Bài giảng Vật lý 7 bài 10: Nguồn âm

BÀI GIẢNG VẬT LÝ 7
BÀI 10: NGUỒN ÂM

TaiLieu.VN


Chương 2. Âm học
• Các nguồn âm có chung đặc điểm gì?
• Âm trầm, âm bổng khác nhau ở chỗ nào?
• Âm to, âm nhỏ khác nhau ở chỗ nào?
• Âm truyền qua những môi trường nào?
• Chống ô nhiễm tiếng ồn như thế nào?

TaiLieu.VN


Hàng ngày chúng ta vẫn thường nghe tiếng cười
nói vui vẻ, tiếng đàn nhạc du dương, tiếng chim hót
líu lo, tiếng ồn ào ngoài đường phố ... chúng ta sống
trong một thế giới âm thanh.
Vậy em có biết âm thanh (gọi tắt là âm) được tạo
ra như thế nào không?

TaiLieu.VN


I. Nhận biết nguồn âm
C1. Em hãy nêu những âm mà em nghe được và tìm
xem chúng được phát ra từ đâu?
-Vật phát ra âm gọi là nguồn âm
C2. Em hãy kể tên một số nguồn âm.

TaiLieu.VN


Loa đang phát
âm thanh

Trống đang gõ
Đài đang
bật
Người
đang thổi
sáo
TaiLieu.VN


II. Các nguồn âm có chung đặc điểm gì ?

1) Thí nghiệm
C3. Hãy quan sát dây cao su và lắng nghe,
rồi mô tả điều mà em nhìn và nghe được

TaiLieu.VN


* Tiến hành:
B1: Kéo căng dây cao su, lúc này dây đang đứng yên
ở vị trí cân bằng.

B2: Dùng ngón tay bật dây cao su và lắng nghe. Mô tả

điều em nhìn thấy và nghe được.

TaiLieu.VN


* Nhận xét:

Khi dây cao su phát ra âm, dây cao su dao động.

TaiLieu.VN


b. Thí nghiệm 2: Sau khi gừ vào thành cốc thuỷ
tinh mỏng ta nghe được õm?
C4. Vật nào phỏt ra õm? Vật đú cú rung động khụng?
Nhận biết điều đú bằng cỏch nào?

c.Thí nghiệm 3: Dùng búa cao su gõ nhẹ vào
một nhánh âm thoa và lắng nghe âm do âm thoa
phát ra
C5.Âm thoa cú dao động khụng ? Hóy tỡm cỏch
kiểm tra xem khi phỏt ra õm thỡ õm thoa cú dao
động khụng?
Sự rung động qua lại vị trí cân bằng của các
vật gọi là dao động
TaiLieu.VN


II. Các nguồn âm có chung đặc điểm gì ?
b. Thí nghiệm 2 (hình 10.2-SGK)

* Dụng cụ:
* Tiến hành:

TaiLieu.VN


II. Các nguồn âm có chung đặc điểm gì ?
b. Thí nghiệm 2 (hình 10.2-SGK)
* Dụng cụ:
* Tiến hành:

* Nhận xét:
TaiLieu.VNThành chén khi phát ra âm thành chén dao động.


II. Các nguồn âm có chung đặc điểm gì ?
c. Thí nghiệm 3 (hình 10.3-SGK)
* Dụng cụ:
* Tiến hành:

TaiLieu.VN


II. Các nguồn âm có chung đặc điểm gì ?
c. Thí nghiệm 3 (hình 10.3-SGK)
* Dụng cụ:
* Tiến hành:

TaiLieu.VN

ThÝ nghiÖm 2
Dông cô
VËt ph¸t ra
©m

Thìa, cốc

Búa cao su,
âm thoa

Thành cốc

Âm thoa

Ph¬ng ¸n
Cho nước vào trong
kiÓm tra: vËt cốc
ph¸t ra ©m
dao ®éng
KÕt luËn

TaiLieu.VN

ThÝ nghiÖm 3

Sau khi gõ vào âm
thoa -> cho 1
nhánh âm thoa tiếp
xúc với nước

Khi phát ra âm, âm
Khi phát ra âm,
thành cốc dao động thoa dao động


II. Các nguồn âm có chung đặc điểm gì ?

1) Thí nghiệm
2) Kết luận:

dao động
Khi phát ra âm, các vật đều ..........................

