Giáo án Lịch sử 9 bài 28: Xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, đấu tranh chống đế quốc Mĩ và chính quyền Sài Gòn ở miền Nam (1954 1965)

Chương VI.
VIỆT NAM TỪ NĂM 1945 ĐẾN NĂM 1975.

BÀI 28: (T1)
XÂY DỰNG CHỦ NGHĨA XÃ HỘI Ở MIỀN BẮC, ĐẤU TRANH CHỐNG
ĐẾ QUỐC MỸ VÀ CHÍNH QUYỀN SÀI GÒN Ở MIỀN NAM (1954-1965)
I. Mục tiêu bài học.
1. Kiến thức: giúp học sinh nắm được.
- Tình hình nước ta sau hiệp định Giơ ne vơ (7/1954) nguyên nhân của việc đất nước bị
chia cắt làm 2 miền với 2 CĐ chính trị - XH khác nhau.
- Nhiệm vụ của cách mạng XHCN ở M.Bắc (1954  1960) là hoàn thành C2 ruộng đất,
phục vụ kinh tế, hàn gắn vết thương chiến tranh và chế tạo công cụ sản xuất, trong quá trình
đó chúng ta đã đạt được kết quả to lớn, nhưng còn có nhiều thiếu sót sai lầm.
2. Tư tưởng, tình cảm:
- Bồi dưỡng học sinh lòng yêu nước gắn liền với CNXH, tình cảm gắn bó ruột thịt NamBắc, tin vào sự lãnh đạo của Đảng và tương lai của cách mạng.
3. Kĩ năng:
- Rèn cho h/s kĩ năng phân tích, đánh giá, nhận định các sự kiện lịch sử.
II. Chuẩn bị :
1. Giáo viên:
- Tranh ảnh sgk H57, 58, 59; Bản đồ VN.
- Đại cương lịch sử tập III.
2. Học sinh: Sưu tầm tranh ảnh về giai đoạn lịch sử này.
III. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học.
1. Ổn định tổ chức:(1’) :
9B :
9D :
2. Kiểm tra bài cũ:(không)
3. Bài mới. (42’)
* Giới thiệu bài: Từ tháng 7/1954 đến giữa năm 1965, hai miền Bắc Nam thực hiện
những nhiệm vụ cách mạng khác nhau nhằm tiến tới thống nhất nước nhà. Miền Bắc thực
hiện những nhiệm vụ của cách mạng trong thời kì quá độ lên CNXH .Miền Nam thực hiện

nhiệm vụ cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân, tiến hành đấu tranh chống đế quốc Mĩ xâm
lược và chính quyền Sài Gòn, chống chiến lược Chiến tranh đặc biệt .
* Dạy và học bài mới:
Hoạt động của thầy, trò

Kiến thức cơ bản

GV: Hiệp định giơ ne vơ 1954 về Đông Dương I. T×nh h×nh níc ta sau hiÖp
được ký kết đã chấm dứt cuộc chiến tranh xâm lược ®Þnh Gi¬-ne-v¬.
của TDP đối với ba nước Việt Nam, Lào, Cam Pu
Chia.
? Cho biết tình hình nước ta sau hiệp định Giơ1


ne- v (1954)
- Hip nh Gi- ne- v c ký kt, ho bỡnh
tr li trờn ton cừi ụng Dng.
- Theo hip nh : hai bờn ngng bn, tp kt,
chuyn quõn, chuyn giao khu vc.
+ 27/ 7/1954 ta ngng bn trờn chin trng Bc
b, Trung b (1/8), Nam b(11/8)
? Tỡnh hỡnh min Bc lỳc ny nh th no?
* GV : Hng dn HS quan sỏt H52 : ng bo
H Ni ún bi i vo tip qun th ụ.
Sỏng 10-10-1954 cỏc n v b i , trong ú cú
cỏc chin s ca trung n th ụ- nhng ngi con
tỏm nm v trc th Quyt t cho t quc quyt
sinh, ó tr v H Ni trong on quõn chin
thng. n 4 gi 30 chiu quõn i ta hon ton
kim soỏt H Ni.

? Cho bit tỡnh hỡnh Min Nam?
? Mc ớch ca M l gỡ?
- Hũng chia ct lõu di t nc ta, bin nc ta
thnh thuc a kiu mi v cn c quõn s ca M.
* GV dựng bn VN gii thiu v tuyn 17,
gianh gii quõn s tm thi 2 min Nam -Bc
? Nguyờn nhõn ca vic t nc ta b chia ct
lm hai min sau hip nh Gi-ne-v 1954 v
ụng Dng.
- Phỏp khụng thi hnh nghiờm chnh v y
nhng quy nh ca Hip nh Gi-ne-v 1954 v
Vit Nam.
- M v chớnh quyn Si Gũn phỏ Hip nh
Gi-ne-v 1954 v Vit Nam, õm mu bin Vit
Nam thnh thuc a kiu mi v cn c quõn s
ca M.
? t nc b chia ct lm hai min ,vy nhim v
ca cỏch mng nc ta sau Hip nh Gi-ne-v
1954 l gỡ.
- Min Bc tip tc thc hin nhim v chng
phong kin, chuyn sang giai on CM XHCN.
- Min Nam cú nhim v u tranh ũi thi hnh
hip nh Gi-ne-v ũi t do dõn ch

+ Pháp rút khỏi Hà Nội (10-101954) và Miền Bắc (05-1954)

+ Mĩ nhy vo v đa bọn tay sai
lên nắm chính quyền min
Nam.

