Giáo án Lịch sử 7 bài 14: Ba lần kháng chiến chống xâm lược Mông Nguyên (thế kỉ XIII)

BÀI 14
BA LẦN KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM
LƯỢC MÔNG-NGUYÊN- THẾ KỈ XIII.
I. Cuộc kháng chiến lần thứ nhất chống quân xâm lược Mông Cổ ( 1258)
A. Mục tiêu:
Kiến thức: Âm mưu xâm lượt của quân Mông Cổ.Chủ trương, chính sách và những việc làm của
vua quan nhà Trần để đối phó với quân Mông Cổ.
Tư tưởng: GD học sinh ý chí kiến cường, bất khuất, mưu trí , dũng cảm của quân và dân ta trong
cuộc kháng chiến.
GD lòng tự hào dân tộc.
Kĩ năng: Học diến biến các trận đánh bằng cách chỉ lượt đồ. Phân tích , đánh giá, nhận xét các sự
kiện lịch sử.
B. Phương tiện dạy học:
Lược đồ diễn biến chống quân xâm lược Mông Cổ
C. Tiến trình dạy học:
1.Ổn định:
2.KTBC: Nhà Trần đã làm gì để xây dựng quân đội củng cố quốc phòng ?
Để phục hồi và phát triển kinh tế nhà Trần đã làm gì?
3. Bài mới:
Sau khi nắm chính quyền nhà trần bắt tay ngay vào công cuộc xây dựng bộ máy chính quyền,
phục hồi sản xuất. Vua tôi nhà Trần còn phải chuẩn bị nhiều mặt để đối phó với những âm mưu
xâm lượt của bọn phong kiến Mông- Nguyên
Đầu năm 1258, 3 vạn quân Mông Cổ tràn vào nước ta. Vậy cuộc chiến này sẽ diễn ra như thế
nào?
Hoạt động dạy và học
Kiến thức cơ bản
Học sinh đọc phần 1 SGK
1. Âm mưu xâm lượt Đại Việt của
GV giới thiệu đất nước Mông Cổ trên bản đồ thế giới . Mông Cổ:
Mông Cổ:Từ xưa các bộ lạc Mông Cổ sống ở vùng
thảo nguyên .Đầu thể kỉ XIII nhà nước phong kiến

Mông Cổ được thành lập.Vua Mông Cổ đem quân
xâm lược khắp nơi và xây dựng một đế quốc rộng lớn
từ Thái Bình Dương đến Hắc Hải. Người xưa nhận xét
"Vó ngựa Mông Cổ đi đến đâu,có không mọc đượcđến
đó".
Giáo viên giới thiệu H29 SGK.
GV(H): Hình 29 giúp em hiểu điều gì về quân Mông Vua Mông Cổ cho quân xâm lượt Đại
Cổ?
Việt để đánh lên phía Nam Trung Quốc
HS: Quân đội rất lớn mạnh có tổ chức, trang bị tốt.
thực hiện kế hoạch gọng kìm để tiêu
GV(giảng): Năm 1257 Vua Mông Cổ mở cuộc xâm
diệt Nam Tống
lược Nam Tống để chiém toàn bộ Trung Quốc rộng
lớn. Nhưng để đạt được tham vọng đó chúng cho
tướng Ngột Lương Hợp Thai chỉ huy quân xâm chiếm
Đại Việt.
GV(H): Vì sao vua Mông Cổ cho quân đánh Đại
Việt trước?


HS: Vì sau khi chiếm được Đại Việt Quân Mông Cổ sẽ
đánh lên phía Nam Trung Quốc, trong khi đó một lực
lượng khá đông quân Mông Cổ sẽ ào ạt tấn công từ
phía Bắc tạo nên gạng kìm tiêu diệt Nam Tống.
GV(H): Trước khi kéo vào nước ta, tướng Mông Cổ
đã làm gì?
HS: Cho sứ giả đưa thư đe doạ và dụ hàng vua Trần.
GV(H): Vua Trần đã làm gì khi các sứ giả Mông Cổ
đến?

