Kinh nghiệm dạy bài 16 định dạng văn bản môn tin học lớp 6

Sáng kiến kinh nghiệm 2016-2017
MỤC LỤC
Nội dung
1. Mở đầu
1.1. Lí do chọn đề tài
1.2. Mục đích nghiên cứu
1.3. Đối tượng nghiên cứu:
1.4. Phương pháp nghiên cứu
2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm
2.1. Cơ sở lí luận
2.2. Thực trạng
2.3. Các giải pháp và biện pháp tổ chức thực hiện
2.3.1. Các giải pháp
2.3.2. Các biện pháp thực hiện
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
3. Kết luận, kiến nghị
3.1. kết luận
3.2. kiến nghị

Trang
1
1
1
1
2
2
2
2
5
5
5

13
15
15
15

1. MỞ ĐẦU
1.1. Lí do chọn đề tài
Công nghệ thông tin đã tác động lớn đến công cuộc phát triển kinh tế xã hội.
Không một ngành nào, không một công việc nào mà không cần sự hỗ trợ của tin
học. Chính vì thế, cần có một nguồn nhân lực được đào tạo bài bản là một vấn đề
cấp thiết. Việc đào tạo nhân lực một cách bài bản không phải một sáng một chiều
mà có được mà đó phải là một quá trình, chính vì lẽ đó mà Sở GD&ĐT đã đưa tin

1


Sáng kiến kinh nghiệm 2016-2017
học vào trường THCS để các em có một vốn kiến thức về tin học để sau này vững
bước đến tương lai.
Với sự bùng nổ của công nghệ thông tin, việc đưa tin học vào các trường phổ
thông là một việc cần thiết đang được Đảng và nhà nước ta áp dụng trên khắp các
tỉnh thành. Với sự giúp đỡ của công nghệ thông tin, việc dạy học trong các nhà
trường phổ thông đã có những khởi sắc rõ rệt càng cho ta thấy một thực tế rất rõ
ràng về vai trò quan trọng không thể thiếu của tin học.
Bộ môn Tin học không giống các bộ môn khác, nếu như các bộ môn khác
chú trọng về việc dạy lí thuyết đôi khi còn lơ là việc thực hành thì bộ môn Tin học
lại rất chú trọng về thực hành, coi thực hành là " kim chỉ nam" của môn học. Do đó
cần mang lại cho các em một cái nhìn trực quan, sinh động bằng cách giáo viên chú
ý đến các tiết thực hành, tức là học trực tiếp trên máy tính, việc tiếp xúc với công
nghệ mới, thực hành nhiều thì các em mới lĩnh hội được nhiều kiến thức.

Bản thân là một giáo viên, với 14 năm kinh nghiệm thực tiễn dạy môn Tin
học và qua học tập đồng nghiệp tôi càng nhận thức sâu sắc hơn bao giờ hết về vị trí,
tầm quan trọng của môn Tin học. Xuất phát từ nhận thức đó cùng với kết quả thu
được tuy còn khiêm tốn trong những năm gần đây cùng với mong muốn được góp
một phần nhỏ công sức, sự hiểu biết, kinh nghiệm ít ỏi của mình vào công tác giáo
dục nên tôi đã chọn đề tài "Kinh nghiệm dạy tốt bài 16 Định dạng văn bản môn
Tin học 6”.
1.2. Mục đích nghiên cứu
Bản thân tôi nghiên cứu vấn đề này nhằm nâng cao chất lượng dạy và học
môn tin học 6 nói chung, bài định dạng trang tính nói riêng.
Tìm hiểu các phương pháp dạy học môn tin học, từ đó chọn ra phương pháp
dạy phù hợp với đối tượng học sinh mình đang dạy, nhằm nâng cao chấy lượng dạy
học
1.3. Đối tượng nghiên cứu
Nghiên cứu được tiến hành ở lớp 6, năm học 2016 - 2017 là lớp thực nghiệm,
lớp 6 năm 2015 - 2016 là lớp đối chứng. Kết quả sau khi áp dụng cho thấy đã có
ảnh hưởng rõ rệt đến kết quả học tập của học sinh. Lớp thực nghiệm đạt kết quả
học tập cao hơn lớp đối chứng. Điểm trung bình bài kiểm tra của lớp thực nghiệm
là 7.5 còn điểm trung bình bài kiểm tra lớp đối chứng là 5.5
1.4. Phương pháp nghiên cứu
Các phương pháp nghiên cứu mà tôi đã sử dụng trong đề tài đó là:
- PP nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết;
- PP điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin;
- PP thống kê, xử lý số liệu.
2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm
2


