Phân tích tình hình cho vay tiêu dùng tại ngân hàng TMCP ngoại thương việt nam chi nhánh đà nẵng

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ

TRẦN THANH NHÃ

PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH
CHO VAY TIÊU DÙNG TẠI NGÂN HÀNG
THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN NGOẠI THƢƠNG
VIỆT NAM - CHI NHÁNH ĐÀ NẴNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG

Đà Nẵng- Năm 2017


ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ

TRẦN THANH NHÃ

PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH
CHO VAY TIÊU DÙNG TẠI NGÂN HÀNG
THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN NGOẠI THƢƠNG
VIỆT NAM - CHI NHÁNH ĐÀ NẴNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG
Mã số: 60.34.02.01

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS. TS. LÂM CHÍ DŨNG

Đà Nẵng - Năm 2017

MỤC LỤC
MỞ ĐẦU............................................................................................................................................... 1
1. Tính cấp thiết của đề tài.................................................................................................... 1
2. Mục tiêu của đề tài.............................................................................................................. 3
3. Đối tƣợng, phạm vi nghiên cứu................................................................................... 4
4. Phƣơng pháp nghiên cứu................................................................................................. 5
5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài nghiên cứu....................................... 6
6. Kết cấu của luận văn.......................................................................................................... 6
7. Tổng quan tình hình nghiên cứu.................................................................................. 7
CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÂN TÍCH HOẠT ĐỘNG CHO
VAY TIÊU DÙNG CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI.................................. 14
1.1. TỔNG QUAN VỀ CHO VAY TIÊU DÙNG CỦA NGÂN HÀNG
THƢƠNG MẠI............................................................................................................................... 14
1.1.1. Khái niệm và đặc điểm cho vay tiêu dùng của Ngân hàng thƣơng
mại........................................................................................................................................................... 14
1.1.2. Vai trò của cho vay tiêu dùng.............................................................................. 17
1.1.3. Phân loại cho vay tiêu dùng củaNgân hàng thƣơng mại......................18
1.1.4. Rủi ro cho vay tiêu dùng....................................................................................... 22
1.1.5. Nội dung của hoạt động cho vay tiêu dùng................................................. 23
1.2. CÁC NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN HOẠT ĐỘNG CHO VAY TIÊU
DÙNG................................................................................................................................................... 25
1.2.1. Nhóm các nhân tố bên ngoài............................................................................... 26
1.2.2. Nhóm các nhân tố bên trong................................................................................ 27
1.3. MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ PHÂN TÍCH TÌNH
HÌNH CHO VAY TIÊU DÙNG.............................................................................................. 30
1.3.1. Mục tiêu phân tích hoạt động cho vay tiêu dùng của NHTM............30

1.3.2. Nội dung phân tích hoạt động cho vay tiêu dùng của NHTM...........31
1.3.3. Phƣơng pháp phân tích hoạt động cho vay tiêu dùng........................... 34
KẾT LUẬN CHƢƠNG 1.......................................................................................................... 34
CHƢƠNG 2. PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH CHO VAY TIÊU DÙNG TẠI
NGÂN HÀNG TMCP NGOẠI THƢƠNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH
ĐÀ NẴNG.......................................................................................................................................... 36
2.1. KHÁI QUÁT VỀ NGÂN HÀNG TMCP NGOẠI THƢƠNG VIỆT
NAM - CHI NHÁNH ĐÀNẴNG........................................................................................... 36
2.1.1. Sơ lƣợc về lịch sử hình thành và pháttriển.................................................. 36
2.1.2. Cơ cấu tổ chức và chức năng nhiệmvụ.......................................................... 37
2.1.3. Kết quả hoạt động kinh doanh chủ yếu......................................................... 41
2.2. PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH CHO VAY TIÊU DÙNG TẠI NGÂN
HÀNG TMCP NGOẠI THƢƠNG VN - CHI NHÁNH ĐÀ NẴNG..................48
2.2.1. Bối cảnh thị trƣờng ảnh hƣởng đến hoạt động cho vay tiêu dùng
của Ngân hàng TMCP Ngoại thƣơng Việt Nam - Chi nhánh Đà Nẵng.............48
2.2.2. Qui định cho vay tiêu dùng tại Vietcombank Đà Nẵng.........................50
2.2.3. Phân tích các hoạt động ngân hàng đã thực hiện nhằm đạt các
mục tiêu của cho vay tiêu dùng............................................................................................... 56
2.2.4. Phân tích kết quả hoạt động cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng
TMCP Ngoại thƣơng Việt Nam-Chi nhánh Đà Nẵng................................................. 61
2.3. ĐÁNH GIÁ CHUNG VỀ TÌNH HÌNH CHO VAY TIÊU DÙNG TẠI
NGÂN HÀNG TMCP NGOẠI THƢƠNG VIỆT NAM-CHI NHÁNH ĐÀ
NẴNG................................................................................................................................................... 76
2.3.1. Kết quả đạt đƣợc....................................................................................................... 77
2.3.2. Hạn chế cần khắc phục và nguyên nhân của hạn chế............................. 79
KẾT LUẬN CHƢƠNG 2.......................................................................................................... 82


CHƢƠNG 3. KHUYẾN NGHỊ NHẰM HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG

