Giáo án Lịch sử 9 bài 26: Bước phát triển mới của cuộc kháng chiến toàn quốc chống thực dân Pháp (1950 1953)

Bài 26
BƯỚC PHÁT TRIỂN MỚI CỦA CUỘC KHÁNG CHIẾN TOÀN QUỐC
CHỐNG THỰC DÂN PHÁP (1950-1953) (2 TIẾT)
I.Mục tiêu :
a.Kiến thức: Học sinh cần nắm được từ chiến dịch Biên Giới 1950 trở đi cuộc
kháng chiến của ta đã bước sang giai đoạn mới ta đã giành được thế chủ động trên
chiến trường chính ở Bắc bộ cuộc kháng chiến được đẩy mạnh trên cả tiền tuyến
và hậu phương
b. Tư tưởng:
Giáo dục cho học sinh lòng kính yêu khâm phục chủ tịch Hồ Chí Minh, lòng tin
vào sự lãng đaọ sáng của Đảng đứng đầu là lãnh tụ Hồ Chí Minh
c/ Kĩ năng:
- Rèn luyện sử dụng tranh ảnh lược đồ lịch sử.
- Kĩ năng phân tích đánh giá sự kiện lịch sử.
II. Chuẩn bị cña thầy và trò :
- Thày : sử dụng tranh ảnh trong SGK, bản đồ chiến dịch Biên Giới Thu-Đông năm
1950
- Trò : đọc SGK, tham khảo tài liệu đề cập đến nội dung bài học
III.Tiến trình bài dạy
* Sĩ số
9C..................................................9D........................................
A/ Kiểm tra bài cũ : (5ph) trình bày diễn biến của chiến dịch Việt Bắc năm 1947
+ Tại Bắc Cạn : ta chủ động bao vây, chia cắt cô lập phục kích chúng trên con
đường từ bắc cạn -> Chợ đồn-> Chợ Mới ta vừa chặn đánh địch vừa bí mật khẩn
trương di chuyển các cơ quan trung ương Đảng chính phủ, Các công xưởng kho
tàng đến nơi an toàn ( 4đ)
+ Ở hướng Đông : ta phục kích ở đường số 4 tiêu biểu là trận đánh ở Bản Sao, đèo
bông Lau (30/10/1947) (3đ)
+ Ở hướng Tây: Đường thuỷ ta thắng lớn ở Sông Lô, Đoan Hùng, Khe Lau (3đ)
B/Dạy nội dung bài mới
Từ cuối năm 1950 trở đi cuộc kháng chiến của ta bước sang giai đoạn mới chúng ta

đã đủ sức mở chiến dịch có qui mô lớn trên các địa bàn chiến lược quan trọng
I/ Chiến dịch Biên Giới Thu-Đông 1950. ( 25 ph)
1/Hoàn cảnh lịch sử mới
Gọi HS đọc phần 1 SGK
?HS(TB): Hoàn cảnh giữa ta và địch sau chiến dịch Việt Bắc như thế nào?
( Tình thế giới và trong nước có nhiều thay đổi có lợi cho ta CM TQ thắng lợi,
phong trào CM thế giới phát triển, ở Đông Dương quân Pháp liên tiếp thất bại .
Pháp phải vay mượn của Mĩ, Mĩ nhân cơ hội đó ngày càng can thiệp sâu vào Đông
Dương )
- Ta có nhiều thuận lợi :


+ Cách mạng Trung Quốc thành công
+ Tình hình Đông Dương và thế giới có nhiều chuyển biến.
- Pháp :
+Liên tiếp thất bại trên các chiến trường nên lệ thuộc vào Mĩ
+ Mĩ trực tiếp can thiệp vào Đông Dương.
2) Quân ta tiến công địch ở Biên Giới phía Bắc
GV: Được Mĩ viện trợ về tài chính và quân sự Pháp thực hiện kế hoạch Rơ-ve
nhằm khoá chặt biên giới Việt-Trung tăng cường phòng ngự trên đường số 4, lập
hành lang Đông-Tây nhằm tấn công Việt Bắc lần thứ hai.
- Âm mưu của Pháp : Được Mĩ viện trợ Pháp thực hiện kế hoạch Rơ-ve
nhằm khoá chặt biên giới Việt-Trung, cô lập căn cứ địa Việt Bắc..
?HS(TB): Trước âm mưu của Pháp Trung ương Đảng và chính phủ đã làm gì?
( Quyết định mở chiến dịch biên giới phá vỡ âm mưu của Pháp )
- Ta quyết định mở chiến dịch biên giới: Để tiêu diệt một bộ phận sinh
lực địch, khai thông biên giới Việt Trung, củng cố căn cứ địa Việt Bắc
- Diễn biến :
GV: Treo bản đồ chiến dịch Biên Giới bước vào năm 1950 lực lượng quân sự của
ta lớn mạnh trong chiến dịch này với lực lượng áp đảo ta tiêu diệt Đông khê

