GA Vật lý 9 HK II (2 cột) cực hót

Trường THPT Lê Quý Đôn Giáo án Vật Lýù 9
Ngày soạn :
Ngày dạy :
Lớp dạy :
Tuần , Tiết
Bài 33 : Dßng ®IƯn xoay chiỊu
A/ Mơc tiªu:
1. KiÕn thøc:
- Nªu ®ỵc sù phơ thc cđa chiỊu dßng ®iƯn c¶m øng vµo sù biÕn ®ỉi sè §ST qua S
cđa cn d©y.
- Ph¸t biĨu ®ỵc ®Ỉc ®iĨm cđa dßng ®iƯn xoay chiỊu lµ dßng ®iƯn c¶m øng cã chiỊu
lu©n phiªn thay ®ỉi.
- Bè trÝ ®ỵc TN t¹o ra ®ỵc dßng ®iƯn xoay chiỊu trong cn d©y dÉn kÝn theo 2 c¸ch,
cho NC quay hc cho cn d©y quay. Dïng ®Ìn LED ®Ĩ ph¸t hiƯn sù ®ỉi chiỊu dßng
®iƯn.
- Dùa vµo quan s¸t TN ®Ĩ rót ra ®iỊu kiƯn chung lµm xt hiƯn dßng ®iƯn c¶m øng
xoay chiỊu.
2. Kü n¨ng: Quan s¸t vµ m« t¶ chÝnh x¸c hiƯn tỵng x¶y ra.
3. Th¸i ®é: CÈn thËn, tû mØ, yªu thÝch m«n häc.
B/Chn bÞ:
* §èi víi mçi nhãm HS:
- 1 cn d©y dÉn kÝn cã 2 ®Ìn LED m¾c song song, ngỵc chiỊu vµo m¹ch ®iƯn.
- 1 NCVC cã thĨ quay quanh 1 trơc th¼ng ®øng.
* §èi víi GV:
- 1 bé thÝ nghiƯm ph¸t hiƯn dßng ®iƯn xoay chiỊu gåm 1 cn d©y dÉn kÝn cã m¾c
hai bãng ®Ìn LED song song, ngỵc chiỊu cã thĨ quay trong tõ trêng cđa 1 nam ch©m.
* §èi víi c¶ líp:1 ngn 6V, 1 v«n kÕ xoay chiỊu, 2 ®o¹n d©y nèi, 1 ngn 6V lÊy
tõ m¸y h¹ thÕ (AC)
C/C¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc
* GV : + ỉn ®Þnh tỉ chøc líp, giíi thiƯu gi¸o viªn dù giê (nÕu cã)
+ KiĨm tra t×nh h×nh häc tËp - vƯ sinh cđa líp.

Ho¹t ®éng cđa gi¸o viªn - häc sinh
• Ho¹t ®éng I : KiĨm tra bµi cò - §V§
GV: yªu cÇu häc sinh tr¶ lêi ?
? Khi nµo xt hiƯn dßng ®iƯn c¶m øng? Lµm bµi
tËp 32.1 (SBT)?
HS : lªn b¶ng tr¶ lêi
BT: 32.1 … biÕn ®ỉi cđa sè §ST …
… dßng ®iƯn c¶m øng …
GV: Gäi HS kh¸c nhËn xÐt
GV: chn l¹i vµ ®¸nh gi¸ cho ®iĨm.
GV : - Nªu vÊn ®Ị nh SGK.
- Lµm TN:
+ M¾c v«n kÕ mét chiỊu vµo 2 cùc cđa bé pin
kim v«n kÕ quay.
+ M¾c v«n kÕ xoay chiỊu vµo 2 cùc cđa bé pin
Néi dung ghi b¶ng
GV: Nguyễn Xuân Trò
1
Trường THPT Lê Quý Đôn Giáo án Vật Lýù 9
kim v«n kÕ kh«ng quay.
+ §ỉi vÞ trÝ 2 chèt c¾m vµo 2 cùc cđa bé pinkim
v«n kÕ vÉn kh«ng quay.
+ M¾c v«n kÕ xoay chiỊu vµo ngn AC…
Dßng ®iƯn lÊy tõ m¹ng ®iƯn trong nhµ cã ph¶i
lµ dßng ®iƯn 1 chiỊu kh«ng? Bµi nµy sÏ gióp
chóng ta tr¶ lêi c©u hái nµy.
• Ho¹t ®éng II: Ph¸t hiƯn dßng ®iƯn c¶m
øng cã thĨ ®ỉi chiỊu vµ t×m hiĨu trong trêng hỵp
nµo dßng ®iƯn c¶m øng ®ỉi chiỊu
GV: yªu cÇu häc sinh ®äc thÝ nghiƯm.

HS: ®äc thÝ nghiƯm.
GV: Y/c häc sinh nªu dơng cơ, c¸ch tiÕn hµnh vµ
mơc ®Ých thÝ nghiƯm.
HS: Nªu  GV chn l¹i.
GV: Y/c hs lµm thÝ nghiƯm H33.1 theo nhãm vµ
quan s¸t hiƯn tỵng x¶y ra ®Ĩ tr¶ lêi c©u hái C1.
GV: - Híng dÉn HS lµm TN: ®éng t¸c ®a NC vµo
èng d©y, rót NC ra ph¶i nhanh vµ døt kho¸t.
HS: - Lµm TN: H-33.1 theo nhãm th¶o ln ®Ĩ
tr¶ lêi C1.
GV: ? Cã ph¶i cø m¾c ®Ìn LED vµo ngn lµ nã
ph¸t s¸ng kh«ng?
? V× sao l¹i dïng 2 ®Ìn LED m¾c song song
ngỵc chiỊu.
GV chó ý ë líp 7(§Ìn LED chØ cho dßng ®iƯn ®i
qua theo 1 chiỊu nhÊt ®Þnh)
- Tõ ®ã GV yªu cÇu hs so s¸nh sù biÕn ®ỉi sè
§ST xuyªn qua td S cđa cn d©y trong 2 trêng
hỵp.


GV: Gäi nhãm tr¶ lêi C1.
HS: Cư ®¹i diƯn nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶.
GV: gäi nhãm kh¸c nhËn xÐt.
HS: C¸c nhãm kh¸c bỉ sung.
GV: Thèng nhÊt kÕt qu¶.
GV: Qua thÝ nghiƯm yªu cÇu häc sinh rót ra KL
HS: Nªu kÕt ln vµ ghi vë.
GV: Gäi 2,3 nªu chèt l¹i kÕt ln.
GV: VËy nÕu ta lÇn lỵt ®a NC vµo vµ kÐo NC ra

khái cn d©y th× trong cn d©y xt hiƯn
dßng ®iƯn lu©n phiªn ®ỉi chiỊu

d/® nh
vËy gäi lµ d/® xc ®Ĩ hiĨu h¬n

3.
• Ho¹t ®éng III: T×m hiĨu kh¸i niƯm míi dßng
®iƯn xoay chiỊu
GV: Yªu cÇu c¸ nh©n ®äc mơc 3 – T×m hiĨu kh¸i
niƯm dßng ®iƯn xoay chiỊu.
HS: C¸ nh©n ®äc vµ t×m hiĨu.
GV:? Dßng ®iƯn xoay chiỊu cã chiỊu biÕn ®ỉi nh
I. ChiỊu cđa dßng ®iƯn c¶m øng:

1.ThÝ nghiƯm:
*C1: - Khi ®a 1 cùc cđa NC tõ
ngoµi vµo trong cn d©y th× sè
§ST xuyªn qua S cđa cn d©y
t¨ng lªn,1 ®Ìn s¸ng.
- Sau ®ã ®a cùc nµy ra xa cn
d©y th× sè §ST gi¶m, ®Ìn thø hai
s¸ng.
*NhËn xÐt: Dßng ®iƯn c¶m øng
trong cn d©y ®ỉi chiỊu khi sè
§ST ®ang t¨ng nÕu chun sang
gi¶m hc ngỵc l¹i
ChiỊu dßng ®iƯn c¶m øng trong
2 trêng hỵp lµ ngỵc chiỊu nhau.
2. KÕt ln: SGK/90

3. Dßng ®iƯn xoay chiỊu :
- Dßng ®iƯn lu©n phiªn ®ỉi chiỊu
gäi lµ dßng ®iƯn xoay chiỊu.

GV: Nguyễn Xuân Trò
2
Trường THPT Lê Quý Đôn Giáo án Vật Lýù 9
thÕ nµo?
HD: Tr¶ lêi vµ ghi vë.
GV: Th«ng b¸o m¹ng ®iƯn gia ®×nh lµ dßng ®iƯn
xoay chiỊu. Trªn m¹ng ®iƯn cã ghi AC 220V.
AC: alternating current (d® xc), hc ghi
DC 6V. DC: direct current (d® 1 chiỊu ko ®ỉi)
GV: Nh vËy ®Ĩ t¹o ra dßng ®iƯn x/c b»ng c¸ch
nµo vµ cã mÊy c¸ch t¹o ra

II.
• Ho¹t ®éng IV : T×m hiĨu 2 c¸ch t¹o ra dßng
®iƯn xoay chiỊu
GV: Y/c hs quan s¸t h×nh 33.2 trªn b¶ng vµ ®äc
c©u C
2

HS: quan s¸t vµ ®äc.
GV: ? Khi cho NC quay th× dßng ®iƯn c¶m øng
trong cn d©y cã chiỊu biÕn ®ỉi nh thÕ nµo?
V× sao.
GV: Y/c HS nªu dù ®o¸n vỊ chiỊu cđa dßng ®iƯn
c¶m øng xt hiƯn trong cn d©y

HS: Nªu dù ®o¸n.
GV: Y/c hs gi¶i thÝch (l u ý : Khi nµo sè §ST
xuyªn qua tiÕt diƯn cđa cn d©y dÉn kÝn
t¨ng, khi nµo gi¶m)
HS: Khi cùc N l¹i gÇn sè §ST t¨ng, cùc N ra xa
sè §ST gi¶m …)
GV: Y/c hs lµm TN theo nhãm kiĨm tra dù ®o¸n

®a ra kÕt ln.
HS: Nhãm b¸o c¸o kq.
GV: Thèng nhÊt kÕt qu¶.
GV: chun ý (b©y giê ta cho cn d©y quay
trong tõ trêng liƯu cã xhd/® xc kh«ng?)
GV: Y/c hs quan s¸t h×nh 33.3 trªn b¶ng vµ ®äc
c©u C
3

HS: quan s¸t vµ ®äc.
GV: Y/c 1 hs nªu dù ®o¸n cho C3. Khi cho cn
d©y quay trong tõ trêng: sè §ST xuyªn qua S cđa
cn d©y biÕn ®ỉi nh thÕ nµo?
 chiỊu dßng ®iƯn c¶m øng trong cn d©y biÕn
®ỉi nh thÕ nµo?
GV: y/c hs nªu dù ®o¸n.
HS: Khi cn d©y quay liªn tơc trong tõ trêng th×
sè §ST xuyªn qua tiÕt diƯn S cđa cn d©y lu©n
phiªn t¨ng, gi¶m  d® c¶m øng xt hiƯn trong
cn d©y lµ d® xoay chiỊu.
GV: Lµm thÝ nghiƯm kiĨm tra. Y/c c¶ líp chó ý
quan s¸t v× khi quay dßng ®iƯn trong khung

®ỉi chiỊu rÊt nhanh.
GV: rót ra dù ®o¸n cđa b¹n lµ ®óng.
GV: Qua 2 thÝ nghiƯm Y/c hs
II. C¸ch t¹o ra dßng ®iƯn xoay
chiỊu.

1. Cho cn d©y quay tr íc cn
d©y dÉn kÝn:
*TN: H-33.2
*C2: - Khi cùc N cđa NC l¹i gÇn
cn d©y th× sè §ST xuyªn qua tiÕt
diƯn S cđa cn d©y t¨ng, khi cùc
N ra xa cn d©y ... gi¶m.
- Khi NC quay liªn tơc th× sè §ST
xuyªn qua S cđa cn d©y lu©n
phiªn t¨ng gi¶m.
VËy dßng ®iƯn c¶m øng xt
hiƯn trong cn d©y lµ dßng ®iƯn
xoay chiỊu.
-Lµm TN kiĨm tra.