CHO VAY TIÊU DÙNG TẠI NGÂN HÀNG TMCP NGOẠI
THƢƠNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH ĐÀ NẴNG............................................. 83
3.1. CĂN CỨ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP................................................................................ 83
3.1.1. Đánh giá nhu cầu vay tiêu dùng trên địa bàn............................................. 83
3.1.2. Mục tiêu phát triển của Vietcombank Đà Nẵng........................................ 84
3.2. CÁC KHUYẾN NGHỊ NHẰM HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG CHO
VAY TIÊU DÙNG TẠI NGÂN HÀNG TMCP NGOẠI THƢƠNG VIỆT
NAM–CHI NHÁNH ĐÀ NẴNG........................................................................................... 86
3.2.1. Khuyến nghị đối với VCB Đà Nẵng............................................................... 86
3.2.2. Khuyến nghị với NHNN thành phố Đà Nẵng............................................ 99
3.2.3. Khuyến nghị với Ngân hàng TMCP Ngoại thƣơng Việt Nam.......100
KẾT LUẬN CHƢƠNG 3........................................................................................................ 101
KẾT LUẬN.................................................................................................................................... 102
PHỤ LỤC
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
QUYẾT ĐỊNH GIAO ĐỀ TÀI LUẬN VĂN (bản sao)


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
CBCNV

Cán bộ công nhân viên

CVTD

Cho vay tiêu dùng

DPRR

Dự phòng rủi ro

ĐVT

Đơn vị tính

KH

Khách hàng

KHBL

Khách hàng bán lẻ

NH

Ngân hàng

NHNN

Ngân hàng Nhà Nƣớc

NHTM

Ngân hàng thƣơng mại

PGD

Phòng giao dịch

TCTD

Tổ chức tín dụng

TMCP

Thƣơng mại cổ phần

TSĐB

Tài sản đảm bảo

VCB

Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Ngoại thƣơng
Việt Nam

VCB ĐÀ NẴNG

Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Ngoại thƣơng
Việt Nam - Chi nhánh Đà Nẵng

VNĐ

Việt Nam Đồng


DANH MỤC CÁC BẢNG
Số hiệu
bảng

Tên bảng

Trang

2.1.

Tình hình huy động vốn năm 2016

42

2.2.

Tình hình cho vay năm 2016

45

2.3.

Kết quả kinh doanh năm 2016

47

2.4.

Dƣ nợ cho vay tiêu dùng tại Vietcombank Đà Nẵng

61

2.5.

Số lƣợng khách hàng và dƣ nợ bình quân/khách hàng

62

2.6.

Phân loại dƣ nợ cho vay tiêu dùng theo kỳ hạn

62

2.7.

Phân loại dƣ nợ cho vay tiêu dùng theo hình thức đảm
bảo

63

2.8.

Phân loại dƣ nợ cho vay tiêu dùng theo sản phẩm

64

2.9.

Thị phần cho vay tiêu dùng trên địa bàn

66

2.10.

Thực trạng rủi ro tín dụng trong CVTD

68

2.11.

Hiệu quả từ hoạt động cho vay tiêu dùng

68


DANH MỤC CÁC HÌNH
Số hiệu
hình

Tên hình

Trang

1.1.

Quy trình cho vay tiêu dùng gián tiếp

20

1.2.

Quy trình cho vay tiêu dùng trực tiếp

21

2.1.

Quy trình cho vay tiêu dùng Vietcombank Đà Nẵng

56


DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ
Số hiệu
biểu đồ

Tên biểu đồ

Trang

2.1.

Huy động vốn năm 2016 theo loại tiền

44

2.2.

Huy động vốn năm 2016 quy VNĐ

44

2.3.

Kênh thông tin tiếp cận vay vốn của khách hàng

70

2.4.

Tiêu chí khách hàng quyết định vay vốn tại VCB ĐN

71

2.5.

Tiêu chí vƣớng mắc của khách hàng khi vay vốn tại ngân
hàng VCB ĐN

2.6.

Chính sách lãi suất cho vay của VCB ĐN so với NH khác

73

2.7.

Tình hình chăm sóc khách hàng sau khi vay vốn

74

2.8.

Chính sách định giá TSĐB của Ngân hàng

75

2.9.

Thủ tục vay vốn của Ngân hàng

76


1

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Tín dụng là một hoạt động nội bảng hiện đang mang lại thu nhập chủ
yếu cho các Ngân hàng thƣơng mại. Trong bối cảnh nền kinh tế ngày càng
phát triển và biến động không ngừng nhƣ hiện nay, đời sống con ngƣời ngày
càng đƣợc nâng cao, đặc biệt TP Đà Nẵng đƣợc mệnh danh là một thành phố
đáng sống, thị trƣờng bất động sản đang nóng lên từng ngày vì vậy một số gia
đình và ngƣời dân trong cả nƣớc hƣớng về TP Đà Nẵng để làm và ăn sinh
sống khiến cho nhu cầu vay vốn tiêu dùng cá nhân cũng tăng lên so với các
năm trƣớc đây. Theo đánh giá của các chuyên gia tổ chức tài chính kinh tế thì
nhu cầu mua đất, mua nhà, sửa nhà, mua ô tô du lịch, kinh doanh chứng
khoán, chi phí du học ngày càng phát triển mạnh mẽ. Có thể nói đây là thị
trƣờng tiềm năng để cho các Ngân hàng thƣơng mại đẩy mạnh hoạt động cho
vay lĩnh vực này nhằm tìm kiếm thị phần và gia tăng lợi nhuận cho Ngân
hàng. Nắm bắt đƣợc xu thế trong tƣơng lai, ngày nay phần lớn các Ngân hàng
thƣơng mại ở Việt Nam hiện nay đều có chiến lƣợc xây dựng kế hoạch kinh
doanh với định hƣớng đa dạng hóa hoạt động kinh doanh bán lẻ, trong đó

chiến lƣợc cho vay tiêu dùng có sự quan tâm đặc biệt. Cùng với xu hƣớng
này Ngân hàng TMCP Ngoại thƣơng Việt Nam đã có định hƣớng xây dựng
các biện pháp đẩy mạnh các sản phẩm bán lẻ trong đó đẩy mạnh cho vay tiêu
dùng cá nhân để góp phần ổn định trong trong công tác đầu tƣ của mình.
Là một trong những Chi nhánh lớn của hệ thống Vietcombank, Chi
nhánh Đà Nẵng nằm trên địa bàn đang trong quá trình đô thị hóa mạnh mẽ, có
tốc độ tăng trƣởng cao, các cơ quan, doanh nghiệp liên tiếp đƣợc thành lập,
các khu dân cƣ tập trung ngày cành nhiều và đông hơn, nhu cầu về đời sống
không ngừng gia tăng nên đây là điều kiện thuận lợi để Ngân hàng đầu tƣ vào


