Một số biện pháp xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong lớp học 5 6 tuổi ở trường mầm non thiên phủ

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HOÁ
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO QUAN HOÁ

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ BIỆN PHÁP XÂY DỰNG MÔI TRƯỜNG GIÁO DỤC
LẤY TRẺ LÀM TRUNG TÂM TRONG LỚP HỌC 5-6 TUỔI Ở
TRƯỜNG MẦM NON THIÊN PHỦ

Người thực hiện: Đỗ Thị Quỳnh.
Chức vụ: Giáo viên.
Đơn vị công tác: Trường mầm non Thiên Phủ.
SKKN thuộc lĩnh vực: Chuyên môn

THANH HÓA, NĂM 2019


MỤC LỤC
TT
1

Nội dung

Trang

Mở đầu

1

1.1

Lý do chọn đề tài

1

1.2

Mục đích nghiên cứu

2

1.3

Đối tượng nghiên cứu

2

1.4

Phương pháp nghiên cứu

2

Nội dung sáng kiến kinh nghiệm

3

2.1

Cơ sở lý luận

3

2.2

Thực trạng của vấn đề

4

2.2.1

Thuận lợi

4

2.2.2

Khó khăn

5

Các giải pháp

6

Biện pháp 1: Trang trí, bố trí sắp xếp các góc hoạt động trong
và ngoài lớp phù hợp, tiện lợi, đa dạng, phong phú

6

Biện pháp 2: Cách sử dụng các phương pháp dạy học để trẻ

hoạt động tích cực trong học tập và vui chơi

16

2.3.3

Biện pháp 3: Phối hợp với các bậc phụ huynh trong quá trình
xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm

18

2.4

Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm với hoạt động giáo dục,
với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường

20

Kết luận, kiến nghị

21

3.1

Kết luận

21

3.2

Kiến nghị

22

Tài liệu tham khảo

23

2

2.3
2.3.1
2.3.2

3


1. Mở đầu
1.1. Lí do chọn đề tài
Giáo dục Mầm non là bậc học đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân.
Nhiệm vụ của giáo dục Mầm non đó là giúp trẻ phát triển tốt về mọi mặt cả về
thể chất, tình cảm, kỹ năng xã hội, về thẩm mỹ, phát triển về ngôn ngữ giao tiếp
giúp trẻ mạnh dạn, tự tin hình thành yếu tố đầu tiên của nhân cách. Nhưng đối
với trẻ mầm non nhất là đối với trẻ mầm non vùng dân tộc thiểu số khi các con
chưa thành thạo với tiếng phổ thông và khả năng giao tiếp, khả năng tiếp xúc với
thế giới bên ngoài còn hạn chế thì nhiệm vụ giáo dục trẻ còn khó khăn và nặng
nề gấp nhiều lần. Vì thế để giúp trẻ phát triển tốt về mọi mặt thì nhà trường nói
chung và cụ thể là giáo viên nói riêng cần phải trực tiếp tạo môi trường tốt để trẻ
có cơ hội tham gia các hoạt động khám phá, tìm hiểu, trải nghiệm, vui chơi từ đó
trẻ có thể tiếp thu kiến thức một cách nhẹ nhàng, tự nhiên, tích cực hơn. “Các

nhà giáo dục đều phải thừa nhận một điều rằng cách tiếp cận tốt nhất để giáo
dục trẻ 0 - 6 tuổi đó là lấy trẻ làm trung tâm và ứng dụng các phương pháp dạy
học tích cực để thúc đẩy sự phát triển tính chủ động, khả năng tư duy phản biện
và giải quyết vấn đề cho trẻ. Các cách tiếp cận tốt thường thể hiện tính tích hợp
cao và kết nối việc học với thực tế đời sống của trẻ”[1].
Trẻ lứa tuổi mầm non thì việc học của trẻ được thông qua hình thức “học
mà chơi, chơi mà học” trẻ có mong muốn tự nhiên là được cảm nhận và khám
phá một cách tích cực về thế giới thông qua quá trình chơi. Qua các hoạt động
vui chơi giúp trẻ cảm nhận và khám phá thế giới xung quanh một cách thuận lợi
nhanh chóng vì thế môi trường hoạt động của trẻ chủ yếu thông qua hoạt động
vui chơi. Đối với trẻ mầm non thì môi trường hoạt động có vai trò quan trọng
nhất đối với sự phát triển của trẻ. Trẻ hoạt động thường xuyên với môi trường
giúp trẻ phát triển tư duy, trí tưởng tượng, ngôn ngữ, tâm lí cũng như đời sống
tình cảm mà thông qua trò chơi những phẩm chất ý chí cũng được hình thành
như: tính mục đích, tính kỉ luật, tính dũng cảm. “Có thể nói việc xây dựng môi
trường giáo dục trong trường mầm non là thực sự cần thiết và quan trọng. Nó
được ví như người giáo viên thứ hai trong công tác tổ chức, hướng dẫn cho trẻ
nhằm thỏa mãn nhu cầu vui chơi và hoạt động của trẻ, thông qua đó nhân cách
của trẻ được hình thành và phát triển toàn diện”[2].
Mỗi trẻ em có hứng thú, cách học và tốc độ học tập khác nhau và chúng
đều có thể thành công. Trẻ học bằng chơi tốt nhất khi có người lớn hỗ trợ và mở
rộng những gì chúng đang hứng thú và đang thực hiện. Song song với việc lập
kế hoạch giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, mỗi nhà trường, mỗi giáo viên cũng cần
phải xây dựng môi trường hoạt động cho trẻ được trải nghiệm. Môi trường giáo
dục trong trường mầm non nói chung và trong lớp học nói riêng là tổ hợp những
điều kiện tự nhiên, xã hội cần thiết, trực tiếp ảnh hưởng đến hoạt động chăm sóc,
giáo dục trẻ ở trường mầm non. Hiệu quả của những hoạt động này nhằm góp
phần thực hiện tốt mục tiêu, nhiệm vụ chăm sóc giáo dục trẻ.
Trong chương trình giáo dục mầm non đề cao việc lấy trẻ làm trung tâm,
tạo điều kiện cho mỗi đứa trẻ được hoạt động tích cực phù hợp với sự phát triển

1


của bản thân trẻ, đáp ứng tối đa nhu cầu và hứng thú của trẻ trong quá trình giáo
dục. Thực tế cho thấy, việc tổ chức các hoạt động theo hướng lấy trẻ làm trung
tâm đã tạo ra một không gian mở cho trẻ, khuyến khích trẻ phát triển tư duy và
phương pháp giải quyết vấn đề. Nếu trẻ được tạo nhiều cơ hội tự tham gia trải
nghiệm khám phá, thì như vậy trẻ đã có thể được phát triển tư duy sáng tạo, giúp
trẻ có nhiều cơ hội phát triển ngôn ngữ, tình cảm xã hội, phát triển thẩm mỹ, thể
chất, phát triển nhận thức. Những lợi ích đó có liên hệ trực tiếp với phương pháp
dạy của các giáo viên, đó chính là cách tổ chức các hoạt động cho trẻ theo
hướng lấy trẻ làm trung tâm.
Bản thân là một giáo viên trực tiếp đứng lớp mẫu giáo 5- 6 tuổi tôi hiểu
rất rõ về trách nhiệm của mình, tôi luôn muốn học sinh của tôi được trải
nghiệm, tư duy, được tìm tòi những gì mà trẻ còn chưa biết trong cuộc sống
một cách thoải mái, không gò bó. Vậy làm thế nào để có thể thục hiện điều đó?
Tôi đã suy nghĩ và trăn trở rất nhiều. Tôi phải làm thế nào để học sinh của tôi
cảm thấy thoải mái trong các hoạt động mà vẫn đạt được kết quả như mục tiêu
đề ra. Qua những năm trước đây nhà trường đã và đang thực hiện đề án xây
dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm và cụ thể là năm học 20172018 lớp tôi đã thực hiện và có những thành công nhất định nhưng cũng mới
chỉ dừng lại ở việc xây dựng môi trường trang trí là chính còn trên thực tế để
đạt được vấn đề xây dựng môi trường cho trẻ hoạt động thực sự có hiệu quả thì
còn cần rất nhiều sự cố gắng của cả cô lẫn trò vì thế tôi đã mạnh dạn chọn đề
tài “Một số biện pháp xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm
trong lớp học 5-6 tuổi ở trường Mầm non Thiên Phủ” làm đề tài sáng kiến
cho năm học này.
1.2. Mục đích nghiên cứu
- Giúp trẻ được học tập trong một môi trường giáo dục mà ở đó trẻ được
tham gia các hoạt động khám phá, trải nghiệm một cách tích cực cũng như được
rèn luyện các kỹ năng cơ bản một cách nhẹ nhàng thoải mái thông qua các hoạt