2. Cho cn d©y quay trong tõ tr -
êng:
*TN:H-33.3
*C3: Khi cho cn d©y quay tõ (1)
®Õn (2) th× sè §ST xuyªn qua td S
cđa cn d©y t¨ng, khi cn d©y tõ
(2) quay tiÕp th× sè §ST xuyªn qua
td S cđa cn d©y gi¶m, nÕu cn
d©y quay liªn tơc th× sè §ST xuyªn

qua tiÕt diƯn S cđa cn d©y lu©n
phiªn t¨ng gi¶m
vËy dßng ®iƯn c¶m øng trong
cn d©y lµ dßng ®iƯn xoay chiỊu.
- Lµm TN kiĨm tra .

3.KÕt ln:SGK/91
GV: Nguyễn Xuân Trò
3
Trường THPT Lê Quý Đôn Giáo án Vật Lýù 9
? Nªu 2 c¸ch t¹o ra dßng ®iƯn c¶m øng xoay
chiỊu.
GV: tõ ®ã y/c hs rót ra kl chung cho 2 trêng hỵp
HS: 2, 3 em rót ra kÕt ln vµ ghi vë.
• Ho¹t ®éng V: VËn dơng - Cđng cè - Híng
dÉn vỊ nhµ
GV: Y/c ®iỊu kiƯn xt hiƯn dßng ®iƯn c¶m øng
xoay chiỊu.
HS: §iỊu kiƯn: khi sè §ST xuyªn qua td S cđa
cn d©y lu©n phiªn t¨ng, gi¶m
GV: Yªu cÇu c¸ nh©n ®äc hoµn thµnh C4.
HS: tr¶ lêi.
GV: gäi nhËn xÐt vµ chn l¹i (GV: cã thĨ cho
lµm thÝ nghiƯm kiĨm tra xem cã phï hỵp víi
kq cđa C4 kh«ng)
GV: - Gäi HS ®äc vµi lÇn phÇn ghi nhí.
- §äc phÇn cã thĨ em cha biÕt
GV: NÕu cßn thêi gian cho hs lµm 33.2 SBT. Vµ
gi¶i thÝch t¹i sao chän ph¬ng ¸n ®óng.
(NhÊn m¹nh ®iỊu kiƯn xt hiƯn dßng ®iƯn

c¶m øng xoay chiỊu)
GV: Ghi híng dÉn vỊ nhµ lªn b¶ng./.
III. VËn dơng
*C4: Khi khung d©y quay nưa
vßng trßn th× sè §ST qua khung
t¨ng, 1 trong 2 ®Ìn LED s¸ng.
Trªn nưa vßng trßn sau, sè §ST
gi¶m nªn dßng ®iƯn ®ỉi chiỊu, ®Ìn
thø 2 s¸ng.
* Híng dÉn vỊ nhµ
- Häc thc phÇn ghi nhí.
- Xem l¹i C1 ®Õn C4.
- Lµm Bt: 33.133.4/SBT
IV/ RÚT KINH NGHIỆM:
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................


Ngày soạn :
Ngày dạy :
Lớp dạy :
Tuần , Tiết
Bài 34 : M¸y ph¸t ®IƯn xoay chiỊu
A/ Mơc tiªu:
1. KiÕn thøc :
- NhËn biÕt ®ỵc 2 bé phËn chÝnh cđa mét m¸y ph¸t ®IƯn xoay chiỊu, chØ ra ®ỵc R«to vµ
Stato cđa mçi lo¹i m¸y.
- Tr×nh bµy ®ỵc nguyªn t¾c ho¹t ®éng cđa m¸y ph¸t ®iƯn xoay chiỊu.
- Nªu ®ỵc c¸ch lµm cho m¸y ph¸t ®iƯn cã thĨ ph¸t ®iƯn liªn tơc.

2. Kü n¨ng: Quan s¸, m« t¶ trªn h×nh vÏ. Thu nhËn th«ng tin tõ SGK.
3.Th¸i ®é:ThÊy ®ỵc vai trß cđa vËt lý häc Yªu thÝch m«n häc.
B/Chn bÞ:
* §èi víi GV: H×nh 34.1 vµ 34.2 phãng to, m« h×nh m¸y ph¸t ®iƯn xoay chiỊu.
GV: Nguyễn Xuân Trò
4
Trường THPT Lê Quý Đôn Giáo án Vật Lýù 9
C/C¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc
+GV : - ỉn ®Þnh tỉ chøc líp
KiĨm tra t×nh h×nh vƯ sinh – häc tËp cđa líp.
Ho¹t ®éng cđa gi¸o viªn - häc sinh
• Ho¹t ®éng I : KiĨm tra bµi cò - §v®
GV: yªu cÇu häc sinh lªn b¶ng tr¶ lêi?
? Dßng ®iƯn xoay chiỊu cã chiỊu biÕn ®ỉi nh
thÕ nµo?
? Nªu c¸c c¸ch t¹o ra dßng ®iƯn xoay chiỊu?
? Nªu ho¹t ®éng cđa ®inam« ë xe ®¹p Cho
biÕt m¸y ®ã cã thĨ th¾p s¸ng ®ỵc lo¹i bãng
®Ìn nµo?
HS: lªn b¶ng tr¶ lêi.
GV: gäi hs # nhËn xÐt vµ ®¸nh gi¸ cho ®iĨm.
GV: §V§: Dßng ®iƯn x/c mµ chóng ta ®ang sư
dơng lµ cã H§T 220V ®đ ®Ĩ th¾p s¸ng ®ỵc hµng
triƯu bãng ®Ìn cïng 1 lóc

VËy gi÷a ®inam« ë
xe ®¹p vµ m¸y ph¸t ®iƯn ë nhµ m¸y ®iƯn cã
®iĨm g× gièng vµ kh¸c nhau?

Bµi míi.

• Ho¹t ®éng II : T×m hiĨu c¸c bé phËn
chÝnh cđa m¸y ph¸t ®iƯn xoay chiỊu vµ
ho¹t ®éng cđa chóng khi ph¸t ®iƯn
GV: Th«ng b¸o: ë c¸c bµi tríc, chóng ta biÕt c¸ch
t¹o ra d®xc. Dùa trªn c¬ së ®ã ngêi ta chÕ
t¹o ra 2 lo¹i m¸y p® x/c cã cÊu t¹o nh ë h×nh
34.1 va 34.2.
GV: Yªu cÇu häc sinh quan s¸t h×nh 34.1 vµ 34.2
phãng to trªn b¶ng vµ ®äc th«ng tin SGK,
HS: ®äc SKG vµ quan s¸t H-34.1, H-34.2 trªn
b¶ng ®Ĩ thÊy ®ỵc hai lo¹i m¸y ph¸t ®iƯn x/c.
GV: Giíi thiƯu m« h×nh m¸y ph¸t ®iƯn.
HS: Quan s¸t.
GV: Yªu cÇu Hs quan s¸t m« h×nh cđa hai lo¹i
m¸y p® vµ ®äc tr¶ lêi C1.
HS: Quan s¸t m« h×nh m¸y ph¸t ®iƯn vµ ®äc C1.
GV: Yªu cÇu häc sinh tr¶ lêi C1.
HS: Tr¶ lêi, em kh¸c nhËn xÐt.
GV: Gäi nhËn xÐt vµ chn l¹i. Hs ghi vë.
GV: Y/c häc sinh dùa vµo C2 nªu ho¹t ®éng cđa
m¸y ph¸t gi¶i thÝch v× sao ta thu ®ỵc d® x/c...
(C2)
HS: Nªu ho¹t ®éng vµ tr¶ lêi C2.
GV: Gäi hs nhËn xÐt vµ chn l¹i.
GV: Hái thªm?
? Lo¹i m¸y ph¸t ®iƯn nµo cÇn cã bé gãp ®iƯn, nã
cã t¸c dơng g×? V× sao kh«ng coi nã lµ bé
phËn chÝnh? (Lo¹i m¸y cã cn d©y quay,
Néi dung ghi b¶ng
I. CÊu t¹o vµ ho¹t ®éng cđa

m¸y ph¸t ®iƯn xoay chiỊu.
1.Quan s¸t:
*C1:
* CÊu t¹o: Hai bé phËn chÝnh:
- Cn d©y
- Nam ch©m.
* Kh¸c nhau:

+H_34.1:
- R«to: Cn d©y
- Starto: Nam ch©m
- Cã thªm bé gãp ®iƯn gåm
vµnh khuyªn vµ thanh qt.
+H_34.2:
- R«to: Nam ch©m
- Starto: Cn d©y

*Ho¹t ®éng: Khi cho nam
ch©m hc cn d©y quay ta
thu ®ỵc dßng ®iƯn xoay chiỊu
khi nèi hai cùc cđa m¸y víi
c¸c dơng cơ dïng ®iƯn.
*C2: Khi nam ch©m quay
GV: Nguyễn Xuân Trò
5
Trường THPT Lê Quý Đôn Giáo án Vật Lýù 9
chØ gióp lÊy d® ra ngoµi)
? V× sao c¸c cn d©y cđa MP§ l¹i ®ỵc qn
quanh thanh s¾t? (®Ĩ tõ trêng m¹nh h¬n)
? Hai lo¹i MP§ cã cÊu t¹o kh¸c nhau nhng

nguyªn t¾c ho¹t ®éng cã kh¸c nhau kh«ng?
(kh«ng, v× dùa vµo h/tỵng c¶m øng ®iƯn tõ)
HS: C¸ nh©n suy nghÜ tr¶ lêi ®Ĩ hiĨu h¬n vỊ cÊu
t¹o vµ ho¹t ®éng cđa MP§ vµ lµm TN ®Ĩ
kiĨm
tra
GV: Nh vËy 2 lo¹i m¸y p® trªn ta võa xÐt ë trªn
cã c¸c bé phËn chÝnh nµo?
GV: Y/c HS rót ra KL.
HS: 2, 3 em rót ra kÕt ln vµ ghi vë.
• Ho¹t ®éng III : T×m hiĨu mét sè ®Ỉc
®iĨm cđa m¸y ph¸t ®iƯn trong kü tht
vµ trong s¶n xt
GV: Yªu cÇu Hs tù nghiªn cøu phÇn II. Sau ®ã
yªu cÇu 1, 2 HS nªu c¸c ®Ỉc ®iĨm kü tht
cđa MP§ x/c trong kü tht.
HS: Tù nghiªn cøu vµ nªu ®Ỉc ®iĨm kü tht.
GV: y/c hs nªu ®ỵc vỊ cêng ®é dßng ®iƯn,
H§T x/c, tÇn sè, c«ng st , kÝch thíc vµ
c¸ch lµm m¸y ph¸t ®iƯn quay R«to.
HS: Nªu vµ Gv gäi nhËn xÐt - bỉ sung.
GV: Cã thĨ cho hs quan s¸t mét sè ¶nh chơp
MP§ ë c¸c nhµ m¸y ph¸t ®iƯn trong níc
(nÕu cã)
• Ho¹t ®éng IV : VËn dơng - cđng cè -
HDVN
GV : Yªu cÇu HS dùa vµ th«ng tin thu thËp ®ỵc
tr¶ lêi C3.
HS: c¸ nh©n suy nghÜ tr¶ lêi C3.
GV: Yªu cÇu hs kh¸c nhËn xÐt vµ chn l¹i.