2

lĩnh vực này. Trong các năm qua tăng trƣởng dƣ nợ của nhóm khách hàng cá
nhân đã mang lại kết quả khích lệ nhƣng chƣa đƣợc triển khai một cách có
hiệu quả cũng nhƣ chƣa tƣơng xứng với một Chi nhánh đóng trên địa bàn
nhƣ TP Đà Nẵng là TP trung tâm của Miền Trung đang ngày càng phát triển
đi lên, cũng là do nhiều nguyên nhân khách quan và chủ quan.
Với sự phát triển đó, TP Đà Nẵng tập trung không ít các Ngân hàng
thƣơng mại và có sự cạnh tranh gay gắt giữa các Ngân hàng này về lĩnh vực
cho vay khách hàng tiêu dùng cá nhân. Vì vậy, cần thiết phải tiến hành những
nghiên cứu để đánh giá một cách tổng thể về thực trạng nhằm tìm ra các giải
pháp khả thi để tăng trƣởng dƣ nợ của nhóm khách hàng này tại Chi nhánh
Ngân hàng TMCP Ngoại thƣơng Việt Nam-Chi nhánh Đà Nẵng.
Về mặt học thuật, cho đến nay có rất nhiều đơn vị là ngân hàng thƣơng
mại đƣợc lựa chọn để nghiên cứu về hoàn thiện hoạt động cho vay tiêu dùng,
nhƣng hoạt động cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng TMCP Ngoại thƣơng Việt
Nam - Chi nhánh Đà Nẵng thì chƣa đƣợc lựa chọn để thực hiện nghiên cứu.
Ngoài ra, Ngân hàng Nhà nƣớc Việt Nam ban hành Thông tƣ số
39/2016/TT-NHNN ngày 30/12/2016 “Quy định về hoạt động cho vay của tổ

chức tín dụng, Chi nhánh Ngân hàng nƣớc ngoài đối với khách hàng”, Thông
tƣ này có hiệu lực thi hành kể từ ngày 15/03/2017. Vì vậy, việc ban hành qui
định nội bộ về cho vay của ngân hàng là một yêu cầu cấp bách.
Nhìn nhận những khoảng trống về không gian nghiên cứu của các luận
văn nêu trên, một số khoảng trống khác nhƣ thời gian nghiên cứu, địa bàn
nghiên cứu, đối tƣợng nghiên cứu… đồng thời các quy định, quy trình nội bộ
về cho vay vẫn chƣa đƣợc các đề tài trên nghiên cứu đánh giá.
Vì vậy, luận văn này sẽ đƣợc tác giả thực hiện nghiên cứu các khoảng
trống nêu trên để phân tích, đánh giá về tình hình hoạt động cho vay tiêu dùng
tại Ngân hàng TMCP Ngoại thƣơng Việt Nam - Chi nhánh Đà Nẵng để phát


3

triển nhóm khách hàng cá nhân này nhằm tìm kiếm lợi nhuận cho chi nhánh.
Với những lý do trên Tác giả chọn đề tài "Phân tích tình hình cho vay
tiêu dùng tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Đà
Nẵng" để làm đề tài nghiên cứu.
2. Mục tiêu của đề tài
* Mục tiêu tổng quát:
- Hệ thống hóa Cơ sở lý luận về hoạt động cho vay tiêu dùng của Ngân
hàng thƣơng mại;
- Phân tích tình hình cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng TMCP Ngoại
thƣơng Việt Nam - Chi nhánh Đà Nẵng để đánh giá đƣợc thực trạng hoạt
động cho vay, đồng thời đánh giá những kết quả và nhất là những hạn chế tại
- Nghiên cứu và đề xuất các giải pháp nhằm khắc phục những hạn chế
trong hoạt động cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng TMCP Ngoại thƣơng Việt
Nam - Chi nhánh Đà Nẵng.
Từ những mục tiêu trên, các câu hỏi nghiên cứu được đặt ra để giải
quyết như sau:

- Đặc điểm cho vay tiêu dùng của NHTM là gì?
- Nội dung của hoạt động cho vay tiêu dùng là gì?
- Các nhân tố ảnh hƣởng đến hoạt động cho vay tiêu dùng?
- Nội dung, tiêu chí và phƣơng pháp phân tích tình hình cho vay tiêu
dùng?
- Tình hình cho vay tiêu dùng tại Vietcombank Đà Nẵng đã diễn ra nhƣ
thế nào? Có những thành công gì, hạn chế và nguyên nhân nào?
- Cần triển khai những giải pháp gì nhằm hoàn thiện hoạt động cho vay
tiêu dùng tại Ngân hàng TMCP Ngoại thƣơng Việt Nam - Chi nhánh Đà Nẵng
trong thời gian tới?


