Nguyên liệu LÒ HƠI TẦNG SÔI BỌT SỬ DỤNG NGUYÊN LIỆU TRẤU, MÙN CƯA

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP HỒ CHÍ MINH
KHOA ĐÀO TẠO CHẤT LƯỢNG CAO


BÁO CÁO MÔN HỌC

LÒ HƠI
Chủ đề: LÒ HƠI TẦNG SÔI BỌT SỬ DỤNG NGUYÊN LIỆU TRẤU, MÙN
CƯA

Giảng viên hướng dẫn

TS. Đặng Hùng Sơn

Hoàng Minh Chiến
Lê Thị Ngọc Hân
Nguyễn Trần Phương Nam
Phan Đức Hoàng
Trần Nhật Huy
Trịnh Vũ Tuấn Hùng

Tp. Hồ Chí Minh, ngày 28 tháng 11 năm 2018

16147008
16147025
16147059
16147031
16147037
16147039

GVHD: TS. Nguyễn Văn Tuyên

Báo cáo lò hơi tầng sôi bọt

I. Nguyên liệu đốt lò hơi
1. Giới thiệu
1.1. Trấu
- Trấu là phần vỏ cứng bao bên ngoài hạt gạo. Ngoài việc bảo vệ hạt gạo trong mùa sinh
trưởng, vỏ trấu cũng có thể dùng làm vật liệu xây dựng, phân bón, vật liệu cách nhiệt trong xây
dựng hay nhiên liệu
- Trấu là loại nhiên liệu rẻ tiền dùng trấu làm nhiên liệu cho lò hơi để sinh nhiệt rất có lợi
giúp tiết kiệm chi phí tối ưu. Trấu có thể cấp trực tiếp để đốt và cấp nhiệt cho lò hơi qua hệ thống
cấp – phun vào trong buồng đốt. Từ đó mà người ta đã chế tạo ra lò hơi đốt trấu nhẳm phục vụ
nhu cầu sử dụng của các doanh nghiệp, nhà máy.
1.2. Mùn cưa
- Là một loại vật liệu hữu cơ có nguồn gốc từ các loại gỗ, tre, nứa được bào mỏng, nghiền
vụn thành những hạt có kích thước nhỏ. Do kích thước của chúng quá nhỏ bé và không đồng đều
nên trước đây mùn cưa ít được sử dụng trong cuộc sống và chỉ được coi như một loại rác thải tự
nhiên.

II. Đặc điểm nhiên liệu, chế biến, ứng dụng
1. Trấu
1.1. Đặc điểm
Chất đốt từ vỏ trấu được sử dụng rất nhiều trong cả sinh hoạt (nấu ăn, nấu thức ăn gia
súc) và sản xuất (làm gạch, sấy lúa, nhiên liệu đốt) nhờ những ưu điểm sau:
+ Trấu có khả năng cháy và sinh nhiệt tốt do thành phần có 75% là chất xơ: Theo bảng thì
1kg trấu khi đốt sinh ra 3400 Kcal bằng 1/3 năng lưọng đưọc tạo ra từ dầu ra dầu nhưng giá lại
thấp hơn đến 25 lần (năm 2006).

+ Là nguồn nguyên liệu rất dồi dào và lại rẻ tiền: Sản lượng lúa năm 2007 cả nước đạt 37
triệu tấn, trong đó, lúa đông xuân 17,7 triệu tấn, lúa hè thu 10,6 triệu tấn, lúa mùa 8,7 triệu tấn .
Như vậy lượng vỏ trấu thu được sau xay xát tương đương 7,4 triệu tấn.
+ Nguyên liệu trấu có các ưu điểm nổi bật khi sử dụng làm chất đốt: Vỏ trấu sau khi xay
xát ở luôn ở rất dạng khô, có hình dáng nhỏ và rời, tơi xốp, nhẹ, vận chuyển dễ dàng. Thành
Page 4


GVHD: TS. Nguyễn Văn Tuyên

Báo cáo lò hơi tầng sôi bọt

phần là chất xơ cao phân tử rất khó cho vi sinh vật sử dụng nên việc bảo quản, tồn trữ rất đơn
giản, chi phí đầu tư ít.

