Loet_da_day_HTT C.Anh

LOÉT D DÀY - HÀNH TÁ TRÀNG
BS Tr n Ng c Ánh
B môn N i t ng h p - Trư ng Đ i h c Y Hà N i
M c tiêu gi ng d y
1. Nêu ñư c các xét nghi m c n làm b nh nhân loét d dày HTT
2. Ch n ñoán xác ñ nh b nh nhân loét d dày HTT
3. Nêu ñư c các tên thu c s d ng trong ñi u tr loét d dày HTT
4. Nêu ñư c phác ñ ñi u tr di t tr Helicobacter pylori
5. Nêu ñư c phác ñ ñi u tr loét d dày ñ t ti n tri n
6. Nêu ñư c phác ñ ñi u tr loét HTTñ t ti n tri n
7. Nêu ñư c phác ñ ñi u tr loét trơ v i ñi u tr và loét d dày HTT tái phát
8. Hư ng ñi u tr b nh nhân loét d dày HTT có bi n ch ng
I. Đ i cương v loét d dày tá tràng
1. D ch t
- Loét d dày HTT là m t b nh thư ng g p trong b nh lý ñư ng tiêu hoá. T i M
hàng năm có kho ng 500.000 ca m i m c và 4 tri u ca loét d dày HTT tái phát. Theo
m t th ng kê khác t i M thì năm 1995 có 4 tri u ca loét d daỳ HTT ñ n khám t i các
cơ s y t . B nh ñã tiêu t n m t kho n chi phí l n c a ngành y t , ư c ch ng chi phí
hàng năm cho căn b nh này là 5 t ñ n 10 t . Nh ng ti n b l n trong vi c tìm ra
Helicobacter pylori và các thu c m i trong ñi u tr loét d dày HTT ñã làm gi m m t
cách ñáng k t l t vong c a b nh.
- Loét d dày thư ng g p l a tu i 40-60, loét HTT thư ng g p
hơn: 20-50 tu i
- T l nam/ n là 1 loét d dày, là 3/1-4/1 loét HTT

l a tu i tr

2. Ch n ñoán xác ñ nh loét d dày HTT
2.1. Lâm sàng
* Đau thư ng v : là tri u ch ng r t thư ng g p b nh nhân loét d dày HTT. Tri u
ch ng này xu t hi n 94% các b nh nhân loét d dày HTT, trong m t s trư ng h p

b nh nhân ch có tri u ch ng khó ch u t c n ng

thư ng v .

- Đ c ñi m c a cơn ñau do loét d dày HTT: Đau ki u nóng b!ng, v trí

vùng

thư ng v , không lan, xu t hi n sau ăn 2-3 gi hay lúc n a ñêm, và gi m ñi khi ăn hay
dùng thu c trung hoà axit
- 10% các b nh nhân loét d dày HTT nh t là nh ng b nh nhân có dùng thu c
ch ng viêm không steroid ñư c phát hi n b nh
huy t tiêu hoá, th ng d dày

giai ño n có bi n ch ng như xu t

1


- Đ c ñi m c a cơn ñau thư ng v do loét d dày: Đau thư ng v không lan, ñau
ki u qu n xo n, kho ng cách gi a các l"n ñau t 1-4h; cơn ñau gi m nhanh chóng sau
khi dùng thu c trung hoà axit. Đau kéo dài tri n miên hàng tháng h#ng năm
- Đ c ñi m c a cơn ñau thư ng v do loét HTT: Đau thư ng v không lan, ñau
qu n và ñau khi ñói; kho ng cách gi a các l"n ñau 2-6gi , th i gian ti n tri n t 2-4
tu"n, cơn ñau thư ng x y ra vào mùa ñông, cơn ñau x y ra t$ nhiên hay có dùng thu c
ch ng viêm không steroid
* Các tri u ch ng khác
- Nôn, bu%n nôn
+ Nôn s m sau ăn khi loét