II. Miền Bắc hoàn thành cải
? thc hin nhim v chng PK, gii quyt cách ruộng đất, khôi phục kinh
khú khn v kinh t, ng v chớnh ph cú ch tế, cải tạo quan hệ sản
trng gỡ.
xuất( 1954-1960).
- ng v chớnh ph ta ch trng y mnh
cuc vn ng ci cỏch rung t, khụi phc kinh t
nhm cng c min Bc, to iu kin a min
2


Bc bc sang giai on mi.
? Em hiu th no l Ci cỏch rung t
- l cuc cỏch mng nụng thụn do giai cp
cụng nhõn lónh o nhm ỏnh ch búc lt
ca giai cp a ch phong kin, thc hin khu hiu
"ngi cy cú rung".
? Ci cỏch rung t c tin hnh t khi no?
- Ci cỏch rung t c bt u t cui nm
1953 khi cuc khỏng chin chng TDP sp kt thỳc
+ t 1 tin hnh trong khỏng chin chng TDP
mt s xó vựng t do min bc (Vit Bc, Thanh,
Ngh ,Tnh)
+ 4 t cũn li tin hnh trong thi gian ho
bỡnh
? Trong 5 t ci cỏch Min Bc thu c kt
qu gỡ?
GV chng minh: Ta ó tin hnh ci cỏch rung
t 3.655 xó thuc 22 tnh (Trung Du v ng
bng), khong 81 vn hộcta rung t, 10 vn trõu

bũ, 1,8 triu nụng c ly t tay g/c a ch chia cho
hn 2 triu h nụng dõn, a nụng dõn lờn a v
lm ch nụng thụn.
* GV:Hng dn HS quan sỏt H58 : Nụng dõn
c chia rung t trong ci cỏch rung t.
( Sỏch kờnh hỡnh lch s Vit Nam- THCS)
? Cho bit ý ngha ca vic hon thnh ci cỏch
rung t Min Bc nc ta (1953 - 1957)
+ B mt nụng thụn Min Bc thay i c bn
+ Giai cp a ch phong kin b ỏnh
+ Khi cụng nụng binh c cng c
+ thng li ny gúp phn tớch cc cho ta khụi
phc kinh t, hn gn vt thng chin tranh.
? Sau khi kt thỳc khỏng chin chng TDP, di
s lónh o ca ng, nhõn dõn min Bc ó lm gỡ.
GV: - sau khi hũa bỡnh lp li, nhõn dõn min
Bc ó bt tay vo khụi phc kinh t , hn gn vt
thng chin tranh trong iu kin ht sc khú khn
ca mt xó hi vn l thuc a, va tri qua chin
tranh tn phỏ nng n. Song vi s lónh o ca
ng, s cn cự lao ng ca ND min Bc, cụng
cuc khụi phc kinh t ó t nhng thnh cụng
nht nh
? Cỏc bin phỏp khụi phc nghnh nụng
nghip .
? Trong nụng nghip ta ó t c nhng thnh tu
gỡ.

1- Hon thnh cải cách ruộng
đất:

+ Qua năm đợt ci cỏch rung t,
giai cấp địa chủ phong kiến bị
đánh đổ, giai cấp nông dân đợc
giải phóng.

2. Khôi phục kinh tế, hàn gắn
vết thơng chiến tranh:

+ Nông nghiệp:
- Khai phỏ rung hoang, sa cha
3


? Cụng nghip thi k ny phỏt trin nh th
no?
VD: M than Hũn Gai, xi mng Hi phũng, nh
mỏy dt Nam nh, in H ni...
- Nh mỏy c khớ H Ni, diờm thng nht, g
Cu ung.
? Th cụng nghip cú nhng bc phỏt trin
no?

ờ iu, tng thờm trõu bũ Nụng
nghip phỏt trin, nạn đói đợc giải
quyết.
+ Công nghiệp: Nhanh chóng đợc
khôi phục.

? Trong thng nghip ng ta ó ra nhng

bin phỏp nh th nov t c nhng thnh tu
gỡ.
+ Thủ công nghiệp: Tng thờm
? Giao thụng vn ti phỏt trin nh th no.
cỏc mt hng tiờu dựng m bảo
nhu cầu tối thiểu của cuộc sống.
? Nhng thnh tu t c trong khụi phc + Thơng nghiệp: Đợc mở rộng.
kinh t cú ý ngha gỡ.
+ GTVT:Cỏc tuyn ng st ,
- nn kinh t b chin tranh tn phỏ nng n ng b c khụi phc v xõy
c phc hi, to iu kin cho kinh t phỏt trin, dng thờm.
gii quyt nhng vn xó hi, nõng cao i sng
ca nụng dõn; cng c Min Bc, c v Min Nam.
? Sau khi khụi phc kinh t, ng ta ó cú
nhng ch trng mi no.
? Vỡ sao ng v nh nc ta ch trng ci to 3. Cải tạo QHSX, bớc đầu phát
quan h sn xut trong nhng nm 1858-1860.
triển kinh tế- văn hoá (1958- Sau 3 nm 1954- 1957 hon thnh ci cỏch 1960).
rung t , nn kinh t min Bc tuy cú nhiu thay
-1958-1960 min Bc tiến
i nhng c bn vn l nn kinh t nụng nghip lc
hành cải tạo quan h sn xut
hu, lao ng th cụng , nng xut thp, s chim
XHCN i vi nụng nghip,
hu t nhõn v t liu sn xut vn cũn ph bin
cụng nghip, th cụng nghip,
? Cho bit nhim v, mc tiờu ca ci to quan
thng nghip giao thụng vn
h sn xut theo nh hng xó hi ch ngha.
ti.