Dầu nặng (dầu FO)
Than cục 4
Than cám
Củi thường
Củi trấu/trấu

Chi phí cho 1 tấn hơi
(vnđ)
1,799,700
632,100
525,000
420,000
396,000

Ch/lệch giá trị so

với củi trấu (vnđ)
1,403,700
236,100
129,000
24,000
0

Củi mùn cưa/dăm bào

437,000

41,000

Loại nhiên liệu

Tỷ suất tiêu hao so
với củi trấu (%)
454
159
132
106
0
200

Bảng so sánh hiệu quả của trấu so với các loại vật liệu khác (Nguồn: Công Ty Cổ Phần Đầu
Tư và Phát Triển PHÁT HƯNG)

Chính vì những lý do trên mà trấu được đưa vào ứng dụng trong lò hơi để thay thế các
chất đốt như: Dầu nặng (dầu FO), than cục, than cám,...

1.2. Chế biến vỏ trấu
- Ngày nay, việc chuyển đổi và chế biến chất đốt ngày càng phổ biến vì không chỉ giúp
giảm chi phí mà còn hạn chế sự lệ thuộc vào các nhiên liệu hóa thạch ngày càng cạn kiệt và có
giá biến động tăng cao, góp phần giảm hiệu ứng nhà kính. Mặt khác, tro sinh ra trong quá trình
đốt sẽ là nguồn nguyên liệu rất cần thiết cho các ngành công nghiệp khác.
- Chế biến vỏ trấu đã và đang trở thành một xu hướng trong công nghiệp lò hơi: củi trấu
ép, củi trấu đập,... Một vài thông số kỹ thuật liên quan tới các nhiên liệu trấu sau chế biến:
Thành phần (Material)
100% Vỏ trấu (Rice husk)
Đường kính (Diameter)

60 – 90 mm

Độ ẩm an toàn (Total moisture)

20 – 100 cm
Page 5


GVHD: TS. Nguyễn Văn Tuyên

Báo cáo lò hơi tầng sôi bọt

Hàm lượng tro (Ash content)

3 – 12% (m/m)

Hàm lượng chất bốc (Ash content)

8 – 13 (m/m)

Hàm lượng lưu huỳnh (Ash content)

64% (m/m)

Hàm lượng Cacbon cố định (Ash content)

<0.13% (m/m)

Nhiệt lượng tổng trên mẫu khổ (Ash content)

16,04% (MJ/ Kg)

Hàm lượng tro (Gross calorific value on air dried
basic)

3.800 – 4.200 Kcal/ Kg

THÔNG SỐ KỸ THUẬT CỦI TRẤU ÉP (số liệu tham khảo từ: CTY TNHH NĂNG
LƯỢNG NHIỆT THÀNH THÀNH CÔNG)

Thành phần

100% vỏ trấu

Đường kính

Theo yêu cầu

Chiều dài

3 – 5 cm

Độ ẩm

< 14%

Hàm lượng lưu huỳnh (S)

0,021 % max

Hàm lượng tro

16% max

Nhiệt trị

3900 – 4100 Kcal/kg

THÔNG SỐ KỸ THUẬT CỦI TRẤU ĐẬP (số liệu tham khảo từ: Biomass Việt Nam)
1.1.3. Áp dụng trong lò hơi

Trấu vỏ từ xe tải, ghe, tàu được hút vào kho chứa.
Từ kho chứa trấu được hút lên các bồn chứa .Trấu
được được phun vào buồng đốt bằng quạt, tốc độ
nạp trấu được điều chỉnh bằng vis tải hoặc băng
tải .Trấu vỏ cháy lơ lửng, rơi xuống và cháy tiếp
trên mặt ghi cho tới khi cháy kiệt. Lượng tro trấu
còn sót lại sẽ được hút ra ngoài bằng băng tải tro.