tâm v , dư i tâm v

+ Nôn mu n sau ăn: do h&p môn v , loét ti n môn v , hành tá tràng
- ' hơi, chua
- Thi u máu do thi u s t
- Xu t huy t tiêu hoá
- G"y sút
- Khám b(ng bình thư ng ho c vùng thư ng v tăng c m giác ñau
- Th"y thuôc c"n chú ý các y u t
+ Ti n s gia ñình
+ Thu c lá
+ Rư u
+ Do dùng thu c ch ng viêm không steroid
2.2. Các xét nghi m c n lâm sàng
* N i soi d dày HTT: là xét nghi m hàng ñ"u và là tiêu chu)n vàng giúp cho ch)n
ñoán xác ñ nh loét d dày HTT. N i soi có tác d(ng xác ñ nh v trí loét, kích thư c
loét hình d ng loét, ti n tri n loét ñã li n s&o hay chưa, các bi n ch ng có th có
như xu t huy t tiêu hoá. Đ%ng th i qua n i soi có th can thi p các bi n pháp ñi u tr
tiêm c"m máu loét, clip hay laser.
10% các trư ng h p

loét có th b b! sót qua n i soi.

* XQ d dày tá tràng: không còn ñư c ch ñ nh n a v i ch)n ñoán loét kinh ñi n
- Ch ch(p XQ d dày tá tràng khi: ung thư th thâm nhi*m, khi có ch ng ch
ñ nh n i soi, chu)n b ph+u thu,t, không có ñi u ki n làm n i soi
* Công th c máu: ñánh giá m c ñ thi u máu
* Xét nghi m phát hi n HP: Có nhi u phương pháp phát hi n HP tuy nhiên trong ph m
vi bài này chúng tôi ch gi i thi u 2 phương pháp có th áp d(ng t i tuy n huy n và xã
- Test Urease: HP v i m t lư ng urease ti t ra, có tác d(ng phân hu urê có trong

môi trư ng thành NH4+ và HCO3- làm tăng pH>6.0 d+n ñ n s$ thay ñ i màu c u ch t
ch th pH phenol t màu vàng sang màu h%ng cánh sen.
2


- Mô b nh h-c: trên các lát c t, ngư i ta quan sát th y HP có d ng xo n khu)n
n#m l p niêm d ch, l p bi u mô b m t hay các khe và ít th y trong t bào.
* M t s xét nghi m chuyên sâu trong b nh loét d dày HTT: Đ nh lư ng gastrin, Test
ño ch c năng bài ti t d dày, Siêu âm n i soi hay Ch(p c t l p b(ng. Các xét nghi m
này ch ñư c ch ñ nh trong nh ng trư ng h p ñ c bi t do các bác s chuyên khoa tiêu
hoá t i các cơ s y t chuyên sâu.
3. Bi n ch ng c a loét d dày HTT
3.1. Xu t huy t tiêu hoá
- G p trong 15% các trư ng h p loét d dàyHTT và tăng cao m t cách ñáng k
các b nh nhân s d(ng thu c ch ng viêm không steroid. Kho ng 10-20% b nh nhân
xu t huy t tiêu hoá do loét d dày HTT mà không có ti n s v b nh trư c ñó.
- Tri u ch ng: Nôn ra máu, ñi ngoài phân ñen, thi u máu tuỳ theo m c ñ m t
máu. Có th có tri u ch ng shock m t máu trong nh ng trư ng h p n ng: B nh nhân
hoa m t chóng m t vã m% hôi, m ch nhanh huy t áp t(t
3.2. Th ng d dày
- Bi n ch ng này ít g p hơn so v i xu t huy t tiêu hoá nhưng g p nhi u hơn so
v i h&p môn v , bi n ch ng này g p 7% các b nh nhân xu t huy t tiêu hoá.
- Tri u ch ng: Đau ñ t ng t và d d i vùng thư ng v , b nh nhân có th có shock
do ñau. Khám b(ng c ng như g., ph n ng thành b(ng. XQ b(ng có li m hơi
3.3. Th ng d dày bít. Cơ ch b nh sinh gi ng như th ng t ng r.ng tuy nhiên các ch t
ch a trong d dày ñư c các cơ quan khác bít l i, th ng d dày thư ng ñư c gan trái bít l i
3.4. H p môn v .: Bi n ch ng này ngày càng ít g p do xu t hi n nhi u thu c m i trong
ñi u tr .
- Tri u ch ng: b nh nhân ñau thương v liên t(c, nôn ra th c ăn ngày hôm trư c.
Thay ñ i toàn tr ng. Ch(p d dày có hi n tư ng ñ-ng th c ăn trong d dày.