HS: ghi vë.
GV: Cđng cè gäi HS ®äc phÇn ghi nhí vµ
“em cha biÕt ®Ĩ hiĨu thªm vỊ bé gãp ®iƯn.
HS: §äc hiĨu vµ nghiªn cøu em cha biÕt
GV: cã thĨ y/c HS so s¸nh m¸y ph¸t ®iƯn x/c vµ
m¸y p® 1 chiỊu cã g× gièng vµ kh¸c nhau.
HS: so s¸nh, Gv chn l¹i.
GV: ghi híng dÉn vỊ nhµ./.
GV: NÕu cßn thêi gian híng dÉn häc sinh lµm
Bµi 34.3 :
HS: Nghiªn cøu vµ lµm BT. (Khi cn d©y ®øng
hc cn d©y quay th× sè
§ST xuyªn qua td S cđa cn
d©y lu©n phiªn t¨ng gi¶m

thu ®ỵc dßng ®iƯn x/c.
2. KÕt ln: SGK/93.
II. M¸y ph¸t ®iƯn xoay chiỊu
trong kÜ tht:
1.§Ỉc ®iĨm kÜ tht:
- Stato: C¸c cn d©y.
- R«to: Nam ch©m ®iƯn.
- I = 2000A.
- U xoay chiỊu ®Õn 2500V
- TÇn sè 50Hz
- KÝch thíc

2. C¸ch lµm quay m¸y ph¸t
®iƯn:
- Dïng ®éng c¬ nỉ.

- Dïng tua bin níc.
- Dïng c¸nh qu¹t giã
III. VËn dơng
* C3:
+ Gièng: §Ịu cã nam ch©m vµ
cn d©y, khi mét trong hai bé
phËn quay th× xt hiƯn dßng
®iƯn xoay chiỊu.
+ Kh¸c: §inam« xe ®¹p cã
kÝch thíc nhá h¬n, c«ng st
ph¸t ®iƯn nhá h¬n, U, I ë ®Çu
ra nhá h¬n.
GV: Nguyễn Xuân Trò
6
Trường THPT Lê Quý Đôn Giáo án Vật Lýù 9
yªn so víi nam ch©m th× sè §ST xuyªn qua td S
cđa cn d©y kh«ng ®ỉi. ChØ khi cn d©y quay
th× sè §ST ®ã míi lu©n phiªn t¨ng gi¶m).
*Híng dÉn vỊ nhµ
- Häc ®Ĩ n¾m ch¾c cÊu t¹o vµ ho¹t ®éng cđa m¸y ph¸t ®iƯn xoay chiỊu.
- Lµm bµi tËp:34.134.4/SBT
34.4: Ph¶i lµm cho cn d©y hc nam ch©m quay liªn tơc. Cã thĨ dïng tay quay,
®éng c¬ nỉ, tua bin h¬i, … ®Ĩ quay R«to.
IV/ RÚT KINH NGHIỆM:
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................

Duyệt của BGH, ngày tháng năm
Ngày soạn :

Ngày dạy :
Lớp dạy :
Tuần , Tiết
Bài 35 : C¸c t¸c dơng cđa dßng ®IƯn xoay chiỊu
§o cêng ®é vµ hiƯu ®IƯn thÕ xoay chiỊu
A/ Mơc tiªu.
1. KiÕn thøc:
- NhËn biÕt ®ỵc t¸c dơng nhiƯt, quang, tõ cđa dßng ®iƯn xoay chiỊu xoay chiỊu.
- Bè trÝ ®ỵc TN chøng tá lùc ®iƯn tõ ®ỉi chiỊu khi dßng ®iƯn ®ỉi chiỊu.
- NhËn biÕt ®ỵc kÝ hiƯu cđa ampe kÕ vµ v«n kÕ xoay chiỊu. Sư dơng ®ỵc chóng
®Ĩ ®o I vµ U hiƯu dơng cđa dßng ®iƯn xoay chiỊu.
2. Kü n¨ng: Sư dơng c¸c dơng cơ ®o ®iƯn, m¾c m¹ch ®iƯn theo s¬ ®å, h×nh vÏ.
3. Th¸i ®é: - Trung thùc, cËn thËn, ghi nhí sư dơng ®iƯn an toµn.
- Hỵp t¸c trong ho¹t ®éng nhãm.
B/ Chn bÞ.
* §èi víi mçi nhãm HS:
- 1 nam ch©m ®iƯn; - 1 ngn ®iƯn 1 chiỊu: 3V- 6V
- 1 nam ch©m vÜnh cưu(200g – 300g) - 1 ngn ®iƯn xoay chiỊu: 3V- 6V
* §èi víi GV:
- 1 ampe kÕ xoay chiỊu - 1 c«ng t¾c
- 1 v«n kÕ xoay chiỊu - 8 sỵi d©y nèi
- 1 bãng ®Ìn 3V cã ®ui
- 1 ngn ®iƯn DC (3V - 6V) vµ mét ngn AC (3V - 6V) hc mét m¸y chØnh lu
h¹ thÕ.
GV: Nguyễn Xuân Trò
7
Trường THPT Lê Quý Đôn Giáo án Vật Lýù 9
C/C¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc.
+ GV : - ỉn ®Þnh tỉ chøc líp
- KiĨm tra t×nh h×nh vƯ sinh – häc tËp cđa líp.

-
Ho¹t ®éng cđa gi¸o viªn - häc sinh
• Häat ®éng I: KiĨm tra bµi cò - §v® .
GV: gäi HS tr¶ lêi c©u hái ?
? Dßng ®iƯn 1 chiỊu cã c¸c t¸c dơng g×?
HS: Lªn b¶ng tr¶ lêi.(cã t¸c dơng nhiƯt, quang,
tõ, sinh lý).
GV: §V§: LiƯu dßng ®iƯn x/c cã t¸c dơng g×?§o
cêng ®é vµ hiƯu ®iƯn thÕ cđa dßng ®iƯn xoay
chiỊu nh thÕ nµo?

Bµi míi.
• Ho¹t ®éng II: T×m hiĨu c¸c t¸c dơng cđa
dßng ®iƯn xoay chiỊu
GV: Y/c hs ®äc C1. Sau ®ã Gv bè trÝ 3 thÝ nghiƯm
nh h×nh 35.1/sgk.
GV: Y/c hs quan s¸t thÝ nghiƯm vµ nªu râ mçi thÝ
nghiƯm dßng ®iƯn xoay chiỊu cã t¸c dơng g×?

tøc lµ tr¶ lêi C1.
HS : - Quan s¸t H_35.1  tr¶ lêi c©u C
1
.
- Nªu râ mçi TN chøng tá ®iỊu g×?
- Dßng ®iƯn xoay chiỊu cã t¸c dơng g×?
GV: Ngoµi 3 t¸c dơng trªn dßng ®iƯn x/c cßn cã
t¸c dơng g× ? T¹i sao em biÕt?
HS: tr¶ lêi.
GV: d®xc trong sinh ho¹t cã U = 220V nªn t¸c
dơng sinh lý rÊt m¹nh, g©y nguy hiĨm chÕt

ngêi.
GV: Chun ý: Khi cho d® x/c vµo NC ®iƯn th×
NC ®iƯn hót ®inh s¾t gièng nh khi cho d® 1
chiỊu vµo NC. VËy cã ph¶i t¸c dơng tõ cđa
dßng ®iƯn xoay chiỊu cã gièng hƯt t¸c dơng
tõ cđa dßng ®iƯn mét chiỊu kh«ng? ViƯc
®ỉi chiỊu dßng ®iƯn liƯu cã ¶nh hëng ®Õn
lùc tõ kh«ng

dù ®o¸n.
HS: Nªu dù ®o¸n.
GV: §Ĩ biÕt b¹n dù ®o¸n ®óng hay sai ta sang
phÇn II. Lµm TN kiĨm tra dù ®o¸n.
• Ho¹t ®éng III : T×m hiĨu t¸c dơng tõ cđa
dßng ®iƯn xoay chiỊu
GV: y/c hs ®äc C2. Nªu
- Dơng cơ, c¸ch tiÕn hµnh, mơc ®Ých TN.
HS: nªu... Mơc ®Ých khi d® ®ỉi chiỊu th× chiỊu
cđa lùc tõ cã ®ỉi chiỊu kh«ng?
GV: Y/c häc sinh bè trÝ thÝ nghiƯm theo nhãm ®Ĩ
kiĨm tra dù ®o¸n vµ quan s¸t, trao ®ỉi nhãm
Néi dung ghi b¶ng
I. T¸c dơng cđa dßng ®iƯn xoay
chiỊu
* C1:
- T¸c dơng nhiƯt: Bãng ®Ìn nãng
s¸ng.
- T¸c dơng quang: Bót thư ®iƯn
s¸ng.
- T¸c dơng tõ: §inh s¾t bÞ hót.

- T¸c dơng sinh lý: Thêng rÊt nguy
hiĨm.
II.T¸c dơng tõ cđa dßng ®iƯn
xoay chiỊu.

1.ThÝ nghiƯm:
*C2:
+ H_35.2: NÕu lóc ®Çu, cùc N cđa
NC bÞ hót th× khi ®ỉi chiỊu dßng
GV: Nguyễn Xuân Trò
8
Trường THPT Lê Quý Đôn Giáo án Vật Lýù 9
tr¶ lêi C2.
GV: Chó ý: §Ĩ lÊy ®ỵc U x/c 6V th× Gv ph¶i
dïng bé ỉn ¸p ®Ĩ h¹ U = 220V xng cßn
6V. VËy khi tiÕn hµnh tn c¸c em ph¶i ®¶m
b¶o quy t¾c an toµn ®iƯn.
HS: Lµm TN theo nhãm H_35.2 vµ H_35.3
nªu hiƯn tỵng  gi¶i thÝch(C2).
GV: cã thĨ gỵi ý nhãm u.
GV: Gäi nhãm kh¸c nhËn xÐt vµ Gv chØnh sưa l¹i.
GV: ? Qua TN KÕt ln g×?
HS: 2, 3 em rót ra kÕt ln vµ ghi vë.
GV: Chun ý: Ta biÕt dïng ampe kÕ + v«n
kÕ(ký hiƯu DC) ®Ĩ ®o c®d® vµ h®t 1 chiỊu. Cã
thĨ dïng dơng cơ nµy ®Ĩ ®o c®d® vµ h®t cđa
m¹ch ®iƯn x/c ®ỵc kh«ng? NÕu dïng th× cã hiƯn
tỵng g× x¶y ra víi kim cđa c¸c dơng cơ ®ã?§Ĩ
biÕt ®ỵc ta sang phÇn III.
• Ho¹t ®éng IV : T×m hiĨu c¸c dơng cơ ®o,

c¸ch ®o c®d® vµ h®t xoay chiỊu
GV: Treo h×nh 35.4 vµ 35.5 lªn b¶ng, th«ng b¸o
néi dung thÝ nghiƯm.
GV: TiÕn hµnh thÝ nghiƯm nh h×nh 35.4.
? NÕu ta ®ỉi chiỊu cđa d® th× chiỊu quay cđa kim
trªn dơng cơ ®o thay ®ỉi kh«ng?
HS: Nªu dù ®o¸n:Kim cđa dơng cơ ®o ®ỉi chiỊu.
GV: TiÕn hµnh t/n kiĨm tra dù ®o¸n.
GV: Lµm tiÕp thÝ nghiƯm b. Yªu cÇu häc sinh nªu
dù ®o¸n.
HS: NÕu kh«ng tr¶ lêi ®ỵc. Gv th«ng b¸o:
Kim cđa dơng cơ ®o ®øng yªn v× lùc tõ t/dơng
vµo kim lu©n phiªn ®ỉi chiỊu theo sù ®ỉi chiỊu
cđa d®. Nhng v× kim cã qu¸n tÝnh, cho nªn ko
kÞp ®ỉi chiỊu quay vµ ®øng yªn (d® 50Hz ®ỉi
chiỊu 100lÇn/1gi©y)
GV: Giíi thiƯu ®Ĩ ®o I vµ U x/c dïng V«nkÕ +
ampe kÕ x/c ký hiƯu AC ... trªn dơng cơ cã hai
chèt nèi ko cÇn kÝ hiƯu (+), (-).
GV: Lµm thÝ nghiƯm c. Cho hs ®äc chØ sè?
HS: §äc chØ sè v«n kÕ + ampe kÕ.
GV: §ỉi chiỊu phÝch c¾m. Cho hs ®äc.
HS: §äc.
GV: qua 2 lÇn lµm thÝ nghiƯm
? Em kl g× vỊ sè chØ cđa ampe kÕ vµ v«n kÕ ?
HS: qua 2 lÇn lµm thÝ nghiƯm kÕt ln gi¸ trÞ
kh«ng ®ỉi.
HS: 2, 3 hs nªu kÕt ln vµ ghi nhí.
GV: Gäi hs:
? Nªu l¹i c¸ch nhËn biÕt v«nkÕ + ampe kÕ x/c ?