Page 6


GVHD: TS. Nguyễn Văn Tuyên

Báo cáo lò hơi tầng sôi bọt

Quy trình làm việc lò hơi đốt trấu (Cty TNHH Kim Trường Phúc)

2. Mùn cưa
2.1. Đặc điểm
Thông số kỹ thuật về mùn cưa:

Chiều dài

Rất nhỏ

Chiều rộng

Rất nhỏ

Độ ẩm

10% – 15%

Nhiệt trị

4600 – 4800 Kcal/kg

Độ tro

<2%
Thông số kĩ thuật của mùn cưa do Công ty Phú An Sinh cung cấp

 Đốt mùn cưa tiết kiệm 40 – 60 % chi phí nhiên liệu so với sử dụng nguyên liệu khác như :

gas , dầu ,..
Đốt mùn cưa
Đốt mùn cưa
Đốt mùn cưa
Đốt mùn cưa






chi phí thấp hơn than đá, dầu, gas …
sạch sẽ, không ô nhiễm môi trường
không khói, không hại ghi lò làm giảm chi phí bảo trì
không ảnh hưởng đến sức khỏe công nhân

2.2. Ứng dụng
Quy trình đốt vỏ trấu cũng như đốt mùn. Mùn cưa được thu mua từ các cơ sở do xe tải
chở về đổ vào bãi tập kêt. Sau đó được các băng truyền đưa vào buồng đốt. Mùn cưa cháy lơ
lửng, rơi xuống và cháy tiếp trên mặt ghi cho tới khi cháy kiệt. Lượng tro còn sót lại sẽ được
hút ra ngoài bằng băng tải tro.
Những ngành công nghiệp sử dụng mùn cưa :
•

Công nghiệp năng lượng
Nghe thì có vẻ khá khó tin, nhưng thực sự mùn cưa là nguồn nguyên liệu quan trọng và
thiết yếu cho việc chế biến, sản xuất ra một trong những loại nhiên liệu sinh khối tiềm
Page 7


GVHD: TS. Nguyễn Văn Tuyên

Báo cáo lò hơi tầng sôi bọt

năng nhất hiện nay - viên nén gỗ. 100% Nguyên liệu dùng để sản xuất viên nén gỗ là mùn
cưa. Mùn cưa sau khi được thu mua và mang về xưởng chế biến viên nén gỗ, qua dây
chuyển sản xuất hiện đại, khép kín sẽ biến thành những viên gỗ rắn chắc với nhiệt lượng
khi
đốt
cao.
Đặc biệt, những viên gỗ nén được sản xuất 100% từ mùn cưa nên đảm bảo tiêu chuẩn về
an toàn với sức khỏe người sử dụng đồng thời hạn chế độ tro sinh ra khi đốt, giúp bảo vệ
môi trường tốt hơn.

•

Công nghiệp chăn nuôi gia súc, gia cầm
Một trong những mô hình sinh học chăm sóc vật nuôi khá ưu việt trong thời gian gần đây
là lót chuồng bằng mùn cưa trộn. Ở ngành này, vai trò của mùn cưa có phần trực tiếp hơn.
Cụ thể, mùn cưa sau khi được thu mua sẽ qua khâu xử lý đơn giản giúp loại bỏ những tạp
chất không tốt cho sức khỏe vật nuôi đồng thời đảm bảo độ ẩm vừa phải tốt cho sức khỏe
và đóng gói và bao theo yêu cầu của người mua.
Người chăn nuôi sau khi mua mùn cưa đã qua tinh chế sẽ mang về, kết hợp cùng với vỏ
trấu để thiết kế mô hình chăn nuôi. Cụ thể như sau (cách làm áo dụng cho chuồng mặt xi

măng có diện tích từ 10 - 20 m2):
Trên nền sân xi măng nuôi heo, cứ cách mỗi 30cm lại đục một lỗ nhỏ dài 4 cm. Sau đó
dùng vỏ trấu sạch, trải một lớp dày 30 cm trên mặt sàn, dùng nước sạch tưới đều đến khi
Page 8


GVHD: TS. Nguyễn Văn Tuyên

Báo cáo lò hơi tầng sôi bọt

trấu thấm nước, bóp chặt mà không thấy nước làm ướt tay là được. Khi tưới cần dùng cào
để cào, đảm bảo cho trấu ẩm đều và bằng mặt.
Tiếp theo tưới 100 lít dung dịch (men Balasa N01 phối trộn với bột bắp và nước sạch
khuấy đều) lên mặt trấu, sau đó rải một lớp mùn cưa dày 30 cm lên trên lớp trấu. Tiếp tục
dùng nước sạch tưới lên trên đến lúc lấy một nắm mùn cưa bóp mạnh thấy nước thấm ướt
ra tay nhưng hạt mùn cưa vẫn tơi là được.
Tiếp tục rải đều 5 kg bột bắp đã xử lý lên trên mặt lớp mùn cưa. Tưới 100 lít dung dịch
men còn lại lên trên lớp mùn cưa, sau đó rải hết phần bã bắp lên mặt lớp mùn cưa. Đậy
kín toàn bộ bề mặt bằng vải bạt hoặc nilon để lên men sau 2 ngày là có thể thả theo vào
nuôi.
Mô hình chăn nuôi sinh học bằng mùn cưa này giúp giảm công lao động dọn dẹp chuồng
trại, xử lý tốt chất thải, khắc phục ô nhiễm môi trường và giảm đáng kể tỷ lệ vật nuôi mắc
bệnh so với những cách nuôi trồng trước đây

