Giáo án Lịch sử 6 bài 4: Các quốc gia cổ đại phương Đông

Bài 4
CÁC QUỐC GIA CỔ ĐẠI PHƯƠNG ĐÔNG
A- Mục tiêu bài học:
- Giúp H nắm được,sau khi XHNT tan rã, XH có giai cấp và nhà nước ra đời đầu
tiên ở phương Đông: Ai Cập, Lưỡng Hà, Trung Quốc, ấn Độ từ cuối thế kỷ I - đầu
thế kỷ III, nền tảng KT thể chế Nhà nước ở các quốc gia này.
- Xã hội cổ đại phát triển cao hơn XHNT, bước đầu ý thức về sự bỉnh đẳng giàu
nghèo ( g/c) trong XH và về nhà nước chuyên chế.
- KL kỹ năng quan sát, nhận xét tranh ảnh
B- Phương tiện DH:
- G: Bản đồ các quốc gia cổ đại phương Đông tư liệu.
- H: Sưu tầm tư liệu, tranh ảnh về đời sống của các quốc gia cổ đại phương Đông.
C- Tiến trình DH:
1. KTBC: - Em hãy cho biết Người tinh khôn sống như thế nào?
- Vì sao XHNT tan rã?
2. Bài mới:
XHNT ( Cxã T.tộc) tan rã. Con người đang đứng trước ngưỡng cửa của thời
đại có giai cấp đầu tiên - thời cổ đại. Bài học sẽ giúp các em tìm hiểu một số quốc
gia cổ ở phương Đông.
1) Các quốc gia cổ đại ở phương Đông hình thành ở đâu và từ bao
giờ?
N đ dạy
* Sử dụng bản đồ giới thiệu khu vực lưu vực
các sông lớn, ngưòi đến cư trú đông: Nin,
Tigơrơ- ơphrát, ấn - Hằng, T.Giang, Hoàng
Hà.

H đ học
Quan sát lược đồ

Ghi bảng

- Tại sao ở lưu vực việc những sông lớn,
người đến cư t rú đông?

Thảo luận

Hình thành

* Phân tích: Với sự phát triển của Sản xuất,

trên lưu vực

đặc biệt là của KL dẫn đến con người chuyển

các sông lớn.

dần xuống các sông lớn. Những trở thành
ngành KT chính. Nhưng muốn phát triển sản
xuất nông nghiệp người ta phải làm gì?

Quan sát H8 và

- Em hãy mô tả các khâu chính của sản xuất

miêu tả

nông nghiệp của người Ai Cập cổ qua H8
SGK? ( Quan sát từ dưới lên trên, từ trái qua
phải, Hàng trên: phải sang trái)

Thảo luận và nhận

- Em có suy nghĩ gì từ bức tranh này? ( Nghề xét
làm ruộng thu hoạch nhiều nên phải nộp chi

Cuối TK IV

quý tộc)

đầu TNK III

* Phân tích: Nông nghiệp trông lúa nước

TCN, hình

phát triển trên những vùng đất màu mỡ do đó Nghe và nhìn lược

thành các q.

con người định cư lâu dài và phát triển các

đồ để xác định vị

gia Ai Cập,

ngành sản xuất khác. Phân hóa giàu nghèo

trí

Lưỡng Hà, ấn

sâu sắc dẫn đến hình thành 1 tầng lớp có

Độ, Trung

quyền thế làm chủ vùng đất của mình 6000

Quốc

năm trước đây hình thành những quốc gia cổ
đại đầu tiên ở phương Đông ( chỉ trên bản
đồ)
2/ Xã hội cổ đại phương Đông bao gồm những tầng lớp nào:
Hướng dẫn học sinh đọc SGK: Từ đầu .......
khác gì con vật

Nêu các tầng lớp

a/ Cơ cấu xã
hội


XH cổ đại Phương Đông bao gồm những

- Nông dân

tầng lớp nàp?

(C.xã) chiếm

GV. P.tích đời sống và đại vị của từng tầng

đa số là lực

lớp

lượng sản xuất

G. thích các thuật ngữ: Công xã, lao dịch,

chính.

quý tộc, sa mát, nô lệ.

Nhận xét về luật

Nô lệ: phục vụ

Hướng dẫn H khai thác H9 và 2 điều trích

Hămmurabi

vua quý tộc

bộ luật Hamurabi

- Quý tộc

- Qua 2 điều luật trên theo em người cày

( Vua, quan -

thuê ruộng phải làm vịêc như thế nào?

quý tộc) có

G. nêu qua về nguyên nhân của các cuộc

quyền thế và

khởi nghĩa: bị bóc lột nặng nề và bị đối xử

Kể tên theo SK\GK nhiều của cải.

như súc vật.
- Hãy kể tên các cuộc khởi nghĩa của nô lệ

b/ Các cuộc

và dân nghèo

khởi nghĩa của

- Đi sâu vào KN - 1750 ở Ai Cập qua một số

nô lệ và dân

đoạn trích ( Lời khuyên và Ipuse) và "lời

nghèo.

tiên đoán của Nêphéc tuy" SGV ( 25) - Sự

- KN ở lưỡng

vùng lên mạnh mẽ của tầng lớp bị trị trong

Hà (- 2300)

xã hội bấy giờ

- KN ở Ai Cập
(- 1750)

3/ Nhà nước chuyên chế cổ đại Phương Đông:
Y/ cầu H đọc SGK mục 3.
Giúp H tìm hiểu thuật ngữ QCCC thông qua

Đứng đầu là:

chế độ chính trị - xã hội ở Phương Đông cổ

- Vua: nắm

đại.
ở các nước phương Đông vua có những

Nêu theo SGK

quyền hành
cao nhất trong


quyền hành gì?

mọi vịêc đặt ra

KL: ở mỗi nước có những cách gọi khác

luật pháp, chỉ

nhau về vua. Thiên tử ( TQ), Phraôn ( Ai

huy quân

Cập), Ensi ( Lưỡng Hà).

N. xét và rút ra kết đội....

Qua tìm hiểu những nội dung trên, em có thể luận

- Chê độ

rút ra đặc trưng cơ bản của N2 chế độ cổ đại

QCCC ( vua

phương đông là gì?

chuyên chế)

(Quyền lực vô hạn của vua vè RĐ, thần

- Bộ máy hành

dân.....)

Dựa vào SGK trả

chính quan lại

- Giúp vịêc cho vua là ai? Họ có quyền gì?

lời

từ TW - địa

MR: ở Ai Cập, ấn Độ: T.lữ t. gia vào vịêc

phương ( quý

chính trị, có quyền khá lớn, thậm chí có lúc

tộc, quan lại)

lấn át vua - đựơc coi là những vị thần để trị

giúp việc cho

dân. T.lữ thường lợi dụng yếu tố thần thánh

vua.

để giải thích nguồn gốc của mình gán cho
mình (nguồn gốc thần thánh và được trao
quyền để trị vì dân chúng).
3/ Sơ kết bài: Điều kiện tự nhiên thuận lợi đưa tới sự ra đời của các quốc gia cổ
đại phương Đông đầu tiên. Đó là các nhà nước quân chủ chuyên chế: Ai Cập,
Trung Quốc, Ấn Độ, L.Hà.
4/ Củng cố: Câu hỏi SGK
5/ Hướng dẫn H làm BT: Vẽ sơ đồ bộ máy nhà nước chuyên chế. Nêu rõ vị trí
của từng tầng lớp?