18/9/1950 cắt đôi phòng tuyến của địch trên đường số 4 cô lập Cao Bằng uy hiếp
Thất Khê buộc Pháp cho một cánh quân từ Thất Khê lên đánh chiếm đông Khê và
cùng đón cánh quân từ Cao Bằng cùng rút về xuôi
+ Ta dùng một lực lượng áp đảo tiêu diệt cứ điểm Đông Khê 18/9, uy hiếp
Thất Khê, Cao Bằng bị cô lập -> Hệ thống phòng ngự của Pháp trên đường số 4
bị lung lay
+ Pháp cho 1 cánh quân từ Thất Khê lên đánh chiếm Đông Khê và đón
cánh quân từ Cao Bằng cùng rút về
?HS(KG): Trước thời cơ đó quân ta đã làm gì
( Đoán trước ý định của giặc ta mai phục chặn đánh trên đường số 4 cả hai cánh
quân Cao Bằng và Thất Khê bị thiệt hại nặng không liên lạc được với nhau Thất
Khê bị uy hiếp Pháp rút khỏi Thất Khê, Na Sầm, Lạng Sơn-> 22/10 rút khỏi đường
số 4
+ Ta mai phục kích chặn đánh cả hai cánh quân Cao Bằng và Thất Khê
bị thiệt hại Nặng -> Pháp rút khỏi Thất Khê, Na Sầm, Lạng Sơn-> 22/10 rút
khỏi đường số 4
GV : Phối hợp với mặt trận biên giới quân ta hoạt động mạnh ở tả ngạn sông
Hồng, Tây Bắc đường số 6 Pháp phải rút khỏi thị xã Hoà Bình, chiến tranh du kích
phát triển mạnh ở Bình Trị Thiên, Liên khu V và Nam Bộ
?HS(TB): Em hãy trình bày kết quả của chiến dịch Biên giới


( Sau hơn một tháng chiến đấu 16/9-22/10/1950, ta đã giải phóng vùng biên giới
Việt – Trung dài 750 Km tiêu diệt gần 8.000 quân địch căn cứ địa Việt Bắc được
giữ vững
- Kết quả : Sau hơn một tháng chiến đấu 16/9-22/10/1950, ta đã giải
phóng vùng biên giới Việt – Trung dài 750 Km, căn cứ địa Việt Bắc được giữ
vững, hành lang Đông –Tây bị chọc thủng ở Hoà Bình, kế hoach Rơ-ve của
địch bị phá sản
- Ý nghĩa: Cuộc kháng chiến của nhân dân ta đã chuyển từ thế phòng