HS: Bắt tống giam vào ngục.
GV(H): Khi được tin quân Mông Cổ xâm lượt nước
ta vua Trần đã làm gì?
HS: Ban lệnh cho cảc nước sắm sửa vú khí
- Quân đội , dân binh được thành lập, ngày đêm luyện
tập.
GV Dùng lược đồ trình bày diễn biến.
Tháng 1- 1258 quân Mông Cổ tiến vào nước ta theo
đường sông Thao xuồng Bạch Hạc rồi đến vùng Bình
Lê Nguyên và bị chặn lại. Tại đây quân ta đặt phòng
tuyến do vua Thái Tông chỉ huy và đánh một trận
quyết liệt. Do quân giặt mạnh vua Trần phải cho rút
quân lui về Thăng Long bảo toàn lực lượng. Theo lện
triều đình, nhân dân Thăng Long thực hiện chủ trương
" vườn không nhà trống" vua Trần cho quân lui về
Thiên Mạc. Khi Ngột Lương Hợp Thai cho quân tiến
đánh Thăng Long thì trướt mắt chúng vườn không nhà
trống, không lương thực.......Quân Mông Cổ kiên
cường giết hại những người còn ở lại. Trước thế đó
vua Trần rất lo lắng, Thái sư Trần Thủ Độ đã tâu: "
Đầu thần chưa rơi xuống đất, xin bệ hạ đừng lo" Câu
nói thể hiện niềm tin chiến thắng của quân và dân ta.
Nhân cơ hội này nhà Trần đã mở cuộc phản công
lớn ở Đông Bộ Đầu.
Bị bất ngờ, ngày 29. 1. 1258 quân Mông Cổ đã rút
khỏi Thăng Long về nước. Trên đường rút chạy chúng
đã bị dàn quân ở Quy Hoá chặn đánh tan tác.
GV(H): Vì sao quân ta lại đánh bại quân Mông Cổ?
HS: Vì quân ta biết cách đánh giặc thông minh, biết
chớp thời cơ.

GV(H): Bài học kinh ngiệm về cách đánh giặc của
dân tộc ta trong cuộc kháng chiến chống quân
Mông Cổ lần thứ nhất?
HS: Khi thế giặc mạnh ta chủ trương không dốc ngay
lược lượng, nhữ chúng vào sâu trận địa, đánh lâu dài.
Khi giặc khó khăn ta mới phản công lại. Đó là kế: "

2. Nhà trần chuẩn bị kháng chiến để
đánh bại Mông Cổ.
A) Nhà Trần chuẩn bị Vua TRần ban
lệnh sắm sữa vũ khí, quân đội ngày đêm
luyện tập.
b) diễn biến.
(SGK)

c) Kết quả: Quân Mông Cổ phải rút lui
khỏi Thăng Long, chạy về nước.


Lấy yếu đánh mạnh, lấy ít đánh nhiều".
4. Củng cố: Quân Mông Cổ xâm lượt Đại Việt nhằm mục đích gì?
Trình bày diễn biến của cuộc kháng chiến chống quân Mông Cổ Bằng lượt đồ?
5. Dặn dò: Về nhà học thuộc bài và chuẩn bị bài này mục II " Cuộc kháng chiến lần thứ hai
chống quân xâm lượt Nguyên"
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

BA LẦN KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XL
MÔNG NGUYÊN
II-Cuộc kháng chiến Lần thứ hai chốngQuân xâm
lược Nguyên(1285)

