Giáo án Lịch sử 6 bài 17: Cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng (năm 40)

ChươngIII. THỜI KỲ BẮC THUỘC VÀ ĐẤU TRANH GIÀNH ĐỘC LẬP
Bài 17
CUỘC KHỞI NGHĨA HAI BÀ TRƯNG
I/ Mục tiêu bài học:
1. K.thức: Sau thất bại của ADV, đất nước ta bị PK phương Bắc thống trị, sử gọi
là thời kỳ Bắc thuộc, ách thống trị tàn bạo của thế lực PK đối với nước ta là nguyên
nhân dẫ đến cuộc khởi nghĩa hai bà Trưng. Cuộc khởi nghĩa hai bà Trưng được ND
ủng hộ đã nhanh chóng thành công. ách thống trị của PK phương Bắc bị lật đổ, đất
nước ta giành được độc lập.
2. Kỹ năng: Biết tìm nguyên nhân và mục đích của sự kiện LS. Bước đầu biết sử
dụng kỹ năng cơ bản để vẽ và đọc bản đồ LS.
3.Thái độ: GD ý thức căm thù quân xâm lược, bước đầu xây dựng ý thức tự hào,
tự tôn DT. Lòng biết ơn hai bà Trưng và tự hào về truyền thống phụ nữ VN.
II/ Chuẩn bị:
1.Thầy : Lược đồ khởi nghĩa hai bà Trưng
2. Trò : Đọc trước bài và trả lời câu hỏi SGK. Hoàn thiện sơ đồ H43, điền kí hiệu.
Vẽ sơ đồ bộ máy cai trị nhà Hán
III/ Tiến trình lên lớp :
1.ổn định tổ chức.( 1’) : Sĩ số: 6A:
6B:
2. Kiểm tra đầu giờ: Không
? K.tra vở bài tập của HS.
3. Bài mới.
3.1.Nêu vấn đề ( 1’) : Năm 179 TCN, An DươngVương do chủ quan, thiếu phòng
bị nên đất nước ta bị Triệu Đà thôn tính. Sau Triệu Đà dưới ách cai trị tàn bạo của
nhà Hán đã đẩy ND ta đến trước những thử thách nghiêm trọng, đất nước mất tên,
ND có nguy cơ bị đồng hoá, nhưng ND ta không chịu sống trong cảnh nô lệ đã liên
tục nổi dậy đấu tranh. Mở đầu là cuộc khởi nghĩa hai bà Trưng (năm 40).Đây là
cuộc khởi nghĩa tiêu biểu cho ý chí bất khuất của DT ta thời kỳ đầu công nguyên.
3.2.Các hoạt động dạy và học:
* Hoạt động 1: ( 19’)

? Thất bại của An Dương Vương đã để lại hậu quả ntn.
( Nước Âu Lạc mất đất, mất tên và trở thành 1 bộ phận
đất đai của TQ. Từ đó các triều đại phong kiến TQ
thay nhau thống trị đô hộ nước ta hơn 1000 năm, 1000
năm bắc thuộc.)
- GV treo lược đồ , chỉ và giảng theo SGK.

1/Nước Âu Lạc từ thế kỷ II
trước công nguyên đến thế kỷ I
có gì thay đổi.?

-Năm 179 TCN Triệu Đà sát
nhập nước Âu Lạc và Nam Việt,


GV giảng: Năm 111 TCN nhà Hán đánh Nam Việt. chia Âu lạc làm 2 quận.
Nhà triệu chống cự không nổi và bị tiêu diệt, đất đai
Âu Lạc chuyển sang tay nhà Hán. Nhà Hán chia nước
ta thành 3 quận: Giao Chỉ, Cửu Chân, và Nhật Nam
(bao gồm Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ đến Quảng Nam) gộp
với 6 quận của TQ thành Châu Giao.
- Năm 111TCN nhà Hán chiếm
Âu Lạc, chia Âu Lạc làm 3
quận, gộp với 6 quận của TQ
- GV: Thủ phủ của Châu Giao đặt ở Luy Lâu (Thuận thành Châu Giao.
Thành- Bắc Ninh) và nhà Hán xây dựng bộ máy cai trị
từ trung ương đến địa phương.
- Bộ máy cai trị của nhà Hán từ
? Điền các chức quan vào sơ đồ bộ máy cai trị của nhà trung ương đến địa phương.
Hán.

