Bài giảng Vật lý 7 bài 11: Độ cao của âm

BÀI 11

ĐỘ CAO CỦA ÂM

TaiLieu.VN


Kiểm tra
bài cũ
Cho biết
đúngnhau?
hay sai?
Các nguồn
âmcác
cóphát
đặc biểu
điểmsau
gì là
giống

Kể thanh
tên một
a) Âm
đượcsố
tạonguồn
ra nhờ âm?
điện
b) Âm thanh được tạo ra nhờ dao động.

ĐÚNG

X
X
X

c) Vật phát ra âm khi ta kéo căng vật đó.
d) Vật phát ra âm khi ta làm vật đó dao động.

X

e) Nguồn âm là vật phát ra âm thanh.

X

f) Khi xem tivi, âm thanh phát ra từ tivi là
từ người ở trong tivi.

SAI

X


Âm thanh phát ra lại cao(bổng),
TaiLieu.VN

thấp(trầm) khác nhau.


Tiết 12: ĐỘ CAO CỦA ÂM
Hình 11.1 (sgk/31)
Thí nghiệm 1:

-Cách thực hiện thí nghiệm:
(5 HS thực hiện đồng thời)
HS1: Kéo đồng thời con lắc a, con
lắc b lệch khỏi vị trí cân bằng, sao
cho hai sợi dây song song với nhau
rồi cùng thả cho nó dao động.
HS2:Đếm số dao động của con lắc a
HS3: Đếm số dao động của con lắc b
HS4: Theo dõi thời gian trong 10 giây và ra hiệu thôi đếm
HS5:Quan sát dao động của hai con lắc, rồi so sánh


Một dao động.

2

1

Một dao động.

2

1


TaiLieu.VN


TaiLieu.VN

Tiết 12: ĐỘ CAO CỦA ÂM
Thí nghiệm 1:

HS1: Kéo đồng thời con lắc a, conlắc b lệch
khỏi vị trí cân bằng, saocho hai sợi dây
songsong với nhau rồi cùng thả cho nó dao
động.
HS2:Đếm số dao động của con lắc a
HS3: Đếm số dao động của con lắc b
HS4: Theo dõi thời gian trong 10 giây và
ra hiệu thôi đếm
HS5:Quan sát dao động của hai con lắc, rồi
so sánh

Co Con lắc nào dao động
n nhanh?
lắc Con lắc nào dao động
chậm?
a
b

Số dao động Số dao
động
trong 10
giây
trong 1
giây

Tiết 12: ĐỘ CAO CỦA ÂM

Thí nghiệm 1
C2: Từ bảng trên hãy cho biết con lắc nào có
số dao
động lớn hơn?
2.tần
Nhận
xét:
Dao động càng nhanh
......... (chậm)
......... tần số dao
lớn (nhỏ)
động càng .....
..... .


Tiết 12: ĐỘ CAO CỦA ÂM
Thí nghiệm 2:
Cố định một đầu hai thước thép có chiều dài
khác nhau trên mặt hộp gỗ ( theo hình).
Lần lượt bật nhẹ đầu tự do của hai thước cho
chúng dao động.
Quan sát dao động
và lắng nghe
âm phát ra rồi
trả lời C3

Tiết 12: ĐỘ CAO CỦA ÂM
Thí nghiệm 2:

C3: Chọn từ thích hợp điền vào chỗ trống:
* cao

* thấp

*nhanh

* chậm

 Phần tự do của thước dài dao động chậm
......... ,
..........
âm phát ra thấp
 Phần tự do của thước ngắn dao động nhanh
......... ,
cao .
phát ra âm ........


Tiết 12: ĐỘ CAO CỦA ÂM
Thí nghiệm 3:
Một đĩa nhựa được đục lỗ cách đều nhau và được
gắn vào trục một động cơ quay bằng pin ( hình 11.3).
- Chạm góc
miếng bìa vào một
hàng lỗ nhất định
khi đĩa quay trong

hai trường hợp:
a) Đĩa quay nhanh.
b) Đĩa quay chậm.
K
Nghe và hoàn thành câu C4


Tiết 12: ĐỘ CAO CỦA ÂM

C4: Khi đĩa quay chậm, góc miếng bìa dao
động
Chậm
thấ
……. âm phát rap…….
nhan
Khi
đĩa quay nhanh,cao
góc miếng bìa dao
h
động
………… âm phát ra …….