A. Mục tiêu bài học:
KT: Việc chuẩn bị cho việc xâm lược Đại Việt lần thứ hai của nhà Nguyên chu đáo hơn so với
lần một
Nhờ sự chuẩn bị chu đáo đường lối đánh giặc đúng đắng và với quyết tâm cao quân dân Đại Việt
đã giàng thắng lợi vẻ vang
TT: Bồi dưỡng HS lòng căm thù giặc ngoại xâm, miền tự hoà dân tộcvà lòng biết ơn tổ tiên đã
kiên cường, mưu trí bảo vệ chủ quyền đất nước.
KN: Rèn luyện kĩ năng sử dụng lượt đồ thuật lại sự kiện Lịch sử.
B. Phương tiện dạy học:
Lượt đồ kháng chiến lần thứ hai chống quân xâm lượt Nguyên Thanh minh hoạ Thoát Hoan nằm
trong ống đòng trống về nước.
Đoạn trích :" Hịch tướng sĩ"
C. Tiến trì dạy học:
1. Ổn định:
2. KTBC:
- Trình bày ngắn gọn diện biến của cuộc kháng chiến chống quân Mông Cổ.
- Nêu cách đánh giặc của dântộc ta trog cuộc kháng chiến đó?
3. Bài mới:
Hoạt động dạy và học
Kiến thức cơ bản
GV(giảng) Sau thất bại năm 1258 quân Mông Cổ
1. Âm mưu xâm lượt Chăm pa và
không chịu tư bỏ âm mưu xâm lược nước Đại Việt.
đại Việt của nhà Nguyên:
Năm 1279 sau khi thôn tính dưói nhà Tống, Vua Mông Sau khi thống trị hoàn toàn Trung
Cổ lập ra nhà Nguyên đặt nền thống trị toàn bộ Trung
Quốc, vua Nguyên ráo riết chuẩn bị
Quốc.
xâm lượt Đại Việt và Chăm pa
Vua Nguyên lúc bấy giờ ráo riết chuẩn bị xâm lượt Đại

Việt và Chăm-pa
GV(H): Hốt Tất Liệt cho quân xâm lượt Chăm Pa và
Đại Việt nhằm mục đích gì?
HS: Làm cầu nối thôn tính các nướcphía Nam Trung
Quốc.
Giảng: Hốt Tất Liệt đã cho quan xâm lượt Cham pa
trước.
GV(H): Nhà Nguyên cho quân đánh Chăm Pa trước Năm 1283, Tướng Toa Đô cho quân


nhằm mục đích gì?
HS: làm bàn đạp tấn công vào Đại Việt.
Giảng: Năm 1283, 10 vạn quân Ngyên do tướng Toa
Đô chỉ huy tấn công Chăm pa nhưng đã bị nhân dân
Chăm pa tiến hành chiến tranh du kích đánh trả nên
quân Nguyên đã thất bại Phải cố thủ phía Bắc chẩn bị
xâm lược Đại Việt.
GV: Gọi HS đọc SGK mục 2.
GV(H): Sau khi biết tin quân Nguyên có ý định xâm
lượt Đại Việt vau Trần đã làm gì?
HS: Triệu tập các Vương hầu quan lại ở bến Bình Than
bàn kế đánh giặc.
GV(H): Hội nghị này rất quan trọng , vì sao?
HS: Vì hội nghị triệu tập các Vương hầu quan lại bàn
kế đánh giặc.
Giảng: Hoài Văn Hầu Trần Quốc Toản có lòng yêu
nước sâu sắc đã đến bến Bình Than nhưng không được
dự họp (vì tuổi mới 15) Quốc Toản tức giạn bót nát quả
cam trong tay lúc nào không biết . Sao đó về quê Quốc
Toản tổ chức một đạo quân lớn, giương cao lá cờ theo