II. Các thu c ñi u tr loét d dày HTT
Đi u tr loét d dày hành tá tràng ñã ñ t ñư c nh ng ti n b vư t b,c trong nh ng
th,p k g"n ñây. Vi c ra ñ i hàng lo t các thu c ch ng bài ti t axit và ñi u tr di t tr
Helicobacter pylori ñã làm thay ñ i h/n hư ng ñi u tr , b nh tr thành m t b nh ñi u
tr n i khoa và ñi u tr ngo i khoa ch ñ t ra trong trư ng h p có bi n ch ng hay loét
trơ v i ñi u tr
Đi u tr loét d dày HTT trư c năm 1970 ch y u là dùng các thu c trung hoà
axit, thu c tác ñ ng lên h cholinergic, thay ñ i ch ñ ăn và ngh ngơi. Đ n năm 1977
thu c g n lên cơ quan th( c m H2 ñư c ñưa vào s d(ng l"n ñ"u tiên t i M ñã thu
ñư c thành công l n v i t l li n v t loét t 80-95% các trư ng h p sau 6-8 tu"n ñi u
tr . Trong nh ng th,p k ti p theo vi c ra ñ i thu c c ch bơm proton và phát hi n
3


vai trò c a HP trong b nh loét d dày HTT ñã t o nên m t bư c ngo t vĩ ñ i trong vi c
ñi u tr căn b nh này.
1. Các thu c trung hoà và c ch bài ti t axit
1.1. Thu c trung hoà axit
1.1.1. Dư c h-c
- Các thu c trung hoà axít v i thành ph"n ch y u là mu i nhôm và canxi, magie.
Thu c ñư c s d(ng sau ăn 1 gi
- Cơ ch tác d(ng: thu c tác ñ ng lên h prostaglandin c a niêm m c d dày, k t
h p v i EGF, kích thích bài ti t l p nh"y và bicarbonat, b o v dòng máu nuôi dư1ng
niêm m c, g n v i axit m,t và c ch ho t tính c a pepsin
- Thu c ñư c dung n p t t

các b nh nhân có ch c năng th,n bình thư ng. Tác

d(ng ph( ch y u là a ch y
1.1.2. Các bi t dư c và li u lư ng s d(ng (Stocel, Stomafar, Stomalen, Relcer,

Triamford, Varogel, Antacil, Atigas, Beargel, Digel, Doeftacid, Gastrofast, Kremil S):
2-3 viên/ngày
1.2. Thu c c ch bài ti t axit
1.2.1. Thu c g n lên cơ quan th( c m H2
B ng 1. Các th h antiH2 li u lư ng và cách dùng
Đ c tính

Cimetidine

Ranitidine

Nizatidine

Famotidine

Kh năng c ch bài
ti t axit
Li u tương ñương
Kh năng sinh h-c
Th i gian ñ t n%ng
ñ cao nh t trong
huy t tương (gi )
t/2 (gi )
Bài ti t qua nư c
ti u
Hàm lư ng

1

4-8

4-8

20-50

1600mg
60-80%
1-2

300mg
50-60%
1-3

300mg
90-100%
1-3

40mg
40-50%
1-3

1,5-2,5
50%

2-3
30%

1-2
>90%

2,5-4
30%

200mg
300mg
400mg
300mg
400mg
800mg

150mg
300mg

150mg
300mg

20mg
40mg

150mg 2 l"n
300mg

150mg 2 l"n
300mg

20mg 2 l"n
40mg
40mg

150mg/ngày

Chưa ch ng
minh
150mg/ngày

Li u trong ñi u tr
ñ t c p loét HTT
Li u trong ñi u tr
ñ t c p loét d dày
Li u trong ñi u tr
ngăn ng a tái phát

800mg/ngày
400mg/ngày

20mg/ngày

* Dư c h-c
- Các th h thu c dư c FDA công nh,n: Cimetidine, Ranitidine, Famotidine,
Nizatidine
4