động “học mà chơi, chơi mà học”.
- Thu hút được sự tham gia của các bậc phụ huynh và sự quan tâm của các
cấp, các ngành đối với giáo dục mầm non nói chung và trường Mầm non Thiên
Phủ nói riêng.
1.3. Đối tượng nghiên cứu
Trẻ ở lớp học 5-6 tuổi, trường Mầm non Thiên Phủ, xã Thiên Phủ, huyện
Quan Hóa, Tỉnh Thanh Hóa.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp quan sát
- Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết
- Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin
- Phương pháp thực hành, trải nghiệm.
2


2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm
2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm
Như chúng ta đã biết hoạt động chủ đạo của trẻ trong trường Mầm non là
hoạt động vui chơi vì thế cách tiếp cận tốt nhất để giáo dục trẻ mầm non đó là
xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm để thúc đẩy sự phát triển tính chủ
động khả năng tư duy cho trẻ. Các cách tiếp cận tốt thường thể hiện tính hợp lí
cao và kết nối việc học và đời sống của trẻ. “Mỗi đứa trẻ là một cá thể riêng
biệt, chúng khác nhau về thể chất và tâm lý. Do đó, mỗi trẻ em có hứng thú,
cách học và tốc độ học tập khác nhau và chúng đều có thể thành công. Trẻ học
bằng chơi tốt nhất khi có người lớn hỗ trợ và mở rộng những gì chúng đang
hứng thú và đang thực hiện.Vì vậy, với trẻ mầm non, giờ học được tiến hành
dưới sự tổ chức, hướng dẫn sư phạm của giáo viên nhằm giúp trẻ lĩnh hội các
tri thức mới, củng cố, hệ thống hóa các tri thức đã có, đồng thời hình thành và
rèn luyện các kỹ năng nhận thức, kỹ năng xã hội”[3].
Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm là yếu tố góp phần

tích cực trong hoạt động nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho trẻ. Môi
trường giáo dục trong trường Mầm non gồm môi trường bên trong và môi
trường bên ngoài lớp học. Cả hai môi trường này đều rất quan trọng đến việc
dạy và học của cô và trẻ. Trẻ em sẽ tham gia vào các hoạt động và các loại trò
chơi khác nhau tùy thuộc vào môi trường mà trẻ đang ở đó. Vì vậy trẻ cần có cơ
hội để chơi và học ở môi trường bên trong và môi trường bên ngoài lớp học một
cách tích cực nhất nhằm phát triển về mọi mặt. Đối với môi trường bên trong lớp
học không thể thiếu những mảng trang trí cho những góc chơi của trẻ, do đó để
lớp học thêm lôi cuốn trẻ thì giáo viên cần tạo một môi trường lớp học với
những màu sắc sinh động, đồ dùng đa dạng bắt mắt….Môi trường có không
gian, cách sắp xếp phù hợp, thuận tiện, gần gũi quen thuộc với cuộc sống thực
hàng ngày của trẻ phản ánh kinh nghiệm, văn hóa của địa phương, luôn thay đổi
để tạo ra sự hấp dẫn mới lạ đối với trẻ. Các góc chính được duy trì thường
xuyên. Vì vậy chúng ta cần bố trí, sắp xếp các góc một cách linh hoạt để có thể
di chuyển tạo không gian cho trẻ hoạt động. Môi trường ngoài lớp học là yếu tố
góp phần tích cực trong các hoạt động nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục
toàn diện trẻ. Xây dựng môi trường ngoài lớp học phù hợp, an toàn, sạch đẹp,
hấp dẫn sẽ tạo cơ hội cho trẻ hoạt động, đáp ứng nhu cầu chơi của trẻ.
Môi trường trong trường, trong lớp Mầm non bao gồm các trang thiết bị, đồ
dùng, đồ chơi, không gian phục vụ cho việc tổ chức các hoạt động sinh hoạt
hằng ngày của trẻ. Môi trường vật chất tạo cho trẻ những cơ hội tốt để thỏa mãn
nhu cầu hoạt động và phát triển toàn diện về mặt thể chất, trí tuệ, thẩm mĩ, đạo
đức, xã hội, thỏa mãn nhu cầu nhận thức mở rộng hiểu biết của trẻ, kích thích trẻ
hoạt động tích cực, sáng tạo.
Môi trường giáo dục trong trường Mầm non là rất quan trọng trực tiếp ảnh
hưởng đến hoạt động chăm sóc và giáo dục trẻ. Hiệu quả của việc tao môi
trường nhằm góp phần thực hiện tốt mục tiêu, nhiệm vụ chăm sóc giáo dục trẻ.
Việc tổ chức các hoạt động giáo dục theo quan điểm “lấy trẻ làm trung
tâm” là yêu cầu xuyên suốt trong quá trình thực hiện chương trình giáo dục
3

Mầm non của tỉnh trong những năm học gần đây nhằm thực hiện có chất lượng,
đạt hiệu quả nội dung này, Phòng Giáo dục và Đào tạo đã chỉ đạo các trường
mầm non đẩy mạnh việc tổ chức các hoạt động giáo dục trẻ theo quan điểm “lấy
trẻ làm trung tâm” phù hợp với điều kiện thực tế của trường, lớp và khả năng
của trẻ; đẩy mạnh tích hợp, chú trọng giáo dục đạo đức, hình thành và phát triển
kỹ năng sống, hiểu biết xã hội phù hợp với độ tuổi của trẻ. Trên cơ sở đó tôi đã
căn cứ vào công văn số: 173/PGDĐT về việc; Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ
giáo dục mầm non năm học 2018-2019 của Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện
Quan Hóa cùng với sự chỉ đạo của Ban Giám hiệu nhà trường Mầm non Thiên
phủ về thực hiện “Xây dựng môi trường hoạt động giáo dục lấy trẻ làm trung
tâm”. Căn cứ vào tình hình thực tế của nhà trường, của lớp vào khả năng nhu
cầu học tập và kinh nghiệm sống của trẻ đáp ứng được chương trình giáo dục
mầm non. Từ đó tôi lên kế hoạch về xây dựng môi trường hoạt động giáo dục
lấy trẻ làm trung tâm để hướng dẫn trẻ trẻ hoạt động tích cực.
2.2. Thực trạng việc xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung
tâm trong những năm gần đây
Trường Mầm non Thiên Phủ được đặt tại xã Thiên Phủ, là một xã vùng cao
của huyện Quan Hóa có điều kiện kinh tế khó khăn, người dân nơi đây chủ yếu
là dân tộc Thái với đời sống còn nghèo nàn, lạc hậu, đa số các hộ dân đang
hưởng chính sách hỗ trợ xóa đói giảm nghèo của nhà nước. Trường được thành
lập năm 1996 với cơ sở vật chất nghèo nàn, trải qua hơn 20 năm hoạt động đến
nay trường đã được xây dựng tương đối khang trang, trường gồm có 12 nhóm,
lớp ở cả 3 khu gồm một khu chính và hai khu lẻ. Khu chính của trường được đặt
gần trung tâm xã với diện tích là 1337km 2 đã được quy hoạch và xây dựng
tương đối đảm bảo cho trẻ học và chơi. Riêng hai khu lẻ do diều kiện địa
phương còn khó khăn nên chưa được đầu tư đầy đủ về cơ sở vật chất lẫn trang
thiết bị đồ dùng đồ chơi nên còn khó khăn cho công tác chăm sóc và giáo dục
trẻ. Từ năm học 2017-2018 được sự quan tâm của nhà nước, các cấp ủy đảng