6 chữ vàng:" Phá cường địch, báo hoàng ân" ngày đêm
luyện tập sẵn sàng cùng nhân dân đánh giặc.
Năm 1285, vua Trần triệu tập hội nghị Diên Hồng và
mời toàn bộ các bô lão có uy tín để bàn cách đánh giặc.
GV(H): Hội nghị Diên Hồng có tác dụng gì đến việc
chuẩn bị kháng chiến?
HS: Đây là hội nghị thể hiện ý chí kiên cường của nhan
dân Đại Việt.
Giảng: Nhà Trần đã tổ chức tập trận lớn ở Đông Bộ
Đầu. Trần Quốc Tuấn đã đọc :" Hịch tướng sĩ ". Bài
hịch đã khơi dậy lòng yêu nước và khích lệ tinh thần
cứu nước của toàn quân dân.
Sau đợt tập trận cả nước được lệnh sẵn sàng đánh giặc.
Quân sĩ đều thích hai chữ" sát thát ''vào cánh tay.
GV(H): Việc thích hai chữ '' Sát Thát '' có ý nghĩa
gì?
HS: Thể hiện quyết tâm cao độ của quân sĩ, thà chết
không chịu mất nước.
GV Dùng lược đồ cuộc kháng chiến lần thứ hai chống
quân Nguyên để trình bày diễn biến :
- Tháng 1năm 1285 , năm mươi vạn quân
Nguyên do Thoát Hoan chỉ huy tiến vào nước ta .( gấp
20 lần so với trước)
Sau một vài trận quyết chiến với giặc Trần Quốc Tuấn
cho quân lui về Vạn Kiếp để bảo toàn lượng . Vua

xâm lược Chăm pa nhưng bị thất bại.
2. Nhà Trần chuẩn bị kháng chiến.
Vua Trần đã triệu tập hội nghị ở Bến
Bình Than bàn kế chống giặc.

Năm 1285, các bô lão có uy tín về dự
hội nghị Diên Hồng.

Cuộc tập trận lớn được tổ chức ở Đông
Bộ Đầu.

3. Cuộc kháng chiến bùng nổ và
thắng lợi:
Tháng 1- 1285
50 vạn quân Nguyên do Thoát Hoan
chỉ huy tiến vào xâm lượt Nước ta.
Quân ta sau một vài trận chặng đánh
đich ở biện giới đã rút về Vạn Kiếp và
cuối cùng rút về Thiên Trường để bảo
toàn lực lượng


Trần rất lo lắng nhưng Trần Quốc Tuấn khẳng khái trả
lời : " Nếu bệ hạ muốn hàng giặc thì trước hết hãy
chém đầu thần rồi hãy hàng"
Thái Hoan tập trung lực lượng lớn tấn công vào Vạn
Kiếp . Trước thế giặc mạnh quân ta lui về Thăng Long
và cuối cùng rút về Thiên Trường (Nam Định) Để bảo
vệ cho cuộc rút quân, quân ta dã bố trí nhiều trận chặng
đánh giặc Trong một trận kìm chân giặc ở Thiên Mạc.
Trần Bình Trọng đã bị giặc bắt, khi bị giặc dụ dổ. Ông
trả lời:" Ta thà làm ma nước Nam còn hơn làm vương
Cùng một lúc Toa Độ từ Chăm pa đánh
đất Bắc."Quân Nguyên tức giận chém ông. Ở Thăng

ra Nghệ An, Thanh hoá. Quân Thoát
Long nhân dân thực hiện chủ trương" vườn không nhà Hoan mở cuộc tấn công xuống phía
trống" để đối phó với giặc. Quân Thoát Hoan kéo vào
nam tạo thế gọng kìm tiêu diệt quân ta.
chiếm Thăng Long trống không buộc chúng phải dựng
trại ở phía Bắc sông Hồng.
Tiếp đó Toa Đô từ Chăm pa đánh ra Nghệ An Thanh
Hoá. Thoát Hoan mở cuộc tấn công xuống phía Nam
nhằm tạo thế gọng kìm tiêu diệt quân chủ lực của ta và
bắt sống toàn bộ đầu não của cuộc kháng chiến.
4. Cuộc kháng chiến thắng lợi:
- Trước thế nguy cấp, một số quý tộc nhà Trần đã đầu
hàng giặc.
Trước tình thế như vậyTrần Quốc Toản phải rút lui để
Nhân lúc quân giặc gặp khó khăn, nhà
chuẩn bị lực lượng tiêu diệt địch.
Trần cho quân tổ chức phản công.
GV: gọi HS đọc mục 4 SGK.
Đánh bại quân giặc ở nhiều nơi.
GV(H): không thực hiện được âm mưu bắt sống vua
Trần và quân chủ lực Thoát Hoan đã làm gì?
HS: Cho quân rút về Thăng Long chờ tiếp viện.
GV giảng: Dựa vào thời cơ thuận lợi đó, quaan Trần tổ
chức phản công đánh bại quân giặc ở nhiều nơi: Tây
Kết quả: Quân giặc đại bại. Tao Đô bị
Kết, bến Chương Dương, của Hàm tử. Tại của Hàm tử chém đầu, Thoát Hoan chui vào ống
tướng giặc Tây Đô bị ta chém rơi đầu. Sau đó tiến về
Đồng về nước.
giải phóng Thăng Long. Quân giặc hoản loạn bỏ chạy
nhiều tên bị giết. Thoát Hoan chui vào ống đồng cho