(HĐ nhóm)
- GV gọi các nhóm lên giải thích.
- GV nhận xét, bổ xung.
? Em hiểu thứ sử, đô uý, thái thú là gì. (Hoặc GV giải
thích).
+ Thứ sử là 1chức quan do bọn phong kiến TQ đặt ra
để trông coi 1số quận, hoặc đứng đầu bộ máy cai trị ở
nước phụ thuộc.
+ Thái thú, đô uý: là chức quan do bọn phong kiến TQ
đặt ra để trông coi 1quận.- Thái thú coi chính trị .
\ Đô uý coi quân sự.
? Nhà Hán gộp Âu Lạc với 6 quận của TQ thành Châu
Giao nhằm mục đích gì.
( Muốn chiếm đóng lâu dài, xoá tên nước ta, biến nước
ta thành quận, huyện của TQ. )
? Em có nhận xét gì về cách đặt quan lại của nhà Hán.
( Nhà Hán mới bố trí được người cai trị từ cấp quận,
còn cấp huyện, xã chúng chưa thể với tới nên buộc
phải để người Âu Lạc trị dân như cũ.)
* ách thống trị của nhà Hán.
- GV giảng theo SGK.
Sau khi xây dựng xong bộ máy cai trị nhà Hán ra sức
bóc lột vơ vét của cải của nhân dân ta.
+Bắt dân ta nộp các loại thuế:
muối,sắt.
+ Cống nạp nặng nề: ngọc trai,
sừng tê giác, ngà voi…
+ Đưa người Hán sang ở với
dân ta, bắt dân ta theo phong tục
Hán.

? Nhà Hán đưa người Hán sang Châu Giao nhằm mục
đích gì.
(Đồng hoá dân ta, đồng hoá có nghĩa là làm thay đổi
bản chất, làm cho giống như của mình.)
? Em có nhận xét gì về ách thống trị của nhà Hán.
(Đối sử tàn tệ, dã man, thâm độc…)
- GV dưới ách thống trị tàn bạo của nhà Hán, ND ta đã
làm gì.
* Hoạt động 2: ( 21’)
2 Cuộc khởi nghĩa Hai Bà
- GV giảng theo SGK: “ Bấy giờ….giết .”
Trưng bùng nổ.
? Vì sao 2 gia đình lạc Tướng ở Mê Linh và Chu Diên
lại liên kết với nhau để chuẩn bị nổi dậy.
(Vì ách đô hộ tàn bạo của nhà Hán làm cho dân ta căm
phẫn muốn nổi dậy chống lại. Đó chính là nguyên
nhân của cuộc khởi nghĩa.)
* Nguyên nhân:
- Sự áp bức bóc lột tàn bạo của
- GV: Thi Sách chồng Trưng Trắc bị giết….
nhà Hán.
- GV treo bản đồ- H/dẫn HS theo dõi.
* Diễn biến:
- GV giảng theo SGK – kết hợp chỉ trên bản đồ.
- Mùa xuân năm 40 Hai
BàTrưng phất cờ khởi nghĩa ở
Hát Môn (Hà Tây).
- GVđọc 4 câu thơ.

? Qua 4 câu thơ trên, em hãy cho biết mục đích của
cuộc khởi nghĩa.
( Trước là giành độc lập cho Tổ quốc, nối lại sự nghiệp
vua Hùng, sau là trả thù cho chồng.)
- GV cho HS đọc đoạn chữ in nghiêng SGK, GV chỉ
các mũi tên của các địa phương tiến về Mê Linh.
? Theo em khắp nơi kéo quân về Mê Linh nói lên điều
gì.
( ách thống trị của nhà Hán đối với nhân dân ta khiến
mọi người đều căm giận và nổi dậy chống lại. Cuộc - Cuộc khởi nghĩa được các
khởi nghĩa được nhân dân ủng hộ )
tướng lĩnh và nhân dân ủng hộ,
- GV chỉ bản đồ, giảng theo SGK.
chỉ trong thời gian ngắn nghĩa
quân đã làm chủ Mê Linh, tiến
đánh Cổ Loa rồi Luy Lâu.
? Kết quả, ý nghĩa của cuộc khởi nghĩa.
* Kết quả: Thái thú Tô Định bỏ
trốn, quân Hán bị đánh tan, khởi
nghĩa giành thắng lợi.
- GVCC bài: Dưới ách thống trị Hán, nhân dân ta nổi


dậy đấu tranh, điển hình là cuộc khởi nghĩa hai bà
Trưng. Đây là cuộc khởi nghĩa tiêu biểu cho ý trí bất
khuất của DT thời kỳ đầu công nguyên.

4. Củng cố, kiểm tra đánh giá: (2’)
* Bài tập: GV treo bản đồ, yêu cầu HS điền kí hiệu thích hợp để thể hiện diễn biến
cuộc khởi nghĩa.

- GV đọc câu nói của Lê Văn Hưu. ? Em có nhận xét gì về câu nói đó.
( Dưới ách thống trị của nhà Hán nhân dân ta sẵn sàng nổi dậy….cuộc khởi nghĩa
này cảnh báo thế lực PK phương Bắc không thể cai trị nước ta vĩnh viễn được.)
5. Hướng dẫn học và làm bài ở nhà: (1’)
- Học thuộc bài. Đọc trước bài 18. Vẽ lược đồ H 44.
? Sau khi giành độc lập hai bà Trưng đã làm gì.