- Cơ ch tác d(ng: thu c có tác d(ng c ch có ñ o ngư c c nh tranh v i tác
d(ng c ch bài ti t axit c a histamin invivo. T t c các thu c antiH2 ñ u ñư c h p
thu nhanh chóng ru t non, không b tác ñ ng b i th c ăn trong d dày tuy niên có
th b gi m tác d(ng b i các thu c trung hoà axit hay sucralfate trong 30% các trư ng
h p
* Các bi t dư c và li u lư ng s d(ng:
1.3. Các thu c c ch bơm proton

B ng 2: Bi t dư c và li u s d ng c a thu c c ch bơm proton
Thu c
Omeprazole

Lansoprazole

Pantoprazole

Rabeprazole

Esomeprazole

Bi t dư c
Romesec,
Dotrome,
Durosec,
Getzone,
Hycid20
Prazex,
Propilan,
Anzo,
Bivilans,
Interlansil,
Lansoprol
Pantoloc,
Pantoprazol,
Prasocid,
ProtinP
Pariet,
Ramprazole,

Veloz, Intas
Rabium20
Nexium

Viên
(mg)
20
40

Loét HTT

Loét d dày

2040mg/ngày*2-4
tu"n

20-40mg/ngày*4-8 tu"n
Loét do AINS:
20mg/ngày*4-8 tu"n

30

30mg/ngày*4
tu"n

30mg/ngày*8 tu"n

20
40

40mg*2/ngày*4
tu"n

40mg*2/ngày*4 -8tu"n

10
20

20mg/ngày*4-8
tu"n

20mg/ngày*6-12 tu"n

20
40

2040mg/ngày*4
tu"n

20-40mg/ngày*4-8 tu"n
Loét do
AINS:20mg/ngày*4-8
tu"n

1.3.1. Dư c h-c
- Hi n nay có 5 lo i c ch bơm proton ñư c s d(ng r ng rãi là: Omeprazole,
Esomeprazole, Lansoprazole, Pantoprazole và Rabeprazole
T t c các thu c c ch bơm proton ñ u có tác d(ng c ch bài ti t axit cơ b n và
axit khi kích thích. Chúng có tác d(ng gi m s$ bài ti t axit d dày thông qua c ch
bơm H+K+ATPaseSau khi dùng m t li u Omeprazole theo ñư ng u ng, tác d(ng c

ch bài ti t axit ñ t hi u qu t i ña sau 6 gi , BAO b c ch 66% và bài ti t axit kích
thích b c ch 71%
- Các thu c này ñ u ñư c dung n p t t
5


1.3.2. Các bi t dư c li u lư ng và cách s d(ng: xem b ng 2
2. Các thu c có tác d ng b o v niêm m c d dày
2.1. Sucralfate
2.1.1. Dư c h-c
- Sucralfate có r t nhi u cơ ch tác d(ng trong b nh loét d dày HTT: thu c k t
h p v i protein c a mô t o thành hàng rào ch n ngăn ch n tác d(ng h p thu axit m,t
và pepsin, làm ch,m s$ khuy ch tán c a các thành th"n ch a axit vào trong lòng d
dày, có tác d(ng bình n l p niêm m c d dày. Ngoài ra nó còn có tác d(ng lên b m t
và vùng tăng sinh t bào tăng l p nhày niêm m c d dày. Thu c còn g n v i l p bi u
m! và y u t tăng trư ng fibroblast tác ñ ng lên s$ v,n m ch, hình thành các mô h t
và tái t o l i l p bi u mô

loét. Thu c còn kích thích bài ti t nhày và bài ti t

bicarbonat có tác d(ng c i thi n h th ng b o v c a niêm m c d dày
-3% b nh nhân có táo bón khi dùng thu c
* Li u lư ng và cách s d(ng: Sucralfate (Sucrahasan) ñư c coi là có tác d(ng làm
li n v t loét ngang v i các thu c tác d(ng lên cơ quan th( c m H2 v i li u 1g *
4l"n/ngày (2g*2l"n/ngày)*4-8 tu"n
2.2. Các d n ch t có ch a bismuth
* Dư c h-c
Các d+n ch t Bismuth có th dùng ñơn ñ c hay dùng trong phác ñ% ñi u tr di t tr HP
- Có 2 lo i Bismuth ñư c s d(ng r ng rãi trên th gi i
+ Colloidal bismuth subcitrate (CBS): viên 120mg có ch a 108mg bismuth