®iƯn nã sÏ bÞ ®Èy vµ ngỵc l¹i.
+ H_35.3: cùc N cđa thanh NC lÇn
lỵt bÞ hót, ®Èy (nguyªn nh©n do…
dßng ®iƯn lu©n phiªn ®ỉi chiỊu)

2.KÕt ln: SGK/95
III. §o cêng ®é dßng ®iƯn vµ hiƯu
®iƯn thÕ cđa m¹ch ®iƯn xoay
chiỊu:

1.Quan s¸t gi¸o viªn lµm TN:
H_35.4, 35.5

a) H- 35.4: Dïng ampe kÕ vµ v«n
kÕ mét chiỊu : NÕu ®ỉi chiỊu
dßng ®iƯn th× kim cđa c¸c dơng
cơ ®o quay theo chiỊu ngỵc l¹i.
b) H- 35.5
- Kim cđa ampe kÕ vµ v«n kÕ
mét chiỊu chØ sè 0 (Kim cđa
ampe kÕ vµ v«n kÕ kh«ng kÞp
®ỉi chiỊu quay)
c) - Kim cđa v«n kÕ vµ ampe kÕ
chØ nh H_35.4.
- NÕu ®ỉi 2 ®Çu phÝch c¾m sè
chØ kh«ng ®ỉi.

2. KÕt ln:SGK/96
GV: Nguyễn Xuân Trò
9

Trường THPT Lê Quý Đôn Giáo án Vật Lýù 9
? C¸ch m¾c ampe kÕ vµ v«n kÕ xoay chiỊu vµo
m¹ch cã g× kh¸c c¸ch m¾c ampe kÕ vµ v«n kÕ
mét chiỊu vµo m¹ch.
GV: th«ng b¸o I vµ U hiƯu dơng nh Sgk.
HS: nghe vµ ghi nhí.
• Ho¹t ®éng IV : VËn dơng - Cđng cè -
H§VN
GV: Yªu cÇu c¸ nh©n ®äc hoµn thµnh C3, C4.
HS : c¸ nh©n hoµn thµnh C3, C4.
GV: Gäi HS nhËn xÐt  thèng nhÊt kÕt qu¶.
HS: ghi vë kÕt qu¶ ®óng.
GV: cđng cè bµi.
? Dßng ®iƯn xc cã c¸c t¸c dơng g×? T¸c dơng nµo
phơ thc vµo chiỊu dßng ®iƯn?
? V«n kÕ vµ ampe kÕ x/c cã ký hiƯu nh nµo? M¾c
vµo m¹ch ®iƯn nh nµo?
HS: Tr¶ lêi.
GV: Gäi nhËn xÐt vµ chn l¹i.
GV: Giíi thiƯu “cã thĨ em cha biÕt”
GV: Ghi híng dÉn vỊ nhµ./.
IV: VËn dơng
*C3: S¸ng nh nhau v×: U hiƯu
dơng cđa d®xc = U cđa d® 1
chiỊu cã cïng gi¸ trÞ.
*C4: Cã. V× d®xc ch¹y vµo cn
d©y cđa NC§ t¹o ra 1 tõ trêng
biÕn ®ỉi, c¸c §ST cđa tõ trêng
trªn xuyªn qua td S cđa cn
d©y B biÕn ®ỉi cn d©y

B xh d® c¶m øng.
* Híng dÉn vỊ nhµ.
- Häc thc phÇn ghi nhí: kÕt hỵp SGK vµ vë ghi.
- Lµm bµi tËp:35.135.5/SBT 35.1: A - 35.2: A - 35.3: D
IV/ RÚT KINH NGHIỆM:
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………..

Ngày soạn :
Ngày dạy :
Lớp dạy :
Tuần , Tiết
Bài 36 : Trun t¶I ®IƯn n¨ng ®I xa
A/ Mơc tiªu.
GV: Nguyễn Xuân Trò
10
Trường THPT Lê Quý Đôn Giáo án Vật Lýù 9
1. KiÕn thøc:
- LËp ®ỵc c«ng thøc tÝnh n¨ng lỵng hao phÝ do táa nhiƯt trªn ®êng d©y t¶i nhiƯt.
- Nªu ®ùoc hai c¸ch lµm gi¶m hao phÝ do táa nhiƯt trªn ®êng d©y t¶i ®iƯn vµ lÝ do v×
sao chän c¸ch t¨ng hiƯu ®iƯn thÕ ë 2 ®Çu ®êng d©y.
2. Kü n¨ng: - Tỉng hỵp kiÕn thøc ®· häc ®Ĩ ®i ®Õn kiÕn thøc míi.
3. Th¸i ®é: - Ham häc hái, hỵp t¸c trong c¸c ho¹t ®éng nhãm.
B/ Chn bÞ.
* HS : «n l¹i vỊ c«ng st cđa dßng ®iƯn vµ c«ng st táa nhiƯt cđa dßng ®iƯn.
C/ C¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc
* GV : + ỉn ®Þnh tỉ chøc líp
+ KiĨm tra t×nh h×nh häc tËp - vƯ sinh cđa líp.
Ho¹t ®éng cđa gi¸o viªn - häc sinh

• Ho¹t ®éng I : KiĨm tra bµi cò - §V§
GV: yªu cÇu häc sinh tr¶ lêi ?
? ViÕt c¸c c«ng thøc tÝnh c«ng st cđa dßng ®iƯn vµ
chØ ra c¸c ®¬n vÞ c¸c ®¹i lỵng cã mỈt trong c«ng
thøc?
HS: Lªn b¶ng: P = U.I; P = I
2
R; P = U
2
/R; P = A/t.
GV: Gäi hs kh¸c nhËn xÐt vµ ®¸nh gi¸ cho ®iĨm.
GV: §v® :
+ ë c¸c khu d©n c ®Ịu cã tr¹m biÕn thÕ. Tr¹m biÕn
thÕ dïng ®Ĩ lµm g×?(tr¹m biÕn thÕ (lµ tr¹m h¹
thÕ)dïng ®Ĩ gi¶m U tõ ®êng d©y cao thÕ xng cßn
U = 220V).
+ V× sao ë tr¹m biÕn thÕ thêng ghi kÝ hiƯu nguy
hiĨm kh«ng l¹i gÇn? (d® ®a vµo tr¹m cã U lín)
+ T¹i sao ®êng d©y t¶i ®iƯn cã U lín? Lµm thÕ cã
lỵi g×?  bµi míi.
• Ho¹t ®éng II : Ph¸t hiƯn sù hao phÝ ®iƯn
n¨ng v× táa nhiƯt trªn ®êng d©y t¶i ®iƯn. LËp c«ng
thøc tÝnh P
HP
khi trun t¶i 1 CS P b»ng 1 ®êng
d©y cã ®iƯn trë R vµ ®Ỉt vµo 2 ®Çu d©y 1 hiƯu ®iƯn
thÕ U.
GV: th«ng b¸o: Trun t¶i ®iƯn n¨ng tõ n¬i s¶n xt
tíi n¬i tiªu thơ b»ng ®êng d©y trun t¶i. Dïng d©y
dÉn cã thn lỵi h¬n so víi viƯc vËn chun c¸c

d¹ng n¨ng lỵng kh¸c nh than ®¸, dÇu háa …
GV: ? LiƯu t¶i ®iƯn b»ng ®êng d©y nh thÕ cã hao
hơt, mÊt m¸t däc ®êng kh«ng?
HS: nÕu kh«ng tr¶ lêi ®ỵc.
GV: th«ng b¸o th«ng tin Sgk cho hs nghe.
HS: nghe.
GV: y/c hs ®äc mơc 1 trong Sgk. Trao ®ỉi nhãm t×m
ra c«ng thøc liªn hƯ gi÷a c«ng st hao phÝ P
hao phÝ
, U,
R vµ P.
HS: Tù ®äc mơc 1. Sgk.
GV: + Gäi 1 HS b¸o c¸o, tr×nh bµy lËp ln.
GV: Híng dÉn th¶o ln chung c¶ líp ®Ĩ x©y dùng
Néi dung ghi b¶ng
I. Sù hao phÝ ®iƯn n¨ng trªn ®-
êng d©y t¶i ®iƯn

* Dïng d©y dÉn ®Ĩ trun t¶i
®iªn n¨ng ®i xa cã 1 phÇn ®iƯn
n¨ng bÞ hao phÝ do táa nhiƯt
nhiƯt trªn d©y trun t¶i ®iƯn.

1. TÝnh ®iƯn n¨ng hao phÝ trªn
® êng d©y t¶i ®iƯn.
Gäi:
P lµ c«ng st trun t¶i.
R lµ ®iƯn trë cđa ®êng d©y.
U lµ hiƯu ®iƯn thÕ ®Ỉt vµo 2 ®Çu
®êng d©y.

I lµ cêng ®é dßng ®iƯn trªn ®-
êng d©y.
GV: Nguyễn Xuân Trò
11
Trường THPT Lê Quý Đôn Giáo án Vật Lýù 9
c«ng thøc ci cïng P
hp
= R.P
2
/U
2
HS: Lµm theo lƯnh cđa GV.
GV: Chun ý: VËy trong qu¸ tr×nh trun t¶i ®iƯn
n¨ng ®i xa mÊt mét phÇn ®iƯn n¨ng hao phÝ do táa
nhiƯt trªn ®êng d©y trun t¶i ®iƯn. Dùa vµo CT
trªn ta xem cã c¸ch c¸c nµo lµm gi¶m P
hp
.
• Ho¹t ®éng III : C¨n cø vµo c«ng thøc tÝnh
c«ng st hao phÝ do táa nhiƯt, ®Ị xt c¸c biƯn
ph¸p lµm gi¶m c«ng st hao phÝ vµ lùa chän c¸ch
nµo cã lỵi nhÊt (15 )’
GV: Yªu cÇu c¸c nhãm trao ®ỉi dùa vµo c«ng thøc
trªn t×m c©u tr¶ lêi cho c¸c c©u C1, C2, C3.
GV: Gäi ®¹i diƯn nhãm tr×nh bµy C1. Híng dÉn th¶o
ln chung c¶ líp.
HS: cã hai c¸ch gi¶m R hc t¨ng U.
GV: Gäi häc sinh tr×nh bµy kq C2.
GV: Cã thĨ gỵi ý: Mn R gi¶m dùa vµo c«ng thøc
R = ρ

S
l

. (R =ρ
S
l

) Vµ cïng hs ph©n tÝch c¸ch lµm
t¨ng S th× bÊt lỵi.
HS: Dùa vµo c«ng thøc tr¶ lêi.
GV: Gäi ®¹i diƯn häc sinh nhãm tr¶ lêi C3.
HS: Tr¶ lêi C3.
GV: cã thĨ hái thªm: nÕu lµm d©y b¹c cã ®iƯn trë
st nhá = 1,6.10
-8
Ω
m th× rÊt ®¾t tiỊn kh«ng cã nỊn
kinh tÕ nµo chÞu nỉi.
GV: Nªu c©u hái:
? Trong 2 c¸ch gi¶m hao phÝ ®iƯn n¨ng trªn ®êng
d©y t¶i ®iƯn. C¸ch nµo cã lỵi h¬n?
HS: tr¶ lêi. C¸ch lµm t¨ng U cã lỵi h¬n. V× P
hp
tû lƯ
nghÞch b×nh ph¬ng h®t U.
GV: Th«ng b¸o: M¸y t¨ng U chÝnh lµ m¸y biÕn thÕ
cã cÊu t¹o ®¬n gi¶n, ta häc ë bµi sau.
GV: Chun ý: C¸c em vËn dơng kiÕn thøc võa thu
thËp ®ỵc tr¶ lêi c©u hái phÇn vËn dơng.
• Ho¹t ®éng IV : VËn dơng - Cđng cè - H§VN

GV: Yªu cÇu c¸ nh©n ®äc hoµn thµnh C4, C5.
HS : C¸ nh©n hoµn thµnh C4, C5.
GV: Gäi HS nhËn xÐt  thèng nhÊt kÕt qu¶.
HS: ghi vë kÕt qu¶ ®óng.
GV: cđng cè bµi.
? Yªu cÇu häc sinh ®äc phÇn ghi nhí.

