Giáo án Lịch sử 9 bài 23: Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 và sự thành lập nước Việt Nam dân chủ cộng hòa

BÀI 22
CAO TRÀO CÁCH MẠNG TIẾN TỚI TỔNG KHỞI NGHĨA THÁNG 8 –
1945
MẶT TRẬN VIỆT MINH RA ĐỜI 19 – 5 - 1941
A/ MỤC TIÊU BÀI HỌC :
1/ Về kiến thức :
Giúp học sinh nắm được
- Hoàn cảnh dẫn tới việc Đảng ta chủ trương thành lập Mặt trận Việt Minh
- Sự phát triển của lực lượng cách mạng sau khi Việt minh thành lập .
2/ Về Tư tưởng :
- Giáo dục lòng kính yêu chủ tịch Hồ Chí Minh, lòng tin vào sự lãnh đạo sáng suốt của
đảng , đứng đầu là lãnh tụ Hồ Chí Minh
3/ Về kỹ năng :
- Rèn cho học sinh kỹ năng sử dụng tranh ảnh , lược đồ lịch sử
- Tập dượt phân tích , đánh giá sự kiện lịch sử
B/ ĐỒ DÙNG – PHƯƠNG TIỆN :
- Bức ảnh “ Đội VN TT giải phóng quân ” lược đồ khu giải phóng Việt Bắc
- Tài liệu về Bác ở Cao Bằng – tài liệu về hoạt độngcủa đội cứu quốc , VN TT giải phóng
quân.
C/ HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC :
I/ Kiểm tra bài cũ :
1. Nguyên nhân thất bại của các cuộc nổi dậy sau chiến tranh , bài học rút ra sau khi các
cuộc khởi nghĩa bị thất bại?
II/ Giới thiệu bài mới :
Như sách giáo khoa
III/ Dạy và học bài mới :
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ
NỘI DUNG GHI BÀI
- Học sinh đọc sách giáo khoa “ Từ đầu đến
a/ Hoàn cảnh ra đời :
1941”

- Chiến tranh thế giới vẫn tiếp tục
1) mặt trận Việt Minh ra đời trong hoàn
- Đầu năm 1941 NAQ về nước ( 28 -1 – 41 )
cảnh lịch sử như thế nào ?
triệu tập hội nghị lần 8 Ban chấp hành TƯ ĐCS
- Gv phân tích thêm về hoàn cảnh khách quan
Đông dương tại Pắc Pó ( Cao Bằng ) từ 10 đến
và giới thiệu sự trở về của NAQ
19 – 5 - 1941
2)Hội nghị TƯ Đảng lần thứ 8 có những nội - Chủ trương của Đảng :
dung gì ?
+ Đặt lên hàng đầu nhiệm vụ giải phóng dân
- Học sinh đọc đoạn chữ nhỏ
tộc , Đánh đuổi Nhật – Pháp
3) Chủ trương mới của Đảng trong thời kỳ
+ Thành lập Việt Nam độc lập đồng minh “
này là gì ?
Việt Minh ” bao gồm các tổ chức quần chúng
4) Thảo luận : Vì sao Đảng lại Tạm gác khẩu
lấy tên là Hội Cứu Quốc
hiệu “ đánh đổ địa chủ ,chia ruộng đất cho dân  Mặt trận Việt Minh ra đời ngày 19 - 5 -1941
cày ” để thực hiện khẩu hiệu “Tịch thu ruộng
b/ Sự phát triển của phong trào cách mạng
đất của ĐQ và Việt gian chia cho dân nghèo ,
sau khi mặt trận việt minh ra đời
giảm tô tức, chia lại ruộng công ” tiến tới thực - Công tác xây dựng lực lượng cách mạng :
hiện “ Người cày có ruộng ” và chủ trương
+ Cuối năm 1940 : Thành lập các đội du kích