+ Bismuth subsalicylate(BBS): dư i d ng u ng trong 30ml có ch a 303mg
bismuth và 260mg salicylate hay d ng viên có ch a 151mg bismuth và 102mg
salicylate
CBS b c m s d(ng t i M nhưng l i ñư c s d(ng r ng rãi t i châu Âu. BBS
ñư c s d(ng khá r ng rãi M . C 2 lo i Bismuth này ñ u là ph c h p c a mu i
bismuth không hoà tan trong nư c và tác d(ng trong môi trư ng axit trung tính.
- Cơ ch tác d(ng c a Bismuth còn chưa ñư c làm sáng t! hoàn toàn. Nó không
có tác d(ng lên vi c bài ti t axit và ch có tác dung nh! lên ho t tính peptic. Thu c có
tác d(ng li n loét do hình thành nên ph c h p glycoprotein bismuth b o v l p niêm
m c d dày kh!i tác d(ng tiêu hoá c a pepsin. Bismuth cũng có tác d(ng t o thành l p
b o v niêm m c d dày, kích thích l p niêm m c bài ti t prostaglandinE2 và bài ti t
Bicarbonate. Thu c còn có tác d(ng c ch s$ phát tri n c a Helicobacter pylori
- Có ñ c tính v i th"n kinh
* Li u lư ng và cách s d(ng: Trymo 120mg*4viên/24h*4-8 tu"n
2.3. Các ñ ng phân c a Prostaglandin
* Dư c h-c
6


- Các ch t ñ%ng phân c a Prostalandin ñư c s d(ng r ng rãi trên lâm sàng bao g%m
+ PEG2: arbaprostil, enprostil, trimosprostil
+ PEG1: misoprostol, rioprostol
Tuy nhiên ch có Misoprostol là ñư c FDA công nhân s$ d(ng trong ñi u tr loét d
dày tá tràng.
- Cơ ch tác d(ng: Misoprostol có tác d(ng c ch bài ti t axit và kích thích h
th ng b o v niêm m c d dày
- 10-30% b nh nhân có a ch y khi dùng thu c
* Li u lư ng và cách s d(ng
Misoprostol (viên-200mcg)(Alsoben, Misoprostol Stada): 1viên*4 l"n/ngày*4-8 tu"n
6. Các thu c tác ñ ng lên h th n kinh th c v t: hi n nay ít ñư c s d ng do tác

d ng ph nhi u và tác d ng li n loét kém
6.1. Anticholinergic
- Các thu c tác d(ng ch-n l-c hay không ch-n l-c lên h cholinergic ch có tác
d(ng c ch bài ti t axit vưa ph i, thu c có tác d(ng làm gi m BAO 50% và axit bài
ti t khi kích thích là 30%
- Các thu c: Atropin, Pirezepine, Telenzeipine
- Hi n nay r t ít ñư c s d(ng trong ñi u tr loét d dày HTT.
6.2. Thu c ch ng tr m c m 3 vòng:
- Thu c có tác d(ng gi m ti t vưa ph i axit và bài ti t pepsin qua trung gian h
cholinergic và cơ quan th( c m H2.
- Thu c có r t nhi u tác d(ng ph( nên hi n nay không còn ñư c s d(ng trong
ñi u tr th$c hành
6.3.Carrbenoxolone: hi n nay không còn ñư c s d(ng trong th$c hành ñi u tr
III. Đi u tr loét d dày HTT ti n tri n
1. Thu c trung hoà và gi m bài ti t axit
* Thu c trung hoà axit: 120-200mmol/ngày*4 tu"n
* Thu c c ch bài ti t axit
* Thu c tác ñ ng l h cholinergic
2.Thu c tăng cư ng h th ng b o v
* Sucralfate
* D+n ch t Bismuth
* Các ñ%ng phân c a Prostaglandin

