Giáo án Lịch sử 8 bài 25: Kháng chiến lan rộng ra toàn quốc (1873 1884)

Bài 25
KHÁNG CHIẾN LAN RỘNG RA TOÀN QUỐC (1873-1884)
I. THỰC DÂN PHÁP ĐÁNH BẮC KÌ LẦN THỨ NHẤT. CUỘC KHÁNG CHIẾN
Ở HÀ NỘI VÀ CÁC TỈNH ĐỒNG BẰNG BẮC KÌ
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức
- Âm mưu của thực dân Pháp sau khi chiếm được Nam Kì, chuẩn bị đánh chiếm Bắc Kì.
- Thái độ của triều đình Huế trước việc thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kì.
- Sự chống trả quyết liệt của quân dân Hà Nội và các địa phương khác ở Bắc Kì trước
cuộc tấn công của thực dân Pháp.
2. Kỹ năng
Rèn luyện kỷ năng sử dụng bản đồ, tường thuật những sự kiện lịch sử, phân tích và khái
quát một số vấn đề lịch sử điển hình.
3. Tư tưởng
Giáo dục cho học sinh trân trọng và tôn kính những vị anh hùng dân tộc. Căm ghét bọn
thực dân Pháp tham lam tàn bạo và những hành động nhu nhược của triều đình Huế.
II. THIẾT BỊ
- Bản đồ hành chính Việt Nam cuối thế kỉ XIX.
- Bản đồ thực dân Pháp đánh Bắc Kì lần thứ nhất.
III. TIẾN TRÌNH DẠY – HỌC
1. Ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ
Em hãy trình bày những nét chính về phong trào kháng Pháp của nhân dân ta ở Nam Kì.
3. Bài mới
a. Giới thiệu bài mới
Sau khi thực dân Pháp chiếm được 6 tỉnh Nam Kì (1867), phong trào kháng chiến của
nhân dân Nam Kì tiếp tục lên mạnh và tình hình nước Pháp có nhiều khó khăn. Thực dân
Pháp phải tìm cách đối phó với phong trào kháng chiến ở Nam Kì, đến năm 1873, tình
hình Nam Kì ổn định hơn. Thực dân Pháp đã mở rộng xâm lược Bắc Kì lần thứ nhất
(1873) và buộc triều đình Huế đầu hàng năm 1884. Hôm nay, chúng ta học tiết 1: Thực
dân Pháp đánh Bắc Kì lần thứ nhất. Cuộc kháng chiến ở Hà Nội và các tỉnh Bắc Kì.

b. Nội dung bài mới
HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC
KIẾN THỨC CẦN ĐẠT
Hoạt động 1: Cả lớp/Cá nhân
1. Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kì lần
* Mức độ kiến thức cần đạt:
thứ nhất (1873)
HS cần nắm được âm mưu, diễn biến cuộc tấn a. Âm mưu của Pháp
công đánh chiến Bắc Kì lần thứ nhất của thực
dân Pháp.
- Lợi dụng việc triều đình nhờ Pháp đem
* Tổ chức thực hiện:
tàu ra vùng biển Hạ Long đánh dẹp “hải
GV: Dùng bản đồ hành chính Việt Nam cuối thế phỉ”, cho tên lái buôn Đuy-puy vào gây rối
kỉ XIX để minh hoạ quá trình bành trướng của ở Hà Nội.
Pháp.
- Lấy cớ giải quyết vụ Đuy-puy, Pháp cử
GV: Âm mưu của thực dân Pháp đánh chiếm Gác-ni-ê chỉ huy 200 quân kéo ra Bắc
Bắc Kì Lần thứ nhất ?
b. Diễn biến:
HS: Dựa vào SGK trả lời
- Ngày 20-11-1873, quân Pháp nổ súng


GV: Giải thích thêm vụ Đuy-puy.
đánh và chiếm thành Hà Nội.
GV: Dùng bản đồ để minh họa chiến sự ở Bắc - Quân Pháp nhanh chóng chiếm các tỉnh
Kì.
Hải Dương, Hưng Yên, Ninh Bình, Nam
Định.

