GIÁO TRÌNH BỆNH TRĨ

TBUMP SURGERY GROUP

BỆNH
TRĨ

NHÓM NGOẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÁI BÌNH


MỤC TIÊU
 Giải phẫu ống hậu môn
 Cơ chế bệnh sinh của trĩ
 Phân biệt được trĩ nội, trĩ ngoại, trĩ hỗn
hợp
 Khám trĩ
 Nguyên tắc điều trị

NHÓM NGOẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÁI BÌNH


I.GIẢI PẪU


GIẢI PHẪU

NHÓM NGOẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÁI BÌNH


GIẢI PHẪU

NHÓM NGOẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÁI BÌNH

II.ĐỊNH NGHĨA
• Trĩ:
Giãn đám rối TM trĩ và gây ra triệu
chứng khiến bệnh nhân phải vào bệnh
viện.
• Trĩ nội :
• Trĩ ngoại :
• Trĩ hỗn hợp:

NHÓM NGOẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÁI BÌNH


III.DỊCH TỄ HỌC

• Tần suất
– Thường gặp ở mọi nước trên thế giới.
– Thống kê ở nước ngoài cho thấy tỷ lệ bệnh ở người trên 50 tuổi
là 50% và có khoảng 5% dân số mắc bệnh trĩ.
– Ở Việt Nam: Chưa có thống kê về dịch tễ học của bệnh trĩ một
cách đầy đủ.
– Sách y học dân tộc của chúng ta ghi nhận “Thập nhân cửu trĩ”
có nghĩa là “Mười người chín người bị bệnh trĩ”.

NHÓM NGOẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÁI BÌNH


DỊCH TỄ HỌC
• Tuổi
– Xuất độ bệnh trĩ gia tăng theo tuổi. Nói cách

khác, bệnh thường xảy ra ở người lớn tuổi, rất
hiếm gặp ở trẻ em.
• Giới:
– Tỷ lệ bệnh trĩ ở phái nam gấp đôi phái nữ.

NHÓM NGOẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÁI BÌNH


DỊCH TỄ HỌC

• Yếu tố thuận lợi:
- Viêm đại tràng mạn tính, viêm trực tràng mãn
tính và táo bón kinh niên.
- Hội chứng lỵ.
-Tăng áp lực trong xoang bụng.
- Chẹn tĩnh mạch: Ung thư trực tràng, u bướu vùng
tiểu khung, thai nhiều tháng  cản trở máu tĩnh
mạch trở về tim.
- Chế độ ăn uống không hợp lý
- Yếu tố tâm lý
- Yếu tố di truyền

NHÓM NGOẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÁI BÌNH


Trĩ triệu chứng và trĩ bệnh lý khác nhau như
thế nào?


IV.CƠ CHẾ BỆNH SINH

• Thuyết huyết động học:
“Tấm đệm hậu môn”

• Thuyết cơ học

NHÓM NGOẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÁI BÌNH


“ Tấm đệm hậu môn” có
chức năng sinh lý gì?

NHÓM NGOẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÁI BÌNH


V.PHÂN LOẠI
• TRĨ NỘI
• TRĨ NGOẠI
• TRĨ HỖN HỢP

NHÓM NGOẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÁI BÌNH


Phân độ trĩ nội

NHÓM NGOẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÁI BÌNH


VI.TRIỆU CHỨNG
TOÀN THÂN

- Chảy máu ít  Phần lớn không biểu hiện
gì
- Một số trường hợp thiếu máu nhẹ
- Hiếm gặp bênh nhân thiếu máu nặng
Note: Bệnh lý khác về huyết học hoặc xuất
huyết tiêu hóa trên và dưới.
NHÓM NGOẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÁI BÌNH


TRIỆU CHỨNG
CƠ NĂNG
- Chảy máu:
• Triệu chứng sớm và thường gặp nhất
• Ban đầu kín đáo  Phát hiện: máu giấy vệ sinh hoặc
tia máu ở cục phân rắn ( máu ở cuối bãi).
• Nặng: máu chảy nhỏ giọt hoặc thành tia

- Sa trĩ: ảnh hưởng tới sinh hoạt của bệnh nhân 
Vô bệnh viện
• Độ 2: Không gây khó chịu nhiều

• Độ 3: Sa khi đại tiện, đi lại nhiều, làm việc nặng,..