ngự sang thế tấn công địch.
II/ Âm mưu đẩy mạnh chiến tranh xâm lược Đông Dương của thực dân Pháp
(12 ph)
GV: Sau thất bại ở biên giới Pháp thực hiện âm mưu giành lại thế chủ động trên
chiến trường Mĩ tăng cường viện trợ đẻ Pháp đẩy mạnh chiến tranh
- Pháp : muốn giành thế chủ động chiến lược
- Mĩ : tăng cường viện trợ cho Pháp, thông qua Hiệp định phòng thủ
chung Đông Dương 23/12/1950, Pháp ngày càng lệ thuộc vào Mĩ
?HS(TB): Để thực hiện âm mưu đó Pháp Mĩ đã làm gì
GV: Pháp đề ra hế hoach Đờ-lat-đờ-tát-xi-nhi nhằm gấp rút bình định vùng tạm
chiém và tiến công cách mạng
- Pháp đề ra kế hoach Đờ Lát đờ Tát-xi-nhi 12/1950, nhằm gấp rút bình
định vùng tạm chiếm, kết hợp với phản công và tiến công lực lượng cách mạng
C/ Củng cố và luyện tập (2ph)
Trình bày diễn biến của Chiến dịch Biên Giới Thu – Đông 1950
+ Ta dùng một lực lượng áp đảo tiêu diệt cứ điểm Đông Khê 18/9, uy hiếp Thất
Khê, Cao Bằng bị cô lập -> Hệ thống phòng ngự của Pháp trên đường số 4 bị lung
lay
+ Pháp cho 1 cánh quân từ Thất Khê lên đánh chiếm Đông Khê và đón cánh quân
từ Cao Bằng cùng rút về
+ Ta mai phục kích chặn đánh cả hai cánh quân Cao Bằng và Thất Khê bị thiệt hại
Nặng -> Pháp rút khỏi Thất Khê, Na Sầm, Lạng Sơn-> 22/10 rút khỏi đường số 4
D/ Hướng dẫn học ở nhà (1ph)
- Trình bày chiến dịch Biên Giới Thu – Đông 1950 bằng lược đồ
- Đọc phần V Giữ vững quyền chủ động đánh địch trên chiến trường ( Lập
bảng theo mẫu sau
Thời gian
Thực dân Pháp
Quân ta
Thu - Đông

Ta mở 3 chiến dịch: Trần Hưng Đạo,
1950-1951
Hoàng Hoa Thám, Quang Trung
1951
Mở chiến Hòa Bình
1952
Mở chiến dịch Tây Bắc
1953
Chiến dịch Thượng Lào


Rút kinh nghiệm sau tiết dạy
- Thời gian:
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
- Nội dung:
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.
- Phương pháp
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
..

Bài 26
BƯỚC PHÁT TRIỂN MỚI CỦA CUỘC KHÁNG CHIẾN TOÀN QUỐC
CHỐNG THỰC DÂN PHÁP (1950-1953) ( TIẾP)
I.Mục tiêu :
a.Kiến thức: Học sinh cần nắm được từ sau chiến dịch Biên Giới 1950 trở đi cuộc
kháng chiến của ta đã bước sang giai đoạn mới ta đã giành được thế chủ động trên

chiến trường chính ở Bắc bộ cuộc kháng chiến được đẩy mạnh trên cả tiền tuyến
và hậu phương, chính trị, kinh tế, tài chính, văn hoá – giáo dục
b. Tư tưởng:
Giáo dục cho học sinh lòng kính yêu khâm phục chủ tịch Hồ Chí Minh, lòng tin
vào sự lãnh đạo sáng của Đảng đứng đầu là lãnh tụ Hồ Chí Minh và tinh thần đoàn
kết quốc tế
c/ Kĩ năng:
- Rèn luyện sử dụng tranh ảnh lược đồ lịch sử.
- Kĩ năng phân tích đánh giá sự kiện lịch sử.
II. Chuẩn bị của thầy và trò:
- Thày : sử dụng tranh ảnh trong SGK
- Trò : đọc SGK, tham khảo tài liệu đề cập đến nội dung bài học
III.Tiến hành lên lớp
* Sĩ số
9C
9D
A/ Kiểm tra bài cũ : (5ph) trình bày diễn biến của chiến dịch biên giới thu –
Đông 1950. Kết quả?
Đáp án :
- Diễn biến :
+ Ta dùng một lực lượng áp đảo tấn công Đông Khê 18/9, uy hiếp Thất Khê, Cao
Bằng bị cô lập -> Hệ thống phòng ngự của Pháp trên đường số 4 bị lung lay


+ Pháp cho 1 cánh quân từ Thất Khê lên đánh chiếm Đông Khê và đón cánh quân
từ Cao Bằng cùng rút về
(4 đ)
+Ta mai phục chặn đánh đường số 4 cả hai cánh quân Cao Bằng và Thất Khê bị
thiệt hại Nặng -> Pháp rút khỏi Thất Khê, Na Sầm, Lạng Sơn-> 22/10 rút khỏi
đường số 4