quân khiên về nước.
Sau 2 tháng quân dân nhà Trần đã đánh bại 50 vạn
quân Nguyên.
Giải phóng đất nước Đại Việt.
4. Củng cố: Nhà Trần chuẩn bị chống quân Nguyên XL ra sao, tác dụng của sự chuẩn bị đó?
- Trình bày diễn biến của cuộc kháng chiến?
- Nêu cách đánh của quân và dân trong cuộc kháng chiến chống quân Nguyên lần
thứ 2?
5. Dặn dò: Học bài SGK. Chuẩn bị bài sau: Mục III của bài này.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Bổ sung phần củng cố:
PHIẾU HỌC TẬP
( thảo luận nhóm)
Hãy điền chữ Đ ( đúng ) chữ S ( sai ) vào ô trống trong các câu sau đây:


1) Nhà Nguyên xâm lượt Đại Việt và Chăm pa nhằm làm cầu nối để thôn tính các nước phía
Nam TQ
2) Nhà Nguyên xâm lượt Đại Việt năm 1285 nhằm tạo thế gọng kìm tấn công nhà Tống.

3) Nhà Trần triệu tập hội nghị Bình Than và Diên Hồng để mừng chiến thắng quân Mông
Nguyên.
4) Tướng giặc Toa Đô chui vào ống đồng cho quân khiên về nước.

5) Kế sách đánh giặc của nhà Trần là " Vườn không nhà trống" , " Lấy yếu đánh mạnh"
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

III CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN BA CHỐNG
QUÂN XÂM LƯỢC NGUYÊN ( 1287- 1288 )
A. Mục tiêu bài học:
KT: Âm mưu xâm lượt Đại Việt Lần thứ 3 của quân Nguyên.Vua tôi nhà Trần quyết tâm tiến

hành cuộc kháng chiến chống lại nhà Nguyên với các trận đánh lớn: Vân Đồn , Bạch Đằng và
giành thắng lợi vẻ vang.
TT: Bồi dưỡng cho HS lòng căm thù và niềm tự hào truyền thống hào hùng của dân tộc trong
cuộc kháng chiến chống Mông Nguyên.
KN: Rèn luyệt kĩ năng sử dụng lượt đồ để tóm tắt sự kiện lịch sử.
B. Phương tiện dạy học:
Lược đồ kháng chiến lần thứ ba chống quân Nguyên
C. Tiến trình dạy học:
1. Ổn định:
2. KTBC: Nêu những công việc nhà Trần chuẩn bị chống quân xâm lược. Qua đó nêu ý chí của
dân tộc ta?
- Trình bày tóm tắt diễn biến cuộc kháng chiến chống quân Nguyên lần thứ 2?
3. Bài mới:
Hoạt động dạy và học
Kiến thức cơ bản
Gọi HS đọc mục 1 SGK
1. Nhà Nguyên xâm lược Đại Việt:
GV(H):Hai lần xâm lược Đại Việt đều thất bại vua
-Hoàn cảnh:
Nguyên đã làm gì?
Vua Nguyên quyết tâm xâm lượt Đại
HS: Quyết tâm đánh chiếm Đại Việt lần nữa.
Việt lần thứ ba.
Giảng: Vua Nguyên khi nghe tin con trai là Thoát Hoan + Nhà Trần khẩn trương chuẩn bị
phải chui vào ống đồng về nước đã quyết tâm xâm lược kháng chiến.
lần thứ ba. Lần này nhà Nguyên rất thận rọng, chuẩn bị
chu đáo.
GV(H): Nêu những dẫn chúng về việc quân Nguyên
chuẩn bị chu đáo cho việc xâm lược?
HS: Đình chỉ cuộc xâm lược Nhật Bản tập trung hàng

