Bài 41: ÁP SUẤT THUỶ TĨNH NGUYÊN LÝ PA-X CAN
I. Mục tiêu dạy học
1. Kiến thức
- Nêu được đặc điểm áp suất trong lòng chất lỏng, áp suất hướng theo mọi phương
và phụ thuộc vào độ sâu
- Nêu được khái niệm áp suất thuỷ tĩnh
- Phát biểu được nguyên lý pa-xcan
2. Kỹ năng
- Thiết lập được biểu thức tính áp suất thuỷ tĩnh
- Giải thích hiện tượng thực tiễn và giải bài tập
II. Chuẩn bị
1. Giáo viên
- Chuẩn bị các video minh hoạ cho thí nghiệm
2. Học sinh
- Ôn lại kiến thức lực đẩy Ac-Si-Met, áp suất lên một vật rắn chứa trong chất lỏng
III. Nội dung ghi bảng
1. Áp suất chất lỏng
- Chất lỏng tạo áp lực lên mọi vật đặt trong nó và vuông góc bề mặt của vật.
- Biểu thức :
Với : F là áp lực chất lỏng nén lên diện tích S
- Tại mỗi điểm của chất lỏng áp suất theo mọi phương là như nhau
- Áp suất ở độ sâu khác nhau thì khác nhau
- Đơn vị của áp suất:
2. Sự thay đổi áp suất theo độ sâu. Áp suất thuỷ tĩnh
- Áp suất thuỷ tĩnh của chất lỏng ở độ sâu h
Trong đó:
3. Nguyên lý pa-xcan
- Phát biểu: sgk
- Biểu thức:
4. Máy nén thuỷ lực
- Biểu thức:
IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động 1: Nhắc lại kiến thức
Yêu cầu học sinh trả lời câu hỏi:
Áp lực là gì? Biểu thức tính áp suất?
Hoạt động 2: Đặt vấn đề
- Cho học sinh quan sát video
Hoạt động của học sinh
Học sinh trả lời
- Tại sao nắp hình trụ không bung ra?
- Theo em lực mà chất lỏng nén lên vật có
- Do có áp lực tác dụng lên
- Vuông góc với bề mặt
phương như thế nào?
- Giáo viên nhật xét
- Với F là lực ép của chất lỏng lên diện tích S.
- HS thiết lập biểu thức
Thì áp suất trung bình của chất lỏng được tính
như thế nào?
- Cho học sinh quan sát video thứ 2
- Qua thí nghiệm trên em có nhận xét thế nào?
- Càng xuống sâu thì áp suất càng tăng
- Qua công thức tính áp suất các em có thể cho
thầy biết đơn vị của áp suất là gì?
- HS trả lời
Hoạt động 3: Nghiên cứu sự phụ thuộc của áp suất vào độ sâu
- Áp suất của chất lỏng trên các bề mặt
- Ta xét một chất lỏng ở trạng thái cân bằng
tĩnh trong một bình chứa. Theo em áp suất chất nằm ngang là như nhau.
lỏng tại tất cả các điểm trên bề mặt nằm ngang
- Học sinh phân tích lực
sẽ như thế nào?
- Yêu cầu học sinh phân tích lực tác dụng và
khối chất lỏng có trọng lượng riêng ρnằm cân
bằng trong chất lỏng, tiết diện S độcao h= (Y2- - Học sinh chứng minh
Y1)
-Hướng dẫn học sinh chứng minh công thức
41.2
- Từ công thức trên hãy cho biết áp suất phụ
thuộcvào đại lượng nào?
Hoạt động 4: Tìm hiểu nguyên lý Pa-xcan
-Cho học sinh quan sát video
-Nêu hiện tượng vừa xảy ra?
- Theo em áp suất chất lỏng có truyền đi khắp
-Học sinh trả lời
mọi điểm trên thành bình không ? Giải thích?
- Giáo viên nhận xét yêu cầu học sinh phát biểu - HS: ρg k đổi nên p cũng tăng thêm 1
nguyên lý.
lượng p)
- Hình vẽ : 41.5 Nếu áp suất tăng 1 lượng p
đưa ra nguyên lý pascal
bằng cách đặt thêmgia trọng thì P thay đổi thế
nào?
Hoạt động 5: Tìm hiểu máy nén thuỷ lực
- Có thể dùng 1 lực nhỏ để nâng một cái ô tô
lên được không?
-Giới thiệu sơ đồ máy nén thuỷ lực
-Giả sử dùng lực F1= lên pít tông có tiết diện S1
Lực này làm tăng áp suất lên một lượng p
Theo nguyên lý pascal ta có p= F2/S2=>
F2=S2/p=S2/S1 xF1
- Hãy so sánh F1 và F2
Vậy dựa vào nguyên lý pascal ta có thể dùng
một lực nhỏ để tạo ra 1 lực lớn
Hoạt động 6: Củng cố, vận dụng, giao nhiệm vụ