- Nhm vn ng nhng nụng dõn cỏ th ,
nhng th th cụng, thng nhõn, v nh t sn
tham gia lao ng tp th trong cỏc hp tỏc xó, quc
doanh hoc cụng t hp doanh. Khõu chớnh l hp
tỏc húa nụng nghip.
? Vic ci to quan h sn xut bc u t
nhng thnh tu gỡ.
- n cui nm 1960 cú 85% h nụng dõn vi
68% din tớch t vo HTX nụng nghip ; 89,7%
th th cụng , 45%ngi buụn bỏn nh vo HTX
? í ngha ca vic ci to quan h sn xut
XHCN.
- Xúa b ch ngi búc lt ngi, cú thỳc
y sn xut phỏt trin, m bo i sng cho nhõn
4


dân lao động, tạo điều kiện vật chất , tinh thần cho
những người ra đi chiến đấu.
? Trong cải tạo XHCN chúng ta còn mắc phải
những sai lầm gì? Nguyên nhân sai lầm đó.
- HS: Đọc phần chữ nhỏ sgk/132
+ Nguyên nhân sai lầm: Chủ quan nóng vội, duy
ý chí đốt cháy giai đoạn (tức làm theo suy nghĩ,
mong muốn, không hoàn toàn xuất phát từ khả năng
thực tế của ta)
? Đồng thời với việc cải tạo, miền Bắc còn thực
hiện nhiệm vụ nào khác.
? Thành tựu của việc xây dựng và phát triển
kinh tế văn hóa ở miền Bắc.

- X©y dùng ph¸t triÓn kinh tÕ v¨n
ho¸.
- thành tựư: sgk/1
4 - Củng cố - dặn dò: (2’)
- Gv sơ kết bài học.
? nêu những thành tựu trong cải cách ruộng đất? Ý nghĩa.
* Bài tập: ? Nét lớn của tình hình nước ta sau Hiệp định Giơ-ne-vơ là gì.
A- Hòa bình lập lại.
B- Miền Bắc hoàn toàn giải phóng.
C- Nước ta bị chia cắt thành 2 miền với 2 chế độ chính trị- xã hội khác nhau.
* Dặn dò:
- Về nhà học bài , chuẩn bị tiếp phần III; IV
+ Tìm hiểu về phong trào đấu tranh chống chế độ Mĩ- Diệm ở miền Nam và phong trào
Đồng khởi.

Bài 28.
XÂY DỰNG CHỦ NGHĨA XÃ HỘI Ở MIỀN BẮC, ĐẤU TRANH CHỐNG
ĐẾ QUỐC MỸ VÀ CHÍNH QUYỀN SÀI GềN Ở MIỀN NAM 1954 - 1965
(tiếp)
I. Mục tiêu bài học.
1. Kiến thức: giúp học sinh nắm được:
- Cuộc đấu tranh chính trị của nhân dân Miền Nam chống đế quốc Mỹ - Diệm giữ gìn
và phát triển lực lượng của nhân dân Miền Nam (1954-1959).
- Phong trào “Đồng khởi” của nhân dân Miền Nam (cuối 1959 đầu 1960) đánh dấu một
bước phát triển mới của cách mạng Miền Nam, từ thế giữ gìn lực lượng chuyển sang thế tiến
công liên tục, mạnh mẽ vào kẻ thù, cách mạng Miền Nam chuyển từ đấu tranh chính trị sang
kết hợp đấu tranh chính trị và đấu tranh vũ trang.
- Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ 3 của Đảng họp tại Hà Nội (9/1960) đây là Đại hội
xây dựng thành cụng CNXH ở Miền Bắc và đấu tranh thống nhất đất nước ở Miền Nam. Đại
5

hội vạch ra đường lối chung của thời kỳ quá độ lên CNXH và mối quan hệ cách mạng 2
miền.
2. Tư tưởng, tình cảm:
- Giáo dục học sinh lòng yêu nước, khâm phục ý trí đấu tranh kiên cường, bất khuất
của nhân dân Miền Nam.
- Tin tưởng vào sự lãnh đạo cách mạng của Đảng và tương lai của dân tộc.
3. Kỹ năng:
- Rèn luyện cho học sinh kỹ năng sử dụng bản đồ.
- Phân tích, nhận định đánh giá tổng hợp các sự kiện lịch sử.
II. Chuẩn bị :
1. Giáo viên:
+ Bản đồ Việt Nam và lược Đồ phong trào “Đồng khởi” tranh ảnh SGK.
2. Học sinh:
+ Sưu tầm những tranh ảnh về giai đoạn lịch sử này
III. Tiến trình dạy học.
1. Ổn định tổ chức: (1’)
9B:
9D:
2. Kiểm tra bài cũ: (5’)
Nêu những thành tích đạt được trong 3 năm khôi phục kinh tế, hàn gắn vết thương
chiến tranh (1954-1957) và kế hoạch 5 năm cải tạo XHCN (1958-1960) ?
3. Bài mới: (37’)
a) Giới thiệu bài mới: Sau Hiệp định Giơ-ne-vơ được kí kết về việc lập lại hòa bình ở
Đông Dương nhưng đất nước ta vẫn bị chia cắt thành 2 miền: Miền Bắc đi lên CNXH, miền
Nam vẫn phải sống dưới ách thống trị của Mĩ- Diệm. ND miền Nam tiếp tục đấu tranh để
hoàn thành cuộc cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân. Trong những năm1954-1960 ND
miền nam đó đứng lên chống Mĩ-Diệm với phong trào “Đồng khởi” …
b) Dạy - học bài mới:

Hoạt động của thầy và trò
Nội dung cơ bản
? Em hóy nhắc lại tình hình nước ta sau
Hiệp định Giơ-ne-vơ.
- sau khi Hiệp định Giơ-ne-vơ được kí kết,
Mĩ nhảy vào miền Nam thay chân Pháp, với âm
mưu chia cắt nước ta thành 2 miền, biến miền
Nam thành thuộc địa kiểu mới và căn cứ quân
sự của Mĩ ở Đông Dương và Đông Nam Á.
=> Sau 1954 Đế quốc Mĩ là trở lực chính
ngăn cản việc lập lại hòa bình ở Đông Dương
và đang trở thành kẻ thù chính , trực tiếp của
ND Đông Dương.

