sinh 12 Tạo giống bằng công nghệ tế bào

BÁO CÁO MÔN SINH HỌC

TẠO GIỐNG BẰNG
CÔNG NGHỆ TẾ BÀO
TỔ: 2
LỚP: 12A1


I. Khái niệm chung về công nghệ tế bào
- Là một ngành kĩ thuật có quy trình xác định
trong việc ứng dụng phương pháp nuôi cấy tế bào
hoặc mô tế bào trên môi trường dinh dưỡng nhân
tạo để tạo ra những mô, cơ quan hoặc cơ thể hoàn
chỉnh đầy đủ tính trạng của cơ thể gốc.

Thế nào là công
nghệ tế bào?


II. Quy trình
- Bước 1: Tách các tế bào từ cơ thể động vật hay
thực vật.
- Bước 2:  Nuôi cấy tế bào trong môi trường
nhân tạo để hình thành mô sẹo.
- Bước 3: Dùng hoocmon sinh trưởng kích thích
mô sẹo phân hóa thành các cơ quan hoặc tạo
thành cơ thể hoàn chỉnh.


III. Cơ sở di truyền
-  Cơ sở khoa học của phương pháp nhân giống

bằng công nghệ tế bào là tính toàn năng của của
tế bào sinh vật.
- Mỗi tế bào trong cơ thể sinh vật đều được phát
sinh từ hợp tử thông qua quá trình phân bào
nguyên nhiễm. Điều đó có nghĩ là bất kì tế bào
nào của thực vật như rễ, thân, lá…ở thực vật
đều chứa thông tin di truyền cần thiết của một
cơ thể hoàn chỉnh và các tế bào đều có khả năng
sinh sản vô tính để tạo thành cây trưởng thành.


1. Nuôi cấy hạt phấn,
hoặc noãn chưa thụ tinh.

Tạo giống
bằng công
nghệ tế
bào

Công
nghệ tế
bào
thực vật
Công
nghệ tế
bào
động vật

2. Nuôi cấy tế bào thực
vật invitro tạo mô sẹo.

3. Lai tế bào sinh
dưỡng( hay xôma) và
dung hợp tế bào trần.
1. Nhân bản vô tính
động vật.
2. Cấy truyền phôi.


IV. Công nghệ tế bào thực vật
1. Nuôi cấy hạt phấn hoặc noãn chưa thụ tinh
* Nguyên liệu: Hạt phấn (1n)
* Cách tiến hành:
- Nuôi các hạt phấn trên môi trường nhân tạo(môi
trường có agar) hình thành dòng tế bào đơn bội.
- Chọn lọc các dòng đơn bội có biểu hiện tính trạng
mong muốn khác nhau đều được biểu hiện ra kiểu
hình.
- Lưỡng bội hóa các dòng đơn bội thành dòng
lưỡng bội. Các cây lưỡng bội được phát triển từ
dòng này sẽ có kiểu gen đồng hợp tử về tất cả các
gen.


Môi trường agar nuôi cấy hạt phấn



* Thành tựu : Tạo các dòng lúa thuần như: Khao
85, Khao 1105, VH2…

Giống lúa Khao 85


* Ưu điểm:
-Tạo các dòng thuần chủng có tính trạng chọn lọc
tương đối ổn định.
- Chọn lọc được các cây có đặc tính tốt: chịu lạnh,
chịu mặn, chống sâu bệnh…
- Tạo đơn bội thuận lợi cho việc nghiên cứu di
truyền
* Nhược điểm:
- Khó thao tác do hạt phấn có kích thước nhỏ.
- Các giai đoạn phát triển của hạt phấn không đồng
đều nên hiệu suất nuôi cấy thường tạo cây đơn bội
không cao.


2. Nuôi cấy tế bào thực vật in vitron tạo mô sẹo.
* Khái niệm mô sẹo (Callus): Là phần bị cắt hay tổn
thương của thân, rễ, lá, … được đặt vào môi trường
thích hợp, sau một thời gian sẽ xuất hiện phần mô
lồi ra có màu trắng nhạt hoặc vàng nhạt.
* Đặc tính: phát triển không theo quy luật nhưng có
khả năng biệt hóa thành rễ, chồi và phôi để phát triển
thành cây hoàn chỉnh.
Vậy thế nào là mô sẹo?
Mô sẹo có đặc tính gì
đặc biệt?

.

* Nguyên liệu: Tế bào (2n)
* Cách tiến hành:
- Nuôi cấy các tế bào 2n trong môi trường
nhân tạo hình thành mô sẹo.
- Bổ sung hoocmon kích thích sinh trưởng cho
phát triển thành cây trưởng thành.
* Ứng dụng: Nhân nhanh các giống cây
trồng có năng suất cao, chất lượng tốt, thích
nghi với điều kiện sống và duy trì ưu thế lai,
bảo tồn các nguồn gen quý hiếm.



Nuôi cấy giống hoa lan từ tế bào in vitron nhờ mô sẹo




Nuôi cấy Sâm Cau in vitron tại phòng nuôi cây của Trung
tâm Ươm tạo giống.


* Nguyên liệu: Tế bào (2n)
* Cách tiến hành:
- Nuôi cấy các tế bào 2n trong môi trường nhân tạo
hình thành mô sẹo.
- Bổ sung hoocmon kích thích sinh trưởng cho phát
triển thành cây trưởng thành.

* Ưu điểm:
- Nhân nhanh giống cây trồng quý hiếm và sạch
bệnh.
- Tạo ra cá thể mới có kiểu gen như cá thể ban đầu.
* Nhược điểm:
- Tế bào được nuôi cấy nhiều lần không ổn định về
mặt di truyền.


3. Lai tế bào sinh dưỡng (xôma) hay dung
hợp tế bào trần
* Nguyên liệu: Tế bào sinh dưỡng (xôma) (2n)
* Tế bào xôma: Là loại tế bào sinh dưỡng đã biệt
hóa đảm nhiệm một chức năng nhất định của cơ thể.
* Dung hợp tế bào trần:
-Tế bào trần là tế bào thực vật bị loại bỏ thành
xenlulozo bởi xử lí enzim.
- Dung hợp tế bào trần là sự hợp nhất của các tế bào
xô ma không có thành tế bào của các cá thể hoặc các
loài khác nhau và tái sinh cây lai từ tế bào đã dung
hợp.




* Ứng dụng: Tạo ra các giống cây trồng mới, có
các kiểu gen khác nhau của cùng một giống ban đầu.

Lai cây
khoai tây

với cây cà
chua tạo
cây
khoai-cà
(pomato)


Quy trình lai khoai tây với cà chua



* Ưu điểm:
- Tạo các giống cây trồng mới có kiểu gen khác nhau
từ cùng một kiểu gen ban đầu.
- Lai các loài khác nhau tạo giống mà cách lai bình
thường không thể tạo ra được.
* Nhược điểm:
- Tạo ra giống cây khó có ứng dụng trong thực tế.