4

3. Đối tƣợng, phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu: Luận văn tập trung nghiên cứu những vấn đề lý
luận về hoạt động cho vay tiêu dùng của NHTM và thực tiễn hoạt động cho
vay tiêu dùng tại Ngân hàng TMCP Ngoại thƣơng Việt Nam - Chi nhánh Đà
Nẵng. Các đối tƣợng nghiên cứu cụ thể bao gồm:
- Các phòng chức năng tại Ngân hàng TMCP Ngoại thƣơng Việt Nam Chi nhánh Đà Nẵng. Tại các phòng nêu trên, tác giả sẽ thực hiện các hoạt
động nghiên cứu gồm: Lấy số liệu về tình hình cho vay tiêu dùng của Ngân
hàng TMCP Ngoại thƣơng Việt Nam - Chi nhánh Đà Nẵng giai đoạn 20142016. Điều tra, phỏng vấn: sử dụng để thu thập thông tin khách hàng cá nhân,
phỏng vấn nhanh một số Trƣởng/phó phòng, nhân viên làm việc lâu năm tại
các phòng ban của Chi nhánh Đà Nẵng (chủ yếu là bộ phận theo dõi KPI của
Chi nhánh) kết quả khảo sát cho phép nhận diện đƣợc các nhân tố ảnh hƣởng
đến quá trình tiếp cận nguồn vốn vay tiêu dùng từ cá nhân tại Ngân hàng
TMCP Ngoại thƣơng Việt Nam - Chi nhánh Đà Nẵng.
- Các cơ quan, doanh nghiệp có trả lƣơng qua tài khoản VCB, đối tác
bên ngoài Ngân hàng: là một số khách hàng cá nhân có dƣ nợ lớn và có quan
hệ lâu dài với Chi nhánh, các khách hàng cũ trƣớc đây đã có quan hệ tín dụng

với Chi nhánh sau một thời gian chuyển sang ngân hàng khác và bây giờ quay
trở lại Chi nhánh. Tác giả sẽ thực hiện các hoạt động nghiên cứu cụ thể gồm:
phỏng vấn nhanh các khách hàng để tìm nhận các ý kiến đánh giá về quy
trình, sản phẩm, lãi suất ƣu đãi, chất lƣợng phục vụ, nhu cầu,... liên quan đến
công tác cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng TMCP Ngoại thƣơng Việt Nam Chi nhánh Đà Nẵng.
Phạm vi nghiên cứu:
- Về nội dung nghiên cứu: luận văn tập trung phân tích tình hình cho vay
tiêu dùng đối với khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Ngoại thƣơng


5

Việt Nam - Chi nhánh Đà Nẵng. Từ đó đề xuất một số khuyến nghị đối với
Chi nhánh Đà Nẵng, hệ thống Ngân hàng TMCP Ngoại thƣơng Việt Nam
(Phòng Chính sách quản lý bán sản phẩm bán lẻ) và Ngân hàng Nhà nƣớc.
- Về không gian: tại Ngân hàng TMCP Ngoại thƣơng Việt Nam - Chi
nhánh Đà Nẵng.
- Về thời gian: Luận văn chỉ giới hạn nghiên cứu thực trạng trong giai
đoạn từ năm 2014-2016
4. Phƣơng pháp nghiên cứu
Luận văn sử dụng một số phƣơng pháp nghiên cứu sau:
+ Phƣơng pháp phân tích và tổng hợp, quy nạp và diễn dịch, khái quát
hóa, hệ thống hóa đƣợc sử dụng trong xây dựng nền tảng lý luận và đề xuất
giải pháp.
+ Phƣơng pháp phân tích dữ liệu thứ cấp bao gồm dữ liệu thống kê và
dữ liệu định tính đƣợc trình bày trong các báo cáo của Ngân hàng TMCP
Ngoại thƣơng Việt Nam - Chi nhánh Đà Nẵng giai đoạn 2014-2016 tại để
phân tích thực trạng về hoạt động cho vay tiêu dùng.
+ Phƣơng pháp điều tra, khảo sát: sử dụng để thu thập thông tin khách
hàng cá nhân, điều tra một số khách hàng đang có quan hệ tín dụng cá nhân

tại Vietcombank Đà Nẵng, kết quả khảo sát cho phép nhận diện đƣợc các
nhân tố ảnh hƣởng đến quá trình tiếp cận nguồn vốn vay dành cho cá nhân tại
Ngân hàng TMCP Ngoại thƣơng Việt Nam - Chi nhánh Đà Nẵng của các
khách hàng cá nhân.
+ Phƣơng pháp tham vấn các chuyên gia, các tổ chức tài chính kinh tế
đƣợc sử dụng trong đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp nhằm phát triển
khách hàng mới và dƣ nợ của nhóm khách hàng này.
Ngoài ra tác giả tham khảo thêm những tài liệu có liên quan từ các số
liệu báo cáo thống kê, báo cáo hoạt động của các tổ chức kinh tế, xã hội có


6

liên quan, sách tham khảo và các bài viết chuyên khảo trên các tạp chí, các
website chính thức.
- Các giải pháp, khuyến nghị: Căn cứ các nội dung phân tích nêu trên,
luận văn sử dụng phƣơng pháp tổng hợp, khái quát các vấn đề đang tồn tại
trong hoạt động cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng TMCP Ngoại thƣơng Việt
Nam-Chi nhánh Đà Nẵng. Căn cứ thực trạng tại Chi nhánh hiện tại để tiến
hành lựa chọn và đƣa ra các giải pháp phù hợp bằng phƣơng pháp so sánh,
phƣơng pháp điều tra và khảo sát.
5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài nghiên cứu
- Về mặt lý luận: Luận văn hệ thống hóa nội dung cơ bản về hoạt động
của ngân hàng và cho vay tiêu dùng tại ngân hàng gắn với việc triển khai hiệu
quả các quy định của Nhà nƣớc trong hoạt động cho vay tiêu dùng tại NHTM.