III. Miền Nam đấu tranh chống
chế độ Mỹ -Diệm, giữ gỡn và phỏt
triển lực lượng cách mạng tiến tới
“Đồng khởi” (1954-1960)
1. Đấu tranh chống chế độ Mỹ
Diệm, giữ gỡn và phỏt triển lực lượng
cách mạng (1954-1959)
- Sau Hiệp định Giơ-ne-vơ Mĩ nhảy
vào Việt Nam thay chân Pháp trở thành
kẻ thù chính của ND Đông Dương

? Trong hoàn cảnh đó Đảng ta có chủ trương * Nhiệm vụ của nhân dân miền Nam:
gì.( Nhiệm vụ của ND miền Nam)
- Chuyển từ đấu tranh vũ trang sang
- Đảng chủ trương chuyển từ đấu tranh vũ đấu tranh chính trị.
trang sang đấu tranh chính trị đòi hiệp thương - Đòi hiệp thương tổng tuyển cử

tổng tuyển cử thống nhất đất nước.
thống nhất đất nước.
6


? Tại sao sau Hiệp định Gie-ne-vơ, ta chủ
trương đấu tranh chính trị ở Miền Nam.
Vì theo tinh thần của Hiệp định hầu hết các
lực lượng của ta tập kết, chuyển quân ra Bắc.
=> Lực lượng so sánh giữa ta và địch chênh
lệch, ta muốn tỏ thiện chí hoà bình và thực hiện
nghiêm chỉnh Công ước quốc tế.
- GV sử dụng bản đồ Việt Nam để xác định
trên bản đồ những đô thị có phong trào đấu
tranh sôi nổi của giai cấp.
? Phong trào đấu tranh chính trị chống Mỹ
Diệm của nhân dân Miền Nam (1954-1959)
diễn ra như thế nào.
- GV thuật diễn biến của phong trào (sgk-tr
132, 133)
- mở đầu là “ Phong trào hòa bình” ở Sài
Gòn- Chợ Lớn 8/1954 của trí thức và nhân dân
tham gia.
? Nội dung đấu tranh của phong trào này là
gì.
? Trước sự đấu tranh mạnh mẽ của ND
miền Nam , Mĩ- Diệm có thái độ ra sao.
? Bước sang 1958-1959 mục tiêu, hình thức
đấu tranh có gì thay đổi không. Tại sao lại có
sự thay đổi đó.

- Có thay đổi: từ 1958-1959 khi chính quyền
Diệm lộ rừ mặt phản động thẳng tay đàn áp
khủng bố CM => phong trào đấu tranh chống
khủng bố, đàn áp, chống: “tố cộng diệt cộng”
đòi các quyền dân sinh dân chủ ngày càng quyết
liệt hơn, tiến hành đấu tranh chính trị kết hợp
với đấu tranh vũ trang.
- GV giải thích chính sách “tố cộng, diệt
cộng của Mỹ- Diệm”

* Diễn biến:

- Tháng 8-1954 : “ Phong trào hòa
bình” của trí thức, nhân dân Sài Gòn Chợ Lớn.
- Tháng 11/1954 Mỹ- Diệm khủng bố
đàn áp nhưng phong trào đấu tranh của
mọi tầng lớp dâng cao lôi kéo hàng triệu
người tham gia.
- Từ 1958-1959:
+ Mục tiêu: đấu tranh chống khủng
bố , đàn áp, chống “Tố cộng”, “Diệt
cộng”, đòi các quyền tự do dân chủ…
+Hình thức: Đấu tranh chính trị, kết
hợp đấu tranh vũ trang.

2. Phong trào: “Đồng khởi” 19591960.
- Hoàn cảnh:
? Em hiểu thế nào là “Đồng khởi”.
+ Từ 1957-1959 Mỹ- Diệm mở rộng
- Đồng loạt khởi nghĩa.

? Phong trào “Đồng khởi” của nhân dân “Chiến dịch tố cộng, diệt cộng” thực
hiện đạo luật 10/59, tăng cường đàn áp
Miền Nam bùng nổ trong hoàn cảnh nào.
cách mạng Miền Nam.
+ Mĩ- Diệm mở rộng chính sách “tố cộng
diệt cộng”
+ Ra sắc lệnh “đặt cộng sản ngoài vòng
pháp luật”
+ Thực hiện “đạo luật 10-59” (5/1959) lê
máy chém khắp Miền Nam giết hại người dân
7


vô tội.
- GV giải thích: với “đạo luật 10-59” MỹDiệm đưa ra khẩu hiệu: “Tiêu diệt tận gốc
CNCS”, “thà giết nhầm còn hơn bỏ sót”
- Chúng đó gây ra những vụ thảm sát đẫm
máu ở Quảng Nam.
+ Chôn sống 21 người ở Chợ Được.
+ Dìm chết 42 người ở Đập Vĩnh Trinh.
+ 7/1955 bắn chết 92 dân thường một lúc ở
Hướng Điền.
+ Từ 1955-1958 có 9/10 tổng số cán bộ
Miền Nam bị tổn thất.
+ Nam Bộ chỉ còn 5000/ tổng số 6 vạn
đảng viên => Bọn Mỹ Diệm định dùng thủ
đoạn dã man, tàn bạo để buộc dân ta phải khuất
phục.
=> Mâu thuẫn trong lòng xã hội Miền
? Những chính sách tàn bạo của Mĩ- Diệm Nam rất sâu sắc.