Hoạt động 1: Cả lớp
2. Kháng chiến ở Hà Nội và các tỉnh đồng
* Mức độ kiến thức cần đạt:
bằng Bắc Kì (1873-1874)
HS cần nắm được cuộc kháng chiến của quân
dân Hà Nội và các địa phương khác ở Bắc Kì
trước cuộc tấn công của thực dân Pháp.
* Tổ chức thực hiện:
GV: Em hãy trình bày phong trào kháng chiến - Khi Pháp kéo vào Hà Nội, nhân dân ta
của nhân dân Hà Nội (1873).
anh dũng chống Pháp như trận chiến đấu ở
HS: Trả lời
cửa Ô Thanh Hà (Quan Chưởng).
GV: Em cho biết phong trào kháng chiến tại các - Tại các tỉnh đồng bằng, ở đâu Pháp cũng
tỉnh đồng bằng Bắc Kì trong thời gian này vấp phải sự kháng cự của nhân dân ta. Các
(1873-1874) .
căn cứ kháng chiến được hình thành ở Thái
HS: Trả lời
Bình, Nam Định…
GV: Em cho biết nội dung của Hiệp ước Giáp - Ngày 21-12-1873, quân Pháp bị thất bại ở
Tuất (15-3-1874).
Cầu Giấy, Gác-ni-ê bị giết.
HS: Trả lời
- Triều đình Huế kí Hiệp ước Giáp Tuất
GV: Tại sao nhà Nguyễn lại kí Hiệp ước 1874 ? (15-3-1874). Pháp rút khỏi Bắc Kì; triều
HS: Vì sự nhu nhược của nhà Nguyễn. Vì tư đình thừa nhận 6 tỉnh Nam Kì hoàn toàn
tưởng “Chủ hòa” để bảo vệ quyền lợi của giai thuộc Pháp.
cấp và dòng họ.
4. Củng cố
- Âm mưu của thực dân Pháp đánh Bắc Kì lần thứ nhất (1873) ?

- Trình bày diễn biến cuộc tấn công đánh chiếm Bắc Kì lần thứ nhất của thực dân Pháp.
5. Dặn dò
- Học bài cũ.
- Xem trước bài 25 phần II, trả lời các câu hỏi trong SGK.

Bài 25
KHÁNG CHIẾN LAN RỘNG RA TOÀN QUỐC (1873-1884)
(tiếp theo)
II. THỰC DÂN PHÁP ĐÁNH BẮC KÌ LẦN THỨ HAI. NHÂN DÂN BẮC KÌ
TIẾP TỤC KHÁNG CHIẾN TRONG NHỮNG NĂM 1882-1884
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức
- Những điểm chính của các Hiệp ước 1883 và 1884.
- Trách nhiệm của triều đình Huế đối với việc để mất nước vào tay Pháp.
2. Kỹ năng
Rèn luyện kỹ năng sử dụng lược đồ, tường thuật những sự kiện lịch sử, phân tích và
khái quát một số vấn đề lịch sử điển hình.


3. Tư tưởng
Giáo dục cho các em lòng yêu nước, trân trọng những chiến tích chống giặc của cha
ông, tôn kính anh hùng dân tộc huy sinh vì nghĩa lớn: Nguyễn Tri Phương, Hoàng Diệu…
II. THIẾT BỊ
- Lược đồ thực dân Pháp đánh Bắc Kì lần thứ hai.
- Lược đồ trận Cầu Giấy lần thứ hai.
III. TIẾN TRÌNH DẠY – HỌC
1. Ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ
- Âm mưu của thực dân Pháp đánh Bắc Kì lần thứ nhất (1873) ?
- Trình bày diễn biến cuộc tấn công đánh chiếm Bắc Kì lần thứ nhất của thực dân Pháp.

3. Bài mới
a. Giới thiệu bài mới
Tình hình nước Pháp và quốc tế có nhiều thay đổi, thúc đẩy Pháp cần phải nhanh chóng
hơn chiếm lấy Bắc Kì và toàn quốc. Cho nên, thực dân Pháp đã tiến đánh Bắc Kì lần thứ
hai và đánh Thuận An, buộc triều đình Huế đầu hàng. Hôm nay, chúng ta tìm hiểu: Thực
dân Pháp đánh Bắc Kì lần thứ hai và phong trào kháng chiến của nhân dân Bắc Kì.
b. Nội dung bài mới
HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC
KIẾN THỨC CẦN ĐẠT
Hoạt động 1: Cả lớp
1. Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kì lần
* Mức độ kiến thức cần đạt:
thứ hai (1882)
HS cần nắm được âm mưu, diễn biến cuộc tấn a. Âm mưu của Pháp
công đánh chiếm Bắc Kì lần thứ hai của thực dân - Sau Hiệp ước 1874, Pháp quyết tâm
Pháp.
chiếm bằng được Bắc Kì, biến nước ta
* Tổ chức thực hiên:
thành thuộc địa.
GV: Âm mưu của thực dân Pháp đánh chiếm Bắc - Lấy cớ triều đình Huế vi phạm Hiệp ước
Kì lần thứ hai ?
năm 1874, tiếp tục giao thiệp với nhà
HS: Trả lời
Thanh, Pháp đem quân xâm lược Bắc Kì
GV: Dùng lược đồ thực dân Pháp đánh Bắc Kì lần thứ hai.
lần thứ hai để minh hoạ vấn đề này.
b. Diễn biến
GV: Em hãy cho biết tình hình chiến sự tại Hà - Ngày 3 - 4- 1882, quân Pháp do Ri-vi-e
Nội, khi thực dân Pháp đánh Bắc Kì lần thứ hai ? chỉ huy đã kéo ra Hà Nội khiêu khích.
HS: Trả lời