chính quyền, trường mầm non thiên Phủ đã được đầu tư xây dựng trường chuẩn
và đã được công nhận là trường Mầm non đạt chuẩn Quốc gia mức độ I.
Năm học 2018–2019, bản thân tôi được phân công giảng dạy lớp mẫu giáo
5-6 tuổi khu Chính trường Mầm non Thiên Phủ với tổng số là 22 trẻ. Khi bước
vào thực hiện đề tài này bản thân cũng gặp những thuận lợi và khó khăn sau:
2.2.1. Thuận lợi
- Được sự quan tâm chỉ đạo của Phòng Giáo dục và Đào tạo Quan Hóa
cung cấp tài liệu, tổ chức mở các lớp triển khai chuyên đề hướng dẫn về việc
“Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm” trong trường Mầm non.
- Nhà trường đã bổ sung thêm một số đồ dùng đồ chơi phục vụ cho hoạt
động vui chơi trong và ngoài lớp học.
- Lớp học rộng rãi thoáng mát, phong phú về các góc hoạt động trong và
ngoài lớp, trẻ có cơ hội thực hành và trải nghiệm, tìm tòi, khám phá thông qua
hoạt động.
- Bản thân năng động, sáng tạo và ham học hỏi, có năng khiếu về hội họa
4


và thẩm mĩ nên thuận lợi cho việc tạo môi trường trong và ngoài lớp học.
- Phụ huynh cũng đã có sự quan tâm đến việc học của con cái mình và đã
góp 1 phần nhỏ về vật chất cũng như công sức để tham gia xây dựng môi trường
giáo dục lấy trẻ làm trung tâm ở lớp và ở trường.
2.2.2. Khó khăn
- Đa số trẻ trong lớp là con em dân tộc Thái, ở nhà các con chủ yếu giao tiếp
bằng tiếng mẹ đẻ nên ngôn ngữ giao tiếp cũng như kỹ năng xã hội còn hạn chế.
- Trẻ còn rụt rè, nhút nhát, chưa tự tin trong mọi hoạt động.
- Trong lớp còn có một trẻ khuyết tật học hòa nhập nên gặp nhiều khó khăn
trong quá trình quản lý và tổ chức các hoạt động cho trẻ.
- Những năm học trước nhà trường cũng đã thực hiện đề án xây dựng môi
trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm nhưng hiệu quả chưa cao, chưa đồng đều

ở các lớp học.
- Hầu như giáo viên mới chỉ quan tâm đến môi trường trang trí lớp học chứ
chưa thực sự chú trọng trong khâu tổ chức các hoạt động giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm.
- Tuy lớp học đã được đầu tư xây dựng rộng rãi, đầy đủ bàn ghế cho trẻ
nhưng trang thiết bị dạy học, đồ dùng đồ chơi chưa đáp ứng hết được nhu cầu
khám phá, tìm tòi, sáng tạo của trẻ ở các hoạt động.
* Khảo sát thực trạng
TT

Nội dung khảo sát
Số lượng Tỷ lệ %
Trẻ tham gia tích cực vào các hoạt động xây dựng
1
7/22
32
môi trường lấy trẻ làm trung tâm.
2 Kỹ năng giao tiếp và mạnh dạn tự tin ở trẻ.
4/22
18
Kĩ năng sử dụng các học liệu, nguyên vật liệu sẵn
3
2/22
0,9
có từ thiên nhiên của trẻ.
4 Mức độ hứng thú khi tham gia hoạt động.
12/22
54
- Qua khảo sát tình hình thực tế ở lớp với kết quả trên. Bản thân tôi nhận
thấy cần phải kịp thời có những giải pháp thiết thực, hiệu quả để giúp trẻ tự tin,

tích cực trong các hoạt động hàng ngày, giúp trẻ phát triển một cách toàn diện ở
tất cả các lĩnh vực Đức - Trí – Thể - Mỹ. Vì vậy tôi đã tập trung nghiên cứu, tìm
tòi và áp dụng “Một số biện pháp xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm trong lớp học 5-6 tuổi ở trường mầm non Thiên Phủ” như sau:
2.3. Các biện pháp đã thực hiện để nâng cao chất lượng trong việc xây
dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm ở trường Mầm non Thiên
Phủ năm học 2018-2019
2.3.1. Biện pháp 1: Trang trí, bố trí sắp xếp các góc hoạt động trong và
ngoài lớp phù hợp, tiện lợi, đa dạng, phong phú
- Để tạo hứng thú cho trẻ hướng trẻ vào các hoạt động tích cực thì điều đầu
tiên không thể thiếu được đấy là việc trang trí, bố trí các góc hoạt động sao cho
đẹp, bắt mắt sinh động, những nhân vật ngộ nghĩnh nhưng phải đảm bảo tính
khoa học, thẩm mỹ và các góc phải thể hiện được rõ ràng nội dung hoạt động
5


của trẻ. Môi trường có không gian, cách sắp xếp phù hợp, gần gũi, quen thuộc
với cuộc sống hàng ngày của trẻ, phản ánh kinh nghiệm, văn hóa địa phương;
Các góc được trang trí mở để có thể thay đổi cho trẻ hoạt động tạo ra sự hấp
dẫn, mới lạ đối với trẻ.
Để thiết kế được các góc đảm bảo nhu cầu hoạt động của trẻ thì trước tiên
tôi phải lên kế hoạch cụ thể như cần bao nhiêu góc, đó là những góc nào, phục
vụ cho hoạt động nào của trẻ và phải đảm bảo được nguyên tắc góc tĩnh xa với
góc động. Sau khi lên kế hoạch về các góc tôi bắt tay vào trang trí các mảng
màu. Trước khi bắt tay vào trang trí ngoài việc tự thiết kế các mảng màu thì tôi
tìm hiểu, học hỏi thêm về các cách trang trí ở các lớp, các trường điểm và sưu
tầm trên mạng về cách trang trí và chọn những hình ảnh nghộ nghĩnh, bắt mắt để
lựa chọn những hình ảnh phù hợp nhất cho lớp, phù hợp với lớp học và đối
tượng học sinh của mình. Trong quá trình trang trí tôi đã hướng dẫn cho trẻ trang
trí cùng cô tạo cho trẻ sự hứng thú, quan tâm đến lớp học, hiểu hơn về các góc

hoạt động và những kỹ năng cần thiết về thẩm mỹ, về tạo hình và cũng chính là
tạo điều kiện, cơ hội để trẻ được trực tiếp trải nghiệm công việc thực tế cùng cô
và trẻ rất hăng say khi tham gia vào các hoạt động trải nghiệm này. Do kỹ năng
của trẻ còn hạn chế nên ban đầu tôi hướng dẫn cho trẻ thực hiện các nhiệm vụ
đơn giản như gắn kết, cài ghim, dán các hình ảnh … về sau tăng độ khó lên bằng
những nhiệm vụ với công việc phức tạp hơn.
* Các góc hoạt động trong lớp: Môi trường trong lớp tôi thiết kế ngoài
mảng chủ đề chính còn có đầy đủ các góc cho các hoạt động phát triển của trẻ.
+ Mảng chủ đề: được trang trí ngay mảng tường chính. Ở mỗi nhánh chủ đề
chúng tôi sử dụng ghim cài để trong quá trình hoạt động các con sẽ cùng cô sưu
tầm tranh ảnh có nội dung của chủ đề để cài vào nhánh hoạt động mà mình đang
tìm hiểu và khám phá.