(2đ)
- Kết quả : Sau hơn một tháng chiến đấu 16/9 - 22/10/1950, ta đã giải phóng vùng
biên giới Việt – Trung dài 750 Km, căn cứ địa Việt Bắc được giữ vững, hành lang
Đông –Tây bị chọc thủng ở Hoà Bình kế hoach Rơ-ve của địch bị phá sản (4đ)
B/ Dạy bài mới
sau chiến dịch Biên Giới 1950 trở đi cuộc kháng chiến của ta đã bước sang giai
đoạn mới ta đã giành được thế chủ động trên chiến trường chính ở Bắc bộ dưới,
ánh sáng của Đảng cuộc kháng chiến của ta có bước phát triển toàn diện
III/ Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ II của Đảng (2/1951)( 15ph)
Gọi HS đọc SGK
?HS(TB): Em hãy nêu nội dung cơ bản của Đại hội đại biểu toàn quốc của Đảng
lần thứ II
( để thúc đẩy cuộc kháng chiến nhanh chóng đến thắng lợi ĐHĐBTQ của Đảng lân
II họp tại Chiêm Hoá Tuyên Quang với nội dung báo cáo của CTHCM, bản báo
cáo bàn về cách mạng ủa Đ/C Trường Chinh)
- 2/1951, Đảng Cộng sản Đông Dương họp đại hội làn thứ II tại Chiêm
Hoá-Tuyên Quang
- Nội dung :
+ Báo cáo chính trị của Chủ Tịch Hồ Chí Minh
+ Báo cáo bàn về cách mạng Việt nam của Đ/C Trường Chinh
?HS(KG): Nêu nhiệm vụ cách mạng VN đề ra trong đại hội Đảng
- Báo cáo chính trị nêu : Nhiệm vụ trước mắt của CMVN đưa cuộc kháng
chiến nhanh chóng đến thắng lợi
- Bàn về CMVN : Nêu hai N/V chiến lược đánh đế quốc và phong kiến
làm từng bước có kế hoạch
- Đại hội quyết định đưa Đảng ra hoạt động công khai, đổi tên Đảng là
Đảng lao động Việt Nam, bầu ban chấp hành mới Bác Hồ làm chủ tịch Đảng,
Đ/CTrường Chinh làm tổng bí thư
GV: Đại hội đánh dấu sự trưởng thành của Đảng ta trong quá trình lãnh đạo CM có
tác dụng thúc đẩy cuộc kháng chiến đến thắng lợi

-Ý nghĩa : Đại hội đánh dấu sự trưởng thành của Đảng, có tác dụng thúc
đẩy cuộc kháng chiến đến thắng lợi
IV) Phát triển hậu phương kháng chiến về mọi mặt (18 ph)
Gọi HS đọc SGK từ đầu đến của nhau
?HS(TB): Em hãy nêu những thành tựu về chính trị mà ta đạt được sau chiến dịch
Việt Bắc 1950


( 3/3/1951, Mặt trận Việt Minh đã hợp nhất với hội Liên Việt thành mặt trận liên
hiệp quốc dân Việt Nam(gọi tắt là MT Liên Việt ) Đảng Lao Động VN chính thức
ra mắt quốc dân trong đại hội thống nhất 2 mặt trận , 11/3/1951, MTViệt Nam, MT
Lào, MT Khơ-me đại diện cho nhân dân 3 nước Đông Dương họp thành lập ViệtMiên-Lào trên cơ sở tự nguyện, bình đẳng và tôn trọng chủ quyền của nhau)
- Chính trị :
+ 3/3/1951, Mặt trận Việt Minh và hội Liên Việt họp đại hội đại biểu quyết
định thống nhất 2 tổ chức thành mặt trận liên Việt. Đảng Lao Động VN chính
thức ra mắt đại biểu nhân dân
+ 11/3/1951, MTViệt Nam, MT Lào, MT Khơ-me họp hội nghị thành lập
“liên minh nhân dân Việt-Miên-Lào” trên cơ sở tự nguyện, bình đẳng và tôn
trọng chủ quyền của nhau
GV : HS quan sát H49 Những đại biẻu tham dự ĐH toàn quốc thống nhất ViệtMiên-Lào như vậy đến năm 1951 khối đoàn kết nhân dân 3 nước đã chặt chẽ hơn
trong một mặt trận
?HS(KG): Em hãy nêu những thành tựu về kinh tế của ta đã đạt được từ năm
1951-1953
( Năm 1952, Đảng và chính phủ đã đề ra cuộc vận động tăng gia sản xuất, thực
hành tiết kiệm và nhiều chính sách chấn chỉnh thuế khoá, xây dựng nền tài chính
ngân hàng và thương nghiệp )
- Kinh tế :
+ Năm 1952, Đảng và chính phủ đã đề ra cuộc vận động tăng gia sản
xuất, thực hành tiết kiệm chấn chỉnh thuế khoá, xây dựng nền tài chính ngân
hàng và thương nghiệp

