Giáo án Lịch sử 9 bài 23: Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 và sự thành lập nước Việt Nam dân chủ cộng hòa

Bài 23
TỔNG KHỞI NGHĨA THÁNG TÁM NĂM 1945 VÀ SỰ THÀNH
LẬP NƯỚC VIỆT NAM DÂN CHỦ CỘNG HOÀ
I.Mục tiêu
a.Kiến thức: Giúp học sinh nắm được khi tình hình thế giới diễn ra vô cùng thuận
lợi cho cách mạng nước ta Đảng ta đứng đầu là Chủ Tịch Hồ Chí Minh đã quyết
định phát động tổng khởi nghĩa trong toàn quốc cuộc khởi nghĩa nhanh chóng
giành thắng lợi ở thủ đô Hà Nội cũng như các địa phương cả nước. Nước Việt Nam
Dân chủ Cộng hoà ra đời
b. Tư tưởng:
Giáo dục cho học sinh lòng kính yêu khâm phục chủ tịch Hồ Chí Minh, lòng tin
vào sự lãng đạo sáng suốt của Đảng đứng đầu là lãnh tụ Hồ Chí Minh
c/ Kĩ năng:
- Rèn luyện sử dụng tranh ảnh lược đồ lịch sử.
- Kĩ năng phân tích đánh giá sự kiện lịch sử.
II. Chuẩn bị của GV và HS
-Thầy Lược đồ tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945, Ảnh chủ tịch Hồ Chí
Minh đọc bản tuyên ngôn độc lập
- Trò đọc SGK, tham khảo tài liệu đề cập đến sự thành lập nước Việt Nam
dân chủ Cộng hoà
III.Tiên trình bài dạy
* Sĩ số
9C ........................... ........................9D ................................
A. Kiểm tra bài cũ : bài dài không kiểm tra
B/ Dạy nội dung bài mới : dưới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Đông Dương
đứng đầu là Bác Hồ, nhân dân ta đã nổi dậy tổng khởi nghĩa giành chính quyền
trong cả nước lập ra nhà nước dân chủ nhân dân đầu tiên ở Đông Nam Á
1/ Lệnh tổng khởi nghĩa được ban bố (10ph)
GV: Hoàn cảnh lịch sử khi Đảng ta phát động lệnh tổng khởi nghĩa khi chiến tranh
thế giới thứ hai đi tới những ngày cuối Châu Âu PX Đức đầu hàng đồng minh
không điều kiện tháng 5/1945, ở Châu Á PX Nhật đầu hàng đồng minh không điều

kiện tháng 8/1945, bọn Nhật ở Đông Dương cũng bị tê liệt chính phủ tay sai thân
Nhật
Trần Trọng Kim hoang mang cực độ đây là điều kiện thuận lợi cho ta đây là cơ hội
ngàn năm có một để ta giành chính quyền
* Hoàn cảnh:
- Tình hình thế giới: Ở châu Âu PX Đức đầu hàng đồng minh không điều
kiện tháng 5/1945, ở Châu Á PX Nhật đầu hàng đồng minh không điều kiện
tháng 8/1945.


- Trong nước: Quân Nhật hoang mang cực độ, Đảng và nhân dân ta
chuẩn bị chu đáo sẵn sàng nổi dậy. Thời cơ cách mạng đã chín muồi.
?HS(TB): Trước tình hình đó Đảng ta có chủ trương gì ?
( Thời cơ ngàn năm có một vì Nhật là kẻ thù của nhân dân ta bị ngã gục, quân Anh,
Tưởng chưa vào nước ta, Đảng phải lãnh đạo nhân dân giành chính quyền trước
khi quân đồng minh kéo vào để đón chúng, ta ở tư thế làm chủ đón quân đồng
minh, nếu để Anh, Tưởng vào thì thời cơ không còn nữa)
*Hội nghị toàn quốc của Đảng họp ở Tân Trào từ ngày 14-15/8/1945,
quyết định phát động tổng khởi nghĩa trong cả nước, thành lập uỷ ban khởi
nghĩa và ra quân lệnh số 1 kêu gọi toàn dân nổi dậy
GV: Giới thiệu bức ảnh quốc dân đại hội ở Tân Trào gồm đại biểu của ba sứ, thuộc
đủ các giới các đoàn thể các dân tộc tiêu biểu cho ý chí và nguyện vọng của toàn
dân, lần đầu tiên HCM ra mắt trước đồng bào quốc dân đại hội diễn ra Đình làng
Hồng Thái và cây Đa Tân Trào
?HS(TB): Đại hội Quốc dân có những quyết định gì ?
* Đại hội Quốc dân tiến hành ở Tân Trào 16/8, lần đầu tiên HCM ra mắt
đại biểu quốc dân, đại hội tán thành quyết định khởi nghĩa và thành lập uỷ ban
giải phóng dân tộc, quyết định quốc kì, quốc ca . Đến chiều 16/8 một đội quân
piải phóng từ Tân Trào tiến về giải phóng thị xã Thái Nguyên
II/ Giành chính quyền ở Hà Nội (13 ph)