+ Góc học tập: Góc học tập có phần dành cho bé học chữ cái, phần bé học
toán và phần dành cho bé khám phá khoa học đều được trang trí theo hướng mở,
với góc làm quen với chữ cái các con có thể tìm và cài các thẻ chữ cái đã học lên
bảng tranh và đọc, phát âm chữ cái. Ở góc chơi với toán được sử dụng bằng cây
chữ số, xung quanh là các nhóm số lượng. Trẻ dùng dây để nối từ 1 nhóm số
lượng đến chữ số thích hợp hoặc trẻ có thể nối từ 2 nhóm số lượng để kết quả
6


phù hợp với chữ số (Ví dụ: Nhóm số lượng 3 và 4 sẽ được nối với chữ số 7;
Nhóm số lượng 5 và 4 sẽ được nối với chữ số 9…). Với trò chơi này đáp ứng
được yêu cầu nhận biết chữ số và số lượng, trẻ biết cách gộp 2 nhóm với nhau
để đạt được 1 kết quả đã có. Phía dưới cây chữ số có hình ngôi nhà và các con
vật, đồ vật để cho trẻ chơi nhận biết các phía, … Bên cạnh là phần bé khám phá
khoa học. Mảng khám phá khoa học được trang trí bắt mắt bé có thể khám phá
về không gian, thời gian, ngày, tháng, tuần và các thứ trong ngày; và ở góc còn
có các chai, lọ đựng các loại màu, thực phẩm được ghi tên như đường muối, mật

ong, nước, gạo, các chai, lọ, cốc, thìa, bát, dây, thước đo… để cho trẻ được thực
hành làm thí nghiệm và khám phá như nhận biết tính chất đặc trưng của nước,
sự biến đổi của nước, trẻ còn được học cách đong, đếm, đo lường như đong gạo
vào các loại dụng cụ có kích thước khác nhau để thấy được sự khác nhau về số
lượng, khối lượng như nhiều hơn, ít hơn, to hơn, nhỏ hơn …từ đó phát triển tư
duy và kỹ năng khám phá cho trẻ.

+ Góc sách truyện: Góc sách truyện được trang trí bằng hình ảnh trong
chuyện cổ tích và bên cạnh là các dây treo sách truyện, các túi đựng truyện tranh,
truyện cổ tích, truyện kể theo tranh…Với góc trang trí như thế này trẻ có thể lấy
sách một cách dễ dàng và trẻ có thể làm quen với việc đọc sách cũng như làm
quen với các con chữ nhằm phát triển ngôn ngữ, trí tưởng tượng và khả năng tư
duy của trẻ thông qua việc trẻ tập kể chuyện theo tranh, kể chuyện sáng tạo.
7


+ Góc nghệ thuật: Bao gồm mảng âm nhạc, mảng tạo hình được chơi luân
phiên nhau.
- Mảng tạo hình được trang trí là nơi trưng bày sản phẩm của bé. Bên cạnh
là các vật dụng để cho trẻ được thực hành vẽ, cắt, xé, dán, nặn như giấy màu,
xốp màu, giấy A4, đĩa giấy, tạp chí, lịch, các loại bút, các loại kéo, phấn, đất
nặn, bảng con, các loại vỏ ngao, vỏ sò, quả cầu lông, vỏ thạch, hộp sữa, nắp
chai…để trẻ thực hành vẽ, nặn, cắt, xé, dán… kích thích sự sáng tạo của trẻ qua
việc thực hành làm đồ chơi từ các nguyên vật liệu phế thải nhằm tạo ra sản
phẩm đẹp, yêu thích của trẻ.
- Mảng âm nhạc: Được trang trí bắt mắt, là nơi để trẻ có thể lấy các đồ
dùng âm nhạc để phục vụ cho việc học hoặc biểu diễn các tiết mục âm nhạc. Ở
góc này tôi đã làm nhiều loại đồ chơi phát ra âm thanh khi trẻ chơi và mang đậm
bản sắc dân tộc như đàn tơ rưng, đàn bầu, khèn, trống, đàn ghi ta ... Để trẻ được
phát triển năng khiếu một cách tự nhiên nhất.

8


+ Góc xây dựng: Được trang trí trên tường là những hình ảnh các công
nhân xây dựng làm những công việc như trộn hồ, chở vật liệu, xây, trát … và ở
góc này tôi đã làm nhiều loại đồ chơi đủ cho trẻ chơi như hàng rào, các loại
khối, các loại cây xanh, các phương tiện giao thông, biển báo giao thông, đồ vật
để trẻ chơi trò chơi xây dựng.

+ Góc phân vai: Với góc chơi này tôi cũng trang trí các hình ảnh, các nhận
vật phù hợp với góc chơi như bác sỹ, đầu bếp, bán hàng…Ở đây được trưng bày
tất cả các loại đồ chơi phục vụ cho các vai chơi, các nhóm chơi có thể đến đây
mua hàng hóa, đồ dùng để sử dụng cho góc chơi của mình nhằm tạo cơ hội cho
trẻ giao lưu tương tác với nhau giữa các nhóm chơi. Trên các giá đựng có rất
nhiều các đồ chơi, đồ chơi chủ yếu là do cô và trẻ tự làm và đặc biệt ở góc phân
vai còn có các loại đồ chơi đặc trưng của địa phương để khi trẻ chơi gần với
thực tế hơn như các công việc xay lúa, giã gạo…

+ Bảng bé ngoan: Bảng bé ngoan cũng được trang trí bắt mắt thu hút trẻ
với mảng tranh về thiên nhiên, cây xanh được chia các tán lá là các tổ, ống cờ là
hình quả trang trí đẹp mắt có hình ảnh chân dung của mỗi cháu để các cháu nhận
biết đúng ống cờ của mình, trẻ rất hứng thú mỗi khi được nêu gương cắm cờ,
giúp cho trẻ cố gắng phấn đấu hơn trong các hoạt động.
9


+ Góc bé đến lớp: Tận dụng hai bên cánh cửa chính tôi trang trí bằng
những bông hoa to có gắn những ống cờ và ảnh chân dung của trẻ nhằm giúp trẻ
tự thông báo việc mình đã có mặt ở lớp bằng cách mỗi khi đến lớp trẻ sẽ cắm

vào ống cờ của mình một lá cờ.
Các góc hoạt động trong lớp được phân chia rõ ràng có sự ngăn cách bằng
giá đựng và các khoảng cách của cửa ra vào, có hình ảnh đặc trưng cho từng
nhóm và tuân theo nguyên tắc động, tĩnh giúp cho trẻ tập trung chơi và không bị
ảnh hưởng bởi các góc hoạt động khác, đồ dùng đồ chơi được sắp xếp theo
hướng mở giúp trẻ có thể lấy ra và cất vào một cách thuận thiện hơn.
+ Góc trao đổi với phụ huynh: Mảng tường ngoài hè gần với cửa lớp là góc
trao đổi với phụ huynh, ở góc trao đổi với phụ huynh tôi đã đưa các nội dung
cần trao đổi về việc chăm sóc và giáo dục trẻ như lịch sinh hoạt trong ngày của
trẻ, tình hình sức khỏe của trẻ, kế hoạc giáo dục trong tuần, các chuyên đề giáo
dục trẻ và những thông tin của trẻ cho phụ huynh nắm bắt được tình hình học
tập và vui chơi ở trường một cách dễ dàng hơn.