dẫn tới hậu quả gì.
- Hội nghị TW lần thứ 15 của Đảng
? Trên cơ sở nhận định tình hình Miền (1959) xác định con đường cơ bản của
Nam, Đảng ta có chủ trương gì.
cách mạng Miền Nam là khởi nghĩa
- Bằng lực lượng chính trị của quần chúng giành chính quyền về tay nhân dân.
là chủ yếu, kết hợp lực lượng vũ trang nhân
dân, tiến hành khởi nghĩa giành chính quyền về
tay nhân dân.
* GV: Dưới ánh sáng của nghị quyết 15
Đảng soi đường  quần chúng tự động vũ * Diễn biến:
trang để tự vệ diệt trừ bọn ác ôn.
- GV dùng lược đồ hình 60: lược đồ phong
- Phong trào đấu tranh bước đầu còn
trào “Đồng khởi”.
? Quan sát lược đồ và sgk em thấy nhân lẻ tẻ.
dân nổi dậy đầu tiên ở những nơi nào. Sau đó -> Phong trào lan rộng khắp Miền
Nam, thành phong trào “Đồng khởi”
phong trào phát triển như thế nào.
+ Thỏng 2/1959: cuộc nổi dậy Vĩnh Thạnh - Ngày 17/01/1960 phong trào nổ ra ở
xã Định Thuỷ, Phước Hiệp, Bình Khánh
(Bình Định), Bác Ái (Ninh Thuận)
sau lan rộng toàn huyện Mỏ Cày và tỉnh
+ Tháng 8/1959: Trà Bồng (Quảng Ngãi)
- GV giới thiệu hình 51: nhân dân nổi dậy ở Trà Bến Tre.
Bồng (Quảng Ngãi) giành chính quyền 1959. - Từ Bến Tre phong trào “Đồng khởi”
( Tham khảo tư liệu sách kênh hình LS lan khắp Nam Bộ, Tây Nguyên, Trung
Trung Bộ.
THCS/182)
* Kết quả:

+ Chính quyền cách mạng được thành
? Cho biết kết quả của phong trào “Đồng khởi”. lập ở một vùng rộng lớn.
+ Tính đến cuối 1960 Nam Bộ có 600/1298 + Ngày 20/12/1960 mặt trận dân tộc
xã thành lập được chính quyền nhân dân tự giải phóng Miền Nam Việt Nam ra đời.
8


quản trong đó có 116 xã hoàn toàn giải phóng.
+ Các tỉnh ven biển Trung Bộ có 904/3829
thôn giải phóng.
+ Ở Tây Nguyên có 3200/5721 thôn không
còn chính quyền Ngụy.
? Mặt trận dân tộc giải phóng Miền Nam
Việt Nam ra đời có tác dụng gì.
(đoàn kết toàn dân đấu tranh chống đế quốc Mỹ
và tay sai Ngô Đình Diệm, thành lập chính
quyền liên minh dân tộc dân chủ rộng rãi ở
Miền Nam, thực hiện độc lập dân tộc, đấu tranh
- í nghĩa:
dân chủ cải thiện dân sinh tiến tới hoà bình + Phong trào “Đồng khởi” giáng một
thống nhất đất nước.)
đòn nặng nề vào chính sách thực dân
? Phong trào “Đồng khởi” thắng lợi có ý mới của Mỹ ở Miền nam, gây tác động
nghĩa gì.
mạnh làm lung lay tận gốc chính quyền
Ngô Đình Diệm.
+ Đánh dấu bước nhảy vọt của cách
mạng Miền Nam chuyển cách mạng từ
thế giữ gìn lực lượng sang thế tấn công.
IV- Miền Bắc xây dựng bước

đầu cơ sở vật chất – kĩ thuật của
CNXH ( 1961- 1965)
1- Đại hội đại biểu toàn quốc lần
thứ III của Đảng( 9/1960)
? Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ III được
tiến hành trong hoàn cảnh nào.

* Hoàn cảnh:

- Miền Bắc tiến hành cải tạo XHCN
- GV: hướng dẫn hs quan sát và phân tích H62. thắng lợi.
( Tư liệu tham khảo sách kênh hình LS - Miền Nam tiến hành “Phong trào
Đồng khởi” thắng lợi.
THCS/182)
=> Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ
III được tiến hành (9-1960)
? Đại hội đó đề ra những nội dung gì.
- Đại hội xác định mục tiêu , nhiệm vụ cách
mạng của từng miền: MB cách mạng XHCN ,
miền Nam: Cách mạng dân tộc dân chủ nhân
dân.
- Mục tiêu , nhiệm vụ của cả 2 miền là thống
nhất đất nước.
- Đối với miền Bắc , Đại hội đề ra đường lối
chung cho thời kì quá độ lên CNXH và cụ thể
hóa thông qua kế hoạch 5 năm ( 1961-1965)…
? Đại hội Đai biểu toàn quốc lần thứ III có ý
nghĩa gì.

* Nội dung: sgk/136

* Ý nghĩa:
- Đánh dấu bước phát triển mới của
9


cách mạng VN.
- Đẩy mạnh cách mạng 2 miền đi lên.
4. Củng cố - dặn dò: (2’)
- GV sơ kết nội dung bài học.
* Bài tập 1: gạch dưới những địa danh nổ ra cuộc nổi dậy ngày 17/01/1960: Định Thuỷ, Phước Hiệp,
Bắc Ái, Trà Bổng, Trung Trung Bộ.
* Bài tập 2: ? Điền vào chỗ trống những từ thích hợp:

- Nhiệm vụ của cách mạng miền Bắc …
- Nhiệm vụ của cách mạng Miền Nam …
- Mục tiêu chung của cách mạng 2 Miền Nam Bắc …
* Dặn dò:
- Về nhà học bài đầy đủ.
- Đọc và tìm hiểu tiếp nội dung bài 28 tiếp tiết 3.