TaiLieu.VN


III. Vận dụng
C6. Em có thể làm một số vật như tờ giấy, lá chuối ...
phát âm được không? Nêu cách làm.
C7. Hãy tìm hiểu xem bộ phận nào dao động phát ra
âm trong hai nhạc cụ mà em biết.
Nhã
m

TaiLieu.VN

TT

Nh¹c cô

1

Đàn ghita

2

Sáo

Nguån ©m
Dây đàn
Cột không khí
trong ống sáo


III. Vận dụng
C8. Nếu em thổi vào miệng một lọ nhỏ, cột không
khí trong lọ sẽ dao động và phát ra âm. Hãy tìm
cách kiểm tra xem có đúng khi đó cột khí dao
động không?

TaiLieu.VN


III. Vận dụng
Bài 1. Trên hình vẽ là một bộ trống thường được dùng
trong các buổi biểu diễn ca nhạc. Hãy cho biết khi
nào bộ trống này là nguồn âm?
A. Khi nó được đặt trên sân khấu.
B. Khi nó được người nhạc công

sử dụng (gõ lên trống).
C. Bộ trống được coi là nguồn âm
trong mọi trường hợp.
D. Khi nó được tháo rời từng bộ
phận.
TaiLieu.VN


III. Vận dụng
Bài 2. Khi gõ vào mặt trống thì ta nghe thấy âm
thanh phát ra, vậy:
a) Vật nào là nguồn âm.
b)Hãy tìm cách kiểm tra khi vật đó phát ra âm
vật đó dao động.
Trả lời:
a)MỈt trèng ph¸t ra ©m-> Mặt trống là nguồn âm
b)Phương án kiểm tra: Treo quả bóng tiếp xúc
với mặt trống rồi gõ vào mặt trống.
TaiLieu.VN


III. Vận dụng
Bài 3. Khi nghe đài, âm thanh phát ra từ đâu
A.Từ phát thanh viên đọc ở đài phát thanh.
B.Từ núm chỉnh âm thanh.
C.Từ vỏ của chiếc đài.
D.Từ chiếc loa có màng đang dao động.

TaiLieu.VN

III. Vận dụng
Bài 4. Điền cụm từ thích hợp vào chỗ trống
nguồn
Âm thanh được tạo ra từ các ................................
phát
âm,chỳng có chung đặc điểm là khi ........................
dao động
ra âm, các nguồn âm đều ...................................

TaiLieu.VN


Bài 5: Khoanh tròn vào câu mà em cho
là đúng:
Âm thanh được tạo ra nhờ:
A/. Nhiệt
B/. Điện
C/. Ánh sáng
D/. Dao động

TaiLieu.VN


CÓ THỂ EM CHƯA BIẾT
*Khi ta thổi sáo, cột không khí trong ống
sáo dao động phát ra âm. Âm phát ra cao
thấp tùy theo khoảng cách từ miệng sáo
đến lỗ mở mà ngón tay vừa nhấc lên

*Có thể thay các ống nghiệm ở
hình 10.4 bằng các bát hoặc chai
cùng loại và điều chỉnh mực nước
trong ống nghiệm, bát hoặc chai để
khi gõ vào chúng, âm phát ra gần
đúng các nốt nhạc “đồ, rê, mi, pha,
son, la, si”.
TaiLieu.VN


CÓ THỂ EM CHƯA BIẾT
Đặt ngón tay vào sát ngoài
cổ
họng
và
kêu
“aaa…”.Em cảm thấy như
thế nào ở đầu ngón tay ?
Đó là vì khi chúng ta nói,
không khí từ phổi đi lên
khí quản, qua thanh quản
đủ mạnh và nhanh làm
cho các dây âm thanh dao
động (hình 10.6). Dao
động này tạo ra âm.
TaiLieu.VN


Nguồn âm

Vật phát ra âm

Vật dao đông

TaiLieu.VN

Đàn,
Dây
đàn

kèn,

trống…

Không

Mặt

khí

trống