Sự chảy thành dòng của chất lỏng và chất khí định luật bec nu li

Giáo án

Trường
: Đại học Tây Nguyên
Lớp
: SP Vật Lý K10
Họ và Tên : Trần Công Tú

Bài 42:Sự chảy thành dòng của chất lỏng và chất khí.

Định luật Béc – nu- li
A.
1.
2.
3.
B.
1.
2.
3.
-

Mục tiêu
Kiến thức:
Hiểu được các khái niệm chất lỏng lí tưởng, đường dòng và ống dòng.
Trình bày được sự phụ thuộc giữa tốc độ và tiết diện trong một ống dòng. Viết
được biểu thức thể hiện mối liên hệ đó.
Phát biểu và viết được công thức của định luật Becnuli cho ống dòng nằm ngang.
Kỹ năng
Vận dụng các kiến thức đã học về định luật Bec-nu-li để giải thích được một số
hiện tượng trong đời sống và áp dụng vào các bài toán đơn giản.
Xây dựng được biểu thức thể hiện mối quan hệ giữa tốc độ và tiết diện trong của

một ống dòng.
Có khả năng quan sát thí nghiệm.
Thái độ
Sôi nổi trong giờ học.
Liên hệ kiến thức vật lý với thực tiễn, tích cực tìm hiểu.
Chuẩn bị
Giáo viên
Giáo án.
Các hình vẽ mô tả trong bài.
Học sinh
Ôn lại kiến thức bài “ Áp suất thủy tĩnh. Nguyên lý Pascal”
Gợi ý ứng dụng công nghệ thông tin
Có thể sử dụng các sile, hình ảnh, phần mềm thí nghiệm ảo để phục vụ cho bài
học.

C. Tiến trình dạy học
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Hoạt động 1: Ổn định tổ chức lớp
Hoạt động 2: Kiểm tra bài cũ
- Đưa ra câu hỏi:
Trần Công Tú

Page 1

Nội dung ghi bảng


Giáo án

CH1: Viết biểu thức của áp - p =
suất chất lỏng? Nêu tên, p: áp suất chất lỏng.
đơn vị của các đại lượng
Đơn vị: Pa-xcan (Pa)
có trong biểu thức?
F: áp lực chất lỏng.
Đơn vị: Niuton (N)
S: diện tích chất lỏng
Đơn vị: m2
CH 2: Viết biểu thức của - p= pa + ρ.g.h
áp suất thủy tĩnh?
p: áp suất thủy tĩnh
pa: áp suất khí quyển ở mặt
thoáng chất lỏng.
CH 3: Phát biểu nội dung
nguyên lý pa-xcan? Lấy ví - Độ tăng áp suất lên một
dụ áp dụng?
chất lỏng chứa trong bình
kín được truyền nguyên
vẹn cho mọi điểm của chất
lỏng và của thành bình.
Vd: máy nén thủy lực.
Hoạt động 3: Đặt vấn đề
Đặt vấn đề:
-Các xe được thiết kế với - Ảnh hưởng tới tốc độ
các hình dạng khác nhau,
điều này ảnh hưởng đến
yếu tố nào khi xe chuyển
động?
- Vậy dựa vào tính chất - Học sinh suy nghĩ

nào để nghiên cứu được
hình dạng nào của chiếc xe
là tối ưu nhất?
- Khi trời nóng, ta ngồi ở - Lắng nghe
những con ngõ hẹp thì mát
hơn?
- Cùng một máy bơm
nước, khi ta gắn vào máy
ống dây có tiết diện nhỏ
hơn thì nước chảy ra mạnh
Trần Công Tú

Page 2

Bài 42: SỰ CHẢY
THÀNH DÒNG CỦA
CHẤT LỎNG VÀ CHẤT
KHÍ. ĐỊNH LUẬT BÉCNU- LI.


