2019 2020 vào 10 văn TRÀ VINH

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRÀ VINH
ĐỀ THI CHÍNH THỨC

KỲ THI TUYỂN SINH LỚP 10 THPT
Năm hoc: 2019-2020
Môn thi: NGỮ VĂN
Ngày thi: 05/6/2019
Thời gian làm bài: 120 phút

Đề 1
Đọc đoạn thơ sau và thực hiện các yêu cầu dưới đây
Mặt trời xuống biển như hòn lửa
Sóng đã cài then, đêm sập cửa
Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi,
Câu hát căng buồm cùng gió khơi.
(Trích Ngữ văn 9, tập một, NXB Giáo dục VN, 2012, 139)
Câu 1. (0.5 điểm) Phương thức biểu đạt chính của đoạn thơ trên là gì?
Câu 2. (1.0 điểm) Những câu thơ nào thể hiện tư thế ra khơi của ngư dân
Câu 3. (1.5 điểm) Tìm một phép tu từ và chỉ ra tác dụng của phép tu từ đó trong đoạn
thơ trên.
Đề 2:
Đọc đoạn văn sau và thực hiện các yêu cầu dưới đây:
"Không khí quả là quý giá đối với người da đỏ, bởi lẽ bầu không khí này là của chung,
muông thú, cây cối và con người cùng nhau hít thở. Người da trắng cũng cùng chia sẻ,
hít thở bầu không khí đó. Nhưng hình như người da trắng chẳng để ý gì đến nó. Nếu
chúng tôi bán cho Ngài mảnh đất này, Ngài phải nhớ rằng không khí đối với chúng tôi
là vô cùng quý giá và phải chia sẻ linh hồn với tất cả cuộc sống mà không khí ban cho.
Ngọn gió mang lại hơi thở đầu tiên của cha ông chúng tôi và cũng nhận lại hơi thở cuối
cùng của họ..."
(Trích Ngữ văn 6, tập hai, NXB Giáo dục VN 2017, tr.137)

Câu 4. (0,5 điểm) Đoạn trích trên sử dụng phép lập từ ngữ để liên kết cấu Em hãy tìm
các từ ngữ liên kết đó.
Câu 5. (1,0 điểm) Tìm thành phần biệt lập và gọi tên thành phần biệt lập đó.
Câu 6. (1.5 điểm) Đoạn trích giúp em thấy được thái độ ứng xử của người da đỏ đối với
thiên nhiên như thế nào? Em nhận được thông điệp gì mà tác giả gửi gắm qua đoạn
trích?
II. PHẦN CHUNG DÀNH CHO TẤT CẢ CÁC THÍ SINH (7.0 ĐIỂM)
Câu 7. (2.0 điểm)
Em hãy viết một đoạn văn (khoảng 8 -10 câu) để làm sáng tỏ luận điểm “Bảo vệ môi
trường là bảo vệ chính mình”.
Câu 8. (5,0 điểm).
Hãy phân tích bài thơ “Viếng lăng Bác” để làm rõ niềm xúc động thành kính, thiêng
liêng của nhà thơ Viễn Phương

GỢI Ý ĐÁP ÁN ĐỀ THI VÀO LỚP 10 MÔN VĂN 2019 TRÀ VINH
/>

PHẦN TỰ CHỌN (3,0 ĐIỂM).
Đề 1
Câu 1. (0.5 điểm) Phương thức biểu đạt chính của đoạn thơ trên: miêu tả
Câu 2. (1.0 điểm) Những câu thơ thể hiện tư thế ra khơi của ngư dân:
Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi,
Câu hát căng buồm cùng gió khơi.
Câu 3. (1.5 điểm) Các biện pháp tu từ được sử dụng là:
So sánh: mặt trời xuống biển như hòn lửa vì mặt trời cũng tròn và sáng nóng rực như
hòn lửa => tác dụng làm nhấn mạnh vẻ đẹp kì vĩ của thiên nhiên, hoàng hôn biển tráng
lệ.
Nhân hóa: sóng cài then, đêm sập cửa => Gợi cảm giác thiên nhiên giống một ngôi nhà
ấm áp đầy tình thương.
Ẩn dụ: câu hát căng buồm => thể hiện niềm vui khoan khoái của người dân chài bắt đầu