10


+ Góc văn hóa địa phương: Với khoảng không gian trống bên ngoài rộng
rãi giữa 2 lớp học chúng tôi cùng nhau thiết kế tạo nên một góc văn hóa địa
phương, nơi đây chúng tôi đã chuẩn bị đầy đủ các đồ dùng có thật ở địa phương
như các loại váy thái, váy mông, các loại vải thổ cẩm, dụng cụ âm nhạc như
cồng chiêng, luống, đàn tính, đàn bầu, đàn tơ rưng, khèn cho trẻ ra chơi làm
quen với các loại nhạc cụ và trẻ có thể thể hiện năng khiếu của mình tại đây. Các
dụng cụ dùng trong gia đình như gùi, thúng, mủng, giỏ, rổ, rá, súng thun, cung,
nỏ, chày cối để cho trẻ tham quan tìm hiểu về cách sử dụng nhằm bổ sung kiến
thức và kỹ năng thực tế cho trẻ…Môi trường phản ánh màu sắc văn hóa dân tộc
bởi những đồ dùng, trang phục, các phong tục tập quán… cung cấp cho trẻ
những hiểu biết về nền văn hóa địa phương và của các dân tộc khác nhau. Tạo
môi trường có không gian phù hợp với cuộc sống hàng ngày.

* Các góc hoạt động ngoài trời: Bản thân là giáo vên được nhà trường bầu

làm tổ trưởng tổ chuyên môn nên ngoài việc thiết kế các góc hoạt động trong lớp
thì tôi đã kết hợp với nhà trường lên kế hoạch thiết kế các góc hoạt động ngoài
trời chung cho toàn trường sao cho đảm bảo nhu cầu vui chơi của tất cả trẻ trong
trường sau đấy cùng giáo viên trong trường phối hợp với phụ huynh để tiến hành
làm đồ chơi cho các góc. Góc hoạt động chơi ngoài trời được xây dựng đẹp mắt
gần gũi với trẻ có góc thiên nhiên và những nhà chòi lá ...
+ Góc thiên nhiên: Với những giỏ hoa được treo dọc theo lối hành lang vừa
tầm chăm sóc của trẻ, bên ngoài là bồn hoa rộng thoải mái cho cô và trẻ quan
sát, trò chuyện, chăm sóc… trong buổi chơi dài trẻ không cảm thấy chán. Để trẻ
có đồ dùng, dụng cụ chăm sóc tôi đã chuẩn bị cuốc vừa với trẻ, các loại dụng cụ
đế xới đất như bay, các dụng cụ để tưới như xô to đựng nước, xô nhỏ vừa tầm
cho trẻ xách nước, các loại chai, lọ có quai cầm cho trẻ tưới cây. Ở góc chơi này
giúp trẻ gần gũi với nhiên hơn và giúp trẻ tình yêu thiên nhiên và có kỹ năng
chăm sóc và bảo vệ cây.
11


+ Góc chơi gia đình của bé: Ở đây chúng tôi đã thiết kế hình tượng nhà sàn
đặc trưng của địa phương, có rất nhiều các loại đồ dùng gia đình để trẻ chơi trò
chơi như nấu ăn, chăm sóc em bé, ... Từ đây chúng ta giáo dục trẻ biết yêu
thương, quan tâm, lo lắng và chia sẻ, giúp đỡ lẫn nhau.

+ Góc ẩm thực: Ở góc này nhà chòi được thiết kế như một gian hàng có nơi
chế biến đồ ăn, có nơi cho khách vào ngồi thưởng thức các món ăn đặc trưng
vùng cao như: Rượu cần, bánh giò, bánh ú, các nồi làm bằng sọ dừa tượng trưng
cho nồi đất được ghi tên với các món như cơm niêu, Cá kho, ếch om măng, thịt
kho xả ớt, …có thể thay món theo trò chơi của trẻ... Với góc chơi này trẻ học
một số kỹ năng nội trợ và cách sử dụng đồ dùng trong gia đình mà gia đình nào
cũng phải có.
12

+ Góc chơi phiên chợ vùng cao: Được thiết kế nhà chòi với những chiếc
sạp bán hàng được chia thành các gian hàng với các nhóm mặt hàng như:
- Quầy nông sản: Là những loại nông sản đặc trưng cho vùng cao như:
Ngô, sắn, đậu, lạc, lúa khoai gừng, sả, riềng, dừa, lợn gà…
- Quầy các loại đặc sản vùng cao: Các loại tôm, cua, ốc, ếch, chuột đồng,
măng, nấm…
- Quầy thuốc nam: Ở quầy này chúng tôi chuẩn bị một số cây thuốc nam đã
được phơi khô và trẻ có thể chơi bán hàng thuốc nam.
- Quầy tạp hóa: Gồm các loại mỹ phẩm, bánh, kẹo, sữa, nước ngọt, …phục
vụ cho nhu cầu hàng ngày. Ở góc chơi này trẻ được chơi trò chơi bán hàng với
nhiều mặt hàng khác nhau và được phân chia theo từng nhóm trẻ vừa chơi vừa
học cách phân nhóm, phân loại từng loại hàng hóa, đồ chơi được thay đổi theo
nhu cầu và hứng thú của trẻ

13


Nhìn chung, cả 3 góc vui chơi ngoài trời đều được xây dựng với hình thức
gần gũi với trẻ, rất nhiều đồ chơi có thực tế tại địa phương tạo cho trẻ cảm giác
gần gũi, không xa lạ. Trẻ dễ dàng tìm hiểu, khám phá, phân nhóm, phân loại đồ
chơi nhằm phát triển tư duy, kỹ năng phân loại đồ dùng, ngoài ra trong vui chơi
trẻ sẽ được giao tiếp nhiều hơn để phát triển ngôn ngữ và trong quá trình chơi trẻ
sẽ được giao lưu với bạn bè khiến cho trẻ tự tin hơn trong cuộc sống.
+ Khu vận động: Do không có điều kiện mua cỏ nhân tạo cũng như mua
sắm các trang thiết bị đồ chơi hiện đại như ở dưới xuôi nên chúng tôi thiết kế
khu vận động với các đồ chơi chủ yếu tự làm bằng các vật liệu sẵn có ở địa
phương như luồng, lốp xe hỏng với các trò chơi vận động như bục nhảy sâu, các
ô để trẻ thực hiện các bài tập, đi, bước, bật, ... hay đồ chơi chơi ném bóng trúng

đích, trò chơi bập bênh, trò chơi xích đu, thang leo... Với hình thức thiết kế như
thế này trẻ được tập luyện một cách tự nhiên, thoải mái khi chơi.

14


+ Khu vui chơi các trò chơi dân gian:
Ở sân lớn ngoài việc trẻ tập thể dục buổi sáng toàn trường, chúng tôi đã tận
dụng cả sân khấu làm khu vực chơi rộng rãi thoải mái. Nơi đây để sẵn các đồ
chơi phục vụ các trò chơi dân gian như nhảy sạp, chơi ô ăn quan, chơi cờ, chơi
que chuyền, chơi bàm bàm, chơi ném còn, chơi kéo co, mèo đuổi chuột…,trẻ có
thể tự chọn đồ chơi, trò chơi cho mình một cách dễ dàng. Nhằm tạo cơ hội cho
trẻ được hòa mình vào các trò chơi dân gian một cách tự nhiên, thoải mái nhất
và nơi đây phụ huynh cũng có thể tham gia chơi cùng trẻ để cùng cô hướng dẫn
trẻ chơi các trò chơi dân gian và các trò chơi của dân tộc mình.

