CÁC CHỈ ĐỊNH mổ lấy THAI

CÁC CHỈ ĐỊNH MỔ LẤY THAI

TS.

Nguyễn Mạnh Thắng

Bộ môn Phụ Sản – ĐHYHN
Phó trưởng khoa Đẻ – Bv. Phụ sản TW
Trung tâm Chẩn đoán trước sinh – Bv. Phụ sản TW
Tel. 090.798.5688 / 0969.886.658


CC CH NH M LY THAI

Mục tiêu:

1.Nói đợc tinh hinh tỷ lệ mổ lấy thai ở thế giới và ở Việt Nam
2.Trinh bày đợc các chỉ định mổ lấy thai chủ động.
3.Nói đợc các chỉ định mổ lấy thai trong quá trinh chuyển dạ.


CC CH NH M LY THAI

ịnh nghĩa:
Mổ lấy thai là trờng hợp lấy thai và phần phụ của thai ra khỏi tử cung qua đờng rạch
thành bụng và rạch tử cung.

Không bao hàm mở bụng lấy thai trong trờng hợp chửa trong ổ bụng và vỡ tử cung
thai đã nằm trong ổ bụng.

Tỷ lệ mổ lấy thai

nhiều nớc trên thế giới tỷ lệ mổ lấy thai tng lên nhanh trong vòng 20 nm trở
lại đây

1988 tỷ lệ mổ lấy thai của Mỹ là 25%
Pháp, trong vòng 10 nm (1972-1981): tng gần gấp đôi từ 6% lến đến 11%.


Tû lÖ mæ lÊy thai

1. ĐÎ Ýt, tû lÖ con so nhiÒu lªn.
2. Tuæi cã thai ngµy mét tăng lªn.
3. Monitor lµm tăng kh¶ năng ph¸t hiÖn suy thai vµ lµm tăng tû lÖ mæ lÊy thai.
4. Tû lÖ mæ lÊy thai trong ng«i m«ng ngµy mét cao
5. Tû lÖ forceps gi¶m ®i


Tỷ lệ mổ lấy thai

6.

Sẹo mổ lấy thai cũ tng lên

7.

Khả nng nuôi trẻ sơ sinh nhẹ cân, thiếu tháng có nhiều tiến bộ

8.

Sự thắc mắc, kiện tụng của gia đinh ngời bệnh. Số lợng sản phụ có yêu cầu thiết
tha đợc mổ lấy thai ngày càng nhiều lên.
Yếu tố xã hội không thể phủ nhận, có ảnh hởng đến chỉ định mổ lấy thai.


Tỷ lệ mổ lấy thai ở Viện Bảo vệ Bà mẹ và Trẻ sơ sinh







Nm

Tác giả

Tỷ lệ %

1956

Nguyễn Thin

0,96

1960

Nguyễn Thin

3,26

1964

inh Vn Thắng-Nguyễn Thin

9,68

1970

Dơng Thị Cơng

13,90

1978

ỗ Trọng Hiếu

16,67

1992

Ngô Tiến An

22,25

1993

Lê Thanh Binh

27,07

1997

Vũ Công Khanh

34,6


ChØ ®Þnh mæ lÊy thai

Theo thêi ®iÓm xuÊt hiÖn chØ ®Þnh mæ lÊy thai:

1.ChØ ®Þnh mæ lÊy thai chñ ®éng
2.ChØ ®Þnh mæ lÊy thai trong qu¸ trinh chuyÓn d¹

Theo tÝnh chÊt cña chØ ®Þnh mæ lÊy thai:

3.ChØ ®Þnh mæ lÊy thai tuyÖt ®èi
4.ChØ ®Þnh mæ lÊy thai tư¬ng ®èi


Các loại chỉ định phẫu thuật mổ lấy thai ở bv.PSTW (1997- Nguyễn Công Khanh)

Chỉ định

tỷ lệ %

- do đờng sinh dục

41,9%

- do bệnh lý của mẹ

7,1%

- do thai

41,4%

- do phần phụ thai
- lý do xã hội

8,7%
0,9%


Chỉ định mổ lấy thai chủ động (dự phòng)
Khung chậu bất thờng

1.Nếu không phải là ngôi chỏm => mổ lấy thai
2.Nếu là ngôi chỏm:
.Mổ lấy thai nếu khung chậu hẹp tuyệt đối, khung chậu méo, khung
chậu hẹp eo dới, thai to

.Làm nghiệm pháp lọt ngôi chỏm để thử thách cho đẻ đờng dới nếu
khung chậu giới hạn (thai không to)


Chỉ định mổ lấy thai chủ động (dự phòng)
ờng ra của thai bị cản trở:

1.Khối u tiền đạo: thờng hay gặp là u xơ ở eo tử cung hay cổ tử cung,
u nang buồng trứng, các khối u khác nằm trên đờng thai đi ra.

2.Rau tiền đạo loại che kín toàn bộ cổ tử cung (rau tiền đạo trung tâm
hoàn toàn) hay rau tiền đạo gây chảy máu nhiều buộc phải mổ cấp
cứu để cầm máu cứu mẹ.