- Ngày 25 – 4 - 1882, Ri-vi-e gửi tối hậu
GV: Quan sát hình 87 – SGK và nhận xét về thư cho Hoàng Diệu buộc phải nộp thành.
Hoàng Diệu ?
- Pháp mở cuộc tiến công và chiếm thành
Hoạt động 1: Cá nhân
Hà Nội. Hoàng Diệu thắt cổ tự tử.
* Mức độ kiến thức cần đạt:
2. Nhân dân Bắc Kì tiếp tục kháng chiến
HS cần nắm được sự chống trả của quân dân Hà - Ở Hà Nội, nhân dân tự tay đốt nhà, tạo
Nội và các địa phương khác ở Bắc Kì trước cuộc thành bức tường lửa chặn bước tiến của
tấn công của thực dân Pháp.
quân giặc.
* Tổ chức thực hiện:
- Ngày 19 - 5 - 1883, quân ta giành thắng
GV: Nhân dân Hà Nội kháng Pháp bằng những lợi trong trận Cầu Giấy lần thứ hai, Ri-vi-e
biện pháp gì ?
bị giết tại trận.
HS: Trả lời
- Quân Pháp hoang mang, dao động, chúng
GV: Trình bày trận Cầu Giấy lần thứ hai.
định bỏ chạy nhưng triều đình Huế lại chủ
Hoạt động 1: Cả lớp/Cá nhân
trương thương lượng với Pháp với hi vọng


* Mức độ kiến thức cần đạt:
Pháp sẽ rút quân.
HS cần nắm được nội dung Hiệp ước Pa-tơ-nốt.
3. Hiệp ước Pa-tơ-nốt. Nhà nước phong
* Tổ chức thực hiện:

kiến Việt Nam sụp đổ (1884)
GV: Em hãy trình bày cuộc tấn công của thực dân - Chiều 18 - 8 - 1883, Pháp bắt đầu tấn
Pháp vào Thuận An.
công vào Thuận An.
GV: Em cho biết nội dung cơ bản của Hiệp ước - 20 - 8 - 1883, Pháp đổ bộ lên khu vực này.
Hắc-Măng.
- 25 - 8 - 1883, triều đình Huế kí với Pháp
GV: Em cho biết nội dung cơ bản của Hiệp ước Hiệp ước Hác-măng.
Pa-tơ-nốt.
- Nội dung: thừa nhận quyền bảo hộ của
HS: Dựa vào SGK trả lời
Pháp ở Bắc Kì, Trung Kì.
GV: Đánh giá về trách nhiệm của nhà Nguyễn đối - Ngày 6 - 6 - 1884, Pháp buộc triều đình
với việc để mất nước ?
Huế kí Hiệp ước Pa-tơ-nốt.
GV sơ kết bài: Sau năm 1867, hai lần quân Pháp
đánh Bắc Kì. Nhân dân kiên quyết kháng chiến
còn triều đình Huế thì do dự, tiếp tục cắt đất cầu
hoà. Hiệp ước Pa-tơ nốt (6-6-1884) được kí kết,
chấm dứt sự tồn tại độc lập của triều đình phong
kiến nhà Nguyễn.
4. Củng cố
Em hãy cho biết nội dung cơ bản của Hiệp ước Hác-măng và Pa-tơ-nốt.
5. Dặn dò
- Học bài cũ, lập niên biểu các sự kiện Pháp hai lần đánh chiếm Bắc Kì và cuộc kháng
chiến của nhân dân ta.
- Xem trước bài 26 phần I, trả lời các câu hỏi trong SGK.