Bài 28. (tiếpT3)
XÂY DỰNG CNXH Ở MIỀN BẮC ĐẤU TRANH CHỐNG ĐẾ QUỐC MỸ
VÀ CHÍNH QUYỀN SÀI GÒN Ở MIỀN NAM (1954-1965)
I. Mục tiêu bài học.
1. Kiến thức: giúp học sinh nắm được:
- Kế hoạch 5 năm lần thứ nhất (1961-1965) là kế hoạch đầu tiên xây dựng cơ sở vật
chất cho CNXH.
- Những âm mưu và thủ đoạn của Mỹ trong: “chiến tranh đặc biệt”.
- Những thuận lợi của quân và dân ta ở Miền Nam chống chiến lược “chiến tranh đặc

biệt” của đế quốc Mỹ (1961-1965).
- Giải thích khái niệm “chiến tranh đặc biệt”
2. Tư tưởng, tình cảm:
- Giáo dục học sinh lòng yêu nước, khâm phục tinh thần chiến đấu và độc lập dân tộc
của những chiến sỹ cách mạng và đồng bào Miền Nam kiên trung bất khuất.
- Tin tưởng ở sự lãnh đạo của Đảng.
3. Kỹ năng:
- Rèn luyện cho học sinh kỹ năng phân tích tổng hợp, nhận định, đánh giá các sự kiện
lịch sử và sử dụng các tranh ảnh lịch sử.
II. Chuẩn bị :
1. Thầy:
- Tranh ảnh lịch sử về chiến tranh đặc biệt.
2. Trò:
III. Tiến trình dạy học.
1. Ổn định tổ chức: (1’)
9B:
9D:
2. Kiểm tra bài cũ: (5’)
? Trình bày hoàn cảnh, diễn biến, kết quả, ý nghĩa của phong trào “Đồng khởi” (19591960)
10


3. Bài mới: (37’)
* Giới thiệu bài mới:
- Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ III của Đảng (9/1960) đã đề ra nhiệm vụ cho hai
miền Nam - Bắc: Miền Bắc tiến hành cách mạng XHCN, miền Nam đẩy mạnh cách mạng
dân tộc dân chủ nhân dân, thực hiện hòa bình thống nhất nước nhà. Để thấy rõ việc thực
hiện nhiệm vụ của hai miền, tiết học hôm nay…
* Dạy và học bài mới:
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ

NỘI DUNG CƠ BẢN

IV. Miền bắc xây dựng bước đầu
* GV: Khái quát lại nội dung của Đại hội
cơ sở vật chất kỹ thuật…..
đại biểu toàn quốc lần thứ III.
? Nhiệm vụ, mục tiêu của kế hoạch 5 năm
lần 1 (1961-1965) là gì.
- Đây là kế hoạch dài hạn đầu tiên, lấy
XDCNXH làm trọng tâm.
- Nhiệm vụ, mục tiêu của kế hoạch: ra sức
phát triển nông nghiệp, công nghiệp, đẩy mạnh
cải tạo XHCN, củng cố và tăng cường thành
phần kinh tế quốc doanh, cải thiện một bước đời
sống vật chất và văn hoá, củng cố quốc phòng,
tăng cường trật tự xã hội.
? Để thực hiện được kế hoạch dài hạn trên ,
nhà nước đó có những chủ trương, biện pháp
nào.
- Tăng cường vốn đầu tư gấp 3 lần khôi phục
kinh tế.
* GV: Trong nghành công nghiệp nhà nước
ưu tiên 80% vốn phát triển công nghiệp nặng ;
ưu tiên phát triển chủ yếu thành phần kinh tế
quốc doanh và HTX.
? Tại sao nhà nước lại chủ trương ưu tiên
phát triển công nghiệp nặng.
- Bởi sau chiến tranh nền kinh tế của ta là
nền kinh tế nhỏ bộ, lạc hậu => để phát triển nền

kinh tế một cách nhanh chóng phải có sự đầu tư
vào phát triển công nghiệp nặng.
? Miền Bắc đó đạt được những thành tựu gì
trong kế hoạch 5 năm.
? Trong công nghiệp đó đạt được thành tựu
gì.

2. Miền Bắc thực hiện kế hoạch nhà
nước 5 năm (1961-1965)

* Nhiệm vụ, mục tiờu
- Xây dựng bước đầu cơ sở vật
chất cho chủ nghĩa xã hội.
- Cải thiện đời sống vật chất, văn
hóa của ND, củng cố quốc phòng,
tăng cường trật tự an ninh xã hội.
- Đưa miền Bắc tiến nhanh lên
CNXH.

*Thành tựu
- Công nghiệp:
+ Công nghiệp nặng: Xây dựng
khu gang thép Thái Nguyên, nhà máy
nhiệt điện Uông Bí, thủy điện Thác
Bà.
+ Công nghiệp nhẹ: Khu công
Khu gang thép Thái Nguyên, nhiệt điện
nghiệp Việt Trì, Dệt 8-3, khu công
Uông Bí.
11

+ Công nghiệp nhẹ: khu công nghiệp Việt
Trì, Thượng Đình (HN), dệt 8-3, dệt kim Đồng
Xuân, pin Văn Điển …
+ Công nghiệp quốc doanh chiếm 93,1 %
tổng giá trị công nghiệp, và hàng trăm xí nghiệp
công nghiệp địa phương.
? Trong nông nghiệp chúng ta đó đạt được
những gì.

nghiệp Thượng Đình- Hà Nội.
- Nông nghiệp: Xây dựng nông
trường, lâm trường, công trình thủy
lợi, áp dụmg thành tựu kĩ thuật =>
năng xuất tăng cao.