chục vạn quân, hàng trăm chiếc thuyền và hàng chục
vạn thạch thóc.
GV(giảng) : Mặc dù chuẩn bị rất chu đáo nhưng chúng
Diễn biến:


đã bắt đầu run sợ.Vua Nguyên Hốt Tất Liệt đã phải dặn
con:" Không được cho giao chỉ là nước nhỏ mà khinh
thường"
GV(H): Cuối tháng 12- 1287 quân Nguyên ào ạt tiến
vào nước ta theo 2 đường( dùng lược đồ)
+ Đườn bộ do Thoát Hoan chỉ huy Vượt biên giới tiến
vào Lạng Sơn, Bắc Giang.
+ Đường biễn do Ô Mã Nhi chỉ huy ngược sông Bạch
Đằng hội quân với Thoát Hoan.
Đầu năm 1288 Thoát Hoan cho quân chiếm đóng Vạn
Kiếp
Về phía ta sau một vài trận chặn giặc ở Ải Trần Quốc
Tuấn cho quân rút khỏi Vạn Kiếp về vùng sông Đuống
để chặn giặc ở Thăng Long
GV gọi HS đọc mục 2 SGK.
GV(H): Ô Mã Nhi được giao bảo vệ đoàn thuyền
lương nhưng tại sao lại tiến về Vạn Kiếp với Thoát
Hoan?
HS: Ô Mã Nhi cho rằng quân ta yếu không cản được
chúng nên Ô Mã Nhi đã không bảo vệ.
GV( giảng): Khi đoàn thuyền lương qua Vân Đồn bị
quân của Trần Khánh Dư phụ sẵn từ nhiều phía đánh ra
dữ dội.
Kết quả : phần lớn thuyền lương bị đắm và bị quân ta

chiếm.
GV(H): Sau trận Vân Đồn tình thế của quân Nguyên
như thế nào?
HS: Tình thế của giặc rất khó khăn thiếu lương thực
trầm trọng.
GV(H): Đợi mãi không thấy đoàn thuyền lương Thoát
Hoan đã làm gì?
HS: Cho quân tiến vào Thăng Long cướp bóc lương
thực của nhân dân..
GV(H): Khi quân giặc gặp khó khăn trong lương thảo
nuôi quân, nhà Trần đã làm gì?
HS: Quyết định mở cuộc phản công và mai phục trên
sông Bạch Đằng
GV ( Dùng lược đồ chiến thắng Bạch Đằng) giảng:
Ngày 9-4-1288 đoàn thuyền do Ô Mã Nhi có kị binh hộ
tống rút theo đường sông Bạch Đằng bây giờ nước triều
dâng cao che lấp các cọc trên sông, một số thuyền nhẹ
của quân nhà Trần ra khiêu chiến rồi giả vờ thua chạy,
giặc cho quân đuổi theo, lọt vào trận địa mai phục. Đợi
đến lúc nước triều xuống, từ hai bờ, quân ta đổ ra đánh
phá, giặc bị đánh bất ngờ hốt hoảng tranh nhau tháo

+ Vua Nguyên quyết tâm cho quân
xâm lược Đại Việt lần thứ ba.
tấn công Đại Việt

Đầu năm 1288 Thoát Hoan chọn Vạn
Kiếp để xây dựng căn cứ.
2. Chiến thắng Vân Đồn tiêu diệt
đoàn thuyền lương của Trương Văn

Hổ.

