GIÁO TRÌNH THUỐC TÁC DỤNG TRÊN HỆ ADRENERGIC

THUỐC TÁC DỤNG
TRÊN HỆ ADRENERGIC
2008


Mục tiêu học tập:
Thuốc tác dụng trên hệ adrenergic (3t)
1. Trỡnh bày đợc tác dụng và cơ chế tác
dụng, chỉ định, tác dụng không mong
muốn, chống chỉ định của: adrenalin,
heptaminol, isoprenalin, salbutamol,
propranolol
2. So sánh đợc tác dụng gia:
Các thuốc kích thích hệ adrenergic với
adrenalin


THUỐC TÁC DỤNG TRÊN HỆ ADRENERGIC


THUỐC KÍCH THÍCH HỆ ADRENERGIC



THUỐC ỨC CHẾ HỆ ADRENERGIC


THUỐC KÍCH THÍCH HỆ ADRENERGIC

HỆ

TÁC DỤNG

CHỈ ĐỊNH

CCĐ

α1 Co mạch ngoại vi,
dưới da…

-Cầm máu niêm mạc, Tăng nhãn
-Viêm mũi, viêm
áp
Co cơ tia  giãn đồng mống mắt
-Phối hợp thuốc tê
tử
-Hạ huyết áp

β1 - Kích thích tim, ↑HA

- Shock phản vệ,
Ngừng tim

β2 - Giãn cơ trơn hô hấp, - Hen phế quản
tiêu hóa, tiết niệu…
β2,3 - Tăng chuyển hóa

-Bệnh tim
mạch, ↑ HA
-Ưu năng
tuyến giáp

THUỐC KÍCH THÍCH ADRENERGIC


Thuốc kích thích trực tiếp α và β




Thuốc kích thích trực tiếp α 1






Heptaminol, phenylephrin, xylometazolin, PPA

Thuốc kích thích trực tiếp α 2




Adrenalin, noradrenalin

Metyldopa

Thuốc kích thích trực tiếp β


Không chọn lọc: isoprenalin



Chọn lọc β2: salbutamol, salmeterol

Thuốc kích thích gián tiếp: ephedrin


ADRENALIN
Cơ chế/ td
α1

β>α

Kích thích TKTƯ
Co mạch ngoại vi

Chỉ định?

Co cơ tia mống mắt
β1
Kích thích tim
β2

Giãn cơ trơn (hô hấp,
tiêu hóa, tiết niệu)
Tăng phân huỷ glycogen

β3
Tăng phân hủy lipid

TDKMM
CCĐ ?


THUỐC KÍCH THÍCH α1
HEPTAMINOL

Cơ chế/ td
α1
Co mạch ngoại vi

Chỉ định ?

Co cơ tia mống mắt

TDKMM
CCĐ ?


THUỐC KÍCH THÍCH α2




Tác dụng


α2 TƯ  hủy giao cảm



Ức chế dopa decarboxylase, ngăn thu hồi
catecholamin về nơi dự trữ

Chỉ định




Metyldopa

Tăng huyết áp

TDKMM


TKTƯ: an thần, chóng mặt



Khô miệng, giảm tình dục


ISOPRENALIN
Cơ chế/ td

Kích thích TKTƯ

β1
Kích thích tim
β2

Chỉ định

Giãn cơ trơn (hô hấp,
tiêu hóa, tiết niệu)
Tăng phân huỷ glycogen

TDKMM
Chống chỉ định

β3
Tăng phân hủy lipid


SALBUTAMOL
Cơ chế/ td

Kích thích TKTƯ

β2
Giãn cơ trơn (hô hấp,
tiêu hóa, tiết niệu)

Tăng phân huỷ glycogen

Chỉ định

TDKMM
Chống chỉ định


THUỐC ỨC CHẾ HỆ ADRENERGIC


Thuốc ức chế β- adrenergic



Thuốc ức chế α- adrenergic



Thuốc ức chế gián tiếp


THUỐC ỨC CHẾ β ADRENERGIC


Tác dụng


Tim



Cơ trơn



Ngoại tiết



Chuyển hóa



Khác


Cường giao cảm nội tại



Ổn định màng TBTK




Chỉ định


Tăng huyết áp



Cơn đau thắt ngực



Loạn nhịp tim



Giải độc thuốc cường β- adrenergic




TDKMM


Chậm nhịp tim



Co thắt khí phế quản



Cơn đau và loét dạ dày- tá tràng



Ngừng thuốc đột ngột  đột quị



Chống chỉ định


Suy tim, chậm nhịp xoang, block nhĩ thất độ 2



Hen PQ



Loét dạ dày- tá tràng tiến triển



Nhược cơ



Người mang thai


THUỐC ỨC CHẾ β- ADRENERGIC

TÁC DỤNG

CHỈ ĐỊNH

- Tim
- Cơ trơn
- Ngoại tiết
- Chuyển hóa
- Khác

TDKMM
CCĐ


THUỐC ỨC CHẾ β- ADRENERGIC
β1

Tªn thuèc

æn
®Þnh
mµng

Cêng néi
t¹i

Acebutolol (Sectral)

+

Atenolol

+

Betaxolol

+

Esmolol

+

Metoprolol (Lopressor)

+

+

Carvedilol

−

+

Labetalol

−

Pindolol (Visken)

−

Propranolol

−

+

+

+
+


THUỐC ỨC CHẾ α- ADRENERGIC


Thuốc ức chế α- adrenergic không chọn
lọc



Thuốc ức chế chọn lọc α 1- adrenergic



Alkaloid cựa lõa mạch


THUỐC ỨC CHẾ α- ADRENERGIC KHÔNG CHỌN LỌC

PHENTOLAMIN




Tác dụng


Ức chế α1  giãn mạch, hạ huyết áp



Ức chế α2  nhịp tim nhanh

Chỉ định




Tăng huyết áp

TDKMM


Phản xạ nhịp tim nhanh


THUỐC ỨC CHẾ α1- ADRENERGIC
PRAZOSIN


Tác dụng





Ức chế α1  giãn mạch, hạ huyết áp

Chỉ định


Tăng huyết áp


THUỐC ỨC CHẾ ADRENERGIC GIÁN TIẾP




Tác dụng và cơ chế


Ức chế sinh tổng hợp và dữ trữ



Tăng giải phóng, ngăn cản thu hồi



 cạn kiệt catecholamin ở TƯ và ngoại vi

Chỉ định


Tăng huyết áp



Loạn nhịp tim



RLTT thể hưng cảm