•

Công nghiệp phân bón, trồng trọt
Bên cạnh nhiều tác dụng đáng kể trong hai ngành công nghiệp năng lượng và chăn nuôi,
mùn cưa còn là một trong những "thần dược" của ngành công nghiệp phân bón, trồng
trọt. Mùn cưa có thể được sử dụng làm phân bón cây trồng giúp cây nhanh lớn và khỏe

mạnh hơn. Mùn cưa cũng được sử dụng trong nhiều mô hình trồng nấm như nấm linh chi,
nấm rơm, nấm hương, nấm mèo... Nấm trồng trên mùn cưa cho chất lượng cao và đảm
bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.

Page 9


GVHD: TS. Nguyễn Văn Tuyên

•

Báo cáo lò hơi tầng sôi bọt

Công nghiệp xây dựng
Gạch siêu nhẹ chống cháy với khối lượng chỉ bằng 1/3 gạch thường là mô hình gạch xây
nhà mới rộ lên trong thời gian gần đây được làm bằng nguyên liệu chính là đất sét và phụ
gia mùn cưa, mạt gỗ. Theo chủ nhân của dự án này là các chuyên gia của Đại học xây
dựng Hà Nội, loại gạch này có thể cách nhiệt, chống cháy và có khối lượng chỉ bằng 1/3
gạch thường, thích hợp xây nhà cao tầng.

P a g e 10


GVHD: TS. Nguyễn Văn Tuyên

•

Báo cáo lò hơi tầng sôi bọt

Công nghiệp nội thất

Chắc hẳn không chỉ một lần bạn nhìn thấy thậm chí là đã sử dụng các sản phẩm nội thất từ gỗ ép
đúng không. Vậy thì bạn đã biết công dụng của mùn cưa trong việc chế tạo các sản phẩm nội thất
rồi đấy. Mùn cưa được sử dụng để làm nên những tấm gỗ ép với đủ các kích cỡ khác nhau, phù
hợp với nhiều loại nhu cầu sử dụng. Gỗ ép làm từ mùn cưa hiện nay cũng được sử dụng trong
hầu hết các mô hình nhà ở và văn phòng làm việc bởi chi phí .
Trên đây là một số thông tin về khái niệm mùn cưa là gì cũng như các công dụng của mùn cưa.
Hy vọng qua bài viết này bạn có thể hiểu thêm về một trong những loại nguyên liệu sinh học
tiềm năng này.
III. Yêu cầu về nhiên liệu khi đốt lò hơi
- Giảm chi phí xử lý khí thải ra môi trường cho các nhà máy: Khi đốt cháy Củi Trấu
chúng ta ngửi thấy thoang thoảng hương thơm của mùi lúa mới đặc biệt không gây ô nhiễm môi
trường vì hàm lượng các chất gây độc hại là rất ít nên chi phí xử lý khí thải là không cao.
- Tăng tuổi thọ thiết bị lò hơi
- Giảm lượng SO2 thành SO3

P a g e 11


GVHD: TS. Nguyễn Văn Tuyên

Báo cáo lò hơi tầng sôi bọt

- Tro của củi trấu sau khi đốt được dung cải tạo đất rất tốt: Sau khi Củi Trấu cháy hết để
lại phần tro chộn Tro Trấu với một số loại phân bón khác giúp cải tạo đất và là một hỗn hợp rất
tốt cho cây trồng
- Xử lý ô nhiễm môi trường: Nhờ có các nhà máy sản xuất củi trấu mà hàng năm lượng
trấu thải ra môi trường giảm một cách đáng kể và còn đem lại một nguồn thu lớn cho người sản
xuất.

P a g e 12