thành lập Mặt trận VM?
- Gv phân tích vai trò của NAQ trong việc
thành lập MT VM
5) Sau khi MT VM ra đời phong trào cách
mạng Việt Nam có gì thay đổi ?
- Gv hướng dẫn học sinh trả lời theo các ý
+ về chuẩn bị các tổ chức của MT
+ Về công tác chuẩn bị lực lượng
-Để minh chứng Gv cho học sinh đọc đoạn
chữ nhỏ SGK
- Giới thiệu tranh 34 về Đội VN TT giải phóng
quân và chiến thắng đầu tiên của Đội
- Giáo viên phân tích và kết luận : sau khi Mặt
trận VM ra đời phong trào cách mạng đã từng
bước phát triển , các lực lươnïg cách mạng đã
và đang được chuẩn bị . Đảng ta chỉ chờ thời
cơ đến là có thể tổng khởi nghĩa giành chính
quyền

+ Năm 1941 phát triển thành trung đội Cứu
quốc quân . Phát động chiến tranh du kích , vũ
trang tuyên truyền , gây dựng cơ sở chính trị
trong quần chúng.
+ Tập hợp rộng rãi các tầng lớp nhân dân như
sinh viên học sinh, trí thức , Tư sản dân tộc vào
mặt trận cứu quốc
-Báo chí của đảng và của Mặt trận Việt
Minh phát triển phong phú
- 5 / 1944 Tổng bộ VM ra chỉ thị sữa soạn
khởi nghĩa, không khí chuẩn bị khởi nghĩa sôi

sục ở khu căn cứ
- 22/12/ 1944 đội VN tuyên truyền giải phóng
quân thành lập
- Cuối 12/ 1944 đội đã đánh thắng 2 trận ở
Phay Khắt – Nà Ngần (Cao Bằng )
- Đẩy mạnh vũ trang tuyên truyền , mở rộng
căn cứ Cao- Bắc - Lạng . phát động chiến tranh
du kích , thành lập chính quyền nhân dân ....

IV/ Củng cố - dặn dò :
- làm bài tập và nêu những ý chính về hoàn cảnh thành lập của MTVM , Nội dung hội nghị TƯ
lần 8 và những kết quả của phong trào cách mạng sau khi VM thành lập .
V/ Câu hỏi và bài tập :
- Mặt trận Việt Minh ra đời nhằm mục đích gì ?
- Chủ trương của Đảng ta trong thời kỳ mới .

BÀI 22 ( tt )
CAO TRÀO KHÁNG NHẬT CỨU NƯỚC TIẾN TỚI TỔNG KHỞI NGHĨA
THÁNG 8 – 1945
A/ MỤC TIÊU BÀI HỌC :
1/ Về Kiến thức :
Giúp học sinh nắm được
-Những chủ trương của Đảng sau khi Nhật đảo chính Pháp
- Diễn biến của cao trào kháng Nhật cứu nước tiến tới Tổng khởi nghĩa
2/ Về tư tưởng :
- Giáo dục lòng kính yêu chủ tịch Hồ Chí Minh, lòng tin vào sự lãnh đạo sáng suốt của
đảng , đứng đầu là lãnh tụ Hồ Chí Minh
3/ Về kỹ năng :
- Rèn cho học sinh kỹ năng sử dụng tranh ảnh , lược đồ lịch sử
- Tập dượt phân tích , đánh giá sự kiện lịch sử

B/ ĐỒ DÙNG – PHƯƠNG TIỆN :