Ta cã:
+ C«ng st cđa dßng ®iƯn:
P = U.I
 I = P/U (1)

+ C«ng st táa nhiƯt(hao phÝ):
P
hp
= RI
2
(2)
Tõ (1) vµ (2) ta cã:
P
2
P
hp
= RI
2
= R (3)
U
2
2. C¸ch lµm gi¶m hao phÝ:
* C1: Cã 2 c¸ch ®Ĩ

R gi¶m.
P
hp
gi¶m
U t¨ng.
* C2: BiÕt R = ρ
S
l

.
ρ: chän tríc.
l: kh«ng ®ỉi.
S: ph¶i t¨ngdïng d©y cã tiÕt
diƯn lín, cã khèi lỵng lín
träng lỵng lín nỈng, ®¾t
tiỊnph¶i cã hƯ thèng cét ®iƯn
lín. Tri phÝ cho t¨ng S lín h¬n
gi¸ trÞ ®iƯn n¨ng bÞ hao phÝ.
* C3: T¨ng U P
hp

gi¶m rÊt
nhiỊu .
V×: P
hp
tû lƯ nghÞch víi U
2
.
 Ph¶i chÕ t¹o m¸y t¨ng U.

 KÕt ln :
- Mn P
hp
 U
II. VËn dơng:
* C4: U t¨ng 5 lÇn  P
hp
gi¶m
5
2
= 25 lÇn.
* C5: B¾t bc ph¶i dïng m¸y
biÕn thÕ ®Ĩ gi¶m P
hp
, tiÕt kiƯm,
GV: Nguyễn Xuân Trò
12
Trường THPT Lê Quý Đôn Giáo án Vật Lýù 9
? V× sao cã sù hao phÝ ®iƯn n¨ng trªn ®êng d©y t¶i
®iƯn ?
? Chän biƯn ph¸p nµo cã lỵi nhÊt ®Ĩ gi¶m c«ng st
hao phÝ trªn ®êng d©y t¶i ®iƯn? V× sao?
HS: ®äc vµ tr¶ lêi. Gv chn l¹i.
GV: Ghi híng dÉn vỊ nhµ./.
GV: nÕu cßn thêi gian cho hs lµm bµi tËp trong SBT
Bµi: 36.1: A; Bµi: 36.2: B.
Bµi: 36.3: C
b
. V×: P
hp

tû lƯ nghÞch víi U
2
bít khã kh¨n v× d©y dÉn qu¸ to,
nỈng.
.
* Híng dÉn vỊ nhµ
- Häc ghi nhí
- Tr¶ lêi l¹i C1 ®Õn C5.
- Lµm bµi tËp:36.136.4/SBT
- Häc bµi sau: M¸y biÕn thÕ
IV/ RÚT KINH NGHIỆM:
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………..
Duyệt của BGH, ngày tháng năm
Ngày soạn :
Ngày dạy :
Lớp dạy :
Tuần , Tiết
Bài 37 : M¸y biÕn thÕ
A/ Mơc tiªu
* KiÕn thøc:
- Nªu ®ỵc c¸c bé phËn chÝnh cđa m¸y biÕn thÕ gåm hai cn d©y cã sè vßng kh¸c
nhau ®ỵc qn quanh mét lâi s¾t chung
GV: Nguyễn Xuân Trò
13
Trường THPT Lê Quý Đôn Giáo án Vật Lýù 9
- Nªu ®ỵc c«ng dơng chÝnh cđa m¸y biÕn thÕ lµ lµm t¨ng hay gi¶m hiƯu ®iƯn thÕ
hiƯu dơng theo c«ng thøc U
1

/ U
2
= n
1
/ n
2
- Gi¶i thÝch ®ỵc v× sao m¸y biÕn thÕ l¹i ho¹t ®éng ®ỵc víi dßng ®iƯn xoay chiỊu mµ
kh«ng lµm viƯc ®ỵc víi dßng ®iƯn 1 chiỊu kh«ng ®ỉi.
- VÏ ®ỵc s¬ ®å l¾p ®Ỉt ®ỵc m¸y biÕn thÕ ë 2 ®Çu ®êng d©y t¶i ®iƯn.
* Kü n¨ng:
- BiÕt vËn dơng kiÕn thøc vỊ hiƯn tỵng c¶m øng ®iƯn tõ ®Ĩ gi¶it thÝch c¸c øng
dơng trong kü tht
* Th¸i ®é :
- RÌn ph¬ng ph¸p t duy vµ biÕt ¸p dơng kiÕn thøc vµo vËt lý vµo trong cc sèng.
B/ Chn bÞ
* §èi víi mçi nhãm HS : - 1 m¸y biÕn thÕ nhá, cn s¬ cÊp cã 750 vßng vµ cn
thø cÊp cã 1500 vßng.
- 1 ngn ®iƯn xoay chiỊu 0  12 V - 1 V«n kÕ xoay chiỊu 0  15 V
C/ tỉ chøc C¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc
* GV : + ỉn ®Þnh tỉ chøc líp
+ KiĨm tra t×nh h×nh häc tËp - vƯ sinh cđa líp.
Ho¹t ®éng cđa Gi¸o viªn - Häc sinh
• Häat ®éng I : KiĨm tra bµi cò, §v®
GV: yªu cÇu Hs tr¶ lêi c©u hái:
? Khi trun t¶i ®iƯn n¨ng ®i xa th× cã c¸c biƯn
ph¸p nµo gi¶m hao phÝ ®iƯn n¨ng trªn ®êng d©y
trun t¶i ®iƯn? BiƯn ph¸p tèi u nhÊt ?
? Lµm Bµi tËp : 36.3 + 36.4/SBT
HS: Lªn b¶ng. Em kh¸c nhËn xÐt.
GV: §¸nh gi¸ cho ®iĨm.

GV: §v® vµo bµi míi
• Ho¹t ®éng II : T×m hiĨu cÊu t¹o vµ ho¹t
®éng cđa m¸y biÕn thÕ
GV: - Yªu cÇu HS ®äc tµi liƯu Sgk kÕt hỵp víi
quan s¸t H-37.1 + m¸y biÕn thÕ nhá ®Ĩ nhËn
ra bé phËn chÝnh.
HS: §äc tµi liƯu quan s¸t h×nh vÏ.
GV:? Nªu cÊu t¹o vµ ho¹t ®éng cđa m¸y biÕn thÕ?
HS: nªu cÊu t¹o.
GV: Gäi em kh¸c nhËn xÐt vµ chn l¹i.
GV: Chó ý: s¾t gåm nhiỊu l¸ thÐp máng ghÐp l¹i
kh«ng ph¶i lµ mét thái s¾t ®Ỉc.
GV: Hái thªm:
? Sè vßng cđa 2 cn d©y cã b»ng nhau kh«ng.V×
sao?
GV : - Th«ng b¸o cn s¬ cÊp, cn thø cÊp.
• Ho¹t ®éng III: T×m hiĨu nguyªn t¾c ho¹t
®éng cđa m¸y biÕn thÕ .
GV: yªu cÇu häc sinh ®äc C1/sgk
GV: Y/c hs nªu dù ®o¸n.
HS: Dù ®o¸n: §Ìn s¸ng.
Néi dung ghi b¶ng
I. CÊu t¹o vµ ho¹t ®éng cđa m¸y
biÕn thÕ
1. CÊu t¹o:
* Gåm hai cn d©y:
- Cn s¬ cÊp vµ cn thø cÊp cã
sè vßng n
1
vµ n

2
kh¸c nhau.
- 1 thanh(lâi) s¾t pha silÝc chung.
D©y vµ c¸c l¸ thÐp ®Ịu ®ỵc c¸ch
®iƯn nªn d® cđa cn s¬ cÊp
kh«ng trun qua cn thø cÊp.
2. Nguyªn t¾c ho¹t ®éng
* C1: Khi cho U xoay chiỊu ®Ỉt
vµo hai ®Çu cn s¬ cÊp bãng
®Ìn s¸ngcã xh d® ë cn thø
GV: Nguyễn Xuân Trò
14
Trường THPT Lê Quý Đôn Giáo án Vật Lýù 9
GV: Y/c hs lµm thÝ nghiƯm kiĨm tra dù ®o¸n.
GV: ? VËy trong cn thø cÊp cã d®. §ã cã ph¶i lµ
dßng ®iƯn x/c kh«ng? Gi¶i thÝch?
GV: Y/c hs ®äc C2 vµ tr¶ lêi.
GV: ? Qua C1, C2 Y/c hs nªu nguyªn t¾c ho¹t
®éng cđa MBT ?
GV: Y/c 2, 3 hs nªu kÕt ln.
HS: nªu kÕt ln vµ ghi vë.
• Ho¹t ®éng IV : T×m hiĨu t¸c dơng lµm biÕn
®ỉi cđa MBT
GV:? NÕu ®Ỉt vµo 2 ®Çu cn s¬ cÊp 1 U~ th× ë 2
®Çu cn thø cÊp cã xt hiƯn U ~ kh«ng. T¹i sao?
HS: Tr¶ lêi.
GV: Nh vËy: U
1
, n
1

cđa cn s¬ cÊp cã quan hƯ ntn
víi cn thø cÊp (U
2
, n
2
)
GV: Lµm TN  HS quan s¸t ghi kÕt qu¶ b¶ng1
HS : Quan s¸t ghi kÕt qu¶  TÝnh c¸c tû sè U
1
/U
2

vµ n
1
/n
2
GV: Y/c hs ®äc C3 vµ hoµn thµnh.
HS: tr¶ lêi.
GV: y/c hs: Th¶o ln rót ra kÕt ln
GV: ? Khi nµo m¸y cã t¸c dơng lµm t¨ng hiƯu ®iƯn
thÕ, khi nµo lµm gi¶m hiƯu ®iƯn thÕ.
HS: - NÕu n
1
> n
2
 U
1
> U
2
M¸y h¹ thÕ.

- NÕu n
1
< n
2
 U
1
< U
2
M¸y t¨ng thÕ.
Ho¹t ®éng V: T×m hiĨu c¸ch l¾p ®Ỉt MBT ë 2
®Çu ®êng d©y t¶i ®iƯn
GV: Yªu cÇu hs ®äc vµ tr¶ lêi
HS: ®äc vµ tr¶ lêi.
GV: chn l¹i.
GV : ? Mơc ®Ých cđa viƯc dïng m¸y biÕn thÕ lµ
ph¶i t¨ng U lªn ®Ĩ gi¶m hao phÝ nhng m¹ng
®iƯn tiªu dïng chØ dïng U = 220V. VËy ph¶i
l¾p ®Ỉt m¸y…
HS: Dïng m¸y h¹ thÕ.
• Ho¹t ®éng VI : VËn dơng - Cđng cè
-HDVN
cÊp. V× d®d©ylµm cho lâi s¾t
bÞ nhiƠm tõ1 nam ch©m cã tõ
trêng biÕn thiªn sè ®êng søc tõ
xuyªn qua td S cđa cn thø cÊp
biÕn thiªn cn thø cÊp xh d®
c¶m øng ®Ìn s¸ng.
* C2: V× tõ trêng qua thanh thÐp
lu©n phiªn t¨ng, gi¶m sè §ST …
tiÕt diƯn S cđa cn thø cÊp lu©n

phiªn t¨ng, gi¶m.
Kq: Trong cn thø cÊp xt hiƯn
dßng ®iƯn xoay chiỊu.
3. KÕt ln (SGK/100).
II. T¸c dơng lµm biÕn ®ỉi hiƯu
®iƯn thÕ cđa m¸y biÕn thÕ
1 Quan s¸t
B¶ng 1/ SGK/ 101
U
1
U
2
n
1
n
2
3 6 750 1500
3 6 750 1500
9 18 750 1500
Quan hƯ
U
1
/U
2
= n
1
/n
2
* C3: HiƯu ®iƯn thÕ ë mçi ®Çu
d©y cđa MBT tû lƯ víi sè vßng

d©y cđa c¸c cn d©y t¬ng ®¬ng.
2.KÕt ln : SGK/101
- NÕu n
1
> n
2
 U
1
> U
2
: M¸y h¹
thÕ.
- NÕu n
1
< n
2
 U
1
< U
2
: M¸y
t¨ng thÕ.
III. L¾p ®Ỉt m¸y biÕn thÕ ë hai
®Çu ®êng d©y t¶i ®iƯn.
+ M¸y BT 1 m¸y t¨ng thÕ.
+ M¸y BT 4, 3, 2 m¸y h¹ thÕ.
IV. VËn dơng
GV: Nguyễn Xuân Trò
15
Trường THPT Lê Quý Đôn Giáo án Vật Lýù 9