+ đàu năm 1953, phát động quần chúng triệt để giảm tô, cải cách ruộng
đất, 12/1953, quốc hội thông qua luật cải cách ruộng đát
GV: Từ tháng 4/1953-> 7/1954, ta thực hiện 5 đợt giảm tô và đợt 1 cải cách ở vùng
tự do, đến cuối năm 1953 tính từ liên khu IV trở ra ta đã cấp hơn 18 vạn ha ruộng
đất của thực dân địa chủ chia cho Nông dân
?HS(TB): Nêu những thành tựu về văn hoá- giáo dục
( Tiếp tục thực hiện cải cách ruộng đất được đề ra từ 7/1950 với ba phương châm
phục vụ sản xuất, kháng chiến, dân sinh)
- Giáo dục : Tiếp tục cải cách giáo dục với phương châm phục vụ sản
xuất, kháng chiến, dân sinh
- Văn hoá : phong trào thi đua yêu nước lan rông trong các ngành, ngày
1/5/1951, đại hội anh hùng và chiến sĩ thi đua toàn quốc được khai mạc ở căn
cứ địa Việt Bắc
V) Giữ vững quyền chủ động đánh địch trên chiến trường (đọc thêm) (5ph)
Thời gian
Quân địch
Quân ta
kết quả
Đông - Xuân
mở 3 chiến dịch Trần tiêu diệt hơn 1 vạn địch


1950-1951

Hưng Đạo, Hoàng Hoa
Thám, Quang Trung
Đánh chiếm bao vây truy kích địch ở
Hòa Bình
Hoà Bình
Mở chiến dịch đánh

địch ở Tây Bắc

và nhiều cứ điểm quan
trọng
1951
Pháp phải rút khỏi Hoà
Bình
1952
giải phóng nghĩa Lộ, Hầu
hết tỉnh Sơn La, 4 huyện
Lai Châu, 2 huyện Yên
Bái với 25 vạn dân
1953
Nhân dân Lào-Việt mở giải phóng tỉnh Sầm Nưa,
chiến dịch thượng Lào
Phong-xa-lì với 30 vạn dân
C/ Củng cố và luyện tập (1ph)
?HS: Em hãy nêu nội dung cơ bản của đại hội đại biểu toàn quốc của Đảng lần thứ
II
- 2/1951, Đảng Cộng sản Đông Dương họp đại hội làn thứ II tại Chiêm Hoá-Tuyên
Quang
- Nội dung :
+ Báo cáo chính trị của Chủ Tịch Hồ Chí Minh
+ Báo cáo bàn về cách mạng Việt nam của Đ/C Trường Chinh
- Báo cáo chính trị nêu : Nhiệm vụ trước mắt của CMVN đưa cuộc kháng chiến
nhanh chóng đến thắng lợi
- Bàn về CMVN : Nêu hai N/V chiến lược đánh đế quốc và phong kiến làm từng
bước có kế hoạch
- Đại hội quyết định đưa Đảng ra hoạt động công khai, đổi tên Đảng là ĐCSVN,
bầu ban chấp hành HCM làm chủ tịch Đảng, Trường Chinh làm tổng bí thư

D/ Hướng dẫn học ở nhà (1ph)
- Hãy nêu những thắng lợi quân sự liên tiếp của ta từ cuối năn 1950 đến năm 1951
- Những thành tích của ta từ năm 1951-1953 ( chính trị, kinh tế, văn hoá)
Rút kinh nghiệm sau tiết dạy
- Thời gian:
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
- Nội dung:
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.


- Phương pháp
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
..