Giáo án Lịch sử 6 bài 22: Khởi nghĩa Lý Bí. Nước Vạn Xuân (542_602) (tt)

Bài 22
KHỞI NGHĨA LÍ BÍ
NƯỚC VẠN XUÂN (542- 602) (TIẾP)
A. Mục tiêu bài học
1. Kiến thức: HS hiểu được.
- Khi cuộc khởi nghĩa Lí Bí bùng nổ, thế lực phong kiến Trung Quốc ( triều đại
nhà Lương sau đó là nhà Tuỳ), đã huy động lực lượng lớn sang xâm lược nước ta
hòng lập lại chế độ như cũ.
- Cuộc kháng chiến của nhân dân ta chống quân Lương trải qua thời kì do Lí Bí
lãnh đạo và thời kì do Triệu Quang Phục lãnh đạo. Đây là cuộc khởi nghĩa ko cân
sức, Lí Bí phải rút lui dần và trao quyền cho Triệu Quang Phục, Triệu Quang
Phục đã xây dựng căn cứ Dạ Trạch và sử dụng cách đánh du kích, đánh đuổi
quân xâm lược giành lại chủ quyền cho đất nước.
- Đến thời hậu Lí Nam Đế, nhà Tuỳ huy động 1 lực lượng lớn sang xâm lược,
cuộc khởi nghĩa nhà Lí thất bại, nước Vạn Xuân lại rơi vào ách đô hộ của PK
phương Bắc.
2. Kỹ năng: Tiếp tục rèn luyện kỹ năng phân tích và đọc bản đồ lịch sử.
3. Thái độ: Học tập tinh thần chiến đấu chống ngoại xâm , bảo vệ tổ quốc của
ông cha ta. GD ý chí kiên cường bất khuất của dân tộc.
B. Chuẩn bị của thầy và trò :
- Bản đồ khởi nghĩa Lí Bí.
- Đọc trước bài 22.tìm hiểu bài qua câu hỏi SGK
C. Tiến trình dạy học :
1. Giới thiệu bài: Mùa xuân năm 544 cuộc khởi nghĩa Lí Bí thành công, Lí Bí lên
ngôi hoàng đế và đặt tên nước là Vạn Xuân với hi vọng đất nước, DT sẽ được
trường tồn. Nhưng 5-545 Phong kiến phương Bắc lúc này là triệu đại nhà Lương
đã đem quân sang xâm lược trở lại nước ta. Đây là cuộc chiến đấu ko cân sức, nhân
dân ta chiến đấu rất dũng cảm nhg cuối cùng ko tránh khỏi thất bại.
2. Dạy và học bài mới:
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung cần đạt

Hoạt động 1:
3. Chống quân Lương xâm
- GV trình bày: Sau 2 lần đem quân đàn áp lược.
cuộc khởi nghĩa nhg đều thất bại, nhà Lương
đã dồn sức cho cuộc tấn công xâm lược lần
thứ 3.
- GV dùng lược đồ thuật diễn biến cuộc
kháng chiến:


Tháng 5 - 545 nhà Lương cử Dương Phiêu và
Trần Bá Tiên, những viên tướng rất hiếu
chiến chỉ huy đạo quân xâm lược tiến vào
nước ta, theo 2 đường thuỷ và bộ. Cánh quân
thuỷ theo hướng vịnh Bắc Bộ tiến vào đất
lion, cánh quân bộ men theo ven biển xuống
sông Thương.
- GV trình bày: Lúc này lực lượng rất mạnh,
trong khi đó nước Vạn Xuân vừa thành lập,
lực lượng còn non yếu, quân ta do Lí Nam Đế
chỉ huy kéo lên vùng Lục Đầu (Hải Dương)
đón đánh địch nhưng vì lực lượng yếu hơn
không cản được địch, phải lui về giữa thành ở
cửa sông Tô Lịch (HN)
- GV: Tại đây nhiều cuộc khởi nghĩa đã diễn
ra quyết liệt. Quân địch kéo đến ngày càng
đông, thành bị vỡ, lão tướng Phạm Tu tử trận,
Lí Bí thua to phải rút quân về Gia Ninh Việt
Trì- Phú Thọ).
- GV: Đầu năm 546 quân Lương chiếm được

thành Gia Ninh, Lí Nam Đế chạy về miền núi
Phú Thọ, sau đó đem quân đóng ở hồ Điền
Triệt.
- GV mô tả vòng hồ Điền Triệt theo SGK trên
bản đồ.
? Theo em, thất bại của Lí Nam Đế có phải
là sự sụp đổ của nước Vạn Xuân không?
Tại sao?.
( Không phải, vì dưới sự lãnh đạo của Triệu
Quang Phục cuộc k/c của nhân dân ta vẫn còn
tiếp diễn…)
- GVKL: Bị thất bại nặng nề trong 2 lần
trước, lần này nhà Lương huy động 1 lực
lượng đông mạnh, dưới sự chỉ huy của những
tên tướng hiếu chiến, do lực lượng ko cân sức
nên quân ta chống cự nổi, Lí Nam Đế phải
trao quyền cho Triệu Quang Phục. Dưới sự
lãnh đạo của Triệu Quang Phục, nhân dân ta

- Tháng 5- 545 quân Lương cử
Dương Phiêu và Trần Bá
Tiênchỉ huy một đạo quân lớn
tiến vào nước ta theo 2 đường
thuỷ và bộ.

- Quân địch mạnh Lí Nam Đế
lui quân về giữ thành ở cửa
sông Tô Lịch (HN).

- Thành bị vỡ, Lí Bí rút quân về

giữ thành ở Gia Ninh.