7


IV. Đi u tr di t tr Helicobacter pylori
Phác ñ% 3 thu c
-Bismuth 2 viên*4l"n/ngày
-Metronidazole 250mg*4l"n/ngày

-Tetracycline: 500mg*4l"n/ngày
Phác ñ% 3 thu c có thu c c ch bơm proton
-PPI*2 l"n/ngày
-Amoxicillin 1000mg*2l"n/ngày
-Clarithromycin 500mg*2l"n/ngày (Ho c Metronidazole 500mg*2lân/ngày)
Phác ñ% 4 thu c
-PPI*2 l"n/ngày
-Bismuth 2 viên*4l"n/ngày
-Metronidazole 500mg*3lân/ngày
-Tetracyline 500mg*3-4 l"n/ngày
1. Các thu c kháng sinh
* Metronidazol/Tinidazole
* Amoxixilin
* Clarithromyxin
* Tetraxyclin
* Furazolidone
* Rifabutin
* Fluoroquinolones
2. Các thu c ñi u tr ñ c hi u
* D+n ch t c a Bismuth
* Ranitidine Bismuth Citrate
* Thu c c ch bơm proton
3. Khuy n cáo ñi u tr
3.1.Phác ñ ñi u tr
* Phác ñ% 2 thu c: 1 kháng sinh + 1 thu c c ch bơm proton:
* Phác ñ% 3 thu c: 2 kháng sinh+1 thu c c ch bơm proton
* Phác ñ% 4 thu c: 2 khán sinh+2 thu c ñ c hi u
3.2. Khuy n cáo ñi u tr : th i gian ñi u tr 10-15 ngày

8

V. Đi u tr và phòng ng a các t n thương d dày HTT do dùng thu c ch ng viêm
không steroid
1. Đi u tr loét ti n tri n
1.1. Các thu c s d ng
* Các thu c c ch bài ti t axit
- Các thu c tác ñ ng lên cơ quan th( c m H2: có tác d(ng v i
th i gian 8 tu"n

loét nh! trong

- Các thu c c ch bơm proton
- Omeprazole: 20-40mg/24gi *4-8 tu"n
- Esomeprazole: 20mg/24h*4-8 tu"n
* Misoprostol: 1 viên 4l"n/24gi *4-8 tu"n
* Các thu c b o v niêm m c d dày: Không có tác d(ng
1.2. Khuy n cáo ñi u tr
- Ng ng AINS n u ñi u tr cho phép
- 3 loét l n và có bi n ch ng: thu c c ch bơm proton
2. Đi u tr phòng ng a
2.1.Các thu c s d ng

loét

* Các ñ%ng phân c a Prostaglandin: có hi u qu hơn các thu c tác d(ng lên cơ quan
th( c m H2
Li u: 1viên*4 l"n/24 gi
* Các thu c b o v niêm m c d dày: Sucralfate
* Các thu c c ch bài ti t axit

- Omeprazole: 20mg/ngày
- Esomeprazole: 20mg/ngày
2.2. Khuy n cáo ñi u tr
- V i b nh nhân có ti n s loét do dùng AINS: Misoprostol
- B nh nhân có HP dương tính: ñi u tr di t tr HP trư c khi dùng AINS
VI. Đi u tr phòng ng a tái phát

loét: 50-60% b nh nhân loét d dày HTT có tái

phát sau khi ñi u tr trong vòng 1-2năm
1. Đi u tr phòng ng a tái phát loét
* Thu c tác ñ ng lên cơ quan th( c m H2: n a li u t n công*6tháng-1 năm
* Sucralfate: 1g* 2l"n/6 tháng
* Các thu c khác: thuôc trung hoà axit
2. Đi u tr duy trì, di t tr Helicobacter pylori và loét tái phát
3. Khuy n cáo trong ñi u tr loét tái phát:
- Đi u tr di t tr HP là y u t chính ñ phòng tái phát loét
9


- Khi dùng thu c c ch bài ti t axit kéo dài: gây hi n tư ng tăng gastrin máu,
tăng vi khu)n trong lòng d dày, ru t; hi n tư ng thi u năng axit d dày s4 gây
nên viêm teo d dày, tăng nguy cơ nhi*m khu)n, tăng các nitrate, và Nitrite là
m t trong nh ng y u t gây ung thư d dày
4. Loét trơ v i ñi u tr
5-10% các loét là trơ v i ñi u tr .Ô loét ñư c coi là trơ v i ñi u tr : sau ñi u tr 8
tu"n loét không li n
4.1. Các y u t nh hư ng
- Dùng thu c không ñ li u
- Nhi*m trùng HP