Giáo án

hơn, tại sao?
- Hai hiện tượng trên được
giải thích như thế nào? Nó
có liên quan gì với nhau?
Để trả lời câu hỏi trên,
chúng ta đi vào nghiên cứu
bài mới:“Bài 42: Sự chảy
thành dòng của chất lỏng

và chất khí. Định luật
Béc- nu- li ”
Hoạt động 4:Chuyển động của chất lỏng lý tưởng
Chuyển động của chất lỏng
rất phức tạp.Để đơn giản ta
chỉ xét chuyển động của
chất lỏng lý tưởng.Vậy
chất lỏng lý tưởng là gì?
Chúng ta sẽ đi tìm hiểu
phần 1: Chuyển động của
chất lỏng lý tưởng.
-Trong thực tế các em
thường thấy, khói bốc lên
trời chảy thành dòng ở
đoạn đầu, sau đó thành
cuộn xoáy.
-Cho học sinh quan sát -Quan sát
hình ảnh.
-Yêu cầu HS quan sát hình
ảnh, kết hợp đọc SGK , trả
lời câu hỏi:
CH4: Chuyển động của -Chảy ổn định( chảy thành
chất lỏng gồm những loại dòng)
nào?
-Chảy không ổn định
( chảy cuộn xoáy)
CH5: Điều kiện để chất -Vận tốc dòng chảy là nhỏ
lỏng chảy thành dòng?
Trần Công Tú

Page 3

1. Chuyển động của chất
lỏng lý tưởng.
- Gồm 2 loại:
+ chảy thành dòng
+ chảy cuộn xoáy
- Điều kiện chất lỏng chảy
thành dòng: vận tốc dòng
chảy nhỏ
- Chất lỏng lý tưởng:
+ chảy thành dòng
+ không nén được


Giáo án

CH 6: Thế nào là chất lỏng -Chất lỏng thỏa mãn điều
lý tưởng?
kiện chảy thành dòng và
không nén là chất lỏng lý
tưởng.
Bổ sung: Đặc điểm của
chất lỏng lý tưởng
- không nhớt.
-chảy ổn định
- không chịu nén.
- Chất khí cũng có thể
chảy thành dòng, một số
trường hợp ta cũng sử

dụng đặc điểm của chất
lỏng lý tưởng cho chất khí.
Hoạt động 5:Tìm hiểu khái niệm đường dòng, ống dòng
Cho hoc sinh quan sát Quan sát
2. Đường dòng, ống dòng
video minh họa đường
a.Đường dòng
dòng.
b. Ống dòng
Từ điều kiện sự chảy ổn
định của chất lỏng, chúng
ta sẽ theo dõi chuyển động
của một phần tử chất lỏng,
thì thấy phần tử đó vạch
thành một đường thẳng gọi
là đường dòng. Phần 2
chúng ta sẽ nghiên cứu về -Khi chất lỏng chảy ổn
đường dòng, ống dòng.
định, mỗi phần tử của chất
Kết hợp SGK, trả lời:
CH7: Nhắc lại khái niệm lỏng chuyển động theo một
đường nhất định gọi là
đường dòng là gì?
đường dòng.
-Không giao nhau
CH8: Đặc điểm của đường -Không đổi
dòng?
CH 9:Vận tốc tại một điểm
-Ống dòng là một phần của
trên đường dòng có đặc

chất lỏng chuyển động có
điểm gì?
mặt biên tạo bới các đường
Trần Công Tú

Page 4


Giáo án

CH10:Ống dòng là gì? Lấy dòng.
ví dụ?
Ví dụ: Ống dẫn nước, dẫn
dầu

Vậy:
-Khi chất lỏng chảy ổn
định, mỗi phần tử của chất
lỏng chuyển động theo một
đường nhất định gọi là
đường dòng.
-Ống dòng là một phần của
chất lỏng chuyển động có
mặt biên tạo bởi các đường
dòng.Trong dòng chảy của
chất lỏng nơi có vận tốc
càng lớn thì đường dòng
càng sít.
Hoạt động 6 (12’ ):Tìm hiểuhệ thức giữa tốc độ và tiết diện trong một ống dòng.
Lưu lượng chất lỏng