GV: y/c hs ®äc C4 vµ c¸ nh©n hoµn thµnh.
HS: §äc vµ hoµn thµnh. Em kh¸c nhËn xÐt.
GV: Cđng cè vµ ghi HDVN lªn b¶ng./.
* C4: n
2
= U
2
.n
1
/ U
1
= 109 (vßng)
n’
2
= U’
2
.n
1
/ U
1
= 54 (vßng).
V× n
1
va U
1
= const
Mµ U
2
biÕn thiªn n
2

biÕn thiªn.
* Híng dÉn vỊ nhµ:
- Häc ghi nhí + Lµm bµi tËp SBT
- Häc bµi h«m sau.
IV/ RÚT KINH NGHIỆM:
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………..
Ngày soạn :
Ngày dạy :
Lớp dạy :
Tuần , Tiết
Bài 38 : Thùc hµnh
VËn hµnh m¸y ph¸t ®iƯn vµ m¸y biÕn thÕ
A/ Mơc tiªu
1. KiÕn thøc:
- Lun tËp vËn hµnh m¸y ph¸t ®iƯn xoay chiỊu.
- NhËn biÕt lo¹i m¸y ( Nam ch©m quay hay cn d©y quay ), c¸c bé phËn chÝnh.
- Cho m¸y ho¹t ®éng, nhËn biÕt hiƯu qu¶, t¸c dơng cđa dßng ®iƯn do m¸y ph¸t ra kh«ng
phơ thc vµo chiỊu quay ( ®Ìn s¸ng, chiỊu quay cđa kim v«n kÕ ~ )
- Cµng quay nhanh th× U ë hai ®Çu cn d©y cđa m¸y cµng cao
- Lun tËp vËn hµnh m¸y biÕn thÕ.
- NghiƯm l¹i c«ng thøc cđa m¸y biÕn thÕ : U
1
/U
2
= n
1
/n
2

- T×m hiĨu U ë 2 ®Çu cn thø cÊp khi m¹ch hë
- T×m hiĨu t¸c dơng cđa lâi s¾t.
2. Kü n¨ng: - RÌn kü n¨ng vËn hµnh m¸y biÕn thÕ vµ m¸y ph¸t ®iƯn.
3. Th¸i ®é : Nghiªm tóc, khÈn tr¬ng.
B/ Chn bÞ
* §èi víi mçi nhãm HS :
- 1 M¸y ph¸t ®iƯn xoay chiỊu - 1 ngn ®iƯn xoay chiỊu
- 1 Bãng ®Ìn 3 V cã ®Õ - 1 v«n kÕ ~
- 1 M¸y biÕn thÕ nhá - 6 lâi d©y
* §èi víi mçi HS : Chn bÞ 1 b¸o c¸o
C/ C¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc
* GV : + ỉn ®Þnh tỉ chøc líp
+ KiĨm tra t×nh h×nh häc tËp - vƯ sinh cđa líp
Ho¹t ®éng cđa gi¸o viªn - häc sinh
• Ho¹t ®éng I : KiĨm tra lý thut
Néi dung ghi b¶ng
I. C¬ së lý thut
GV: Nguyễn Xuân Trò
16
Trường THPT Lê Quý Đôn Giáo án Vật Lýù 9
GV: yªu cÇu häc sinh tr¶ lêi c©u hái
? Nªu bé phËn chÝnh vµ nguyªn t¾c ho¹t
®éng cđa MP§ x/c
? Nªu cÊu t¹o vµ ho¹t ®éng cđa m¸y biÕn
thÕ.
HS: Tr¶ lêi.
GV: gäi hs nhËn xÐt vµ ®¸nh gi¸ cho ®iĨm.
GV: KiĨm tra sù chn bÞ b¸o c¸o TN cđa
mçi HS.
• Ho¹t ®éng II: TiÕn hµnh vËn hµnh

m¸y ph¸t ®iƯn xoay chiỊu ®¬n gi¶n
GV: Chia líp thµnh 6 nhãm, mçi d·y 2
nhãm, cư nhãm trëng, th kÝ .…
GV : Yªu cÇu HS «n l¹i cÊu t¹o vµ ho¹t ®éng
cđa :
- M¸y ph¸t ®iƯn
- M¸y biÕn thÕ
GV: Nªu mơc ®Ých cđa bµi thùc hµnh
GV : Ph¸t dơng cơ cho mçi nhãm, theo dâi
gióp ®ì c¸c nhãm.
HS : Mçi c¸ nh©n ®äc nghiªn cøu SGK
- Tù tay vËn hµnh m¸y
- Tr¶ lêi c©u C1, C2  ghi vµo b¸o c¸o.
- VÏ s¬ ®å m¹ch ®iƯn ®Ĩ hoµn thµnh
mÉu b¸o c¸o.
• Ho¹t ®éng III : VËn hµnh m¸y biÕn
thÕ
GV : Ph¸t dơng cơ cho tõng nhãm. Giíi
thiƯu c¸c phơ kiƯn.
- Híng dÉn vµ kiĨm tra viƯc lÊy ®iƯn
vµo m¸y biÕn thÕ. (Tut ®èi kh«ng
lÊy ®iƯn 220V)
- Theo dâi hs tiÕn hµnh thÝ nghiƯm.
- Y/c hs lËp tû sè ... råi nhËn xÐt.
- Y/c ®äc C3 vµ hoµn thµnh b¸o c¸o.
HS : Lµm TN : 3 hc 4 lÇn. Vµ hoµn thµnh
b¸o c¸o thùc hµnh.
• Ho¹t ®éng IV : VËn dơng - Cđng cè
- HDVN
GV: Thu dän ®å dïng, nép b¸o c¸o.

GV: ?Qua bµi thùc hµnh em cã nhËn xÐt g×?
KÕt qu¶ thu ®ỵc so víi lý thut cã gièng
nhau kh«ng?
HS: Gièng (sai sè kh«ng ®¸ng kĨ).
GV: nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ thùc hµnh
+ ý thøc
+ KÕt qu¶ ®o.
GV: Ghi HDVN./.
II. Thùc hµnh
1. VËn dơng m¸y ph¸t ®iƯn xoay
chiỊu ®¬n gi¶n
+ S¬ ®å m¹ch ®iƯn H.381.
~
V

• C1: ... cµng lín .....
• C2: ... ®Ìn vÉn s¸ng .... kim cđa
v«n kÕ vÉn quay. (h® b×nh thêng)

2. VËn hµnh m¸y biÕn thÕ
~
V
1
n
1
n
2
V
2
K

* TiÕn hµnh:
L
1
: n
1
=500 , n
2
=1000, U
1
=6V, U
2
=?
L
2
: n
1
= 1000, n
2
=500, U
2
=6V, U
2
=?
L
3
: n
1
=1500, n
2
=500, U

1
=6V, U
2
=?
* C3: Sè ®o cđa hiƯu ®iƯn thÕ tû lƯ víi
sè vßng d©y cđa c¸c cn d©y (víi mét
sai sè nhá)
III. ViÕt vµ hoµn thµnh b¸o c¸o
GV: Nguyễn Xuân Trò
17
Trường THPT Lê Quý Đôn Giáo án Vật Lýù 9
* Híng dÉn vỊ nhµ
- Xem lai bµi ®Ĩ n¾m ch¾c c¸ch vËn hµnh m¸y ph¸t ®iƯn, m¸y biÕn thÕ
- ¤n tËp toµn bé ch¬ng II.
- Tù tr¶ lêi 9 c©u hái trang 105, 106/SGK
IV/ RÚT KINH NGHIỆM:
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………..
Duyệt của BGH, ngày tháng năm
Ngày soạn :
Ngày dạy :
Lớp dạy :
Tuần , Tiết
Bài 39 : Tỉng kÕt ch¬ng II
§iƯn tõ häc
A/ Mơc tiªu
1. KiÕn thøc:
- ¤n tËp vµ hƯ thèng ho¸ nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vỊ nam ch©m, tõ trêng, lùc tõ,
®éng c¬ ®iƯn, dßng ®iƯn c¶m øng, dßng ®iƯn xoay chiỊu, m¸y ph¸t ®iƯn xoay

chiỊu, m¸y biÕn thÕ.
- Lun tËp thªm vỊ vËn dơng c¸c kiÕn thøc vµo mét sè trêng hỵp cơ thĨ.
2. Kü n¨ng: RÌn ®ỵc kh¶ n¨ng tỉng hỵp, kh¸i qu¸t hãa kiÕn thøc ®· häc
3. Th¸i ®é : KhÈn tr¬ng, nghiªm tóc, tù ®¸nh gi¸ ®ỵc kh¶ n¨ng tiÕp thu kiÕn thøc
B/ Chn bÞ
Yªu cÇu HS tù tr¶ lêi c¸c c©u hái ë mơc tù kiĨm tra trong SGK
C/ C¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc
* GV : + ỉn ®Þnh tỉ chøc líp
+ KiĨm tra t×nh h×nh häc tËp - vƯ sinh cđa líp.
* GV: chn bÞ c©u hái kiĨm tra 15’ nh sau:
* C©u 1: §Ĩ ®o cêng ®é dßng ®iƯn mét chiỊu ta cÇn chó ý ®iỊu g×?
A. M¾c ®óng cùc ®iƯn C. C¶ A, B ®Ịu ®óng
B. M¾c nèi tiÕp Ampe kÕ víi m¹ch cÇn ®o. D. C¶ A, B ®Ịu sai.
* C©u 2: V× sao kh«ng thĨ dïng dßng ®iƯn mét chiỊu kh«ng ®ỉi ®Ĩ ch¹y m¸y
biÕn thÕ?
• Thang ®iĨm vµ ®¸p ¸n.
* C©u 1: (5 ®iĨm) C©u: C
GV: Nguyễn Xuân Trò
18
Trường THPT Lê Quý Đôn Giáo án Vật Lýù 9
* C©u 2: (5 ®iĨm). V× dßng ®iƯn mét chiỊu kh«ng ®ỉi sÏ t¹o ra mét tõ trêng kh«ng
®ỉi. Do ®ã sè ®êng søc tõ xuyªn qua tiÕt diƯn S cđa cn d©y thø cÊp kh«ng ®ỉi. KÕt
qu¶ trong cn d©y thø cÊp kh«ng cã dßng ®iƯn c¶m øng.
* GV: Thu bµi vµ ®Ỉt vÊn ®Ị vµo bµi míi.
Ho¹t ®éng cđa gi¸o viªn - häc sinh
• Häat ®éng I: Gi¸o viªn häc sinh tiÕn
hµnh lµm phÇn tù kiĨm tra
GV : Dùa vµo hƯ thèng c©u hái phÇn tù kiĨm
tra  yªu cÇu HS tr¶ lêi ®Ĩ gióp HS hƯ
thèng kiÕn thøc.