Sáng kiến kinh nghiệm 2016-2017

Tin học là bộ môn ngày càng chiếm ưu thế quan trọng trong giáo dục, đây là
bộ môn được xem như là cánh cổng để đưa chúng ta đến với các môn khoa học
khác một cách nhanh chóng và dễ dàng nhất. Vì vậy, môn tin học đóng vai trò hết
sức quan trọng trong việc rèn luyện cho các em kỹ năng tư duy, kỹ năng tính toán,
óc tưởng tượng và sự nhanh nhẹn. Góp phần hình thành phẩm chất cần thiết của
người lao động mới.
Bộ môn Tin học 6 có vai trò hết sức quan trọng trong việc thực hiện mục tiêu
chung của giáo dục THCS. Nó bước đầu giúp học sinh làm quen với các kiến thức
cơ bản, hình thành khả năng vận dụng kiến thức tin học vào đời sống, các môn học
khác. Đặc biệt nó không thể thiếu, đảm bảo tính chỉnh thể của chương trình môn Tự
chọn Tin học trong trường THCS.
Trong chương trình Tin học THCS, Định dạng văn bản là một phần rất thú
vị, không những giúp học sinh bước đầu soạn thảo thảo được một văn bản dễ đọc
mà còn có bố cục đẹp, dễ dễ ghi nhớ.
Trong thực tế làm việc và học tập chúng ta thường xuyên phải soạn thảo văn
bản, thường xuyên định dạng văn bản, nếu như không biết định dạng văn bản đồng
nghĩa với làm cho văn bản chưa mạch lạc và không làm nổi bật được nội dung dẫn
đến ảnh hưởng tới công việc và học tập. Vậy việc định dạng văn bản rất quan trọng
trong công việc cũng như học tập.
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
a. Thực trạng:
Trong quá trình giảng dạy, nơi tôi công tác có những ưu điểm, nhược điểm
sau:
* Ưu điểm:
Về phía nhà trường:
- Ban giám hiệu và tổ trưởng chuyên môn là những người có năng lực quản lí
và năng lực chuyên môn tốt. Vì vậy có khả năng đánh giá giáo viên đúng với năng
lực sở trường của từng người. Công tác phân công chuyên môn hàng năm đều phù
hợp với năng lực và hoàn cảnh của mỗi người.
- Cơ sở vật chất, trang thiết bị đồ dùng dạy học cho hai tổ chuyên môn được

bổ sung, tăng cường hàng năm, đến nay nhà trường đã có 2 máy tính xách tay, có
máy chiếu đa năng cho 5/6 phòng học và nối mạng cho tất cả các máy vi tính, giúp
giáo viên khai thác thông tin để không ngừng cải thiện, nâng cao dần điều kiện làm
việc cho giáo viên, học tập cho học sinh từ đó mà nâng cao chất lượng dạy học.
- Đa số giáo viên trong trường đạt giáo viên giỏi cấp cơ sở.
Về giáo viên:
- Có trình độ đào tạo trên chuẩn, yêu nghề mến trẻ, nhiệt tình trong công tác
chuyên môn.
- Có tuổi đời, tuổi nghề đang ở độ chín, độ cống hiến.