- Về thực tiễn: Luận văn khái quát đƣợc thực trạng hoạt động cho vay
tiêu dùng tại Ngân hàng TMCP Ngoại thƣơng Việt Nam - Chi nhánh Đà
Nẵng. Từ đó xây dựng một số giải pháp và kiến nghị đối với các cơ quan hữu
quan nhằm xử lý những khó khăn, vƣớng mắc giúp cho TMCP Ngoại thƣơng

Việt Nam - Chi nhánh Đà Nẵng có điều kiện để phát triển hoạt động cho vay
tiêu dùng.
6. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, luận văn
đƣợc kết cấu gồm 3 chƣơng:
Chƣơng 1. Cơ sở lý luận về phân tích hoạt động cho vay tiêu dùng của
Ngân hàng Thƣơng mại
Chƣơng 2. Phân tích tình hình cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng TMCP
Ngoại thƣơng Việt Nam - Chi nhánh Đà Nẵng
Chƣơng 3. Khuyến nghị nhằm hoàn thiện hoạt động cho vay tiêu dùng
tại Ngân hàng TMCP Ngoại thƣơng Việt Nam - Chi Nhánh Đà Nẵng


7

7. Tổng quan tình hình nghiên cứu
Để có thông tin cần thiết phục vụ cho việc nghiên cứu luận văn, tác giả
đã tiến hành thu thập thông tin, tìm hiểu các luận văn thạc sĩ có nội dung
tƣơng tự đã đƣợc công bố trong vòng 03 năm gần nhất, các bài báo nghiên
cứu trên các tạp chí khoa học để tiến hành nghiên cứu nhằm tìm ra nền tảng
cho quá trình hoàn thành luận văn:
* Các bài báo trên các tạp chí khoa học
- TS. Nguyễn Thị Kim Thanh và nhóm nghiên cứu (06/08/2014), “Hoạt
động cho vay tiêu dùng kinh nghiệm quốc tế; thực trạng và khuyến nghị chính
sách cho Việt Nam” Sách chuyên khảo của Viện chiến lƣợc Ngân hàng. Cuốn
sách này sẽ cung cấp cho bạn đọc những nét chính về những thông lệ quốc tế
trong lĩnh vực cho vay tiêu dùng nhƣ sự phát triển của thị trƣờng, mô hình
hoạt động cũng nhƣ rủi ro đối với các công ty tài chính tiêu dùng, lãi suất cho
vay tiêu dùng, một số biện pháp để bảo vệ ngƣời đi vay và tổ chức cho vay,
duy trì thị trƣờng an toàn, ổn định. Đồng thời, cũng tiến hành mô tả những nét

chi tiết về hoạt động cho vay tiêu dùng tại Việt Nam hiện nay bao gồm: khuôn
khổ pháp lý điều chỉnh hoạt động cho vay tiêu dùng, hoạt động cho vay tiêu
dùng tại các ngân hàng thƣơng mại và các công ty tài chính tiêu dùng, từ đối
tƣợng khách hàng, cơ cấu sản phẩm, đến quy trình cho vay và quản trị rủi
ro… Thông qua đó, cuốn sách này có thể cung cấp cho bạn đọc những hiểu
biết cơ bản về hoạt động cho vay tiêu dùng trên thế giới cũng nhƣ tại thị
trƣờng Việt Nam, đồng thời cũng rút ra một số khuyến nghị chính sách phù
hợp để có thể thúc đẩy thị trƣờng cho vay tiêu dùng Việt Nam phát triển hiệu
quả hơn nữa trong giai đoạn tới.
- Ths. Trần Ngọc (2015) “Vay tiêu dùng, khách hàng là ngƣời quyết
định” Tạp chí Ngân hàng số 21, trang 33-34. Tác giả đã trình bày vì sao vay
tiêu dùng lãi suất lại cao, không ít khách hàng đã phàn nàn về việc sau khi vay


8

mới tá hỏa vì lãi suất phải trả cao. Đây cũng chính là điều khiến các CTTC
đau đầu nhất trong quá trình xử lý vƣớng mắc với ngƣời vay hiện nay. Tác
giả cũng khuyên rằng khách hàng hãy là ngƣời tiêu dùng thông thái đồng thời
phải tự mình quyết định và chịu trách nhiệm với khoản vay. Bởi lẽ, về mặt
pháp lý, đây là những thỏa thuận dân sự và CTTC là loại hình tổ chức tín
dụng phi ngân hàng, đƣợc điều chỉnh bởi các quy định của Luật các TCTD và
các văn bản quy phạm pháp luật chuyên ngành ngân hàng. Ngoài ra đề xuất
một số lƣu ý trƣớc khi vay tiêu dùng nhƣ xác định rõ nguồn tài chính để trả
nợ;
- Ths. Nguyễn Thị Minh (2015), “Marketing ngân hàng trong hoạt động
cho vay tiêu dùng ở Việt Nam hiện nay” Tạp chí Ngân hàng số 8, trang 17-20.
Tác giả trình bày nội dung Marketing ngân hàng có vai trò, vị trí và tầm quan
trọng đặc biệt trong quá trình phát triển của các sản phẩm dịch vụ của ngân hàng
nói chung cũng nhƣ hoạt động cho vay tiêu dùng nói riêng. Do vậy, để thúc đẩy

sự phát triển của thị trƣờng sản phẩm, dịch vụ cho vay tiêu dùng ở các NHTM
thì một trong những yếu tố rất quan trọng là cần quan tâm phát triển hoạt động
maketing ngân hàng trong quá trình hoạt động khai thác và cung ứng các sản
phẩm dịch vụ cho vay tiêu dùng. Các ngân hàng cần đƣa ra các phƣơng pháp để
đánh giá, đo lƣờng hiệu quả của hoạt động marketing. Điều này không chỉ giúp
các ngân hàng có thể mạnh dạn đƣa ra những chiến dịch Marketing hiệu quả
trong tƣơng lai mà còn giúp ngân hàng loại bỏ những hoạt động marketing
không phù hợp, không mang lại hiệu quả cho ngân hàng.
- Ths. Trần Thị Thanh Tâm-Đại học Kinh tế Kỹ thuật Công nghiệp
(02/2016) “Giải pháp phát triển dịch vụ cho vay tiêu dùng tại Việt Nam”- Tạp chí
Tài Chính số 02 trang 10-11, Tác giả đã nêu ra đƣợc các tiềm năng phát triển
đồng thời cũng chỉ ra cơ hội tiếp cận tài chính của ngƣời dân (đặc biệt là những
ngƣời có thu nhập thấp, không có lịch sử tín dụng – đây là nhóm khách