- B nh nhân ng ng thu c do ñ1 ñau
- Hút thu c lá
4.2. Đánh giá ñi u tr loét trơ
- Ng ng hút thu c lá
- Th,n tr-ng khi dùng các thu c gi m ñau ch ng viêm
- Đánh giá tình tr ng nhi*m HP
- Đ nh lư ng Gastrin máu ñ lo i tr h i ch ng Zollinger-Ellison
4.3.Khuy n cáo ñi u tr
- Omeprazole:40mg/ngày
- Di t tr HP
- Duy trì thu c tác d(ng lên cơ quan th( c m H2 n a li u
VII. Đi u tr bi n ch ng loét d dày HTT
1. Xu t huy t tiêu hoá
- Xu t huy t tieu hoá do loét d dày tá tràng có th kh ng ch trong 80% các
trư ng h p. Vi c ñi u tr ph i có s$ ph i h p ch t ch4 gi a các bác s tiêu hoá và
ngo i khoa.
1.1. Đánh giá xu t huy t tiêu hoá:
* Qua n i soi phân lo i loét như sau:
Theo phân lo i c a Forrest và Finlayson’s
Týp 1: Xu t huy t tiêu hoá ñang ti n tri n
1a: loét ñang phun máu ñ! thành tia
1b: loét ñang r máu ñ!
Týp 2:Xu t huy t tiêu hoá m i
2a: có m ch máu ñáy loét không có ch y máu
2b: có c(c máu ñông
2c.có c(c máu ñông ñen
10


Týp 3: ñáy loét s ch

* D a vào lâm sàng và n i soi vi c ñánh giá b nh nhân xu t huy t tiêu hoá ñư c ti n
hành như sau
Các y u t
Tu i
Shock

Đi m s
0
<60

1
60-79

Không

Nh p nhanh

2
>80
HA tâm
thu<100mmHg

Các b nh
khác kèm
theo

Không

M ch>100l"n/phút

Suy tim, thi u
máu cơ tim, m t
s bi n ch ng
khác

Ch)n ñoán
n i soi

Mallory Weiss,
không xác ñ nh
t n thương

Không có thoái
tri n ác tính

T n thương ác
tính

D u hi u t i
loét

Không hay ch có
máu ñen t i loét

3

Suy th,n
Suy gan
Đông máu r i
rác trong lòng

m ch

Máu trong d
dày, t n thương
m ch t i loét

S ñi m t i ña là 11
1.2. Đi u tr qua n i soi
* Tiêm c"m máu qua n i soi: dùng adrenalin 1/10.000 tiêm c"m máu qu n i soi
hay các ch t tiêm xơ khác, nư c mu i ưư trương
* Phương pháp dùng nhi t qua n i soi: Dùng heat probe áp vào t n thương
* Cácphương pháp c"m máu cơ h-c: clip c"m máu
1.3. Đi u tr thu c c ch bài ti t axit: dùng thu c tác ñ ng lên cơ quan th( c mH2
hay thu c c ch bơm proton
1.4. Ph u thu t: Khi can thi p qua n i soi không th làm ng ng ch y máu, máu quá
nhi u trong d dày không tiêm c"m máu ñư c, hay xu t huy t tiêu hoá tái phát
2. Th ng và th ng bít d dày: Ph+u thu,t
3. H p môn v : Ph+u thu,t hay can thi p qua n i soi

11


TÀI LI U THAM KH O
NJ Talley., CJ Martin (1996). Clinical Gastroenterology. Page 50-91
B Cryer., SJ Spechler. Peptic Ulcer Disease. MFeldman, LS Friedman, LJ Brandt
(2006). Gastrointestinal and Liver Disease. Saunders Elsevier. Page 1089-1111.
YBenhamou., WBerrebi., D Gargot.(1994). Ulcer gastrique, Ulcer duodenale. HepatoGastroenterologie. Estem. Page 231-239
J D Valie, H Cohen, L Laine 2002.Acid Peptic Disorders, Textbook og
Gastroenterology. Volume 1. Page 1370-1381

12