Giáo án Lịch sử 8 bài 27: Khởi nghĩa Yên Thế và phong trào chống Pháp của đồng bào miền núi cuối thế kỉ 19

Bài 27
KHỞI NGHĨA YÊN THẾ VÀ PHONG TRÀO
CHỐNG PHÁP CỦA ĐỒNG BÀO MIỀN NÚI CUỐI THẾ KỈ XIX
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức
- Phong trào nông dân Yên Thế: thời gian tồn tại, diễn biến, nguyên nhân thất bại, ý nghĩa.
2. Kỹ năng
- Dùng tư liệu lịch sử và bản đồ miêu tả những sự kiện lịch sử. Đối chiếu, so sánh, phân
tích, tổng hợp các sự kiện lịch sử và nhân vật lịch sử.
3. Tư tưởng
- Giáo dục cho các em lòng biết ơn những anh hùng dân tộc.
- Nhận thấy rõ khả năng cách mạng to lớn,có hiệu quả của nông dân Việt Nam.
II. THIẾT BỊ
- Lược đồ khởi nghĩa Yên Thế.
- Tranh ảnh về thủ lĩnh phong trào nông dân Yên Thế và các dân tộc thiểu số chống Pháp.
III. TIẾN TRÌNH DẠY-HỌC
1. Ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ
Trình bày diễn biến cuộc khởi nghĩa Ba Đình, Bãi Sậy, Hương Khê
3. Bài mới
a. Giới thiệu bài mới
Cùng với phong trào Cần Vương cuối thế kỉ XIX, phong trào tự vệ vũ trang kháng Pháp
của nhân dân ta cuối thế kỉ XIX đã gây cho thực dân Pháp không ít khó khăn, điển hình
nhất là cuộc khởi nghĩa Yên Thế (tồn tại gần 30 năm) và phong trào đấu tranh của các
dân tộc miền núi. Hôm nay, chúng ta tìm hiểu về khởi nghĩa Yên Thế và phong trào
chống Pháp của đồng bào miền núi cuối thế kỉ XIX.
b. Nội dung bài mới
HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC
KIẾN THỨC CẦN ĐẠT
Hoạt động 1: Cả lớp/Cá nhân
I. KHỞI NGHĨA YÊN THẾ (1884-1913)

* Mức độ kiến thức cần đạt:
1. Nguyên nhân
HS cần nắm được nguyên nhân, diễn biến của - Kinh tế nông nghiệp sa sút, đời sống nông
cuộc khởi nghĩa Yên Thế.
dân đồng bằng Bắc Kì vô cùng khó khăn,
* Tổ chức thực hiện:
họ nổi dậy đấu tranh bảo vệ cuộc sống của
GV hướng dẫn học sinh xem lược đồ xác định vị mình.
trí Yên Thế.
- Khi Pháp thi hành chính sách bình định,
GV: Nguyên nhân nào dẫn đến cuộc khởi nghĩa cuộc sống bị vi phạm, nhân dân Yên Thế đã
Yên Thế ?
đứng lên đấu tranh.
HS: Dựa vào SGK trả lời
2. Diễn biến
GV dùng lược đồ tường thuật diễn biến chia làm - Giai đoạn 1884-1892, nhiều toán nghĩa
3 giai đoạn.
quân hoạt động riêng rẽ dưới sự chỉ huy của
GV cho HS quan sát hình 97 và nhận xét về vai Đề Nắm.
trò của Hoàng Hoa Thám đối với cuộc khởi nghĩa - Giai đoạn 1893-1908, nghĩa quân vừa xây
Yên Thế.
dựng, vừa chiến đấu dưới sự chỉ huy của
Đề Thám.
- Giai đoạn: 1909-1913, Pháp tập trung lực


Hoạt động 2: Cá nhân
* Mức độ kiến thức cần đạt:
HS cần nắm được nguyên nhân thất bại, ý nghĩa
của cuộc khởi nghĩa Yên Thế.

* Tổ chức thực hiện:
GV; Nguyên nhân thất bại của cuộc khởi nghĩa
Yên Thế? Ý nghĩa của cuộc khởi nghĩa Yên Thế?
HS: Tự suy nghĩ trả lời
Hoạt động 1: Cả lớp
* Mức độ kiến thức cần đạt:
HS cần nắm được phong trào đấu tranh chống
thực dân Pháp của đồng bào các dân tộc ở miền
núi.
* Tổ chức thực hiện:
GV: Em hãy cho biết đặc điểm những cuộc khởi
nghĩa chống Pháp tiêu biểu của đồng bào trung
du và miền núi cuối thế kỉ XIX.
HS: Trả lời
GV: Em hãy nêu những phong trào đấu tranh tiêu
biểu của đồng bào miền núi cuối thế kỉ XIX.
GV: Phong trào của đồng bào miền núi có tác
dụng như thế nào ?
HS: Trả lời
GV sơ kết bài: Mặc dù thất bại, phong trào nông
dân Yên Thế và cuộc đấu tranh của đồng bào các
dân tộc tiểu số miền núi vẫn có ý nghĩa vô cùng
to lớn.

lượng tấn công Yên Thế, lực lượng nghĩa
quân hao mòn. Ngày 10-2-1913, Đề Thám
bị sát hại . Phong trào tan rã.
3. Nguyên nhân thất bại, ý nghĩa
- Nguyên nhân thất bại: do Pháp lúc này
còn mạnh, câu kết với phong kiến lực

lượng nghĩa quân còn mỏng và yếu. Cách
thức tổ chức và lãnh đạo còn nhiều hạn chế.
- Ý nghĩa: Cuộc khởi nghĩa thể hiện tinh
thần yêu nước chống Pháp của giai cấp
nông dân. Góp phần làm chậm quá trình
bình định của Pháp.
II. PHONG TRÀO CHỐNG PHÁP CỦA
ĐỒNG BÀO MIỀN NÚI
- Phong trào kháng chiến chống thực dân
Pháp ở vùng trung du và miền núi nổ ra
muộn nhưng lại kéo dài.
- Phong trào diễn ra rộng khắp như ở Nam
Kì, Trung Kì, Tây Nguyên, Tây Bắc.
- Phong trào đấu tranh của đồng bào miền
núi đã trực tiếp góp phần làm chậm quá
trình xâm lược và bình định của thực dân
Pháp.

4. Củng cố
- Em hãy trình bày nguyên nhân, diễn biến của cuộc khởi nghĩa Yên Thế.
- Phong trào chống Pháp của đồng bào miền núi ?
5. Dặn dò
- Học bài cũ, làm bài tập.
- Xem trước bài 28, trả lời các câu hỏi trong SGK.