham gia bình chọn .

- GV tổ chức cho các nhóm thi đua trình
bày diễn biến của chiến dịch Biên Giới
thu-đông 1950.
- GV chốt ý, tuyên dương nhóm thắng
cuộc.
- GV hỏi: Em có biết vì sao ta lại chọn - Học sinh trao đổi, một số học sinh nêu
Đông Khê là trận mở đầu chiến dịch ý kiến trước lớp .
Biên Giới thu- đông 1950 không ?
- GV nêu : Khi họp bàn mở chiến dịch biên giới thu- đông 1950 , Chủ tịch Hồ Chí
Minh đã chỉ rõ tầm quan trọng của Đông Khê như sau : “ Ta đánh vào Đông Khê
là đánh vào nơi quân địch tương đối yếu, nhưng lại là vị trí quan trọng của dịch
trên tuyến đường Cao Bằng – Lạng Sơn . Mất Đông Khê địch buộc phải cho quân
đi ứng cứu, ta có cơ hội tiêu diệt chúng trong vận động ”
4. Ý nghĩa của chiến thắng Biên Giới
thu-đông 1950
Mục tiêu: -HS biết ý nghĩa của chiến
thắng Biên Giới thu-đông 1950 đối với
cuộc kháng chiến của dân tộc ta
- GV yêu cầu HS thảo luận theo nhóm - Học sinh hoạt động theo cặp trao đổi
đôi.
để trả lời các câu hỏi .
- GV nêu câu hỏi:
+ Nêu điểm khác nhau chủ yếu của + Chiến dịch biên giới thu- đông 1950 ta
chiến dịch biên giới thu- đông 1950 với chủ động tấn công địch . chiến dịch Việt
chiến dịch Việt Bắc thu - đông 1947. Bắc thu - đông 1947địch tấn công ta, ta

Đièu đó cho thấy sức mạnh của quân và đánh lại và giành chiến thắng .
dân ta như thế nào so với những ngày Chiến dịch biên giới thu- đông 1950
đầu kháng chiến ?
cho thấy quân đội ta đã lớn mạnh và
trưởng thành rất nhanh so với ngày đầu
kháng chiến , ta có thể chủ động mở
chiến dịch và đánh thắng quân địch .
+ Chiến thắng Biên Giới thu-đông 1950 + Căn cứ địa Việt Bắc được củng cố và
có tác động ra sao đối với cuộc kháng mở rộng , Chiến thắng cổ vũ tinh thần
chiến của nhân dân ta?
đấu tranh của toàn dân và đường liên lạc
quốc tế được nối liền .
+ Hãy mô tả những điều em thấy trong + Địch thất bại nặng nề. Hàng nghìn tên
hình minh họa 3 .
tù binh mệt mỏi, nhếch nhác lê bước
trên đường . Trông chúng thật thảm hại
- GV mời các nhóm trình bày kết quả - Lần lượt từng học sinh trình bày ý
3


thảo luận.

kiến, mỗi học sinh chỉ nêu ý kiến về 1
câu hỏi , các học sinh khác bổ sung ý
kiến để có câu trả lời hoàn chỉnh .
- GV chốt lại ý chính ; Thắng lợi của chiến dịch biên giới thu- đông 1950 tạo ra
một chuyển biến cơ bản cho cuộc kháng chiến của nhân dân ta, đưa kháng chiến
vào một giai đoạn mới, giai đoạn chúng ta nắm quyền chủ động tiến công, phản
công trên chiến trường Bắc Bộ .
5. Bác Hồ trong chiến dịch Biên Giới

thu-đông 1950, gương chiến đấu dung
cảm của anh La Văn Cầu.
Mục tiêu:La Văn Cầu là tấm gương
sáng cho thế hệ trẻ noi theo.
- Gv yêu cầu HS làm việc cá nhân, xem - Một vài học sinh nêu ý kiến trước lớp .
hình minh họa 1 và nói rõ suy nghĩ của Ví dụ : Trong chiến dịch biên giới thuem về hình ảnh Bác Hồ trong chiến dịch đông 1950 , Bác Hồ đã trực tiếp ra mặt
Biên Giới thu-đông 1950.
trận, kiểm tra kế hoạch và công tác
chuẩn bị, gặp gỡ động viên cán bộ,
chiến sĩ, nhân công tham gia chiến dịch .
Hình ảnh Bác Hồ đang quan sát mặt trận
biên giới,xung quanh Bác là các chiến sĩ
của ta cho thấy Bác thật gần gũi với
chiến sĩ và sát sao trong kế hoạch chiến
đấu . Bức ảnh cũng gợi ra nét ung dung
của Người trong tư thế chiến thắng
+ Hãy kể những điều em biết về - Học sinh nêu ý kiến trước lớp .
gương chiến đấu dũng cảm của anh La
Văn Cầu.
+ Em có suy nghĩ gì về anh La Văn
Cầu và tinh thần chiến đấu của bộ đội
ta?
III. Củng cố – dặn dò:
- Giáo viên tổng kết bài : chiến dịch biên giới thu- đông 1950 với trận đánh Đông
Khê nổi tiếng đã đi vào lịch sử chống Pháp xâm lược như một trang sử hào hùng
của dân tộc ta. Tấm gương La Văn Cầu mãi mãi soi sáng cho mọi thế hệ trẻ Việt
Nam, mãi mãi là niềm kiêu hãnh cho mọ người Việt Nam trong sự nghiệp giữ nước
vĩ đại .
- GV tổng kết giờ học, dặn dò HS về nhà học thuộc bài và sưu tầm tư liệu về 7 anh
hùng chiến sĩ thi đua được bầu trong Đại Hội Chiến sĩ thi đua và cán bộ gương

mẫu toàn quốc .

4