Bài giảng Vật lý 7 bài 10: Nguồn âm

BÀI 10 NGUỒN ÂM

TaiLieu.VN


I. Nhận biết nguồn âm
C1. Tất cả chúng ta hãy cùng nhau giữ im lặng
và lắng tai nghe. Em hãy nêu những âm mà em
nghe được và tìm xem chúng được phát ra từ đâu.

Vật phát ra âm gọi là nguồn âm.

C2. Các em hãy kể tên một số nguồn âm.
Trống, đàn, sáo, máy hát, …
TaiLieu.VN


II. Các nguồn âm có chung đặc điểm gì ?
1.Thí nghiệm 1.
Một bạn dùng tay kéo căng sợi dây cao su nhỏ. Dây
đứng yên ở vị trí cân bằng. Một bạn khác dùng ngón
tay bật sợi dây cao su đó.
C3. Hãy quan sát sợi dây
cao su và lắng nghe, rồi mô
tả điều mà em nhìn và nghe
được.
Dây cao su rung động
và âm phát ra.
TaiLieu.VN

II. Các nguồn âm có chung đặc điểm gì ?
1.Thí nghiệm 2.
Sau khi gõ vào mặt trống ta nghe được âm thanh.
C4. Vật nào phát ra âm ?
 Trống
Vật đó có rung động không?
 Có rung động
Nhận biết điều đó bằng cách nào ?

 Để các vật nhẹ như mẫu giấy lên mặt trống. Khi gõ
vào mặt trống thì vật bị nảy lên nảy xuống.
TaiLieu.VN


II.Các nguồn âm có chung đặc điểm gì ?
Sự rung động (chuyển động) qua lại vị trí cân bằng
cuả dây cao su, mặt trống,… gọi là dao động.

Giấy vụn

TaiLieu.VN


II. Các nguồn âm có chung đặc điểm gì ?

•Thí nghiệm 3.
Dùng búa cao su gõ nhẹ vào một nhánh âm thoa
và lắng nghe âm do âm thoa phát ra.
C5. Âm thoa có dao động
không?

Hãy tìm cách kiểm tra
xem khi phát ra âm thì
âm thoa có dao động
không.
TaiLieu.VN


II. Các nguồn âm có chung đặc điểm gì ?
C5. Âm thoa có dao động không ?

 Có.
Hãy tìm cách kiểm tra xem khi phát ra âm thì âm thoa có
dao động không.
 Có thể kiểm tra bằng cách:
 Đặt quả bóng nhựa (nhỏ, nhẹ) sát một nhánh của âm
thoa, quả bóng bị nảy ra.
 Sờ nhẹ tay vào 1 nhánh của âm thoa thấy nhánh của âm
thoa dao động.
 Dùng một tờ giấy đặt nổi trên mặt một chậu nước. Khi
âm thoa phát âm ta chạm một nhánh cuả âm thoa vào gần
mép tờ giấy thì thấy nước bắn tóe lên mép tờ giấy.
TaiLieu.VN


TaiLieu.VN


II. Các nguồn âm có chung đặc điểm gì ?

Kết luận

luận
Khi phát ra âm, các vật đều ………………………
dao động

TaiLieu.VN


III. VẬN DỤNG
C6. Em hãy làm cho một số vật như tờ giấy, mảnh
nilông… phát ra âm.

C7. Hãy tìm hiểu xem bộ phận nào dao động phát ra
âm trong hai nhạc cụ mà em biết.

TaiLieu.VN


Đàn Ghita

Mặt chiêng

Đàn Viôlông

Dây đàn

Mặt trống

Đàn tranh
Trống

TaiLieu.VN

Chiêng


III. VẬN DỤNG
C8. Nếu em thổi vào miệng một lọ nhỏ, cột không khí
trong lọ sẽ dao động và phát ra âm. Hãy tìm cách kiểm
tra xem có đúng khi đó cột khí dao động không.

 Dán vài tua giấy
mỏng ở miệng lọ, khi ta thổi
sẽ thấy tua giấy rung rung.

TaiLieu.VN


III. VẬN DỤNG
C9. Hãy làm một nhạc cụ (đàn ống nghiệm) theo chỉ
dẫn dưới đây:
- Đổ nước vào bảy ống
nghiệm khác nhau đến các
mực nước khác nhau.
Dùng thìa gõ nhẹ lần lượt
vào từng ống nghiệm sẽ nghe
được các âm trầm, âm bổng
khác nhau.

TaiLieu.VN

III. VẬN DỤNG
a). Bộ phận nào dao động phát ra âm ?
 Ống nghiệm và nước trong ống nghiệm.
b). Ống nào phát ra âm trầm
nhất, ống nào phát ra âm
bổng
nhất
?
 Ống có nhiều nước nhất
phát ra âm trầm nhất, ống có
ít nước nhất phát ra âm bổng
nhất
TaiLieu.VN


III. VẬN DỤNG
Lần lượt thổi mạnh vào miệng các ống nghiệm cũng sẽ
nghe được các âm trầm, âm bổng khác nhau.

c). Cái gì dao động phát ra âm
 Cột không khí trong ống.
d). Ống nào phát ra âm trầm nhất?
 Ống có ít nước nhất.
Ống nào phát ra âm bổng nhất?
 Ống có nhiều nước nhất.
TaiLieu.VN


Ghi nhớ

1. Vật phát ra âm gọi là gì ?
Là nguồn âm
2. Các vật phát ra âm có chung đặc điểm
gì ?
Các vật phát ra âm thanh đều
dao động
TaiLieu.VN


Có thể em chưa biết
Khi ta thổi sáo, cột không khí trong ống sáo
dao động phát ra âm. Âm phát ra cao thấp tùy
theo khoảng cách từ miệng sáo đến lỗ mở mà
ngón tay vừa nhấc lên.
Có thể thay các ống
nghiệm ở hình 10.4 bằng các bát
hoặc chai cùng loại và điều
chỉnh mực nước trong ống
nghiệm, bát hoặc chai để khi gõ
vào chúng, âm phát ra gần đúng
các nốt nhạc “đồ, rê, mi, pha,
son, la, si”.
TaiLieu.VN


Có thể em chưa biết
Đặt ngón tay vào sát ngoài
cổ họng và kêu “aaa…”.Em
cảm thấy như thế nào ở
đầu ngón tay ?

Đó là vì khi chúng ta nói,
không khí từ phổi đi lên
khí quản, qua thanh quản
đủ mạnh và nhanh làm
cho các dây âm thanh dao
động (hình 10.6). Dao
động này tạo ra âm.
TaiLieu.VN


Dặn
dò
Dặn dò
Học bài.
Hoàn chỉnh câu C3 đến C9 vào tập.
Làm bài tập 10.1 đến 10.5 – SBT.
Làm bài tập trong STH VL7.
Đọc bài 11 - Độ cao của âm.

TaiLieu.VN


Chân thành cảm ơn quý Thầy cô
Chúc quý Thầy cô nhiều sức khỏe

TaiLieu.VN