3


Sáng kiến kinh nghiệm 2016-2017
- Nhiệt tình công tác, luôn có ý thức học hỏi các đồng nghiệp để trau rồi kiến
thức không ngừng nâng cao chuyên môn nghiệp vụ của mình.
- Có tinh thần cầu tiến, cần cù, chịu khó học hỏi, nghiên cứu khoa học
nghiêm túc và thường xuyên.
Về học sinh:
Học sinh của trường hầu hết là con em nông thôn nên các em có tính cần cù
chịu khó, biết vâng lời thầy cô. Đa số các em có tinh thần cầu tiến, ham học hỏi và
yêu thích môn học.
Phụ huynh học sinh đã bắt đầu đầu tư thời gian cũng như kinh tế và chăm lo
tới việc học tập của con em.
* Nhược điểm:
Về học sinh:
- Trình độ các em không đồng đều, tính tự giác chưa cao, khả năng tư duy
sáng tạo của từng em còn hạn chế. Hơn thế nữa một số gia đình kinh tế còn khó
khăn nên thời gian đầu tư cho việc học tập ở nhà còn ít, các em phải dành thời gian
phụ giúp gia đình hoặc đi làm thêm buổi trưa, buổi tối kiếm thêm tiền để trang trải

cuộc sống.
- Học sinh còn xem nhẹ bộ môn tin học, coi bộ môn tin học là một môn phụ
nên chưa đầu tư thời gian vào nghiên cứu, học bài.
- Học sinh của trường hầu hết là con em nông thôn nên gia đình chưa có máy
vi tính ở nhà khiến cho việc tự học Tin học của các em còn gặp nhiều khó khăn.
- Phụ huynh học sinh chưa ý thức được tầm quan trọng của bộ môn tin học
nên chưa đầu tư cho con em mình, một số ít phụ huynh đã mua máy tính nhưng
quản lý chưa tốt con em dẫn đến việc sử dụng máy tính chưa đúng mục đích, còn
nặng nề chơi game, xem phim, sử dụng cho học tập còn ít.
- Nhiều em có ý nghĩ sai lệch về bộ Môn Tin học, nghĩ rằng Tin học chỉ là
đánh văn bản, chính vì ý nghĩ đó đã làm giảm hứng thú học tập của các em.
b. Kết quả của thực trạng:
- Để thống kê năng lực tiếp thu bài của học sinh tôi dùng các hình thức như
phát vấn, trắc nghiệm một số học sinh để học sinh nắm vững kiến thức lý thuyết.
Đề bài
Câu 1: Thế nào là định dạng văn bản?
Câu 2: Hãy nêu mục đích định dạn văn bản?.
Câu 3: Hãy nêu một số tính chất định dạng ký tự phổ biến?
Đáp án:
Câu 1: Định dạng văn bản là thay đổi kiểu dáng, vị trí của các kí tự (con chữ,
số, ký hiệu), các đoạn văn bản và các đối tượng khác trên trang.
Câu 2: Định dạng văn bản nhằm mục đích để văn bản dễ đọc, trang văn bản
có bố cục đẹp và người đọc dễ ghi nhớ các nội dung cần thiết.
4


Sáng kiến kinh nghiệm 2016-2017
Câu 3: Một số tính chất định dạng phổ biến: Phông chữ, cỡ chữ, kiểu chữ,
màu sắc.
Bảng 1 - Kết quả khảo sát chất lượng lớp 6 qua các năm là:

Trung
Giỏi
Khá
Yếu
Kém
Lớ Sĩ
bình
Năm học
p số
SL % SL %
SL
%
SL
%
SL %
3 1 2.9 8 22. 22 62.
4
11. 0
0.
2014-2015 6
5
9
9
4
0
2015-2016 6 27 2 7.4 9 33.3 14 51.9
2
7.4
0
0.0

- Căn cứ vào bảng 1 và qua kết quả chấm bài tôi thấy một số học sinh trả lời
được câu hỏi lý thuyết nhưng khi định dạng văn bản thực tế lại không phân biệt đâu
là định dạng phông chữ, đâu là định dạng kiểu chữ dẫn đến văn bản sau khi soạn
thảo xong không được theo ý muốn. Tiếp theo tôi làm phiếu điều tra mức độ yêu
thích bộ môn tin học bằng việc chọn một trong các phương án trả lời sau:
PHIẾU ĐIỀU TRA MỨC ĐỘ YÊU THÍCH MÔN TIN HỌC