9

hàng dƣới chuẩn, thƣờng bị các ngân hàng thƣơng mại truyền thống từ chối
cho vay, do không chứng minh đƣợc khả năng trả nợ và không có tài sản thế
chấp), gia tăng sự hiểu biết về tài chính cho nhóm khách hàng mới tầng lớp
dân cƣ ít tiếp cận các dịch vụ ngân hàng, hạn chế cho vay nặng lãi “tín dụng
đen” đang ngày càng gia tăng và biến tƣớng trong xã hội hiện nay, một công
cụ quan trọng làm kích cầu tiêu dùng qua đó làm tăng sản lƣợng và tạo thêm
các cơ hội việc làm, đóng góp vào tăng trƣởng kinh tế của mỗi quốc gia….
- Ths. Phạm Xuân Hòe và nhóm nghiên cứu (2014), “Cho vay tiêu dùng

ở Việt Nam: Quan niệm và xu hƣớng phát triển” Tạp chí Ngân hàng số 23,
trang 52-55. Bài viết tập trung đánh giá, phân tích các quan niệm về cho vay tiêu
dùng, kết quả chung về cho vay tiêu dùng của các TCTD, nguyên nhân căn bản
tín dụng tiêu dùng tăng nhanh về tuyệt đối và tỷ trọng đồng thời đƣa ra các xu

hƣớng phát triển cho vay tiêu dùng ở Việt Nam ngày càng mạnh mẽ.

* Các luận văn Thạc sĩ từ năm 2014-2016 có nội dung sát với đề tài
nghiên cứu:
- Luận văn “Phát triển cho vay tiêu dùng tại ngân hàng thương mại cổ
phần đầu tư và phát triển Việt Nam chi nhánh Đăklăk” của tác giả Nguyễn Thị
Thu Ngân (2015) - Đại học Kinh tế Đà Nẵng. Tác giả đã đƣa ra những cơ sở lý
luận về cho vay tiêu dùng và phát triển cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng thƣơng
mại, phân tích hoạt động cho vay tiêu dùng tại địa bàn, phân tích các chính sách
phát triển cho vay tiêu dùng và đƣa ra đƣợc những phép so sánh về hoạt động
cho vay tiêu dùng giữa Ngân hàng TMCP đầu tƣ và phát triển Việt

Nam - Chi nhánh Đăklăk và các Ngân hàng đối thủ trong địa bàn khu vực.
Khác với thị trƣờng Đà Nẵng, Đăklăk là địa bàn rộng lớn nhƣng chủ yếu là
khu vực nông thôn, cho nên hoạt động cho vay tiêu dùng ở đây cũng có những
trở ngại nhất định về địa lý. Tuy nhiên đây cũng là tỉnh có nhiều dự án đầu tƣ,
với nguồn lao động dồi dào và dân cƣ đông đúc. Luận văn của tác giả


10

cũng đã đi sâu vào nghiên cứu đặc điểm địa bàn hoạt động, tiềm năng phát
triển của thị trƣờng. Qua đó, tác giả đã đƣa ra các căn cứ đề xuất các giải
pháp thiết thực nhằm thúc đẩy hoạt động cho vay của Ngân hàng.
- Luận văn “ iải pháp Marketing trong cho vay tiêu dùng tại ngân
hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam-Chi nhánh Đà Nẵng” của tác giả
Nguyễn Đức Thiên An (2015) - Đại học Kinh tế Đà Nẵng. Trong phần cơ sở lý
luận, tác giả đã trình bày khá chi tiết về các khái niệm và một số đặc trƣng cơ
bản của cho vay tiêu dùng, đƣa ra những kinh nghiệm về các giải pháp
Marketing để phát triển cho vay tiêu dùng tại ngân hàng TMCP Ngoại thƣơng

Việt Nam-Chi nhánh Đà Nẵng. Trên cơ sở đó, trong phần thực trạng bằng
cách phân tích đánh giá các chỉ tiêu, tác giả cũng đã chỉ ra những tồn tại ảnh
hƣởng đến hoạt động cho vay tiêu dùng nhƣ chƣa nhận thức và quan tâm
đúng mức đến phát triển cho vay tiêu dùng, hạn chế về công tác marketing….
- Luận văn “M r ng cho vay tiêu dùng tại ngân hàng TMCP ngoại
thương Việt Nam - Chi nhánh Đà Nẵng” của tác giả Lê Thị Thu Thủy (201 )
- Đại học Kinh tế Đà Nẵng. Tác giả đã sử dụng phƣơng pháp luận duy vật
biện chứng kết hợp với các phƣơng pháp phân tích và tổng hợp, logic, suy
luận, điều tra khảo sát ... Trong phần cơ sở lý luận, tác giả đã đƣa ra đƣợc các
luận điểm về tín dụng nói chung và cho vay khách hàng cá nhân, mở rộng cho
vay tiêu dùng nói riêng. Luận văn cũng đã đề cập đến các chỉ tiêu đánh giá
mở rộng cho vay cá nhân và đánh giá thực trạng cho vay cá nhân của ngân
hàng theo các tiêu chí đó. Trên cơ sở phân tích hoạt động kinh doanh và cho vay
của Ngân hàng, điều tra khảo sát từ khách hàng cá nhân đến quan hệ tín dụng, tác
giả cũng đánh giá, chỉ ra các tồn tại và thành tựu mà Ngân hàng đã đạt đƣợc
trong phát triển hoạt động cho vay khách hàng cá nhân. Nhìn chung quy mô cho
vay khách hàng cá nhân giai đoạn 2014-2016 có sự tăng trƣởng cả về dƣ nợ, số
lƣợng khách hàng, dƣ nợ bình quân/khách hàng và thu nhập từ


