HUMAN HEPATITIS VIRUS VÀ CÔNG NGHỆ SẢN XUẤT VACCINE VIÊM GAN B

TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÂY NGUYÊN
KHOA KHOA HỌC TỰ NHIÊN VÀ CÔNG NGHỆ

BÁO CÁO HỌC PHẦN:
DI TRUYỀN VI SINH VẬT


HUMAN HEPATITIS VIRUS VÀ
CÔNG NGHỆ SẢN XUẤT VACCINE
VIÊM GAN B

GVHD: TS. Võ Thị Phương Khanh
Học viên
Lớp: Sinh học thực nghiệm K2018


I

Human Hepatitis B Virus

NỘI
DUNG

II

www.themegallery.com

Quy trình sản xuất vaccine viêm gan B

3

I. Human Hepatitis B Virus

Human Hepatitis B Virus (HBV) là một
virus có cấu trúc ADN một phần sợi kép
và có vỏ thuộc họ Hepadnaviridae, nhân
lên ở trong gan và gây nên các rối loạn
chức năng gan.
Protein HBsAg có ở trên bề mặt ngoài của
hạt virus hoàn chỉnh (hạt Dane) và lưu
hành trong máu dưới dạng các hạt hình
ống hoặc hình cầu 22nm.
Nhân bên trong của virus có chứa HBcAg,
HBeAg, phân tử ADN một phần sợi kép
và ADN polymeraza phụ thuộc ADN
www.themegallery.com


I. Human Hepatitis B Virus
Cấu trúc gen và các protein

HBV có ADN nhỏ nhất
được biết đến, cấu trúc
gen chỉ có 3200 cặp
bazơ và tổ chức đặc
biệt dạng vòng, có một
phần sợi kép.
Cấu tạo của hạt Dane
www.themegallery.com

5


I. Human Hepatitis B Virus
Cấu trúc gen và các protein
 Sợi âm: là một vòng hoàn
chỉnh có 4 khung đọc mở (open
reading frame: ORF) chứa các
gen mã hoá đan xen vào nhau:
 ORFS - gen tiền S1, tiền S2 và
S;
 ORFC - gen tiền lõi/lõi,
 ORFX - gen X và ORFP - gen
polymeraza.
 Sợi dương: ngắn hơn và có Cấu trúc và tổ chức gen của HBV
chiều dài thay đổi .
www.themegallery.com

6


I. Human Hepatitis B Virus
Cấu trúc gen và các protein
 Các gen S và tiền S : mã hoá vỏ HBV.

www.themegallery.com

Cấu trúc và tổ chức gen của HBV

7

I. Human Hepatitis B Virus
Cấu trúc gen và các protein
 Protein loại nhỏ (SHBs) tạo nên các
hạt HBsAg
 Protein trung bình (MHBs) chứa
thành phần tiền S2
 Protein bề mặt loại lớn (LHBs) chứa
tiền S1 cũng liên kết vào các hạt
HBsAg nhưng được thấy nhiều hơn
trong các hạt virus trơ.
 Các nghiên cứu cho rằng protein tiền
S đóng một vai trò quan trọng trong
quá trình kết hợp của HBV vào tế bào
gan, vị trí gắn đặc hiệu ở gan đối với
www.themegallery.com
S1 và tiền S2

8


I. Human Hepatitis B Virus
Cấu trúc gen và các protein
 Gen ORF-C mã hóa cho cả HBcAg và HBeAg.

www.themegallery.com

Cấu trúc và tổ chức gen của HBV

9


I. Human Hepatitis B Virus
Cấu trúc gen và các protein

oHBcAg có vai trò quan trọng trong việc
đóng gói ARN vào nhân virus và là một
thành phần không thể thiếu của
nucleocapsid. Không thể phát hiện HBcAg
trong huyết thanh bằng các kỹ thuật thông
thường, tuy nhiên có thể tìm thấy trong
nhu mô gan ở các bệnh nhân nhiễm HBV
cấp và mạn tính

www.themegallery.com

HBeAg là một protein hoà tan có thể
phát hiện trong huyết thanh các bệnh
nhân có tải lượng virus cao, nhưng sự có
mặt của HBeAg không phải là một yếu
tố bắt buộc cho quá trình nhân lên của
virus.