Họ và tên: .................................... Lớp: ........
1. Rất thích học bộ môn tin học:
2. Không thích học:
3. Không thích, cũng không ghét:
- Thu phiếu tổng hợp, kết quả đạt được qua các năm như sau:
Năm học

2014-2015
2015-2016

Lớp

6
6

Sĩ số

35
27

Rất thích

Không thích

SL

%

SL

%

20
16

57.1
59.3

10
6

28.6
22.2

Không thích,
cũng không
ghét
SL
%

5
5

14.3
18.5

- Qua bảng số liệu trên tôi thấy tỉ lệ học sinh yêu thích môn học chưa cao, tỉ
lệ học sinh không thích còn nhiều.
- Để khắc phục thực trạng trên tôi đã có những giải pháp, các biện pháp để
giải quyết vấn đề là:
2.3. Các giải pháp và biện pháp tổ chức thực hiện:
2.3.1. Các giải pháp
1.1 Giải pháp 1: Nghiên cứu SGK, các tài liệu liên quan.
1.2 Giải pháp 2: Rà soát cơ sở vật chất phòng máy: Nguồn điện phải ổn định,
kết nối Internet, có máy chiếu, số lượng máy đảm bảo tối thiểu 02 em/01 máy.
5


Sáng kiến kinh nghiệm 2016-2017
1.3 Giải pháp 3: Xây dựng kế hoạch giảng dạy.
1.4 Giải pháp 4: Xác định nguyên nhân dẫn đến học sinh chưa nắm vững bài
chỉnh sửa văn bản.
1.5 Giải pháp 5: Lựa chọn các kiến thức cần cung cấp cho học sinh.
1.6 Giải pháp 6: Kích thích thái độ học tập tích cực của học sinh.
1.7 Giải pháp 7: Tổ chức cung cấp các kiến thức đã chọn đến học sinh.
2.3. 2. Biện pháp thực hiện
2.3. 2.1. Lựa chọn tài liệu liên quan đến bài chỉnh sửa văn bản:
- Bản thân giáo viên là người chủ động truyền đạt kiến thức, tôi luôn có ý
thức tìm đọc các tài liệu tham khảo trước hết là xây dựng tủ sách tham khảo cho
mình ngày càng nhiều sau đó là để cung cấp, giới thiệu học sinh cùng tham khảo và
đặc biệt để tích lũy kiến thức phục vụ trong quá trình công tác của mình. Đối với
bài dạy này, tôi đã sử dụng các tài liệu tham khảo đó là:
1. Sách giáo khoa Tin học 6 của Bộ giáo dục và đào tạo

2. Sách bài tập Tin học 6 - Tác giả: Tôn Thân - chủ biên
3. Chuẩn kiến thức, kĩ năng môn Tin học trung học sơ sở. Của Bộ giáo dục và
đào tạo.
4. Ngoài ra tôi còn lên mạng Internet để tìm kiếm, chắt lọc các thông tin về bài
dạy.
2.3. 2.2. Rà soát cơ sở vật chất phòng máy
- Đối với một tiết thực hành tin học việc chuẩn bị tốt phòng máy là rất quan
trọng, nó quyết định tới thành công của tiết dạy.
- Đảm bảo nguồn điện ổn định cho các máy hoạt động, nếu không khi học
sinh đang thực hành máy bị tắt hoặc khởi động lại vừa mất thời gian lại mất công
sức làm lại (nếu như chưa lưu) mà lại nhàm chán đẫn đến ảnh hưởng đến việc học
tập của học sinh.
- Kiểm tra máy chiếu có hoạt động tốt không bởi có một số thao tác học sinh
phải được quan sát trực tiếp, thấy được sự thay đổi khi thực hiện lệnh thì học sinh
mới hiểu và thực hành theo được. Nếu dạy chay mô tả bằng miệng thì học sinh rất
khó tưởng tượng, không thể tiếp thu bài được, dẫn đến học sinh chán không có
hứng thú học bài.
- Phải kiểm tra xem số máy hoạt động được có đủ tối thiếu 2 em/máy không,
nếu không đủ phải có kế hoạch chia ca để các em thực hành như vậy đảm bảo được
tất cả các em đều được thực hành, hiệu quả tiết dạy sẽ cao hơn nhiều.
- Làm tốt khâu vệ sinh phòng máy và đảm bảo an toàn khi học sinh thực
hành.
2.3. 2.3. Xây dựng kế hoạch giảng dạy:
- Căn cứ vào mức độ tiếp thu của học sinh mà giáo viên lựa chọn phương
pháp, nội dung kiến thức phù hợp để cung cấp cho học sinh.