3. Chiến thắng Bạch Đằng:
Hoàn cảnh:
+ Thắng 1/ 1288 Thoát Hoan cho
quân chiếm đóng Thăng Long.

Nhà Trần quyết định chọn sông Bạch
Đằng làm trận quyết chiến
(SGK)

Kết quả: nhiều tên giặc bị giết chết.
Ô Mã Nhi bị bắt sống


chạy, nhiều thuyền bị vỡ ra và bị đắm. Giữa lúc đó hoàn
loạt bè lửa xuôi nhanh theo nước triều lao xuống thuyền
giặc. Tướng Ô Mã Nhi bị bắt sống.
Cánh quân bộ do Thoát Hoan chỉ huy rút chạy bị quân ta
tập kích liên tiếp, sau hơn chục ngày mới tới Quảng Tây.
GV(H): Hãy nêu kết quả của Trận Bạch Đằng năm
1228?
HS: Đập tan mông xâm Lăng của giặc Nguyên.
4. Củng cố: Trình bày tóm tắc diến biến cuộc kháng chiến chống quân Nguyên lần thứ ba?
- Nêu cách đánh giặc của nhà Trần lần thứ ba? Có gì giống và khác với hai lần trước?
5. Dặn dò: Học thuộc bài và chuẩn bị bài sau: " Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lich và ý
nghĩa lịch sử của ba lần kháng chiến."
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

BA LẦN KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM

LƯỢC NGUYÊN (tiếp theo)
IV- NGUYÊN NHÂN THẮNG LỢI VÀ Ý
NGHĨA LỊCH SỬ CỦA BA LẦN KHÁNG
CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC MÔNG
NGUYÊN
A- Mục tiêu:
KT: Hiểu được vì sao ở thế kỉ XIII, trong ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông Nguyên, quân dân Đại Việt đều giành thắng lợi. Ý nghĩa lịch sử của ba lần kháng chiến chống
quân xâm lược Mông - Nguyên.
TT: Bồi dưỡng niềm tự hào về truyền thống đánh giặc giữ nước của dân tộc.
Bài học kinh nghiệm LS về tinh thần đoàn kết dân tộc.
KN: Phân tích, so sánh sự kiện về nhân vật lịch sử qua 3 lần kháng chiến rút ra nhận xét chung.
B- Thiết bị dạy học:
Bản đồ đế quốc Mông - Nguyên TK XIII
Bài Hịch tướng sĩ cuat Trần Quốc Tuấn
Tư liệu về nhân vật tiêu biểu trong 3 lần kháng chiến chống quân Mông Nguyên.
C- Tiến trình dạy học:
1. Ổn định:
2. KTBC:
Trình bày hoàn cảnh và diễn biến của nhà Nguyên xâm lược Đại Việt?
Trình bày diễn biến của chiến thắng Bạch Đằng 1288?
3. Bài mới:
Hoạt động dạy và học
Kiến thức cơ bản
Gọi HS đọc mục 1 SGK.
1. Nguyên nhân thắng lợi:
GV(H): Hãy nêu một số dẫn chứng về tinh thần đoàn
kết dân tộc?
Trong 3 lần kháng chiếntất cả tầnh lớp
HS: Nhân dân Thăng Long theo lệnh triều đình thực
ND đều tham gia.