11

hoạt động cho vay; tỷ lệ nợ xấu thấp; tuy nhiên tiềm năng để mở rộng vẫn còn
nhiều. Qua phân tích đánh giá, tác giả cũng đã đƣa ra các giải pháp và các
kiến nghị hữu ích cho Ngân hàng.
- Luận văn “Hoàn thiện hoạt đ ng cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng
Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Bắc Đăk Lăk” Tác giả: Nguyễn
Đỗ Phượng Vỹ (2014) - Đại học Kinh tế Đà Nẵng.
Tác giả tiếp cận đề tài dƣới góc độ hoàn thiện hoạt động cho vay tiêu
dùng tại một Chi nhánh của Ngân hàng Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam. Theo

đó, trong chƣơng 1, tác giả đã nêu các tiêu chí đánh kết quả hoạt động cho
vay tiêu dùng. Trong chƣơng 2, luận văn cũng đã bám sát cách tiếp cận trên
khi đặt trọng tâm vào việc đánh giá các hoạt động mà ngân hàng đã triển
khainhằm đạt mục tiêu của hoạt động cho vay tiêu dùng. Các giải pháp ở
chƣơng 3 cũng bám sát trọng tâm hoàn thiện hoạt động cho vay tiêu dùng tại
Chi nhánh, nhất quán với logic đã đƣợc trình bày ở chƣơng 2.
- Luận văn “Phân tích tình hình cho vay tiêu dùng tại ngân hàng
TMCP Quân Đ i - CN Đăk Lăk“, Tác giả Nguyễn Thị Chiến (2014) - Đại học
Kinh tế Đà Nẵng.
Nội dung của luận văn đã nêu hệ thống hóa các vấn đề lý luận cơ bản
liên quan đến việc phát triển cho vay tiêu dùng của các ngân hàng thƣơng
mại. Thông qua việc phân tích thực trạng của hoạt động cho vay tiêu dùng
bằng cách dựa vào các chỉ tiêu đánh giá cần thiết đã làm nổi bật vấn đề trong
phát triển cho vay tiêu dùng tại đơn vị.
Luận văn đã sử dụng các phƣơng pháp nghiên cứu phân tích số liệu, so
sánh số liệu qua các năm, tổng hợp để đƣa ra kết quả tốt nhất phục vụ cho
công tác nghiên cứu.
Bên cạnh việc nêu lên vấn đề quan trọng ảnh hƣởng đến hoạt động cho
vay tiêu dùng và các định hƣớng phát triển cho ngân hàng trong thời gian tới


12

thì luận văn vẫn chƣa phân tích sâu các chỉ tiêu đánh giá phát triển cho vay
tiêu dùng tại Ngân hàng TMCP Quân Đội - CN Đăk Lăk, các nội dung có liên
quan còn chƣa chặt chẽ. Các giải pháp mà luận văn đƣa còn mang tính chất
liệt kê theo cảm tính chƣa thật sự phù hợp và chính xác với thực trạng ngân
hàng hiện nay.
Luận văn “M r ng cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng TMCP Đông Nam
Á-Chi nhánh Đà Nẵng” của tác giả iang Nguyễn Thu Nguyên (năm 2013) Đại học Kinh tế Đà Nẵng.

Với đề tài nghiên cứu tác giả cũng đã nêu đƣợc vai trò của cho vay tiêu
dùng, thực trạng mở rộng hoạt động cho vay tại Chi nhánh qua các tiêu chí
nhƣ tăng trƣởng dƣ nợ, số lƣợng khách hàng, sự đa dạng trong cơ cấu sản
phẩm, thu nhập, chất lƣợng khoản vay. Đồng thời, đã phân tích các nhân tố
ảnh hƣởng đến mở rộng cho vay tiêu dùng. Tuy nhiên luận văn của tác giả có
những hạn chế. Cụ thể nhƣ sau:
+ Tác giả chƣa đánh giá đƣợc đầy đủ thực trạng về chất lƣợng dịch vụ
cho vay tiêu dùng. Cụ thể, cơ sở vật chất, phong cách giao dịch của nhân viên
chƣa đƣợc đề cập đến.
+ Trong chƣơng 3, tác giả có đƣa ra một số giải pháp để mở rộng cho
vay tiêu dùng đạt hiệu quả. Tuy nhiên, tác giả chƣa đƣa ra đƣợc giải pháp để
kiểm soát rủi ro trong cho vay tiêu dùng.
Trên đây là các đề tài khá gần gũi với đề tài mà học viên đang nghiên
cứu, do đó một số nội dung hữu ích về cơ sở lý luận trong mở rộng cho vay
tiêu dùng là nền tảng để học viên tham khảo nhằm xây dựng cơ sở lý luận phù
hợp với thực trạng Ngân hàng TMCP Ngoại thƣơng Việt Nam - Chi nhánh Đà
Nẵng.
Khoảng trống nghiên cứu của đề tài:
Các đề tài nghiên cứu trên đều đã hệ thống đƣợc các vấn đề về cơ sở lý