+ Vườn cổ tích: Bên cạnh khu chơi các trò chơi dân gian là vườn cổ tích,
nơi đây trưng bày mô hình các nhân vật trong câu chuyện cổ tích nàng bạch
tuyết và bảy chú lùn, tấm cám, ở đây trẻ có thể chơi và nghe cô kể các cây
chuyện cổ tích.
2.3.2. Biện pháp 2: Cách sử dụng các phương pháp dạy học để trẻ hoạt
động tích cực trong học tập và vui chơi
Đối với việc xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm ngoài
việc xây dựng môi trường trong và ngoài lớp học thì không thể thiếu được việc
tổ chức các hoạt động của trẻ trẻ theo phương pháp hoạt động tích cực. Để trẻ
tham gia tích cực vào các hoạt động học cũng như hoạt động vui chơi thì tôi
luôn chú ý giúp trẻ tận dụng tất cả các giác quan để khám phá các sự vật hiện
tượng, dành thời gian cho trẻ quan sát, nhận xét, phỏng đoán, so sánh, sử dụng
những câu hỏi gợi mở, câu hỏi kích thích trẻ phát triển tư duy nhằm dẫn dắt trẻ
suy nghĩ và nói lên được những gì trẻ nhìn thấy, gợi ý để cho trẻ chia sẻ, trình

bày ý kiến của mình, cùng nhau trao đổi để tìm hiểu, khám phá đối tượng. Trong
15


quá trình trẻ hoạt động tôi luôn khai thác các tình huống cũng như các vật liệu
khác nhau để khuyến khích trẻ chơi, khuyến khích trẻ hoạt động cùng nhau,
ngoài ra môi trường hoạt động của trẻ vơi đồ dùng đồ chơi luôn phải phong phú,
hấp dẫn trẻ để kích thích sự hứng thú, khám phá, sáng tạo của trẻ.
Để kích thích sự hứng thú của trẻ vào các hoạt động tôi luôn sử dụng nhiều
phương pháp và các hình thức khác nhau cho từng hoạt động.
- Đối với phương pháp thảo luận nhóm: Trong quá trình trẻ hoạt động tôi
thường chia số trẻ thành nhiều nhóm với mỗi nhóm trẻ không quá đông nhằm
rèn luyện cho trẻ kỹ năng làm việc theo nhóm và kỹ năng thảo luận trong nhóm
để đưa ra một ý kiến thống nhất tuy nhiên mỗi một nhóm phải có một trưởng
nhóm và kết quả thảo luận nhóm có thể được trình bày bằng nhiều hình thức
như: vẽ, hát, đóng kịch, thơ…Trong quá trình trẻ thảo luận tôi luôn quan sát các
nhóm thảo luận và có sự giúp đỡ kịp thời trong trường hợp các nhóm gặp khó
khăn. Vì trong lớp có một cháu khuyết tật nên kho chia nhóm tôi thường sắp xếp
cho cháu khuyết tật ở cùng với một nhóm có nhiều cháu khá và nhanh nhẹn để
các cháu hỗ trợ bạn cùng nhau tiến bộ.
- Đối với phương pháp dạy học giải quyết vấn đề: Tôi luôn thực hiện đúng
theo quy trình các bước như sau: Xác định, nhận dạng vấn đề hoặc tình huống;
thu thập thông tin có liên quan đến vấn đề hoặc tình huống đặt ra; liệt kê các
cách giải quyết có thể có; phân tích, đánh giá kết quả từng cách giải quyết (tích
cực, hạn chế, cảm xúc, giá trị); so sánh kết quả các cách giải quyết; lựa chọn
cách giải quyết tối ưu nhất; thực hiện theo cách giải quyết đã lựa chọn; rút kinh
nghiệm cho việc giải quyết những vấn đề, tình huống khác.
- Đối với phương pháp đóng vai: Tôi luôn giúp trẻ tham gia thảo luận sau
mỗi quá trình nhập vai diễn.
VD: Các con cho nhận xét thảo luận về vai người mẹ do bạn Nga đóng và

diễn như thế nào? Đã thể hiện tốt vai mình đã đóng hay chưa? Tốt ở chỗ nào và
chưa tốt ở chỗ nào? để cho trẻ tập rút kinh nghiệm cho những vai diễn sau và
cũng tạo động lực để cho các con hứng thú tham gia vào từng vai diễn tốt hơn.
- Phương pháp sử dụng trò chơi: Đầu tiên để sử dụng phương pháp trò
chơi đạt hiệu quả thì tôi thường chọn những trò chơi dễ tổ chức và thực hiện, trò
chơi phù hợp với chủ đề, với đặc điểm và trình độ của trẻ, phù hợp với quỹ thời
gian, với hoàn cảnh, điều kiện thực, trẻ phải nắm được quy tắc chơi và phải tôn
trọng luật chơi, trò chơi phải tạo được sự hứng thú và vui thích của trẻ, sau khi trẻ
đã có kỹ năng chơi tôi tăng dần độ khó và cho trẻ dần chơi những trò chơi khó hơn.
- Phương pháp dạy học khám phá: Khi sử dụng phương pháp dạy học
khám phá tôi luôn lựa chọn nội dung hoặc tình huống đảm bảo tính vừa sức đối
với trẻ, chuẩn bị đồ chơi, đồ dùng trực quan và những điều kiện cần thiết để trẻ
tự tìm tòi khám phá, tổ chức cho trẻ làm việc cá nhân, làm việc theo nhóm;
khuyến khích trẻ tự tìm tòi khám phá, đưa ra các phát hiện, cách giải quyết, liệt
kê các cách giải quyết có thể có; phân tích, đánh giá kết quả mỗi cách giải quyết
của cá nhân trẻ, của nhóm trẻ, lựa chọn cách giải quyết tối ưu nhất, kết luận về
nội dung của vấn đề làm cơ sở cho trẻ tự kiểm tra, tự điều chỉnh; rút kinh
nghiệm cho việc giải quyết những vấn đề, tình huống khác.
16


- Đối với phương pháp dạy học trải nghiệm: Tôi thường tổ chức cho trẻ
thực hiện đủ bốn bước: Quan sát - Suy nghĩ - Cảm nhận - Hành động. Vì vậy tôi
luôn yêu cầu trẻ phải quan sát kỹ đối tượng và suy nghĩ, cảm nhận để đưa ra
hướng giải quyết vấn đề sau đấy mới bắt tay vào quá trình thao tác để thực hiện
hành động cụ thể. Việc học tập đòi hỏi không chỉ có nhìn, nghe, chuyển động
hay động chạm. Trẻ cần biết kết hợp những gì trẻ cảm nhận và suy nghĩ được, vì
thế trẻ cần phải có kỹ năng từ những bước đơn giản nhất.
- Ví dụ: Để rèn cho trẻ kỹ năng tự lập trong việc trải nghiệm như gấp chăn.
Thường các con đem đến lớp những mền chăn rộng lúc đầu tôi chỉ hướng dẫn

cho trẻ cách gấp làm sao cho gọn gàng nhưng không hướng dẫn trẻ cách làm sao
một mình con để có thể gấp được cả chiếc mền chăn rộng như thế mà tôi cho các
con tự tìm hiểu để tự tìm ra cách giải quyết và cuối cùng các con cũng đã giải
quyết được vấn đề đấy sau một hồi loay hoay tìm cách, con đã tìm bạn giúp đỡ
mỗi bạn một đầu chăn vậy là công việc cũng đã được hoàn thành và tất nhiên là
cô không quên khuyến khích động viên, khen trẻ.
- Phương pháp động não: Khi sử dụng câu hỏi đối với trẻ tôi thường
hướng dẫn trẻ cách trả lời những câu hỏi ngắn gọn. Tất cả ý kiến của trẻ đều
được khích lệ, thừa nhận, tôi không bao giờ phê phán các câu trả lời của trẻ và
luôn khen ngợi trẻ đúng lúc. Cuối giờ thảo luận cần nhấn mạnh kết quả có được
là thành quả của cả nhóm hoặc của tất cả các thành viên trong nhóm.
Với việc sử dụng, phối hợp một cách khéo léo các phương pháp dạy học
khác nhau cho mỗi hoạt động của trẻ kết hợp với việc sử dụng trang thiết bị hiện
đại như việc sử dụng giáo án điện tử thành thạo và linh hoạt trong việc xử lý các
tình huống từ đó chất lượng học tập và các kỹ năng của học sinh của lớp tôi đã
thay đổi một cách tích cực.
Ngoài việc tạo môi trường sinh động, sử dụng các phương pháp hoạt động
tích cực thì tôi luôn tạo môi trường giao tiếp thân thiện, hòa đồng, ấm cúng, cởi
mở giữa cô và trẻ, giữa trẻ với trẻ, giữa trẻ với môi trường xung quanh. Quan hệ
giữa cô và trẻ, người lớn với trẻ, thể hiện tình cảm yêu thương, thái độ tôn trọng,
tin tưởng trẻ, tạo cơ hội cho trẻ bộc lộ những suy nghĩ, tâm tư nguyện vọng của
mình. Tạo điều kiện cho trẻ giao tiếp và thể hiện sự quan tâm của mình đối với
mọi người, đối với sự vật hiện tượng gần gũi xung quanh. Mọi cử chỉ, lời nói,
việc làm của cô giáo và người lớn phải luôn mẫu mực để trẻ noi theo. Mối quan
hệ giữa trẻ với trẻ là quan hệ bạn bè cùng học cùng chơi, đoàn kết, hợp tác, chia
sẻ, đồng cảm, học hỏi lẫn nhau, tận dụng các mối quan hệ giữa trẻ với trẻ để
giáo dục trẻ và có sự thống nhất giữa trường mầm non, gia đình và cộng đồng xã
hội trong việc chăm sóc, giáo dục trẻ.
2.3.3. Biện pháp 3: Phối hợp với các bậc phụ huynh trong quá trình xây
dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm

Ngay từ đầu năm học tôi đã có kế hoạch phối hợp với các bậc phụ huynh
tham gia vào công tác làm đồ dùng đồ chơi cho trẻ nên vào buổi họp phụ huynh
đầu năm tôi đã đưa ra kế hoạch và bàn bạc với phụ huynh nhằm để tạo sự đồng
tình hưởng ứng từ các bậc phụ huynh tham gia và từ đó tuyên truyền cho phụ
huynh hiểu sâu hơn về tâm sinh lý của trẻ, về môi trường học tập và vui chơi, về
17


đồ dùng, đồ chơi có ý nghĩa quan trọng như thế nào đối với sự phát triển toàn
diện của trẻ để phụ huynh có cái nhìn tích cực hơn đối với nền giáo dục mầm
non và cách nuôi con theo khoa học, tôi đã đưa ra các ý tưởng sẽ trang trí lớp
như thế nào, lao động trồng hoa, dọn về sinh sân trường đầu năm hay ý định làm
đồ chơi ra sao và cách hướng dẫn trẻ làm đồ chơi, thu thập thêm các ý kiến đóng
góp từ các bậc phụ huynh và từ đó tôi cũng vận động được một nguồn nguyên
vật liệu dồi dào từ gia đình của các cháu để làm nhà chòi sẽ được phụ huynh hỗ
trợ như luồng, cọ, tranh, nứa, lốp ô tô, xe máy hỏng…, hoặc khi làm đồ chơi thì
bố mẹ, người thân của cháu có thể sưu tầm các nguyên vật liệu từ nhà và cho trẻ
đem đến trường như các loại chai, lọ nhựa, rơm, rạ, các loại vỏ sò, ngao…và có
những ý tưởng đóng góp với cô giáo về cách làm đồ chơi từ các nguyên vật liệu
sẵn có ở địa phương, hay các loại tranh ảnh có liên quan đến chủ đề mà con em
mình đang học …từ đó mà phụ huynh cũng rất hào hứng tham gia cùng cô và
cháu bởi từ đây họ biết rằng việc phối hợp giữa gia đình, nhà trường, và cô giáo
là một việc làm không thể bỏ qua trong công tác nuôi dạy chính con em mình
một cách có hiệu quả.

Ngoài việc lập ra kế hoạch cho phụ huynh tham gia lao động, làm đồ dùng
đồ chơi thì tôi còn khuyến khích phụ huynh tham gia vào các hoạt động chăm
sóc và giáo dục trẻ như khuyến khích phụ huynh tham gia vào các hoạt động vui
chơi cùng trẻ, tham gia vào các hoạt động giáo dục trẻ ở lớp cũng như tại nhà.
18

Tôi thường xuyên trao đổi với phụ huynh về tình hình hoạt động của trẻ tại lớp
cũng như nội dung giáo dục trẻ để phụ huynh nắm bắt được chương trình học
của con em mình để tiện lợi hơn cho việc chăm sóc và giáo dục trẻ một cách
đồng nhất khi ở trường cũng như ở nhà.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục,
với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường
Qua quá trình thực hiện đề án xây dựng môi trường giáo dục “ Lấy trẻ làm
trung tâm” ở trường nói chung và ở lớp 5-6 tuổi của tôi chủ nhiệm nói riêng, tôi
nhận thấy các con hứng thú hơn, hoạt động tích cực hơn và tự nhiên rất nhiều,
trẻ không còn rụt rè nhút nhát nữa mà thay vào đó là trẻ được phát triển một
cách toàn diện. khi tham gia vào các hoạt động trẻ thích tìm tòi, khám phá hơn.
phát triển các kỹ năng như kỹ năng thực hành, kỹ năng giao tiếp, kỹ năng phân
loại và quan trọng nhất là kỹ năng vui chơi của trẻ như kỹ năng hợp tác, đoàn
kết, hỗ trợ nhau trong khi học và chơi…. Trẻ có nhiều cơ hội được thực hành các
kỹ năng tạo hình như làm đồ chơi, tạo ra các sản phẩm, phát triển các kỹ năng về
năng khiếu múa, hát từ đó phát triển ở trẻ năng khiếu thẩm mỹ, yêu cái đẹp,
thích tạo ra cái đẹp. Qua chơi trẻ sẽ gần gũi nhau hơn, trẻ được khám phá và
hiểu biết hơn về văn hóa địa phương mình, từ đó tình cảm của trẻ được phát
triển tích cực và tự nhiên hơn. Trẻ có nhiều cơ hội rèn luyện các kỹ năng lao
động và kỹ năng tự phục vụ như việc tự biết cách chăm sóc bản thân cũng như
có kỹ năng làm những công việc đơn giản ở trường ở lớp từ đó giúp trẻ dễ dàng
hòa nhập với thế giới bên ngoài và trong quá trình dạy học theo phương pháp
giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trẻ có nhiều cơ hội được bày tỏ ý kiến của mình
nhiều hơn dẫn đến trẻ tự tin hơn trong giao tiếp không còn rụt rè, nhút nhát như
trước nữa từ đó trẻ được phát triển về mọi mặt trong mọi lĩnh vực giáo dục,
trong học tập lẫn đời sống hằng ngày của trẻ.
Sau đây là kết quả sau quá trình thực hiện đề tài mà tôi đã chọn như sau:
TT

Nội dung

Số lượng

Tỷ lệ %

1

Trẻ tham gia tích cực vào các hoạt dộng xây dựng
môi trường lấy trẻ làm trung tâm