Trong thực tế, tại sao khi -Vì tốc độ nước sẽ lớn 3. Hệ thức giữa tốc độ và
tưới cây hay rửa xe, người hơn, ta sẽ rửa xe sạch hơn. tiết diện trong một ống
ta phải bịt một phần đầu
dòng.Lưu lượng chất lỏng
vòi, chỉ để một lỗ nhỏ?
a.Phát biểu:
Vậy có mối liên hệ định
Trong một ống dòng, tốc
lượng nào giữa vận tốc và
độ của chất lỏng tỉ lệ
tiết diện không? Chúng ta
nghich với diện tích tiết
sẽ đi vào phần 3 hệ thức
diện của ống.
liên hệ giữa tốc độ và tiết
b.Công thức:
diện trong một ống -Vận dụng đặc điểm của =
dòng.Lưu lượng chất lỏng. chất lỏng lý tưởng tìm S1, S2: hai mặt của một
-Cho học sinh thảo luận được mối liên hệ giữa v và
phần ống dòng
nhóm tìm ta mối liên hệ S
v1: tốc độ chất lỏng khi đi
-v1S1∆t
trên.
qua mặt S1
-v2S2∆t
- Học sinh bế tắc.Gợi ý
v2: tốc độ chất lỏng khi đi
Xét một phần ống dòng
qua mặt S2

giữa hai mặt: mặtcó tốc độ
-v1S1∆t = v2S2∆t
v1 và mặt S2 có tốc độ v2
Trần Công Tú

Page 5


Giáo án

S1 v2
CH12: Biểu thức của thể

tich chất lỏng đi vào ống - S2 v1
dòng và ra khỏi ống dòng -Trong một ống dòng, tốc
sau thời gian ∆t là thế nào? độ của chất lỏng tỉ lệ
CH13: Do chất lỏng không nghịch với diện tích tiết
nén được nên thể tích đi diện của ống.
vào bằng thể tích đi ra nên
ta suy ra điều gì? Rút ra tỉ
- Lắng nghe và ghi chép
số giữa v1 và v2 ?
CH 14: Dựa vào biểu thức -Đơn vị của lưu lượng:
trên, hãy phát biểu mối
quan hệ giữa tốc độ và tiết
diện trong trong một ống
dòng?
- Người ta gọi:
v1S1 = v2S2 = A (A là lưu
lượng chất lỏng)

- Từ công thức trên đơn vị
của A là gì?
Như vậy khi chảy ổn định,
lưu lượng của chất lỏng
trong một ống dòng là
không đổi.
Hoạt động 7 (5’ ):Định luật Béc – nu- li cho ống dòng nằm ngang
- Từ kết luận trên,Becnuli -Lắng nghe và ghi chép
4. Định luật Béc – nu- li
đã thiết lập phương trình
cho ống dòng nằm ngang
liên hệ giữa áp suất p và
a.Phát biểu
vận tốc v tại các điểm khác
Trong một ống dòng nằm
nhau trên một ống dòng
ngang, tổng áp suất tĩnh và
như sau:
áp suất động tại một điểm
2
p + .ρ.v = hằng số
bất kì là một hằng số.
b.Công thức
ρ : khối lượng riêng của
p + .ρ.v2 = hằng số
chất lỏng.
p:áp suất thủy tĩnh
p : áp suất tĩnh
ρ: khối lượng riêng chất
.ρ.v2 : áp suất động

lỏng
P + ρv2 :Áp suất toàn phần
v: vận tốc chất lỏng tại
Trần Công Tú

Page 6


Giáo án

CH15: Dựa vào công thức -Trong một ống dòng nằm điểm xét.
trên hãy phát biểu định ngang, tổng áp suất tĩnh và
luật Becnuli?
áp suất động tại một điểm
Vậy:
bất kì là một hằng số.
Trong một ống dòng nằm
ngang, tổng áp suất tĩnh và
áp suất động tại một điểm
bất kì là một hằng số.
Hoạt động 8(7’ ):Củng cố, giao bài về nhà
- Giải thích vấn đề nêu ra ở V. Củng cố.
phần mở đầu bài học
BTVN: 1,2,3,4/ sgk-205
- Yêu cầu học sinh học lý
Lắng nghe.
thuyết của bài và đọc trước
bài sau.
-Yêu cầu học sinh làm bài
tập: bài 1, bài 2, bài 3,bài4,

trong sách giáo khoa trang
205. Chứng minh định luật
Béc-nu-li

Trần Công Tú

Page 7