I. Human Hepatitis B Virus
Cấu trúc gen và các protein
Gen ORF-P mã hóa cho enzym polymeraza có vai trò quan trọng
trong quá trình tổng hợp ADN và quá trình kết hợp ARN vào nhân
virus.

www.themegallery.com

Cấu trúc và tổ chức gen của HBV

11


I. Human Hepatitis B Virus
Cấu trúc gen và các protein
Gen ORF-X mã hóa cho protein
X của virus (17kD), protein có
ảnh hưởng đến việc truyền tín
hiệu tính trạng tế bào vật chủ,
quá trình biểu thị gen, nhân lên
và lan truyền của HBV trong cơ
thể. Protein X còn giúp cho sự
nhân lên của HBV bằng tác động
vào các yếu tố tham gia phiên
mã, kích thích tăng sinh và làm
chết tế bào.
www.themegallery.com

Cấu trúc và tổ chức gen của HBV
12


I. Human Hepatitis B Virus
Cấu trúc gen và các protein
Gen quan tâm là gen S gồm Pre

S, Pre S1 và Pre S2 của HBV.
 Hai protein là Pre S1 và Pre
S2 có vai trò quan trọng trong
việc kích thích tế bào T giúp
đỡ trong việc tạo kháng thể
anti-HBs.
 Kháng nguyên Pre S có khả
năng tạo ra kháng thể ngăn
chặn sự kết hợp của HBV vào
màng tế bào gan
www.themegallery.com

Cấu trúc và tổ chức gen của HBV
13


I. Human Hepatitis B Virus
Quá trình nhân lên của Human Hepatitis B Virus

Quá trình nhân lên của HBV trong tế bào gan
www.themegallery.com

14


I. Human Hepatitis B Virus
Quá trình nhân lên của Human Hepatitis B Virus
Bước 1: Tấn công
Bước 2: Xâm nhập
Bước 3: Dịch mã

Bước 4: Phiên mã
Bước 5: Tổng hợp genome
Bước 6: Lắp ráp
Bước 7: Giải phóng
www.themegallery.com

15


II. Quy trình sản xuất vaccine viêm gan B

Chuyển gen vào
TB đích

www.themegallery.com

Biểu hiện gen
mong muốn

16


II. Quy trình sản xuất vaccine viêm gan B

www.themegallery.com

17


II. Quy trình sản xuất vaccine viêm gan B

Chọn gen mục tiêu: Để có gen S, gen mã hóa cho kháng nguyên bề
mặt HBsAg thì người ta dùng phương pháp tách RNA của gen S từ
human hepatitis B virus để thực hiện phiên mã ngược thu gen S.
Phương pháp này cho hiệu quả cao và đỡ tốn thời gian hơn phương
pháp truyền thống.

Vector: Vector được dẫn ra từ vòng 2 micromet được gọi là plasmid
episom nấm men hay γEps, điển hình loại này là pJDB 219. pJDB 219
cũng gồm các đoạn liên tiếp như pBR322 do đó có thể nhân lên và
được chọn lọc cả trong nấm men và trong E.coli có sự gài pJDB vào
một NST của các vector khác của nấm men
www.themegallery.com

18


II. Quy trình sản xuất vaccine viêm gan B
Tạo vector tái tổ hợp:
-Để tạo DNA tái tổ hợp thì cần tạo dòng trộn chung theo tỉ lệ nhất
định với sự hiện diện của ligase (E.coli). Từ đó vector tái tổ hợp sẽ
được hình thành dưới tác dụng của ligase làm nối vector với DNA.
-Vector tái tổ hợp được tinh sạch qua tách chiết và tủa.
-Chuyển vector tái tổ hợp vào nấm men Saccharomyces cerevisiae
theo con đường biến nạp, có thể bằng nhiều phương pháp khác nhau
như phương pháp vi tiêm, phương pháp xung điện hoặc súng bắn gen
hoặc sốc nhiệt… Nhưng ở nấm men thì sử dụng kĩ thuật xung điện là
hiệu quả cao nhất.

www.themegallery.com

19


II. Quy trình sản xuất vaccine viêm gan B

Sacharomyces cereviriae
www.themegallery.com

20


II. Quy trình sản xuất vaccine viêm gan B
Biểu hiện gen mong muốn :
-Dòng tế bào mang gen tái tổ hợp là dòng tế bào có mang gen tái tổ
hợp, được nuôi trong môi trường thích hợp tạo thành các khuẩn lạc,
tuy nhiên sau bước biến nạp chỉ tạo ra lượng ít tế bào tái tổ hợp, vì
vậy cần phải tiến hành sàng lọc.
-Việc sàng lọc có thể được thực hiện bằng nhiều phương pháp như
phương pháp sử dụng các oligonucleotid tổng hợp hoặc phương pháp
sử dụng kháng thể .Từ đó tìm ra dòng tế bào mang gen tái tổ hợp.

www.themegallery.com

21


II. Quy trình sản xuất vaccine viêm gan B

www.themegallery.com

22


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Đái Duy Ban (2006), Công nghệ gen.NXB Khoa học
kĩ thuật.
2. Hoàn thiện quy trình công nghệ sản xuất vaccine viêm
gan B tái tổ hợp. Bộ Y tế – Bộ khoa học và công nghệ,
Hà Nội 2004.
3. Phí Đức Long (2004). Đánh giá đáp ứng kháng thể
đối với vaccine phòng viêm gan B ở trẻ có mẹ mang
HBsAg. Luận án tiến sĩ y học, Đại học y Hà Nội.

www.themegallery.com

23


XIN CHÂN THÀNH
CẢM ƠN !!!

www.themegallery.com

24