22/22

100%

2

Kỹ năng giao tiếp, ứng xử và mạnh dạn tự tin ở trẻ

21/22

95%

3

Kĩ năng sử dụng các học liệu, nguyên vật liệu sẵn
có từ thiên nhiên của trẻ

20/22

91%

4

Mức độ hứng thú khi tham gia hoạt động

22/22

100%

Từ bảng tổng hợp khảo sát trên chúng ta thấy rõ ràng về số lượng trẻ thích
tham gia vào hoạt động xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm
cùng cô và số trẻ có kỹ năng giao tiếp cơ bản, kỹ năng sử dụng các học liệu,
nguyên vật liệu đồ dùng đồ chơi và mức độ hứng thú khi tham gia hoạt động đều
được tăng lên rõ rệt và qua đánh giá chất lượng chăm sóc cũng như giáo dục
trong năm học cũng tăng hơn những năm trước, trẻ tự tin hơn, ngôn ngữ phát
triển tốt hơn, nhất là trẻ biết tư duy, sáng tạo hơn và lĩnh vực phát triển tình cảm
và kỹ năng xã hội của trẻ được tăng cao. Qua đó chứng tỏ biện pháp mà tôi đã
19


sử dụng trong quá trình chăm sóc và giáo dục trẻ với như tôi đã trình bày như
trên là có hiệu quả và cần thiết đáp ứng với nhiệm vụ năm học.
3. Kết luận, kiến nghị
3.1. Kết luận
- Với việc xây dựng môi trường và tổ chức các hoạt động giáo dục lấy trẻ
làm trung tâm đã nêu trên tôi thấy rất có hiệu quả không chỉ cho học sinh lớp
mình mà còn được Ban Giám hiệu và tập thể giáo viên trong trường đồng loạt
ủng hộ nhiệt tình và nhất là giáo viên ở các lớp nhìn thấy hiệu quả rõ rệt mà đã

hưởng ứng và thực hiện theo, các bậc phụ huynh cũng đã ủng hộ nhiệt tình và
tích cực tham gia cùng, bản thân tôi qua quá trình thực hiện đã rút ra cho mình
một số kinh nghiệm như sau:
- Giáo viên phải thực sự yêu nghề, mến trẻ, phải nắm vững kiến thức và
phương pháp giáo dục trẻ.
- Phải chịu khó nghiên cứu, tìm tòi, kiên trì, có khả năng tạo hình tốt để tạo
ra các sản phẩm đẹp phù hợp với nhóm lớp, với trẻ để kích thích niềm hăng say
của trẻ tham gia vào các hoạt động.
- Phải biết cách tham mưu với Ban Giám hiệu nha trường và phối kết hợp
với giáo viên trong trường để cùng nhau lên kế hoạch và xây dựng môi trường
ngoài trời sao cho phong phú, hấp dẫn, lôi cuốn trẻ.
- Cần có sự kết hợp với phụ huynh một cách khéo léo, lôi cuốn phụ huynh
để phụ huynh cùng đóng góp các vật liệu và ngày công giúp đỡ trường lớp tạo
môi trường hoạt động và làm đồ dùng đồ chơi cho trẻ.
- Giáo viên cần phải tạo ra nhiều cơ hội cho trẻ được tham gia vào các hoạt
động, tạo cơ hội cho trẻ được chủ động khám phá, tìm hiểu, tạo ra được nhiều
tình huống để phát triển tư duy cho trẻ.
- Tạo điều kiện để trẻ được tham gia giúp cô những công việc vừa sức trên
cơ sở hứng thú, theo nhu cầu của trẻ mới đạt hiệu quả cao nhất trong công tác
giáo dục trẻ.
- Giáo viên phải biết khơi gợi, động viên khuyến khích trẻ để trẻ có động
lực tham gia vào hoạt động cùng cô.
- Giáo viên phải biết tôn trọng ý tưởng sáng tạo của trẻ và sản phẩm mà trẻ
làm ra.
- Giáo viên luôn đầu tư,suy nghĩ tìm ra những cái mới lạ, hấp dẫn để thu
hút sự chú ý của trẻ, nắm bắt được nhu cầu học hỏi khám phá và khả năng sáng
tạo nghệ thuật của trẻ.
- Luôn luôn tạo bầu không khí vui tươi, thoải mái, tự nhiên tránh gò bó, áp
đặt đối với trẻ, tạo môi trường nghệ thuật gần gũi với trẻ, động viên và khuyến
khích trẻ kịp thời

3.2. Kiến nghị
Qua quá trình thực hiện các phương pháp xây dựng môi trường giáo dục
lấy trẻ làm trung tâm như trên mặc dù chất lượng chăm sóc và giáo dục trẻ đã
20


được tăng lên rõ rệt hơn những năm trước nhưng vẫn còn gặp những bất cập ảnh
hưởng rất lớn đến công tác chăm sóc và giáo dục của cô và trẻ ở lớp và trường
Mầm non Thiên Phủ nên tôi có một số kiến nghị với lãnh đạo địa phương,
Phòng Giáo dục và Đào tạo:
- Đối lãnh đạo địa phương: Mặc dù cơ sở vật chất của nhà trường đã được
đầu tư nhưng mới chỉ ở khu chính còn các khu lẻ chưa được đầu tư đầy đủ, bàn
ghế, đồ dùng phục vụ cho công tác chăm sóc của trẻ còn nhiều thiếu thốn nên đã
ảnh hưởng rất nhiều tới chất lượng chăm sóc và giáo dục trẻ nên tôi có kiến nghị
với các cấp lãnh đạo địa phương tiếp tục đầu tư cơ sở vật chất cho nhà trường để
giáo viên và học sinh có đủ điều kiện tổ chức các hoạt động dạy và học được
hiệu quả hơn không chỉ ở khu chính mà tạo điều kiện dạy và học tốt hơn cho tất
cả các lớp trong trường.
- Đối với Phòng Giáo dục và Đào tạo: Mỗi năm nên tổ chức tham quan, học
hỏi kinh nghiệm ở các đơn vị trong huyện, trong tỉnh.
Trên đây là một số biện pháp xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm trong lớp học 5- 6 tuổi ở trường Mầm non Thiên phủ. Rất mong được
sự nhận xét, góp ý của hội đồng khoa học các cấp để đề tài được hoàn thiện hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Quan Hóa, ngày 30 tháng 5 năm 2019
Tôi xin cam đoan đây là SKKN do tôi tự viết,
không sao chép nội dung của người khác.
XÁC NHẬN
CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

NGƯỜI VIẾT

Đỗ Thị Quỳnh

21


PHỤ LỤC
Tài lệu tham khảo
[1]. Tư liệu học liệu website trường Mầm non Đại Quang - Đại Lỗ Quảng Nam (Tư liệu từ nguồn internet).
[2]. Modul MN1- D xây dựng trường Mầm non lấy trẻ làm trung tâm (Tài
liệu chuyên đề).
[3]. Theo Nguyễn Lan Phương (Tổ chức giờ học cho trẻ Mầm non – Lấy
trẻ làm trung tâm).

22


DANH MỤC
CÁC ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG
ĐÁNH GIÁ XẾP LOAỊ CẤP PHÒNG GIÁO DỤC ĐÀO TAỌ, CẤP SỞ
GDDT VÀ CÁC CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN
Họ và tên tác giả: Đỗ Thị Quỳnh.
Chức vụ và đơn vị công tác: Giáo viên trường Mầm non Thiên Phủ.
Kết quả
Cấp đánh
đánh giá Năm học
giá xếp loại
xếp loại đánh giá,
(Phòng, sở,

( A, B
xếp loại
tỉnh…)
hoặc C)

TT

Tên đề tài sáng kiến kinh
nghiệm

1

Một số biện pháp hướng dẫn
trẻ lớp 5- 6 tuổi học tốt môn
thể dục.

Phòng
PGD&ĐT

C

2

Một số biện pháp hướng dẫn
trẻ làm quen với hoạt động
Tạo hình ở lớp 5-6 tuổi.

Phòng
PGD&ĐT

C

2004-2005

3

Một số biện pháp hướng dẫn
trẻ lớp 5-6 tuổi làm quen với
Sở GD&ĐT
tác phẩm văn học.

C

2005-2006

4

Một số biện pháp giáo dục
kỹ năng sống cho trẻ 5-6
tuổi.

Phòng
PGD&ĐT

C

2014-2015

5

Một số phương pháp hướng
dẫn trẻ 5 – 6 tuổi tham gia
làm đồ dùng đồ chơi từ
nguyên vật liệu phế thải sẵn
có ở địa phương.

Phòng
PGD&ĐT

B

2015-2016

6

Một số biện pháp xây dựng
môi trường giáo dục lấy trẻ
làm trung tâm trong lớp học
5-6 tuổi ở trường Mầm non
Thiên Phủ

Phòng
PGD&ĐT

A

2018-2019

2002-2003

23