Rất Khó chịu
• Độ 4: Thường xuyên lòi ra  Thường xuyên khó chịu
NHÓM NGOẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÁI BÌNH


NHÓM NGOẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÁI BÌNH

TRIỆU CHỨNG
CƠ NĂNG
Triệu chứng khác:
 Đau: ít gặp.
Đau thực sự khi:
•
•
•
•

Tắc mạch
Sa trĩ nghẹt
Nứt hậu môn
Abcess đi kèm: Ở dưới niêm mạc, hỗ ngồi trực
tràng,…

NHÓM NGOẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÁI BÌNH


TRIỆU CHỨNG
CƠ NĂNG
Triệu chứng khác:
 Chảy dịch nhầy: thường khi sa trĩ nặng
Viêm trực tràng
U trực tràng
 Ngứa: hậu môn và quanh hậu môn  Viêm
da quanh hậu môn  Dịch nhầy
Bệnh lý ngoài da

Hậu quả thuốc bôi tại chỗ
NHÓM NGOẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÁI BÌNH


TRIỆU CHỨNG

THỰC THỂ + KHÁM TRĨ

NHÓM NGOẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÁI BÌNH


CHẨN ĐOÁN
• Chẩn đoán xác định:
• Chẩn đoán phân biệt:

NHÓM NGOẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÁI BÌNH


ĐIỀU TRỊ


PHÂN BIỆT
TRĨ NỘI
-Trên đường lược
-Từ đám rỗi TM trĩ
trên
- Niêm mạc che phủ
-Không có thần kinh
cảm giác

Đặc điểm hình thành
TRĨ NGOẠI
-Dưới đường lược
- Từ đám rỗi TM trĩ
dưới
-Da che phủ
-Có thần kinh cảm
giác

TRĨ HỖN HỢP
-Giai đoanh muộn
-Liên kết phần trĩ nội
và trĩ ngoại
-Búi trĩ thường liên
kết thành trĩ vòng

NHÓM NGOẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÁI BÌNH


PHÂN BIỆT
TRĨ NỘI
-Đại tiện máu đỏ
tươi hoặc khối sa ra
ngoài khi đại tiện.
- Búi trĩ sa có màu
đỏ tươi, bề mặt ướt.
-Quan sát hậu môn
thường không thấy
gì ( trừ trĩ độ 4)
-Thăm hậu môn:

khối mềm, ấn xẹp,
buông phồng.

Triệu chứng LS

TRĨ NGOẠI
-Banh hậu môn:
thấy khối phồng,
liên tiếp với da hậu
môn, đỏ sẫm, bề
mặt khô.

TRĨ HỖN HỢP
-Thấy búi trĩ có 2
phần chồng lên
nhau:
+ Phần trĩ nội: đỏ
tươi, ướt.
+ Phần trĩ ngoại: tím
sẫm, khô.
Giữa 2 phần là rãnh
lược.

NHÓM NGOẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÁI BÌNH


PHÂN BIỆT

TIẾN TRIỂN VÀ BIẾN CHỨNG

TRĨ NỘI
(+)

BÚI TRĨ
SANGHẸT

-Nghẹt một phần hay
toàn bộ.
-Phần ngoài phù nề tái
nhợt, phần trong đỏ
thẫm, sưng phù.
- Chạm vào rất đau, ấn
nhẹ có thể thấy hạt cứng
(cục máu đông)
- Có thể có nốt hoại tử.

TRĨ NGOẠI TRĨ HỖN HỢP
(-)

(+)

NHÓM NGOẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÁI BÌNH