Bài giảng Vật lý 7 bài 13: Môi trường truyền âm

PHÒNG GIÁO DỤC ĐÀO TẠO CHÂU THÀNH
TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ THÁI BÌNH

BÀI 13: MÔI TRƯỜNG TRUYỀN ÂM

V Ậ T L Í 7
TaiLieu.VN


 Để phát hiện tiếng vó ngựa, hoặc kiểm tra xe lửa đến gần
chưa thì người ta lại áp tai xuống đất hoặc áp tai vào
đường ray để nghe, tại sao người ta lại làm như thế?

TaiLieu.VN


Bài 13: Môi trường truyền âm
I. Môi trường truyền âm:
* Thí nghiệm
1. Sự truyền âm trong chất khí:
Đặt hai trống có mặt bằng da
cách nhau khoảng 15cm.
Treo hai quả cầu bấc (có dây
treo bằng nhau) vừa chạm
sát vào giữa mặt trống. Gõ
mạnh trống 1.

TaiLieu.VN

Hình 13.1

C1: Có hiện tượng gì xảy ra với quả cầu bấc treo gần trống 2?
Hiện tượng đó chứng tỏ điều gì?

Trả lời:
- Quả cầu bấc treo gần trống 2 rung động và lệch ra khỏi vị trí
ban đầu.
- Chứng tỏ âm đã được không khí truyền từ mặt trống thứ nhất
TaiLieu.VN
đến
mặt trống thứ hai.


C2: So sánh biên độ dao động của hai quả cầu bấc. Từ đó rút
ra kết luận về độ to của âm trong khi lan truyền.

Trả lời:
- Quả cầu bấc thứ 2 có biên độ dao động nhỏ hơn so với quả cầu
bấc thứ 1
Kết
luận:
luận Độ to của âm càng giảm khi càng ở xa nguồn âm
TaiLieu.VN


2. Sự truyền âm trong chất rắn:
Ba học sinh làm thí
nghiệm như sau:
Bạn A gõ nhẹ đầu bút chì
xuống mặt một đầu bàn,

sao cho bạn B đứng ở
cuối bàn không nghe
thấy tiếng gõ, còn bạn C
áp tai xuống mặt bàn thì
nghe tiếng gõ
Hình 13.2

C3: Âm truyền đến tai bạn C qua môi trường nào khi nghe
thấy tiếng gõ?

Trả lời:

- Âm
TaiLieu.VN

truyền đến tai bạn C qua môi trường rắn.


Trong thí nghiệm âm truyền tốt trong môi trường nào?

Trả lời:
- Âm truyền trong môi trường chất rắn tốt hơn môi
trường chất khí;

TaiLieu.VN


3. Sự truyền âm trong chất lỏng:

Tai

Thuỷ
tinh

Nước
C4: Âm truyền đến tai ta qua những môi trường nào?

Trả lời:
- Âm truyền đến tai ta qua môi trường

TaiLieu.VN

lỏng , rắn , khí


4. Âm có thể truyền được trong chân không hay không?

~
100%
20%
40%
60%
80%
0%

TaiLieu.VN

Người ta làm thí nghiệm như
sau: Đặt một chuông điện
trong một bình thuỷ tinh kín.
Cho chuông kêu rồi rút dần

không khí trong bình ra thì
thấy rằng:
- Không khí trong bình càng
ít, tiếng chuông càng nhỏ.
- Khi trong bình gần hết
không khí (chân không), hầu
như không nghe thấy tiếng
kêu nữa.
- Sau đó, nếu cho không khí
vào bình thuỷ tinh, ta lại nghe
thấy tiếng chuông.


4. Âm có thể truyền được trong chân không hay không?
C5: Kết quả thí nghiệm trên chứng tỏ điều gì?

Trả lời:
- Âm không truyền được qua môi trường chân không

* Kết luận:
rắn, lỏng
- Âm có thể truyền qua những môi trường như ……………
và khí
chân không
……………
nhưng không thể truyền qua ………………
xa (gần) nguồn âm thì âm nghe …………
nhỏ (to)
- Ở vị trí càng …………

TaiLieu.VN


5. Vận tốc truyền âm
Trong môi trường khác nhau, âm truyền đi với vận tốc
khác nhau và phụ thuộc vào nhiều yếu tố. bảng dưới đây
cho biết vận tốc truyền âm trong một số chất ở 20oC:
Không khí

Nước

Thép

340m/s

1.500 m/s

6.100 m/s

C6: Hãy so sánh vận tốc truyền âm trong không khí, nước
và thép.

Trả lời:
- Vận tốc truyền âm trong không khí nhỏ hơn trong nước,
vận tốc truyền âm trong nước nhỏ hơn trong thép.
TaiLieu.VN


* Những môi trường nào âm thanh có thể truyền qua?
* Âm thanh không thể truyền qua đâu?

* So sánh sự truyền âm thanh qua các môi trường?

GHI NHỚ
- Chất rắn, lỏng và khí là những môi
trường có thể truyền được âm.
- Âm thanh không thể truyền qua chân
-không.
Vận tốc truyền âm: trong chất rắn >
trong chất lỏng và trong chất lỏng >
trong chất khí
TaiLieu.VN


II. Vận dụng:
C7: Âm xung quanh truyền đến tai ta nhờ môi trường nào?
- Âm xung quanh truyền đến tai ta nhờ môi trường không khí.
C8: Hãy nêu thí dụ chứng tỏ âm truyền qua môi trường chất
lỏng.
- Khi chúng ta lặn dưới nước, chúng ta có thể nghe thấy tiếng
sùng sục của bong bóng nước
C9: Hãy trả lời câu hỏi ở phần mở bài.
- Vì âm truyền có vận tốc lớn trong chất rắn, nên khi áp tai
xuống đất ta sẽ nghe và phát hiện có tiếng vó ngựa dể dàng hơn
trong không khí.
TaiLieu.VN


C10: Khi ở ngoài khoảng không (chân không), các nhà du
hành vũ trụ có thể nói chuyện với nhau một cách bình
thường như khi họ ở trên mặt đất được hay không? Tại

sao?
- Khi ở ngoài khoảng không (chân không), các nhà du hành
vũ trụ không thể nói chuyện với nhau một cách bình thường
như khi họ ở trên mặt đất được. Vì ở ngoài khoảng không thì
không có môi trường truyền âm.

TaiLieu.VN


Hướng dẫn tự học
• Học kỹ phần ghi nhớ
• Làm BT 13.1 đến 13.5
• Chuẩn bị bài mới : PHẢN XẠ ÂM –TIẾNG
VANG
– Tại sao khi đi vào các hang núi, phòng lớn ta lại
nghe được âm thanh vọng lại?
– Người ta đo độ sâu của đáy biển bằng cách nào?

TaiLieu.VN