- Lược đồ khu giải phóng Việt Bắc
- Tư liệu về thời kỳ tiền khởi nghĩa
C/ HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC:
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ
- Học sinh đọc toàn bộ phần 1
1)Thảo Luận ( Cặp ) :Tại sao Nhật phải đảo
chính Pháp ? Quân Pháp ở Đ D đã thất bại như
thế nào ?
- Dựa vào SGk để trình bày tình thế của Nhật
2) Sau khi Nhật đảo chính Pháp tình hình
Việt Nam và Đông Dương như thế nào ?
( ND phải chịu thêm một tầng áp bức nữa, đây
chưa phải là thời cơ của cách mạng . Nhưng bộ
mặt phản động của Nhật lộ rõ, ND ta căm
ghétchúng tạo điều kiện cho cách mạng pt đẩy
Nhật vào tình trạng khốn đốn hơn)
- GV phân tích thêm sau khi Nhật nắm quyền ở
Đ D thì Kẻ thù trực tiếp của VN đã thay đổi và
Chủ trương của Đảng cũng sẽ thay đổi và thay
đổi như thế nào thì sang ý 2.
3) Sau khi Nhật đảo chính Pháp Đảng ta có
chủ trương gì ?
- Học sinh đọc đoạn đầu
4) Vì sao lúc này Đảng ta lại phát động cao
trào kháng Nhật cứu nước ?
5) Cao trào kháng Nhật cứu nước diễn ra
như thế nào? Hình thức đấu tranh trong

thời kỳ này ?
- Học sinh dựa vào sách giáo khoa để nêu diễn
biến
- Giáo viên chú ý nhấn mạnh những sự kiện
sau
+ Sự ra đời của VN giải phóng quân
+ Khu giải phóng Việt Bắc ( dùng lược đồ để
giới thiệu )
+ PT phá kho thóc của Nhật
- Liên hệ với Đắc Lắc
6) Theo em Đảng phát động cao trào kháng
Nhật cứu nước có tác dụng và ý nghĩa gì cho
cách mạng tháng 8/ 1945 ?

NỘI DUNG GHI BÀI
1/ Nhật đảo chính Pháp ( 9 – 3 – 1945)
- Ở Châu Aâu : đầu 1945 PX đang bại trận,
nước Pháp giải phóng
- Ở Châu Á TBD : Nhật bị tấn công mạnh
- Ở Đ D : Pháp ráo riết hhoạt động chờ đồng
mnh vào để giành lại địa vị thống trị
-> Nhật phải đảo chính lật đổ Pháp để độc
chiếm đông dương ( 9 /3 /1945)
- Diễn biến ( SGK )
- Kết quả : Pháp đầu hàng
2/ Tiến tới tổng khởi nghĩa tháng 8 – 1945
a/ Chỉ thị của thường vụ TƯ Đảng:
-Ra chỉ thị “ Nhật – Pháp bắn nhau và hành
động của chúng ta ”
- Xác định kẻ thù trước mắt của ta là PX Nhật

- Phát động cao trào kháng Nhật cứu nước

b/ Diễn biến của phong trào :
- 3- 1945 PT đấu tranh vũ trang và khởi nghĩa
từng phần diễn ra ở nhiều địa phương
- Cứu quốc quân, VN giải phóng quân và lực
lượng quần chúng giải phóng nhiều châu huyện
- 15/4/1945 VN GP Quân thành lập
- 4/6/1945 Khu giải phóng Việt Bắc ra đời ( 6
tỉnh)
- Ở thành thị : phong trào mít tinh, biểu tình,
diễn thuyết diễn ra
- Phong trào phá kho thóc “ Giải quyết nạn đói
”
Lan rộng khắp cả nước, tạo ra khí thế sẵn sàng
khởi nghĩa.


IV/ Củng cố - Sơ kết :
- Vì sao Đảng phát động cao tào kháng Nhật cứu nước ? Chủ trương của Đảng trong giai đoạn
này
- Giáo viên nhấn mạnh những ý chính
V/ Câu hỏi và Bài tập:
1- Đảng công sản Đ D đã có những chủ trương và khẩu hiệu gì để đưa cách mạng tiến lên.
2- Mặt trận Việt Minh ra đời có tác động gì đến cao trào kháng Nhật cứu nước ?
3- Vẽø và tô màu khu giải phóng Việt Bắc ( lược đồ hình 38)