GV: Gäi tõng em vµ yªu cÇu c¸c em kh¸c
nhËn xÐt, sau ®ã Gv chn l¹i.
* GV: cã thĨ hái thªm
? M« t¶ TN ¥cxtÐt, qua TN rót ra kÕt ln
g×.
? Tõ trêng tån t¹i ë ®©u. Nªu c¸ch nhËn biÕt.
? VÏ h×nh d¹ng §ST, biĨu diƠn chiỊu vµ quy
t¾c x¸c ®Þnh chiỊu §ST cđa Nc ch÷ U, I, cđa
dßng ®iƯn trong èng.
? Ph©n biƯt sù nhiƠm tõ cđa s¾t vµ thÐp…
?..., Ph¸t biĨu quy t¾c bµn tay tr¸i ®Ĩ…
? Nªu cÊu t¹o vµ ho¹t ®éng cđa ®éng c¬ ®iƯn
1 chiỊu
? Nªu ®iỊu kiƯn xt hiƯn dßng ®iƯn c¶m
øng.
? NÕu ®Ỉc ®iĨm vµ c¸c t¸c dơng cđa d®xc
? Nªu cÊu t¹o vµ nguyªn t¾c ho¹t ®éng cđa
m¸y ph¸t ®iƯn xc vµ m¸y biÕn thÕ.
? T¹i sao khi trun t¶i ®iƯn ®i xa ph¶i dïng
U cao.
HS: Tr¶ lêi vµ em kh¸c nhËn xÐt.
GV: Chn l¹i cho ®óng.
• Häat ®éng II: VËn dơng – HDVN
GV : Yªu cÇu HS lµm c¸c c©u tõ c©u 10 
13
( mçi c©u 3 phót chn bÞ  2 phót tho¶
ln )
? §Ĩ x® ®ỵc chiỊu cu¶ lùc ®iƯn tõ t¸c dơng
lªn dßng ®iƯn cÇn ph¶i biÕt c¸c u tè nµo
( chiỊu dßng ®iƯn – chiỊu §ST)

? X§ chiỊu cđa §ST trong èng d©y cã dßng
®iƯn theo quy t¾c nµo.
Lu ý ph¬ng ¸n lµm gi¶m hao phÝ trªn ®êng
d©y t¶i ®iƯn.
Néi dung ghi b¶ng
I. Tù kiĨm tra
1. … lùc tõ …. kim nam ch©m…
2. C
3. … tr¸i …. ®êng søc tõ …
4. D
5. … c¶m øng xoay chiỊu … v× sè
§ST … S cđa cn d©y biÕn thiªn
6. Treo nam ch©m hc dïng nam
ch©m kh¸c biÕt tªn tõ cùc.
7. - Ph¸t biĨu quy t¾c n¾m tay ph¶i.
- Hs x¸c ®Þnh
8. Gièng: Nam ch©m vµ cn d©y
Kh¸c: 1 lo¹i R«to lµ cn d©y
1 lo¹i R«to lµ nam ch©m.
9. lµ nam ch©m vµ cn d©y. Khung
d©y quay v× khi cho d® 1 chiỊu
vµo khung d©y th× tõ trêng cđa
nam ch©m t¸c dơng vµo khung
d©y c¸c lùc ®iƯn tõ lµm cho
khung d©y quay.

II. VËn dơng
Bµi 10 .
- ¸p dơng qui t¾c bµn tay ph¶i :
x¸c ®Þnh ®ỵc chiỊu §ST trong

èng d©y cã chiỊu tõ tr¸I sang
ph¶i.
- ¸p dơng qui t¾c bµn tay tr¸i : x¸c
®Þnh ®ỵc chiỊu cđa lùc ®iƯn tõ h-
íng tõ ngoµi vµo trong vµ vu«ng
gãc víi mỈt ph¼ng h×nh vÏ.
Bµi 11. a) §Ĩ gi¶m hao phÝ do to¶ nhiƯt
trªn ®êng d©y
b) V× P
hf
~ 1/u
2
nªn khi U t¨ng100
GV: Nguyễn Xuân Trò
19
Trường THPT Lê Quý Đôn Giáo án Vật Lýù 9
? C«ng thøc cđa m¸y biÕn thÕ.
* Lu ý : §iỊu kiƯn xt hiƯn dßng ®iƯn c¶m
øng xoay chiỊu.
HS: lµm theo híng dÉn cđa gi¸o viªn vµ ghi
vë.
GV: Cđng cè
GV: Th©u tãm l¹i toµn bé kiÕn thøc c¬ b¶n
trong ch¬ng
GV: Ghi híng dÉn vỊ nhµ lªn b¶ng./.
lÇn th× P
hf
trªn d©y gi¶m 100
2
= 1000 lÇn

c) HiƯu ®iƯn thÕ ë 2 ®Çu cn thø
cÊp
U
1
/U
2
= n
1
/n
2


U
2
= U
1
. (n
2
/n
1
) = 6V
Bµi 12 : Xem ®¸p ¸n 15’.
Bµi 13 : Trêng hỵp a : v× sè §ST …
..lu«n kh«ng ®ỉi vµ b»ng 0…
Híng dÉn vỊ nhµ
- Häc ®Ĩ n¾m ch¾c KTCB cđa ch¬ng
- Xem vµ lµm l¹i, hoµn thiƯn c¸c bµi tËp tõ c©u 10  c©u 13
- §äc, nghiªn cøu bµi 40 : HƯn tỵng khóc x¹ ¸nh s¸ng.
IV/ RÚT KINH NGHIỆM:
…………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………..
Ngày soạn :
Ngày dạy :
Lớp dạy :
Tuần , Tiết
Ch¬ng III : Quang Häc
Bài 40 : HiƯn tỵng khóc x¹ ¸nh s¸ng
A/ Mơc tiªu
1. KiÕn thøc:
- NhËn biÕt ®ỵc hiƯn tỵng khóc x¹ ¸nh s¸ng
- M« t¶ ®ỵc TN qua quan s¸t ®êng trun cđa tia s¸ng tõ K
2
sang níc vµ ngỵc l¹i.
- Ph©n biƯt ®ỵc hiƯn tỵng khóc x¹ víi hiƯn tỵng ph¶n x¹ ¸nh s¸ng.
GV: Nguyễn Xuân Trò
20
Trường THPT Lê Quý Đôn Giáo án Vật Lýù 9
- VËn dơng ®ỵc kiÕn thøc ®· häc ®Ĩ gi¶i thÝch mét sè hiƯn tỵng ®¬n gi¶n do sù ®ỉi
híng cđa c¸c tia s¸ng khi trun qua mỈt ph©n c¸ch.
2. Kü n¨ng: - BiÕt nghiªn cøu mét hiƯn tỵng khóc x¹ ¸nh s¸ng b»ng thÝ nghiƯm.
- BiÕt t×m ra quy lt qua mét hiƯn tỵng.
3. Th¸i ®é : - Cã t¸c phong nghiªn cøu hiƯn tỵng ®Ĩ thu thËp th«ng tin.
B/ Chn bÞ:
* Víi mçi nhãm HS :
a. 1 b×nh nhùa trong
b. 1 binh chøa níc s¹ch, 1 ca móc níc
c. 1 miÕng gç ph¼ng, mỊm; 3 ®inh ghim
* Víi GV :
- 1 b×nh nhùa trong

- 1 miÕng gç xèp  b¶ng chia ®é nhùa
- 1 ngn s¸ng hĐp ( dïng bót laze )
(12V – dïng ỉn ¸p )
C/ C¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc
* GV : + ỉn ®Þnh tỉ chøc líp
+ KiĨm tra t×nh h×nh häc tËp - vƯ sinh cđa líp.
Ho¹t ®éng cđa gi¸o viªn - häc sinh
• Häat ®éng I: Giíi thiƯu mơc tiªu cđa
ch¬ng - §V§.
GV: Nªu mơc tiªu cđa ch¬ng ë Trang 107
SGK.
GV: §v® nh bµi 40 trong sgk/108.
• Häat ®éng II: T×m hiĨu sù khóc x¹
¸nh s¸ng tõ kh«ng khÝ vµo níc(15 )’
GV: yªu cÇu häc sinh nh¾c l¹i ®l trun th¼ng
¸nh s¸ng.
HS: Nh¾c l¹i ®Þnh lt.
GV: Chn l¹i vµ nãi râ m«i trêng trong st
vµ ®ång tÝnh.
GV: Yªu cÇu häc sinh ®äc mơc I. Rót ra nhËn
xÐt vỊ ®êng trun cđa as.
GV:
? ¸nh s¸ng trun trong kh«ng khÝ vµ trong n-
íc tu©n theo ®Þnh lt nµo.
? HiƯn tỵng ¸nh s¸ng trun tõ kh«ng khÝ
sang níc cã tu©n theo ®Þnh lt trun th¼ng
cđa ¸nh s¸ng kh«ng?
HS: Gi¶i thÝch theo ®Þnh lt TT as.
? HiƯn tỵng khóc x¹ lµ g×.
HS: Nªu kÕt ln vµ ghi vë.

GV: Th«ng b¸o hµng lo¹t c¸c kh¸i niƯm
HS : Ghi vë
GV: yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu thÝ nghiƯm
vµ nªu dơng cơ, c¸ch tiÕn hµnh vµ mơc
®Ých thÝ nghiƯm.
Néi dung ghi b¶ng
I. HiƯn tỵng khóc x¹ ¸nh s¸ng
1. Quan s¸t : H- 40.2
- ¸nh s¸ng trun th¼ng trong kh«ng
khÝ : tõ S  I
- ¸nh s¸ng trun th¼ng trong níc : I
K
- ¸nh s¸ng trun th¼ng tõ S ®Õn K th×
gÉy khóc x¹(®ỉi híng) t¹i I
2. KÕt ln : SGK/108
3. Mét vµi kh¸i niƯm :
- I : ®iĨm tíi
- SI : tia tíi
- IK : tia khóc x¹
NN’ : ®êng ph¸p tun
Gãc SIN = i : gãc tíi
Gãc KIN’ = r : gãc khóc x¹
4.ThÝ nghiƯm
* C1:
GV: Nguyễn Xuân Trò
21
Trường THPT Lê Quý Đôn Giáo án Vật Lýù 9
HS: nªu dơng cơ vµ c¸ch tiÕn hµnh vµ m® tn.
GV : Lµm TN  HS quan s¸t  Th¶o ln
nhãm tr¶ lêi c©u C1, C2  kÕt ln.

HS : Quan s¸t TN cđa GV ®Ĩ tr¶ lêi c©u C1,
C2  KÕt ln
GV:? T¹i sao biÕt tia khóc x¹ IK thc mp
tíi? Cã ph¬ng ¸n nµo kiĨm tra( ®¸nh dÊu
kim vµo S, I, K.
? Qua c¸c TN trªn ta rót ra kÕt ln g× vỊ vÞ trÝ
cđa tia khóc x¹ vµ mèi quan hƯ gi÷a gãc tíi vµ
gãc khóc x¹.
HS: 2, 3 nªu kÕt ln vµ ghi vë.
GV: y/c hs lµm C3.
HS: Lµm C3.
• Häat ®éng III: T×m hiĨu sù khóc x¹
cđa tia s¸ng khi trun tõ níc sang
kh«ng khÝ
GV: yªu cÇu hs ®äc 1, dù ®o¸n cđa m×nh C4.
HS: Tõng HS tr¶ lêi dù ®o¸n c©u C4
GV lµm TN : §Ỉt b×nh níc lªn trªn ®Õ tam
gi¸c vµ chiÕu tia s¸ng tõ ®¸y b×nh lªn  HS
nªu kÕt qu¶
- GV tiÕp tơc híng dÉn HS lµm TN nhãm H-
40.3
- KiĨm tra ®êng trun cđa tia s¸ng tõ níc 
kh«ng khÝ
+ C¾m 2 ®inh A, B  §Ỉt miÕng gç
th¼ng ®øng  ®ỉ níc
+ T×m vÞ trÝ ®Ỉt m¾t ®Ĩ B che kht A 
c¾m C ®Ĩ C che kht c¶ A, B  Bá B,
C ra xem m¾t cã thÊy A.
+ NhÊc miÕng gç ra  kỴ ®êng nèi vÞ trÝ
3 ®inh ghim

GV: Gäi hs tr¶ lêi C5, C6.
HS: tr¶ lêi c©u C5, C6 vµ ghi vë
GV: yªu cÇu hs  kÕt ln
HS: 2, 3 nªu kÕt ln.
• Häat ®éng IV: VËn dơng - Cđng cè -
HDVN
GV: Yªu cÇu c¸ nh©n tr¶ lêi C7, C8
HS: C¸ nh©n hoµn thµnh.
GV: Gäi hs kh¸c nhËn xÐt vµ chn l¹i
HS: ghi vë.
GV: Cđng cè
- GV th©u tãm l¹i KTCB toµn bµi
- HS ®äc vµi lÇn ghi nhí
- Tia khóc x¹ n»m trong mỈt ph¼ng
tíi
- Gãc khóc x¹ lu«n nhá h¬n gãc tíi
(r < i)
* C2: Thay ®ỉi híng cđa tia tíi, quan
s¸t tia khóc x¹ ®é lín gãc tíi, gãc
khóc x¹.
5. KÕt ln : SGK /109
- Néi dung
- H×nh vÏ
* C3:
II. Sù khóc x¹ cđa tia s¸ngkhi trun
tõ níc ra kh«ng khÝ
1.Dù ®o¸n
* C4: ChiỊu tia s¸ng tõ níc sang
kh«ng khÝ b¨ng c¸ch ®Ỉt ngn s¸ng ë
®¸y b×nh níc.