+ Nông nghiệp được coi là cơ sở của công
nghiệp.
+ Nhà nước ưu tiên phát triển các ngành,
lâm trường quốc doanh.
+ Nông dân áp dụng khoa học kỹ thuật vào
sản xuất, tiến hành cơ giới hoá, thuỷ lợi hoá.
+ Nhiều hợp tác xã đạt 5 tấn trên 1ha.
+ Trên 90 % số hộ nông dân vào hợp tác xã.
+ Thương nghiệp: Quốc doanh nhà
? Trình bày những thành tựu về thương
nước được ưu tiên phát triển.
nghiệp.
+ GTVT: Đường sắt, đường bộ,

? Trong giao thông vận tải chúng ta đã đạt đường biển phát triển.
được những thành tựu gì.
+ Văn hóa giáo dục, y tế phát triển.
? Những thành tựu VH, GD, YT thời kỳ này
đạt được như thế nào.
+ VH, GD, YT phát triển.
+ VH chú trọng xây dựng con người mới.
+ GD và YT tăng nhanh đáp ứng nhu cầu
* Tác dụng
XDCNXH Miền Bắc và chi viện cho Miền
- Miền bắc được củng cố và lớn
Nam.
mạnh
? Những thành tựu to lớn của kế hoạch 5
- Có khả năng tự vệ và thực hiện
năm (1961-1965) có tác dụng như thế nào đối
đầy đủ nghĩa vụ hậu phương
với sự nghiệp cách mạng cả nước.
- GV lấy dẫn chứng (sgk-tr 138) chứng
minh về sự chi viện của Miền Bắc cho Miền
Nam.
- GV trích đọc lời CT. HCM khẳng định
trong hội nghị chính trị đặc biệt (3/1964) “trong
10 năm qua Miền Bắc đó tiến những bước dài
chưa từng thấy trong lịch sử dân tộc đất nước
xã hội và con người đều đổi mới”
* GV lưu ý: Bên cạnh những thành tựu đạt
được, miền Bắc gặp không ít khó khăn do sai
lầm về chủ trương như việc đề ra chủ trương
phát triển chủ yếu thành phần kinh tế quốc

doanh và HTX , hạn chế các thành phần kinh tế
12


khác; chủ trương ưu tiên phát triển công nghiệp
nặng, hiện đại hóa nền kinh tế vốn nhỏ bé lạc
hậu, chưa có những tiền đề cần thiết. Đây thuộc
sai lầm về tư tưởng chủ quan do nóng vội, duy ý
chí, tức là làm theo ý muốn không xuất phát từ
khả năng thực tế của ta.
IV. Miền Nam chiến đấu chống
- GV: Kế hoạch 5 năm đang thực hiện có kết
quả thì ngày 7/2/1965 Mỹ chính thức gây ra chiến lược “chiến tranh đặc biệt”
cuộc chiến tranh phá hoại Miền Bắc bằng không của Mỹ (1961-1965)
1. Chiến lược “chiến tranh đặc biệt của
quân, Miền Bắc phải chuyển hướng xây dựng
Mỹ ở Miền Nam.
kinh tế thời bình sang kinh tế thời chiến.
*Hoàn cảnh
? Đế quốc Mỹ đề ra chiến lược chiến tranh
- Sau thất bại phong trào “Đồng
đặc biệt ở Miền Nam trong hoàn cảnh nào.
- GV phân tích chiến tranh đặc biệt 1961- khởi” Mỹ thực hiện chiến lược “chiến
1965 là một trong ba chiến lược chiến tranh đặc lược chiến tranh đặc biệt” ở miền
biệt, cục bộ tổng hợp trong chiến lược toàn cầu Nam.
phản ứng linh hoạt.
- GV giải thích khái niệm Chiến tranh đặc
biệt: là hình thức chiến tranh xâm lược kiểu mới
của Mỹ, được tiến hành bằng quân đội tay sai
do cố vấn Mỹ chỉ huy, dựa vào vũ khí Mỹ trang

bị kỹ thuật phương tiện chiến tranh Mỹ 
nhằm chống lại nhân dân ta, phục vụ lợi ích của
Mỹ.
? Cho biết âm mưu chiến lược chiến tranh
đặc biệt của Mỹ.

? Đế quốc Mỹ đó thực hiện chiến lược chiến
tranh đặc biệt ở Miền Nam như thế nào.
VD:
+ 1961: 17 vạn ngụy quân .
+ 1964: 56 vạn ngụy quân.
- GV giải thích thuật ngữ “trực thăng vận”;
“thiết xa vận” (sgk - tr 189)
- GV giới thiệu H 63: đế quốc Mỹ dùng
chiến thuật “trực thăng vận” ở Miền Nam.
- GV giải thích thuật ngữ “ấp chiến lược”một kiểu trại tập trung của Mỹ ở Miền Nam
Việt Nam tại những vùng do chúng kiểm soát từ
1954-1975 …  chính sách này được coi là