một ngày đi biển mới.
Đề 2:
Câu 4. Phép lặp từ ngữ: không khí
Câu 5. Thành phần biệt lập phụ chú: ", hít thở bầu không khí đó."
Câu 6. Thái độ ứng xử của người da đỏ đối với thiên nhiên: đối với họ thiên nhiên là vô
cùng quý giá.
Thông điệp mà tác giả gửi gắm qua đoạn trích: cần phải trân trọng và bảo vệ thiên
nhiên.
II. PHẦN CHUNG DÀNH CHO TẤT CẢ CÁC THÍ SINH (7.0 ĐIỂM)
Câu 7. (2.0 điểm)
Em hãy viết một đoạn văn (khoảng 8 -10 câu) để làm sáng tỏ luận điểm “Bảo vệ môi
trường là bảo vệ chính mình”.
I. Nêu lên vấn đề môi trường và tầm quan trọng của vấn đề: “Bảo vệ môi trường là bảo
vệ chính mình"
II. Bàn luận vấn đề.
1. Nêu lên thực trạng môi trường hiện nay
– Môi trường đang bị tàn phá và ô nhiễm nghiêm trọng do chính con người gây nên.
– Mỗi năm có hàng triệu người tử vong do các bệnh liên quan đến đường hô hấp, bệnh
ung thư….
2. Chứng minh khi con người tàn phá môi trường là tự làm hại mình
– Các thành phố lớn chất thải dân cư, chất thải y tế… không được xử lý thải trực tiếp ra
môi trường làm cho nguồn đất nguồn nước nhiễm bẩn, độc hại gây nên nhiều bệnh tật
khác nhau.
– Khí thải xe máy, ô tô, ngày càng lớn do lưu lượng xe cộ tăng đột biến gây nên các vấn
đề bệnh hô hấp.
– Khu công nghiệp, xí nghiệp xả thải nước thải trực tiếp vào các con sông gây nhiễm
bẩn nguồn nước, nguồn đất. Khí thải ô nhiễm không khí, thủng tầng ozon…
– Nạn chặt phá rừng bừa bãi, phá hại rừng đầu nguồn gây lũ lụt, sạt lở đất, xói mòn,...
ảnh hưởng trực tiếp đến thiên nhiên và con người.
– Khai thác triệt để nguồn tài nguyên từ sông, hồ, biển, đánh bắt tràn lan gây cạn kiệt

nguồn sinh thái.
/>

=> Nêu lên nhiều dẫn chứng khác và đi kèm là những tác hại trực tiếp mà con người tạo
ra cho thiên nhiên để làm rõ nhận định bảo vệ môi trường là bảo vệ cuộc sống chúng ta.
3. Hành động của con người
– Kêu gọi con người hành động thiết thực để bảo vệ môi trường sống bắt đầu từ việc
nhỏ nhất đó là vứt rác đúng nơi quy định.
– Tuyên truyền, vận động ý thức bảo vệ môi trường cho các em học sinh ngay từ khi
còn ngồi trên ghế nhà trường.
– Tham gia các buổi dọn vệ sinh khu phố, vệ sinh bãi biển... để nâng cao ý thức bảo vệ
môi trường.
III. Kết thúc vấn đề
– Khẳng định bảo vệ môi trường, thiên nhiên chính là bảo vệ chính mình.
– Hãy hành động thiết thực ngay từ hôm nay không bao giờ là quá muộn.
Câu 8. (5,0 điểm)
I. Mở bài
- Giới thiệu về tác phẩm và tác giả của bài Viếng lăng Bác
+ Bài thơ thể hiện lòng thành kính và niềm xúc động của nhà thơ đối với Người khi vào
lăng viếng Bác.
+ Bài thơ có giọng trang trọng, tha thiết thể hiện niềm yêu thương, biết ơn Bác
II. Thân bài
1. Cảm xúc khi ở trước lăng
- Tình cảm chân thành giản dị, chân thành của tác giả Viễn Phương cũng chính là tấm
lòng đau đau thương nhớ Bác của người con miền Nam nói chung
“Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác”
+ Câu thơ gợi ra tâm trạng xúc động của một người từ chiến trường miền Nam bao
nhiêu năm mong mỏi bây giờ được ra lăng viếng Bác
+ Đại từ xưng hô “con” rất gần gũi, thân thiết, ấm áp tình thân mật, diễn tả tâm trạng
của người con ra thăm cha sau nhiều năm mong mỏi