2.ThÝ nghiƯm kiĨm tra
* C5: M¾t  A khi as tõ A  m¾t,
m¾t nh×n thÊy B mµ kh«ng thÊy A tøc
lµ as tõ A ph¸t ra bÞ B che kht khi
m¾t chØ nh×n C mµ kh«ng nh×n thÊy A
vµ B th× bÞ C che kht, bá C vµ B th×
nh×n thÊy A tøc lµ as tõ A ph¸t ra  n-
íc  kh«ng khÝ  m¾t ta.
* C6 : ®êng trun cđa tia s¸ng tõ níc
 kh«ng khÝ bÞ khóc x¹ t¹i mỈt ph©n
c¸ch gi÷a níc vµ kh«ng khÝ B ®iĨm tíi,
AB tia tíi, BC tia khóc x¹(r<i).
3.KÕt ln
III. VËn dơng
* C7:
HiƯn tỵng ph¶n x¹ ¸nh s¸ng:
- Tia s¸ng tíi gỈp mpc gi÷a 2 mt trong
st bÞ h¾t l¹i mt trong st cò.
- Gãc ph¶n x¹ = gãc tíi (i’ = i)
HiƯn tỵng khóc x¹ ¸nh s¸ng:
- Tia tíi mpc bÞ g·y khóc ®i vµo m«i
trêng thø 2.
- i kh«ng = r.
GV: Nguyễn Xuân Trò
22
Trường THPT Lê Quý Đôn Giáo án Vật Lýù 9
- Híng dÉn HS t×m hiĨu phÇn cã thĨ em chua
biÕt
GV: Ghi híng dÉn vỊ nhµ lªn b¶ng/./
* C8:

M
I
- - - - - - - - - - - - -
- - - - - - - A - - - -
Híng dÉn vỊ nhµ
- Häc bµi lu ý phÇn cđng cè
- Tr¶ lêi l¹i c¸c c©u C1 C8/SGK
- Lµm bµi tËp : 40- 44.1/SBT
IV/ RÚT KINH NGHIỆM:
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………..
Duyệt của BGH, ngày tháng năm
Ngày soạn :
Ngày dạy :
Lớp dạy :
Tuần , Tiết
Bài 41 : Quan hƯ gi÷a gãc tíi vµ gãc khóc x¹
A/ Mơc tiªu
1. KiÕn thøc:
- HS m« t¶ ®ỵc sù thay ®ỉi cđa gãc khóc x¹ khi gãc tíi t¨ng hc gi¶m
- M« t¶ ®ỵc TN thĨ hiƯn mèi quan hƯ gi÷a gãc tíi vµ gãc ph¶n x¹
2. Kü n¨ng:
- Thùc hiƯn ®ỵc thÝ nghiƯm vỊ khóc x¹ ¸nh s¸ng. BiÕt ®o ®ỵc gãc tíi vµ
gãc r ®Ĩ rót ra quy lt.
3. Th¸i ®é: - Nghªm tóc, khÈn tr¬ng.
B/ Chn bÞ
* §èi víi mçi nhãm HS :
GV: Nguyễn Xuân Trò
23

Trường THPT Lê Quý Đôn Giáo án Vật Lýù 9
- 1 miÕng nhùa trong st h×nh b¸n ngut, mỈt ph¼ng ®i qua ®k ®ỵc d¸n giÊy
kÝn chØ ®Ĩ 1 khe hë nhá t¹i t©m I cđa miÕng TT
- 1 miÕng gç ph¼ng ( b¶ng chia ®é xèp )
- 3 chiÕc ®inh ghim
* GV : - 1 ®Ìn ngn 12V dïng ỉn ¸p
- 1 b×nh nhùa trong st ®ùng níc
- 1 b¶ng chia ®é
C/ C¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc
* GV : + ỉn ®Þnh tỉ chøc líp
+ KiĨm tra t×nh h×nh häc tËp - vƯ sinh cđa líp.
Häat ®éng cđa gi¸o viªn - häc sinh
• Ho¹t ®éng I : KiĨm tra bµi cò - §V§
GV: yªu cÇu häc sinh tr¶ lêi ?
? HiƯn tỵng khóc x¹ ¸nh s¸ng lµ g×? Nªu kÕt ln
vỊ sù khóc x¹ ¸nh s¸ng khi trun tõ kh«ng khÝ
sang níc vµ ngỵc l¹i ?
HS : lªn b¶ng, em kh¸c nhËn xÐt
GV: chn l¹i cho ®iĨm
GV: §V§ - nh SGK.
• Ho¹t ®éng II : NhËn biÕt sù thay ®ỉi cđa gãc
khóc x¹ theo gãc tíi
GV: cho hs ®äc thÝ nghiƯm vµ nghiªn cøu thÝ
nghiƯm vµ yªu cÇu hs nªu mơc ®Ých tn?
HS: C¸ nh©n nghiªn cøu tn.
GV: ? Nªu ph¬ng ph¸p nghiªn cøu + bè trÝ tn?
? Ph¬ng ph¸p che kht lµ g×?
HS: Dùa vµo ®l tt as c¸c vËt ®øng tríc che kht
c¸c vËt ®øng sau..
GV : Híng dÉn HS tiÕn hµnh TN nh SGK

+ §Ỉt b¶ng chia ®é xèp trªn trơc ®ì n»m ngang
+ §Ỉt khèi t
2
b¸n ngut lªn b¶ng chia ®é xèp
+ G¾n ®inh ghim A / Gãc AIN = 60
o
+ §Ỉt m¾t høng tia khóc x¹ cđa tia tíi AI…
+ C¾m ®inh ghim A’ sao cho che kht I vµ A.
+ Y/c hs nhÊc t/tinh ra, dïng bót nèi ®inh
AIA’ lµ ®êng trun cđa tia s¸ng.
+ §o gãc AIN vµ A’IN’.
HS lµm tõng bíc theo híng dÉn cu¶ GV
 ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng 1 b¸o c¸o kÕt qu¶
GV: yªu cÇu hs tr¶ lêi C1 , C2?
HS: Tr¶ lêi c©u C1, C2.( c¸ nh©n suy nghÜ)
GV: ? VÏ ®êng trun cđa tia s¸ng x¸c ®Þnh ®ỵc
 x¸c ®Þnh gãc tíi, gãc khóc x¹.
GV : Yªu cÇu HS lµm t¬ng tù khi
I = 45
o
, 30
o
, 0
o
C
VÏ h×nh  gãc khóc x¹
? Khi ¸nh s¸ng trun tõ kh«ng khÝ ®Õn T
2
: gãc
Néi dung ghi b¶ng

I. Sù thay ®ỉi gãc khóc x¹ theo
gãc tíi
1. TN :
- H-41.1 dïng ph¬ng ph¸p che
kht
a) i = 60
o
* C1: §Ỉt m¾t ë phÝa cong cđa
miÕng thđy tinh ta thÊy chØ cã 1 vÞ
trÝ quan ®ỵc h/¶nh cđa ®inh ghim A
qua miÕng thđy tinh, ®iỊu ®ã chøng
tá as tõ A ph¸t ra trun ®Õn khe hë
I vµo miÕng thđy tinh råi ®Õn m¾t.
Khi chØ nh×n thÊy A’ tøc lµ A’ ®·
che kht I vµ A, do ®ã as tõ A
ph¸t ra ko ®Õn ®ỵc m¾t.
VËy ®êng nèi c¸c ®inh ghim A, I,
A’ lµ ®êng trun tia s¸ng tõ A
M¾t.
* C2: Tia s¸ng tõ kh«ng khÝ tíi
thđy tinh bÞ khóc x¹ t¹i mỈt ph©n
c¸ch gi÷a hai m«i trêng.
AI: Tia tíi, IA’: khóc x¹, gãc NAI:
gãc tíi, gãc N’IA’ gãc khóc x¹.
b) khi gãc tíi
i = 60
0
 r = 40
0
i = 45

o
 r =
GV: Nguyễn Xuân Trò
24
Trường THPT Lê Quý Đôn Giáo án Vật Lýù 9
khóc x¹ vµ gãc tíi quan hƯ nh thÕ nµo víi nhau.
HS: Tr¶ lêi
GV: Yªu cÇu hs hoµn thµnh kÕt ln.
HS : Ph¸t biĨu kÕt ln. 2, 3 em ®äc vµi lÇn kÕt
ln vµ ghi vë.
GV: yªu cÇu hs ®äc phÇn 3.
HS: C¸ nh©n HS ®äc phÇn më réng trong SGK
GV: ? ¸nh s¸ng trun tõ kh«ng khÝ vµo níc cã
tu©n theo quy lt nµy hay kh«ng ?
GV: Th«ng b¸o kÕt ln.
• Ho¹t ®éng III : VËn dơng - Cđng cè - HDVN
GV: Yªu cÇu c¸ nh©n ®äc hoµn thµnh C3, C4.
HS : c¸ nh©n hoµn thµnh C3, C4.
GV: Gäi HS nhËn xÐt  thèng nhÊt kÕt qu¶.
HS: ghi vë kÕt qu¶ ®óng.
GV: cđng cè bµi (Gäi HS ®äc phÇn ghi nhí)
HS: tù ®äc phÇn ghi nhí vµ “em cha biÕt”
GV: ghi híng dÉn vỊ nhµ./.
GV: Cßn thêi gian gỵi ý cho hs c¸c bµi tËp
40 – 41.2 : a- 5, b- 3, c- 1, d- 2, e- 4
40- 41.3
a) Dïng qua th¼ng vµ dµi xuyªn qua èng, ®Çu que
kh«ng ch¹m vµo viªn sái v× viªn soi kh«ng n»m
trªn ®êng th¼ng cđa que.
b) Nèi vÞ trÝ cđa viªn sái víi vÞ trÝ miƯng èng tiÕp

xóc víi mỈt níc ( ®iĨm I)
Nèi I tíi vÞ trÝ ®Ỉt m¾t.
i = 30
o
 r =
i = 0
o
 r = 0
0
TiÕn hµnh t¬ng tù  b¶ng 1
2.KÕt ln : SGK/111
3.Më réng
KÕt ln trªn ®óng cho c¸c m«i
trêng trong st (¸nh s¸ng tõ kh«ng
khÝ trun sang c¸c m«i trêng r¾n ,
láng,....)
II. VËn dơng M
* C3:
P I Q
+ Nèi B víi M c¾t PQ t¹i I
+ Nèi I víi A ta cã ®êng trun cđa
tia s¸ng tõ A  m¾t.
* C4: Tia IG lµ tia khóc x¹ cđa tia
SI
* Híng dÉn vỊ nhµ
- Häc thc phÇn ghi nhí
- Tr¶ lêi l¹i C1 C4/SGK
- Lµm tÊt c¶ c¸c bµi tËp trong SBT.
IV/ RÚT KINH NGHIỆM:
…………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………..
Ngày soạn :
Ngày dạy :
Lớp dạy :
Tuần , Tiết
Bài 42 : ThÊu kÝnh héi tơ
A/ Mơc tiªu
GV: Nguyễn Xuân Trò
25
= = = = = = = = = = =
= == = = = = = = = = =
= = = =B = = = = == =
= = = A = = = = = =