hiện chủ trương " Vườn không nhà trống"
- Tại hội nghị Diên Hồng các bô lão thể hiện ý chí


muôn dân quyết " Đánh".
Quân sĩ thích vào cánh tay chữ " Sát Thát"
GV(H): Nêu những việc làm của nhà Trần chuẩn bị
cho 3 lần kháng chiến?
HS: Vua Trần thường về các địa phương tìm hiểu cuộc Nhà Trần chuẩn bị chu đáo về mọi mặt.
sống của dân.
- Giải quyết những bất hoà trong vương triều Trần tạo
nên sự đoàn kết dân tộc.
(Giảng): Trần Quốc Tuấn là một anh hùng dân tộc, nhà
chỉ huy quân sự kiệt xuất có nhiều công lớn. Tác giả
của áng thiên cổ hùng văn gọi là hịch tướng sĩ " Ta..."
Thắng lợi của 3 lần chống quân
GV(H): Trình bày những đóng góp của Trần Quốc
Nguyên gắn liền với tinh thần hi sinh
Tuấn trong cuộc kháng chiến chống quân Mông
của toàn dân đặc biệt là quân đội nhà
Nguyên?
Trần .
HS: Nghĩ ra cách đánh độc đáo sáng tạo phù hợp với
hoàn cảnh từng giai đoạn.
GV(H): Cách đánh sáng tạo của nhà Trần trong ba
lần kháng chiến là gì?
HS: + Kế hoạch :" Vườn không nhà trống"
Thắng lợi đó không tách rời những
+ Tránh chỗ mạnh, đánh chỗ yếu của kẻ thù.
chiến lược chiến thuật đúng đẳn sáng

+ Biết phát huy lợi thế của quân ta buộc địch phải
tạo của người chỉ huy .
theo.
+ Buộc địch từ thế mạnh sang thế yếu ta từ thế bị
động chuyển sang thế chủ động.
GV gọi HS nêu lên những nguyên nhân thắng lợi của 3
lần kháng chiến?
Tổng kết: Đó là những nguyên nhân cơ bản dẫn đến
thắng lợi của quân và dân ta trong ba lần kháng chiến.
2 . Ý nghĩa lịch sử:
GV (giảng) Năm 1257 vua Mông Cổ đưa 3 vạn quân
Đập tan tham vọng ý đồ xâm lược Đại
xâm lược nước ta. Đến lần thứ hai đưa 50 vạn quân và Việt của đế chế Nguyên . Bảo vệ độc
đến lần thứ ba Hốt Tất Liệt đình chiến với Nhật Bản
lập chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ .
đưa 30 vạn quân sang xaam lược . Với lực lượng mạnh
như vậy . Nhưng quân Nguyên cũng phải chuốt lấy thất Góp phần xây đắp quân sự Việt Nam .
bạy .
Để lại một bài học vô cùng quý giá
GV(H) Theo 3 lần kháng chiến chống quân Mông
.Ngăn chặng những cuộc xâm lược của
Nguyên thắng lợi có một ý nghĩa quan trọng như thế
quân Nguyên đối với các nước khác .
nào ?
HS :
Trả lời:
Đập tan tham vọng ý đồ xâm lược Đại Việt của đế chế
Nguyên . Bảo vệ độc lập chủ quyền và toàn vẹn lãnh
thổ .
Góp phần xây đắp quân sự Việt Nam .Để lại một bài

học vô cùng quý giá .Ngăn chặng những cuộc xâm
lược của quân Nguyên đối với các nước khác .
4 Củng cố :
GV cho HS thảo luận nhóm theo phiếu HT sau :
Điền chữ Đ ( đúng ) chữ S ( sai ) vào ô trống các câu sau :


Nguyên nhân thắng lợi:
 Các tầng lớp nhân dân đều tham gia
 Nhà Trần chuẩn bị chu đáo về mọi mặt
 Giặc Nguyên còn yếu chưa thể thắng Đại Việt
 Nhờ những chiến lược , chiến thuật đúng đắng của nhà Trần
Ý nghĩa lịch sử:
 Đập tan ý đồ xâm lược của quân Mông Nguyên
 Xây đắp truyền thống quân sự Việt Nam
 Đại Việt đủ khả năng tiến hành chiến tranh xâm lược.
5. Dặn dò:
Học thuộc bài và chuẩn bị bài sau:" Sự phát triển kinh tế và văn hoá thời Trần".