Kết luận:

 Dao động càng nhanh
........ (chậm)
........ tần số dao động

............
(nhỏ) âm phát ra càng .............

cao (thấp) .
càng lớn


Tiết 12: ĐỘ CAO CỦA ÂM

III.Vận dụng
C5: Một vật dao động
phát ra âm có tần số 50Hz
và một vật khác dao động
phát ra âm có tần số 70Hz.
Vật nào dao động nhanh
hơn? Vật nào phát ra âm
thấp hơn?

Vật có tần số dao
động 70Hz dao động
nhanh hơn.
Vật có tần số dao
động 50Hz phát ra
âm thấp hơn.


Tiết 12: ĐỘ CAO CỦA ÂM

Vận dụng
C6:
KhiHãy
dây tìm
đànhiểu

căng
nhiều
xem thì
khi âm
vặnphát
chora
cao,
số daocăng
động
dâytần đàn
lớn.
nhiều, âm thanh sẽ
phát ra cao, thấp
 Khi dây đàn căng ít
như thế nào? Và
thì âm phát ra trầm,
tần số lớn nhỏ ra
tần số nhỏ.
sao?


Tiết 12: ĐỘ CAO CỦA ÂM
C7: Hãy lần lượt chạm góc miếng bìa vào một

hàng lỗ ở gần vành đĩa và một hàng lỗ ở gần tâm
đĩa. Trong trường hợp nào âm phát ra cao hơn

Khi chạm miếng
bìa ở gần vành
đĩa âm phát ra

cao hơn
TaiLieu.VN

K


CỦNG CỐ
Câu
2:
Có
một
viên
đạn
bay
trong
không
khí.
Câu
3:
Trong
ngôn
ngữ
đời
sống,
giọng
nói
của
Câu 1: Tần số là:

người

được
môđúng
tả bằng
nhiều
tínhsau?
từ. Với mỗi
Chọn
câu
trong
các
câu
A Các công việc thực hiện trong 1 giây.
trường hợp sau đây hãy nhận định về độ cao của
A Viên
bay
càng
nhanh
âm phát
ra càng
thấp.
âm tương
ứng:
Bđạn
Quãng
đường
dịchthì
chuyển
trong
1 giây.
B Viên

càng
nhanh
thì
âm
phát
ra
càng
cao.
Thấp
A. ỒCđạn
ề:Sốbay
dao động trong 1 giây.

C Khối lượng viên đạn càng lớn thì âm phát ra càng cao
Thấpthực hiện 1 dao động.
B. Ấm:
D Thời gian
D Vận tốc viên đạn
Caokhông ảnh hưởng đến độ cao thấp

C.Lanh lảnh:
của âm.
D.The thé: Rất cao


CÓ THỂ EM CHƯA BIẾT ?
 Thông thường, tai người có thể nghe được
âm có tần số trong khoảng từ 20Hz đến
20000Hz.
 Những âm có tần số dưới 20Hz gọi là hạ âm.

 Những âm có tần số lớn hơn 20000Hz gọi là
siêu âm.
 Chó và 1 số động vật khác có thể nghe được
những âm cao hơn hoặc thấp hơn 20000 Hz.
TaiLieu.VN


CÓ THỂ EM CHƯA BIẾT?
- Trước cơn bão thường có hạ âm, hạ âm làm
con người khó chịu, cảm giác buồn nôn, chóng
mặt, một số sinh vật nhạy cảm với hạ âm nên có
biểu hiện khác thường. Vì vậy người xưa dựa vào
dấu hiệu này để nhận biết các cơn bão.
- Dơi phát siêu âm để săn tìm muỗi. Vì vậy, có
thể chế tạo máy phát siêu âm bắt chước tần số siêu
âm của dơi để đuổi muỗi.


I. BÀI TẬP VỀ NHÀ:

 Học thuộc phần ghi nhớ.
 Làm bài tập 11.1 đến 11.5 /SBT.
II. CHUẨN BỊ BÀI MỚI:

 Nghiên cứu bài: Độ to của âm, tìm hiểu:
•Khái niệm biên độ dao động.
•Mối liên hệ giữa biên độ dao động và độ to của âm.
•Kẽ sẵn bảng 1 SGK trang 34 vào vở.