6


Sáng kiến kinh nghiệm 2016-2017

- Động viên khích lệ học sinh nghiên cứu bài, chuẩn bị bài tốt để khi học bài
đạt kết quả cao nhất.
- Sau mỗi phần tôi lấy nhiều ví dụ với nội dung phong phú, gần với thực tế
cuộc sống để học sinh thực hành, tạo ra hứng thú học tập cho học sinh hơn như ví
dụ nội dung có chữ, ví dụ nội dung có chứa hình ảnh, chứa số, chứa bảng, ...
2.3. 2.4. Xác định những nguyên nhân dẫn đến học sinh chưa nắm vững bài
chỉnh sửa văn bản:
Học sinh khó khăn trong việc nhận biết phông chữ và kiểu chữ trong quá
trình học tập thường do nhiều nguyên nhân khác nhau, thoạt đầu có thể có một
nguyên nhân nổi trội, nhưng về sau thường là do nhiều nguyên nhân tác động đan
xen vào nhau, sau khi điều tra, tìm hiểu tôi đã chia thành các nhóm nguyên nhân
sau:
* Nguyên nhân từ phía học sinh:
- Do mới lên lớp 6 chưa tiếp xúc nhiều với máy tính, nên lại càng chưa
từng soạn thảo văn bản lần nào dẫn đến khi soạn thảo còn lạ lẫm. Khi định dạng
phông chữ một nhóm kí tự thì thấy hình dáng của nhóm kí tự đó thay đổi, đến khi
định dạng kiểu chữ của nhóm kí tự cũng thấy hình dáng thay đổi dẫn đến hoang
mang khó nhận biết.
- Cập nhật thông tin của học sinh chưa tốt, dẫn đến một số kiểu chữ phổ biến
trong soạn thảo cũng không biết.
- Do nghĩ rằng chỉ là đánh được chữ không sai chính tả là được còn định
dạng văn bản là phụ có cũng được không có cũng được dẫn đến không quan tâm
đến định dạng văn bản.
*Nguyên nhân từ phía gia đình:
- Do gia đình có khó khăn về kinh tế, thu nhập thấp, chưa có đủ điều kiện để
quan tâm đến việc học tập, rèn luyện của con cái, lại càng không có khả năng mua
máy tính để con cái học tập.
- Do lối suy nghĩ lạc hậu của bố mẹ, nghĩ đến máy tính là nghĩ đến con ham
trò chơi điện tử, nên thường không cho con tiếp xúc nhiều với máy tính. Thậm chí
có những gia đình khá giả không giám mua máy tính cho con học.

- Do tin học là bộ môn mới có nên một số phụ huynh nghỉ đó là môn phụ nên
không khuyến kích, tạo điều kiện cho con tìm hiểu về máy tính.
* Nguyên nhân từ phía nhà trường.
- Cơ sở vật chất còn thiếu thốn chưa đầy đủ.
- Đôi khi giáo viên còn lười tìm kiếm thông tin trong quá trình dạy dẫn đến
bài dạy khô khan học sinh không hứng thú học.
- Do phương pháp của giáo viên chưa phù hợp, lời giảng chưa thu hút.
2.3.2.5. Lựa chọn kiến thức cần cung cấp cho học sinh:
- Sau khi tham khảo các tài liệu trên, cùng với quá trình giảng dạy nhiều năm
kinh nghiệm cá nhân tôi đã rút ra những đơn vị kiến thức mà học sinh phải đạt
7