+ Cách nói giảm nói tránh, cùng việc sử dụng từ “thăm” để giảm nhẹ nỗi đau mất mát,
cũng là cách nói thân tình của diễn tả tâm trạng mong mỏi của tác giả
- Hình ảnh hàng tre là hình ảnh ẩn dụ đa nghĩa
+ Với tính chất tượng trưng, hình ảnh hàng tre gợi lên những liên tưởng thân thuộc của
hình ảnh làng quê, đất nước đã thành biểu tượng của dân tộc
+ Cây tre tượng trưng cho khí chất, tâm hồn, sự thẳng thắn, kiên trung của con người
Việt Nam
+ Từ “Ôi” cảm thán, biểu thị niềm xúc động tự hào về phẩm chất ngay thẳng, mạnh mẽ
của dân tộc ta
2. Sự thương nhớ của tác giả khi đứng trước lăng Người
- Ở khổ thơ thứ hai tác giả tạo ra được cặp hình ảnh thực và ẩn dụ song đôi: mặt trời
thiên nhiên rực rỡ và hình ảnh Người
+ Tác giả ẩn dụ hình ảnh mặt trời nói về Bác, người mang lại nguồn sống, ánh sáng
hạnh phúc, ấm no cho dân tộc
- Hình ảnh dòng người đi trong thương nhớ, đây là hình ảnh thực diễn tả nỗi xúc động
bồi hồi trong lòng tiếc thương kính cẩn của người dân khi vào lăng
- Hình ảnh thể hiện sự kết tinh đẹp đẽ “kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân”
+ Đoàn người vào viếng Bác là hình ảnh thực, đây còn là hình ảnh ẩn dụ đẹp đẽ, sáng
tạo của nhà thơ: cuộc đời của dân tộc ta nở hoa dưới ánh sáng cách mạng của Bác
/>

+ Bảy mươi chín mùa xuân: là hình ảnh hoán dụ chỉ số tuổi của Bác, cuộc đời Bác tận
hiến cho sự phát triển của đất nước dân tộc
- Niềm biết ơn thành kính dần chuyển sang sự xúc động nghẹn ngào khi tác giả nhìn
thấy Bác
Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền
+ Ánh sáng dịu nhẹ trong lăng gợi lên sự liên tưởng thú vị: “vầng trăng sáng dịu hiền”
+ Những vần thơ của Bác luôn gắn chặt với ánh trăng, hình ảnh “vầng trăng” gợi lên
niềm xúc động, và khiến ta nghĩ tới tâm hồn thanh cao của Bác

+ Ở Người là sự hòa quyện giữa sự vĩ đại thanh cao với sự giản dị gần gũi
- Nhà thơ xúc động, đau xót trước sự ra đi mãi mãi của Người
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim
+ Dù Người ra đi, nhưng sự ra đi đó hóa thân vào thiên nhiên, vào dáng hình xứ sở,
giống như Tố Hữu có viết “Bác sống như trời đất của ta”
+ Nỗi lòng “nghe nhói ở trong tim” của tác giả chính là sự quặn thắt tê tái trong đáy sâu
tâm hồn khi đứng trước di hài của Người, đó chính là sự rung cảm chân thành của nhà
thơ.
3. Cảm xúc khi rời lăng của nhà thơ
- Cuộc chia li lưu luyến bịn rịn, thấm đẫm nước mắt của tác giả
+ Mai về miền Nam thương trào nước mắt: như một lời giã từ đặc biệt, lời nói diễn tả
tình cảm sâu lắng, giản dị
+ Cảm xúc “dâng trào” nỗi luyến tiếc, bịn rịn, không muốn xa rời
+ Ước nguyện chân thành muốn được hóa thân thành “chim”, cây tre”, “đóa hoa” để
được ở gần bên Bác
+ Điệp từ “muốn làm” diễn tả trực tiếp và gián tiếp tâm trạng lưu luyến của nhà thơ
- Hình ảnh cây tre kết thúc bài thơ như một cách kết thúc khéo léo, hình ảnh cây tre
trung hiếu được nhân hóa mang phẩm chất trung hiếu như con người
+ “Cây tre trung hiếu” mang bản chất của con người Việt Nam trung hiếu, thẳng thắn,
bất khuất đó cũng là sự tự hứa sống có trách nhiệm với sự nghiệp của Người
III. Kết bài
- Viếng lăng Bác là bài thơ đẹp và hay gây xúc động trong lòng người đọc, và cũng
chính là niềm xúc động thành kính, thiêng liêng của nhà thơ Viễn Phương cũng như
nhân dân ta về vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc.
- Thể hiện qua giọng điệu trang trọng và tha thiết, hình ảnh ẩn dụ đẹp và gợi cảm, ngôn
ngữ bình dị, hàm súc
.............................................

/>