* Âm mưu
- “Dùng người Việt đánh người
Việt”
- Chống lại phong trào cách mạng
của nhân dân ta, chiếm hẳn Miền
Nam Việt Nam thành thuộc địa kiểu
mới
* Biện pháp
-Tăng cường lực lượng ngụy quân
-Sử dụng chiến thuật “trực thăng
vận” và “thiết xa vận” do cố vấn Mỹ

chỉ huy.
- thực hiện những cuộc càn quét để
tiêu diệt cách mạng Miền Nam
- Dồn dân, lập “ấp chiến lược” ->
Bình định Miền Nam
13


xương sống của chiến tranh đặc biệt.
- chúng dự kiến dồn 10 triệu dân vào 16
nghìn ấp chiến lược trong tổng số 17 nghìn ấp
toàn Miền Nam bằng những thủ đoạn trắng
trợn.
? Em có nhận xét gì về “chiến lược chiến
- Tăng cường bắn phá miền bắc,
tranh đặc biệt” của Mỹ.
phong tỏa biên giới, vùng biển ->
Hình thức “chiến lược chiến tranh đặc biệt ngăn chặn chi viện miền Bắc cho
của Mỹ” khác với kiểu chiến tranh xâm lược miền Nam.
trước kia của Pháp (trực tiếp đem quân đến xâm
lược, cử người đến cai trị nước ta)
 Nhân dân oán thù Mỹ ít mà oán thù
Ngụy nhiều.
? Chủ trương của ta trong cuộc chiến đấu
chống chiến lược chiến tranh đặc biệt của Mỹ
như thế nào.

2. Chiến đấu chống chiến lược “chiến
tranh đặc biệt” của Mỹ.

* Chủ trương của ta.
- Ta chủ trương kết hợp giữa đấu
=> Làm lung lay từng bước 3 chỗ dựa của
tranh chính trị và đấu tranh vũ trang
chiến lược “chiến tranh đặc biệt” và chiến tranh
kết hợp giữa tiến công và nổi dậy.
xâm lược thực dân kiểu mới của Mỹ
- Đánh địch trên 3 vùng chiến lược
+ Nguỵ quân, nguỵ quyền (công cụ)
(rừng núi, đồng bằng, đô thị) với 3
+ Ấp chiến lược (xương sống)
mũi giáp công (chính trị, quân sự,
+ Đô thị (hậu cứ)
binh vận).
? Nêu những thắng lợi quân sự của ta trong
chiến lược “chiến tranh đặc biệt” 1961-1965.
- “Ấp bắc” là một ấp nhỏ thuộc huyện Cai
Lậy, tỉnh Mỹ Tho.
- Giáo viên giới thiệu hình 64: Phá ấp
“chiến lược” khiêng nhà về làng cũ.
? Chiến thắng Ấp Bắc có ý nghĩa gì
(Lần đầu tiên với số quân ít hơn địch 10 lần,
nhưng ta đó thắng lợi. chiến thắng khẳng định:
quân và dân Miền Nam hoàn toàn có khả năng
đánh thắng “chiến tranh đặc biệt” của đế quốc
Mỹ về mặt quân sự)
? Trong đấu tranh chính trị đó giành được
những thắng lợi gì.

* Thắng lợi của ta

- Thắng lợi quân sự:
+ 1962 ta đánh bại những cuộc càn
quét của địch ở chiến khu D, củng cố
U Minh, Tây Ninh…
+ 02/01/1963 chiến thắng Ấp Bắc
(Mỹ Tho)
+ Sau Ấp Bắc, khắp miền nam dấy
lên phong trào “thi đua Ấp Bắc, giết
giặc lập công” sôi nổi  Ta liên tiếp
lập lên những thắng lợi lớn
- Thắng lợi chính trị:
+ 8/5/1963, 2 vạn thăng ni, phật tử
Huế biểu tình.
+ 11/6/1963 hoà thượng Thích
14


? Tình hình trong chiến trường Miền Nam Quang Đức tự thiêu để phản đối chính
cuối 1964 đầu 1965 cú những chuyển biến nào quyền Diệm
+ 1/1/1963 đảo chính lật đổ anh em
? Với những thắng lợi trên mặt trận quân sự, Diệm - Nhu
chính trị (từ 1962 -> 1965) có tác dụng gì
- Cuối 1964 - đầu 1965 quân dân ta
=> Đến giữa 1965, 3 chỗ dựa chủ yếu của
“chiến tranh đặc biệt” của đế quốc Mỹ ở Miền liên tiếp mở những chiến dịch quy mô
Nam đó bị lung lay tận gốc rễ, nguỵ quân, nguỵ lớn: tiêu biểu chiến dịch Đông- Xuân
quyền, ấp chiến lược đô thị miền Nam không 1964 - 1965
=> Giữa 1965 “chiến tranh đặc
còn là nơi an toàn của đế quốc Mỹ, Nguỵ .
Chiến lược “chiến tranh đặc biệt” bị phá sản biệt”của Mỹ bị phá sản.

hoàn toàn.

4. Củng cố - dặn dò: (2’)
* Bài tập 1: Điền chữ Đ vào các ô dưới đây :
 - Chiến tranh đặc biệt không phải là nội chiến
- Lực lượng chủ yếu của “chiến tranh đặc biệt” là quân Mỹ
- Mục tiêu của “chiến tranh đặc biệt” là chống lại phong trào cách mạng và nhân dân
ta
*Bài tập 2: Thủ đoạn tiến hành chiến tranh đặc biệt của Mỹ như thế nào. Khoanh tròn
vào câu trả lời mà em cho la đúng
A - Càn quét, tiêu diệt lực lượng cách mạng
B - Lập “ấp chiến lược”
C - Hoạt động phá hoại Miền Bắc
D - Phong toả biên giới, vùng biển
E - Sử dụng chiến thuật “trực thăng vận” và “thiết xa vận”
* Dặn dò.
- Về nhà học bài cũ - Phân tích, nhận xét, đánh giá các sự kiện trong bài.
- Bài tập : 2,3 (sgk - 141)
- Đọc và chuẩn bị trước nội dung bài mới : Bài 29 (tiết 1)

15


16