Chỉ định mổ lấy thai chủ động (dự phòng)
Tử cung có sẹo trong trờng hợp sau:

1.Các sẹo mổ ở thân tử cung: sẹo bóc tách u xơ, sẹo của phẫu thuật tạo
hinh tử cung, sẹo khâu chỗ vỡ, chỗ thủng tử cung, sẹo của phẫu thuật cắt
góc, tử cung, sừng tử cung.

2.Sẹo của phẫu thuật mổ ngang đoạn dới tử cung:
.ã có mổ lấy thai ngang đoạn dới từ 2 lần trở lên
.Lần mổ lấy thai trớc < 24 tháng


Chỉ định mổ lấy thai chủ động (dự phòng)

Chỉ định mổ vi nguyên nhân của ngời mẹ:

Mẹ bị các bệnh lý toàn thân mạn tính hay cấp tính nếu đẻ đờng dới có thể có
nguy cơ cho tính mạng ngời mẹ (bệnh tim, tng huyết áp, tiền sản giật nặng và sản
giật)

Các bất thờng ở đờng sinh dục dới của ngời mẹ nh: chít hẹp âm đạo (bẩm sinh

hay mắc phải), tiền sử mổ rò, mổ sa sinh dục.

Các dị dạng của tử cung nh: tử cung đôi (tử cung không có thai thờng trở thành khối
u tiền đạo), tử cung hai sừng đặc biệt là khi kèm theo ngôi thai bất thờng.


Chỉ định mổ lấy thai chủ động (dự phòng)

Nguyên nhân về phía thai:
Thai bị suy dinh dỡng nặng hay bị bất đồng nhóm máu nếu không lấy thai ra
thi có nguy cơ thai bị chết lu trong tử cung


Mổ lấy thai trong quá trinh chuyển dạ

Các chỉ định này hầu hết đều là nhng chỉ định tơng đối. Cần phải có
nhiều chỉ định tơng đối để hinh thành nên một chỉ định mổ lấy thai


Mổ lấy thai trong quá trinh chuyển dạ

Chỉ định mổ vi nguyên nhân ngời mẹ

1. Con so lớn tuổi là thai phụ con so có tuổi từ 35 trở lên. Có thể kèm theo hay
không lý do vô sinh

2. Tiền sử điều trị vô sinh, con hiếm, con quí
3. Các bệnh lý của ngời mẹ vẫn có thể cho phép theo dõi chuyển dạ sẽ đợc
mổ lấy thai nếu xuất hiện thêm một yếu tố đẻ khó khác

Mổ lấy thai trong quá trinh chuyển dạ

Chỉ định mổ vi nguyên nhân của thai
1. Thai to không phải do thai bất thờng
2. Các ngôi bất thờng: ngôi vai (không có chỉ định nội xoay thai), ngôi trán, ngôi thóp tr
ớc, ngôi mặt cằm sau. Ngôi mông nếu có thêm một yếu tố đẻ khó khác.

3. Thai già (quá ngày sinh) thờng phải mổ vi thai không đủ sức chịu đựng cuộc chuyển
dạ.


Mổ lấy thai trong quá trinh chuyển dạ

Chỉ định mổ vi nguyên nhân của thai

4.

Chửa đa thai: nếu thai thứ nhất là ngôi mông hay ngôi vai

5.

Suy thai cấp tính trong chuyển dạ khi cha đủ điều kiện đi đờng dới. Hiện t
ợng thai suy cấp tính càng dễ xảy ra trên cơ sở thai suy mạn tính, CCTC mau,
mạnh.


Mổ lấy thai trong quá trinh chuyển dạ

Chỉ định mổ vi nhng bất thờng trong chuyển dạ:

Cơn co tử cung bất thờng sau khi đã dùng các thứ thuốc tng co hay giảm co để
điều chỉnh mà không thành công.

Cổ tử cung không xóa hay mở mặc dù con cơ tử cung đồng bộ, phù hợp với độ mở cổ
tử cung. Có thể cổ tử cung có các tổn thờng thực thể nh: sẹo xơ, phù nề.


Mổ lấy thai trong quá trinh chuyển dạ

Chỉ định mổ vi nhng bất thờng trong chuyển dạ:

ối vỡ non, ối vỡ sớm làm cuộc chuyển dạ ngừng tiến triển, có nguy gây nhiễm khuẩn ối,
sau khi đã tích cực điều chỉnh cơn co tử cung. Hậu quả của ối vỡ non, vỡ sớm thờng làm
cho cổ tử cung khó mở, nhiễm khuẩn hậu sản.

ầu không lọt khi cổ tử cung đã mở hết mặc dù CCTC đủ mạnh có thể vi lý do bất t
ơng xứng đầu thai khung chậu.


Mổ lấy thai trong quá trinh chuyển dạ

Chỉ định mổ lấy thai vi các tai biến trong chuyển dạ:
1. Chảy máu vi rau tiền đạo, rau bong non. Trong nhiều trờng hợp phải tiến hành mổ
lấy thai ngay cả khi thai đã chết

2. Doạ vỡ và vỡ tử cung
3. Sa dây rốn khi thai còn sống
4. Sa chi sau khi đã thử đẩy lên nhng không thành công