13

luận của hoạt động cho vay tiêu dùng của ngân hàng thƣơng mại; đánh giá
đƣợc thực trạng của hoạt động cho vay tiêu tại đơn vị nghiên cứu; từ đó, xác
định đƣợc những ƣu điểm, hạn chế và đề xuất các giải pháp tăng cƣờng hoạt
động cho vay tiêu dùng. Đối với mỗi ngân hàng thì thực tế công tác cho vay
tiêu dùng khác nhau. Do đó thực tiễn phát sinh tại mỗi đơn vị cũng khác nhau
nên giải pháp hoàn thiện cũng có sự khác nhau của mỗi đề tài.
Từ năm 2014-2016, có rất nhiều đơn vị là ngân hàng thƣơng mại đƣợc

lựa chọn để nghiên cứu về hoạt động cho vay tiêu dùng, nhƣng hoạt động cho
vay tiêu dùng tại Ngân hàng TMCP Ngoại thƣơng Việt Nam - Chi nhánh Đà
Nẵng thì chƣa đƣợc lựa chọn để thực hiện nghiên cứu.
Nhìn nhận những khoảng trống về không gian nghiên cứu của các luận
văn nêu trên, một số khoảng trống khác nhƣ thời gian nghiên cứu, địa bàn
nghiên cứu, đối tƣợng nghiên cứu… đồng thời các quy định, quy trình nội bộ
về cho vay vẫn chƣa đƣợc các đề tài trên nghiên cứu đánh giá.
Vì vậy, luận văn này sẽ đƣợc tác giả thực hiện nghiên cứu các khoảng
trống nêu trên để phân tích, đánh giá về tình hình hoạt động cho vay tiêu dùng
tại Ngân hàng TMCP Ngoại thƣơng Việt Nam - Chi nhánh Đà Nẵng.


14

CHƢƠNG 1

CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÂN TÍCH HOẠT ĐỘNG CHO VAY
TIÊU DÙNG CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI
1.1. TỔNG QUAN VỀ CHO VAY TIÊU DÙNG CỦA NGÂN HÀNG
THƢƠNG MẠI
1.1.1. Khái niệm và đặc điểm cho vay tiêu dùng của Ngân hàng
thƣơng mại
a. Khái niệm cho vay tiêu dùng
Tín dụng là một phạm trù kinh tế, ra đời và tồn tại qua nhiều hình thái
kinh tế xã hội. Tín dụng có nguồn gốc từ tiếng Latinh là creditium, có nghĩa là
sự tin tƣởng sự tín nhiệm. Dựa trên sự tin tƣởng, tín nhiệm đó ngƣời ta thực
hiện những quan hệ vay mƣợn bằng vật chất hay giá trị trong một thời gian
nhất định.
Xét về mối quan hệ kinh tế ở tầm vi mô, tín dụng là sự vay mƣợn giữa
hai chủ thể là ngƣời đi vay và ngƣời cho vay với những thỏa thuận cụ thể về

thời hạn, mức lãi và sự đảm bảo cụ thể. Xét trên giác độ kinh tế vĩ mô, tín
dụng là sự điều chỉnh vốn từ nơi thừa đến nơi thiếu.
Tín dụng ngân hàng là quan hệ tín dụng giữa ngân hàng, các tổ chức tín
dụng với các chủ thể khác trong nền kinh tế, trong đó ngân hàng đóng vai trò
trung gian vừa là ngƣời đi vay, vừa là ngƣời cho vay. Tín dụng là loại tài sản
chiếm tỷ trọng lớn nhất ở phần lớn các NHTM, phản ảnh hoạt động đặc trƣng
của Ngân hàng.
Nếu phân loại tín dụng theo mục đích sử dụng tiền vay thì cho vay gồm
có: cho vay phục vụ sản xuất kinh doanh công thƣơng nghiệp, cho vay bất
động sản, cho vay nông nghiệp, cho vay kinh doanh xuất nhập khẩu và cho
vay tiêu dùng.


15

Trong giai đoạn đầu, hầu hết các NHTM không tích cực cho vay đối với
cá nhân và hộ gia đình, bời họ tin rằng các khoản cho vay tiêu dùng rủi ro vỡ
nợ tƣơng đối cao. Sự gia tăng thu nhập của ngƣời tiêu dùng và sự cạnh tranh
trong cho vay đã hƣớng các NHTM tới ngƣời tiêu dùng nhƣ là một khách
hàng tiềm năng. Sau chiến tranh thế giới thứ hai, tín dụng tiêu dùng đã trở
thành một trong những loại hình tín dụng tăng trƣởng nhanh nhất ở các nƣớc
có nền kinh tế phát triển.
Vậy, cho vay tiêu dùng tại ngân hàng là nhƣ thế nào? Cho vay tiêu
dùng là hình thức cấp tín dụng của ngân hàng cho các khách hàng là cá nhân
nhằm phục vụ cho các nhu cầu chi tiêu như mua sắm nhà cửa, các phương
tiện đi lại, trang thiết bị và các nhu cầu chi tiêu cho y tế, giáo dục… nhằm
nâng cao chất lượng cu c sống của các cá nhân, gia đình.
b. Đặc điểm của cho vay tiêu dùng
Cho vay tiêu dùng nằm trong danh mục các khoản cho vay của ngân
hàng nên nhìn chung nó mang đầy đủ đặc điểm cho vay nói chung. Tuy nhiên,

bên cạnh đó, cho vay tiêu dùng còn có những đặc điểm:
- Quy mô mỗi khoản cho vay nhỏ nhưng số lượng các khoản vay lớn
Khi có nhu cầu mua sắm tiêu dùng, ngƣời dân thƣờng có xu hƣớng tiết

kiệm từ trƣớc và chỉ tìm đến ngân hàng để bù đắp khoản thiếu hụt tạm thời.
Chính vì vậy mà so với các khoản cho vay phục vụ mục đích sản xuất kinh
doanh thì quy mô của các khoản vay tiêu dùng là nhỏ hơn rất nhiều.
Cùng với sự phát triển của nền kinh tế hội nhập, đời sống vật chất và
tinh thần ngƣời dân ngày một đƣợc nâng cao, thu nhập ngày một cải thiện.
Ngày nay, ngƣời ta không chỉ muốn “ăn no, mặc ấm” mà còn có nhu cầu “ăn
ngon, mặc đẹp”.Tuy nhiên, tại một thời điểm nhất định thì khoản thu nhập tích
lũy của họ chƣa đáp ứng đƣợc hết khoản chi tiêu mà họ đang cần.