GV: Hà Nội là trung tâm chính trị đầu não cả Đông Dương dưới thời thuộc Pháp
và được chọn làm thủ đô của nước VN sau khi mạng thành công
?HS(KG): Không khí khởi nghĩa giành chính quyền ở Hà Nội đã diễn ra như thế
nào
( Ngay sau ngày Nhật đảo chính Pháp không khí cách mạng càng thêm sôi động
các tầng lớp nhân dân nhất là thanh niên hăng hái ra nhập đội cứu quốc quân các
đội tuyên truyền xung phong của VM hoạt động hầu khắp các thành phố các đội
danh dự của VM thẳng tay trừng trị bọn thân Nhật )
- Sau ngày Nhật đảo chính Pháp không khí cách mạng càng thêm sôi
động
- Ngày 15/8 Việt Minh tổ chức diễn thuyết công khai ở các rạp hát lớn ->
16/8 truyền đơn biểu ngữ kêu gọi khởi nghĩa xuất hiện khắp nơi. Chính phủ bù
nhìn lung lay tận gốc
HS: quan sát H39 cuộc mít tinh ở Hà Nội 19/8/1945, biểu tượng trung tâm nổi bật
nhất là cờ đỏ sao vàng phủ từ tầng hai của nhà hát thành phố làm nền cho lễ đài
- Ngày 19/8/1945, mít tinh tại nhà hát lớn biến thành cuộc biểu tình đánh
chiếm các công sở khởi nghĩa giành thắng lợi
?HS(TB): Thắng lợi ở Hà Nội có ý nghĩa như thế nào
- ý nghĩa : Thắng lợi ở Hà Nội có tác động làm kẻ thù hoang mang, dao
động và cổ vũ cả nước giành chính quyền


III/ Giành chính quyền trong cả nước (10 ph)
GV: Từ những ngày đầu tháng Tám không khí gấp rút chuẩn bị khởi nghĩa đã sục
sôi trong cả nước từ ngày 14-18/8/1945, nhiều xã huyện và một số tỉnh đã chớp
thời cơ giành chính quyền trong đó 4 tỉnh giành chính quyền sớm nhất là Hải
Dương, Bắc Giang, Hà Tĩnh, Quảng Nam
- Từ ngày 14-18/8/1945, có 4 tỉnh giành chính quyền sớm nhất là Hải
Dương, Bắc Giang, Hà Tĩnh, Quảng Nam
GV: Huế là kinh đô triều đình Nguyễn nơi làm việc của chính phủ bù nhìn Trần

Trọng Kim, Sài Gòn là trung tâm chính trị thứ hai và là trung tâm kinh tế lớn nhất
Đông Dương
Tường thuật bản đồ được tin Nhật đầu hàng và để tránh đổ máu VM đã thuyết phục
Bảo Đại thoái vị Trần Trọng Kim từ chức nhưng bọn chúng ngoan cố biết được âm
mưu này ngày 23/8 ban lãnh đạo VM huy động quần chúng nội ngoại thành biểu
tình có lực lượng vũ trang ủng hộ chiếm công sở Bảo Đại từ chức Trần Trọng Kim
thoái vị
- Khởi nghĩa giành chính quyền ở Huế ngày 23/8, Sài Gòn 25/8, Bảo Đại
thoái vị ngày 30/8-> Ngày 28/8 cả nước giành chính quyền
GV: Chiều 30/8 theo giờ đã định hơn 5 vạn dân nội ngoại thành tập trung trước cửa
Ngọ Môn Bảo Đại đọc thoái vị và hai tay giơ lên chiếc kiếm dài mạn ngọc và chiếc
ấn vàng nặng 7kg vàng cùng một chiếc túi gấm đựng một bộ quân cờ bằng ngọc
- Ngày 2/9/1945, tại quảng trường Ba đình CTHCM đọc bản tuyên ngôn
độc lập tuyên bố nước VNDCCH ra đời
IV/ Ý nghĩa lịch sử và nguyên nhân thành công
của cách mạng Tháng Tám (10 ph)
Gọi HS đọc từ đầu đến châu Phi
?HS(tb): Cách mạng tháng Tám thành công có ý nghĩa như thế nào
*Ýnghĩa:
- Đối dân tộc : CM T/8 là sự kiện vĩ đại trong lịch sử dân tộc đã phá 2
tầng xiềng xích nô lệ của Pháp, Nhật và lật nhào chế độ phong kiến tồn tại ngót
ngàn năm. Đưa nước ta từ thuộc địa thành nước độc lập dưới chế độ cộng hoà,
đưa nhân dân ta từ địa vị nô lệ thành người tự do
- Đối với quốc tế : Là thắng lợi đầu tiên trong thời đại mới một dân tộc
nhược tiểu đã tự giải phóng mình khởi ách đế quốc thực dân, cổ vũ tinh thần
đấu tranh của các nước thuộc địa Á, Phi
GV: Nguyên nhân thắng lợi thành công yếu tố bên trong đó là truyền thống của
dân tộc vai trò lãnh đạo của Đảng HCM đã xây dựng khối liên minh vững chắc, kết
hợp đấu tranh vũ trang với đấu tranh chính trị khởi nghĩa từng phần tiến tới tổng
khởi nghĩa

* Nguyên nhân thắng lợi :
- Chủ quan


+ Dân tộc VN có truyền thống yêu nước, đấu tranh kiên cường cho độc
lập tự do
+ Có sự lãnh đạo tài tình của Đảng của MTVM
+ Có khối liên minh vững chắc tập hợp mọi lực lượng yêu nước trong
MTDT thống nhất
- Khách quan: Điều kiện quốc tế thuận lợi
C/Củng cố và dặn dò (1phút)
D. Hướng dẫn học ở nhà.(1ph)
- Học bài, làm bài tập trong vở bài tập
- Đọc bài 24 cuộc đấu tranh bảo vệ và xây dựng chính quyền dân chủ nhân
dân (1945-1946)
Rút kinh nghiệm sau tiết dạy
- Thời gian:
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
- Nội dung:
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.
- Phương pháp
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
..
....................................................................................................................