van chuyen cac chat qua mang sinh chat

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐIỆN BIÊN
TRƯỜNG THPT CHÀ CANG
TIẾT 10 : VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG
SINH CHẤT
SINH HỌC 10

Tác giả: GV Đặng Thị Tường Vân
Tổ: Hóa- Sinh- Địa- TD
Năm học :2013- 2014



Kể tên các thành phần cấu trúc trên
màng sinh chất và chức năng cơ bản
của màng sinh chất?
Glicoprotein

4
5

1
2

Colesteron
Lớp kép
photpholipit

3
Protein
xuyên màng

Protein
bám màng


TIẾT 10
VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT
QUA MÀNG SINH CHẤT


VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG SINH CHẤT

Vậy vận chuyển các
chất qua màng sinh
chất có những
phương thức nào ?


VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG SINH CHẤT

CÁC PHƯƠNG THỨC VẬN
CHUYỂN QUA MÀNG

Vận chuyển
thụ động

Vận chuyển
chủ động

Nhập bào
Xuất bào

VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG SINH CHẤT
I. VẬN CHUYỂN THỤ ĐỘNG
1. Khái niệm:
THÍ NGHIỆM

Nước Thuốc tím


VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG SINH CHẤT
I. VẬN CHUYỂN THỤ ĐỘNG
1. Khái niệm:

Quan sát sơ đồ, nhận
xét sự vận chuyển
của nước và chất
hòa tan qua màng
( Nồng độ thấp )
( Nồng độ cao )
SC?
Chất hòa tan

Chất hòa tan

Khuếch tán
Thẩm thấu
Phân tử H2O

Phân tử H2O

( Nồng độ thấp )

( Nồng độ cao )
Màng sinh chất


Khuếch tán là sự chuyển động ngẫu nhiên
của các phân tử đi từ nơi có nồng độ cao
đến nơi có nồng độ thấp
Thẩm thấu là hiện tượng nước(dung môi)
Hiện tượng
khuếch tán qua màng
sinh chất từ nơi có
khuếch
tán
là
gì,
thế nước cao đến nơi có thế nước thấp
thẩm thấu là gì?

Quan sát video
sau và cho biết
vận chuyển thụ
động là gì?



Vận chuyển thụ động là phương
thức vận chuyển các chất qua

màng từ nơi có nồng độ cao đến
nơi có nồng độ thấp mà không
tiêu tốn năng lượng


VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG SINH CHẤT
I. VẬN CHUYỂN THỤ ĐỘNG
2. Các con đường vận chuyển thụ động:
Quan sát hình (các con đường vận chuyển
thụ động) - các chất khuếch tán qua màng
SC theo những cách nào?

Prôtêin xuyên màng

Prôtêin xuyên màng
Lớp kép photpho
lipit

a. Khuyếch tán trực tiếp
qua lớp kép photpho lipit
b. Khuyếch tán qua kênh
protein xuyên màng


VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG SINH CHẤT
I. VẬN CHUYỂN THỤ ĐỘNG
2. Các con đường vận chuyển thụ động:

Quan sát hình sơ đồ
các kiểu vận chuyển

các chất qua màng +
nghiên cứu SGK
trang 48 - hoàn
thành phiếu học tập
số 1?


2. Các con đường vận chuyển thụ động:

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1
Khuyếch tán qua lớp phopholipit kép:
Chất ………… (1) ………và có kích thước… (2) ….(Vd: … (3) ………….)

Khuyếch tán qua kênh prôtêin xuyên màng:
Chất ……… (4) ………… và có kích thước… (5) … (Vd: … (6) ………

A
B

phân cực, ion
không phân cực

C

lớn

E

O2, CO2

D

nhỏ

F

Glucôzơ

)


2. Các con đường vận chuyển thụ động:

ĐÁP ÁN PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1

Khuyếch tán qua lớp phopholipit kép:
Chất ………… (1) ………và có kích thước… (2) ….(Vd: … (3) ………….)

Khuyếch tán qua kênh prôtêin xuyên màng:
Chất ……… (4) ………… và có kích thước… (5) … (Vd: … (6) ………
A

phân cực, ion

C

lớn

E

O2, CO2

B

không phân cực

D

nhỏ

F

Glucôzơ

)


VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG SINH CHẤT
I. VẬN CHUYỂN THỤ ĐỘNG
2. Các con đường vận chuyển thụ động:
Các phân tử nước còn
được thẩm thấu vào
màng SC theo cơ chế
nào ?

Aquaporin


VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG SINH CHẤT
I. VẬN CHUYỂN THỤ ĐỘNG

3. Các loại môi trường:

Tốc độ khuếch tán các chất qua màng còn phụ thuộc
vào sự chênh lệch về nồng độ giữa môi trường bên
trong và bên ngoài tế bào cũng như các đặc tính lí
hóa của chúng


Ngoài
màng

Môi trường ưu trương

Môi trường nhược trương

Trong
màng
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2
Môi
trường
Ưu
trương

Đẳng
trương
Nhược
trương

C chất tan

Chiều khuếch tán

Quan sát hình ảnh 3
loại môi trường và
Chất
tan phiếu
hoàn
thành
học tập số 2?

Môi trường đẳng trương


Ngoài
màng

Môi trường ưu trương

Môi trường nhược trương

Trong
màng
ĐÁP ÁN PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2
Môi
trường

C chất tan

Ưu
trương

C ngoài >
Ctrong

Đẳng
trương

C ngoài =

Nhược
trương

C ngoài < C
trong

Ctrong

Chiều khuếch tán

Chất tan: MT -> TB
Nước: TB -> MT
Chất tan: MT <-> TB
Nước: TB <-> MT
Chất tan: MT <- TB
Nước: TB <- MT

Môi trường đẳng trương


TB

hồng cầu

TB

thực vật

MT đẳng trương

MT nhược trương

MT ưu trương


VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG SINH CHẤT
II. Vận chuyển chủ động
Sự hấp thụ glucozơ và đào thải urê ở tế bào quản cầu thận

Nước tiểu
[urê] = 65 lần
[glucozơ] =0,9g/l

Máu
[urê] = 1 lần
[glucozơ] = 1,2g/l
Nhận xét về
nồng độ của
urê và glucôzơ
ở tế bào quản
cầu thận?

Màng TB
quản cầu
thận

Theo dõi đoạn
phim sau và cho
biết thế nào là vận
chuyển chủ động
các chất qua màng
sinh chất?


VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG SINH CHẤT
II. VẬN CHUYỂN CHỦ ĐỘNG
1. Khái niệm:

VẬN CHUYỂN CHỦ ĐỘNG


VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG SINH CHẤT
II. VẬN CHUYỂN CHỦ ĐỘNG
1. Khái niệm:

Vận chuyển chủ động là phương thức vận
chuyển các chất qua màng sinh chất từ nơi có
nồng độ thấp đến nơi có nồng độ cao và tiêu
tốn năng lượng

VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG SINH CHẤT
III. NHẬP BÀO VÀ XUẤT BÀO

Quan sát đoạn phim
nhập bào – xuất bào +
nghiên cứu mục III trang 49/SGK, hoàn
thành phiếu học tập số
3?


VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG SINH CHẤT
III. NHẬP BÀO VÀ XUẤT BÀO

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 3

Phương
thức
Khái
niệm
Cơ chế

Nhập Xuất
bào
bào