- Đầu năm 546 quân Lương
chiếm thành Gia Ninh, Lí Nam
Đế đem quân đóng ở hồ Điền
Triệt.
- Lợi dụng một đêm mưa gió,
quân giặc đánh úp hồ Điền
Triệt, Lí Nam Đế phải chạy vào
động Khuất Lão (Tam NôngPhú Thọ).
- Năm 548 Lí Nam Đế mất.


đã đánh thắng quân Lương như thế nào.
Hoạt động 2:
?Hiểu biết của em về Triệu Quang Phục .
- GV giảng theo SGK - chỉ trên bản đồ.
Gọi HS đọc SGK.
? Theo em, vì sao Triệu Quang Phục lại
chọn Dạ Trạch làm căn cứ kháng chiến?.
( Là 1 vùng đầm lầy mênh mông, lau sậy um
tùm, ở giữa có 1 bãi đất khô giáo có thể ở
được. Đường vào bãi rất kín đáo, khó khăn,
chỉ có thể dùng thuyền nhỏ, chống sào lướt
nhẹ trên đám cỏ nước, theo mấy con lạch nhỏ
mới tới được, ở đây rất lợi hại cho chiến tranh
du kích và p.triển lực lượng…)
- GV mô tả những nét chính của cuộc kháng
chiến trên lược đồ và nói thêm: Thấy đánh
mãi ko tiêu diệt được quân ta , Trần Bá Tiên

thất vọng. Năm 550 nhà Lương có loạn, Trần
Bá Tiên bỏ về nước, chớp thời cơ đó Triệu
Quang Phục phản công chiếm Long Biên và
thu được thắng lợi.
? Em hãy nêu nguyên nhân thắng lợi của
cuộc kháng chiến chống quân Lương xâm
lược do Triệu Quang Phục lãnh đạo?
( Nhân dân ủng hộ, tận dụng ưu thế của Dạ
Trạch, chiến tranh du kích p.triển, lực lượng
quân lượng chán nản luôn bị động trong
chiến đấu.)
- GVKL: Triệu Quang Phục một tướng trẻ có
tài, biết lợi dụng ưu thế của vùng Dạ Trạch để
tiến hành chiến tranh du kích p.triển lực
lượng lãnh đạo nhân dân đánh tan quân
Lương xâm lược.
Hoạt động 3:
- GV giảng theo SGK.

4. Triệu Quang Phục đánh bại
quân Lương như thế nào.
- Triệu Quang Phục chọn Dạ
Trạch làm căn cứ kháng chiến.

- Cuộc kháng chiến giằng co
kéo dài. đến năm 550 nhà
Lương có loạn, Trần bá Tiên về
nước Triệu Quang Phục phản
công kháng chiến thắng lợi.

5. Nước Vạn Xuân độc lập đã
kết thúc như thế nào?.
- Đánh bại quân Lương, Triệu
Quang Phục lên ngôi vua, gọi là
Triệu Việt Vương, ông cho tổ


chức lại chính quyền.
- 20 năm sau Lí Phật Tử cướp
ngôi Triệu Việt Vương, Lí Phật
Tử lên ngôi vua gọi là hậu Lí
Nam Đế.
? Vì sao nhà Tuỳ lại yêu cầu Lí Phật Tử - Vua Tuỳ gọi Lí Phật Tử sang
sang chầu? Vì sao Lí Phật Tử không trầu, Lí Phật Tử không sang.
sang?.
( Cũng như triều đại nhà Lương, nhà Tuỳ vẫn
âm mưu thôn tính và đồng hoá Dân tộc ta. Do
vậy nhà Tuỳ đòi Lí Phật Tử sang chầu, để
nhân đó có thể bắt ông rồi lập chính quyền
cai trị ở nước ta như trước. Lí Phật Tử ko
chịu khuất phục nên thoái thác không đi và
tích cực chuẩn bị lực lượng đề phòng.)
- Năm 603, 10 vạn quân Tuỳ tấn
- GV giảng theo SGK.
công Vạn Xuân, Lí Phật Tử bị
bắt giải về Trung Quốc.
- GVKL: Sau cuộc kháng chiến chống quân
Lương xâm lược giành thắng lợi, Triệu
Quang Phục lên ngôi vua, tiếp tục xây xựng
đất nước, nước Vạn Xuân độc lập và tồn tại

trên 50 năm.( Triệu Việt Vương ở ngôi trên
20 năm; Lí Phật Tử ở ngôi trên 30 năm.) Đây
cũng là lúc nhà Tuỳ thành lập ở TQ và đem
quân xâm lược nước ta.
- GVCC bài: Dưới sự lãnh đạo của Lí Bí và
Triệu Quang Phục nhân dân ta đã anh dũng
chiến đấu đánh đuổi quân xâm lược giành lại
chủ quyền. Song âm mưu thôn tính và đồng
hoá DT ta một lần nữa nhà Tuỳ lại đem quân
xâm lược nước ta. Nhà nước Vạn Xuân đã
sụp đổ.
3. Kiểm tra HĐNT – Bài tập :
HS trình bày diễn biến cuộc kháng chiến chống quân Lương trên bản đồ.
Triệu Quang Phục lãnh đạo nhân dân đánh đuổi quân Lương ra khỏi bờ cõi vì?
A. Nhân dân kiến quyết kháng chiến.
B.Triệu Quang Phục chọn căn cứ và cách đánh thông minh, sáng tạo.
C. Nhà Lương có loạn tướng giặc phải về.


D.cả 3 lý do trên.
Hướng dẫn học ở nhà:
- Nắm nội dung bài
- Chuẩn bị bài 23, đọc và trả lời câu hỏi SGK.
- Vẽ lược đồ H 48, 49.