Sáng kiến kinh nghiệm 2016-2017
được trước khi học. Tôi dùng các phương pháp gợi mở, vấn đáp để củng cố cho học
sinh. Đặc biệt là những mẫu hình ảnh trực quan về văn bản đẹp để các em nắm
vững một số kiến thức sau:
+ Nhận biết được phông chữ.
+ Nhận biết được cở chữ
+ Nhận biết được kiểu chữ.
+ Nhận biết được màu chữ.
+ Thực hiện được các thao tác định dạng kí tự sử dụng các nút lệnh.
+ Thực hiện được các thao định dạng kí tự sử dụng hộp thoại.
2.3.2.6. Kích thích thái độ học tập của học sinh:
- Đây là giải pháp mang tính cơ bản và quan trọng nhất nó phù hợp với hầu
hết các đối tượng học sinh, do nhiều nguyên nhân dẫn đến chưa nhận biết được
định dạng phông chữ, kiểu chữ. Trước hết giáo viên phải xây dựng cho học sinh
được tác phong học tập, tức là, bằng câu chuyện, tấm gương hay trên thông tin đại
chúng, lời tâm sự chân tình của giáo viên gieo cho học sinh ý thức được lợi ích việc
học tập môn Tin học là hết sức cần thiết trong một cuộc sống hiện đại, bất cứ ngành

nào, công việc nào trong tương lai cũng cần có tin học và việc học môn Tin học
không phải là một nhiệm vụ quá khó khăn, phức tạp. Tiếp đó giáo viên phải xem
trọng việc xây dựng tính tự học, tự tìm tòi của học sinh. Chính sự tự học, tự tìm tòi
làm cho học sinh thấy cái hay, cái mới mẻ mà yêu thích môn học hơn. Từ đó có ý
thức tích cực trong việc học. Sau đó cần sử dụng lời động viên, khen ngợi hợp lí.
Bởi vì, là con người, ai cũng thích được khen và cố gắng để xứng đáng với lời khen
đó. Trong mỗi chúng ta ai cũng có nhiều kỉ niệm đẹp về một thời đi học, mà có lẽ
lời khen của thầy cô là kỉ niệm đẹp nhất và sâu sắc nhất. Chính vì vậy lời khen thật
lòng, đúng lúc là phương thuốc, là giải pháp tối ưu nhất để kích thích thái độ học
tập của học sinh. "Lời khen là lời nói đẹp nhất của loài người. Muốn thu phục nhân
tâm thì lời khen ngợi tự đáy lòng là lời đâu tiên khi muốn được lòng người khác
hoặc muốn người khác nghe theo mình". Đối với học sinh cũng vậy, khen đúng lúc,
đúng chỗ, sẽ động viên các em phát huy tính tự học và tìm hiểu để xứng đáng với
lời khen của thầy cô.
- Nhưng cũng cần chú ý khi sử dụng lời khen phải đúng lúc, đúng chỗ và
đảm bảo phải xuất phát tự đáy lòng. Biết chọn vào đúng ngay sự cố gắng, sự tìm
tòi, đúng ngay sự tiến bộ mà học sinh vừa cố gắng đạt được, tránh lạm dụng lời
khen biến chúng thành lời nói bình thường và trở nên nhàm chán. Sự việc gì cũng
khen, một buổi học ai cũng được khen, khen như vậy không gây được xúc cảm với
học sinh, mà trái lại còn làm cho các em cảm thấy bình thường không phát huy
được khả năng của học sinh.
- Cuối cùng cần tạo cho học sinh một thói quen đọc bài trước khi đến lớp,
bằng cách nghiên cứu trước sách giáo khoa, sách tham khảo ở nhà (nếu có) và yêu
cầu học sinh chuẩn bị một số văn bản đã được định dạng. Qua nghiên cứu SGK,
8


Sáng kiến kinh nghiệm 2016-2017
sách tham khảo học sinh và sưu tầm một số văn bản định sẳn theo qui định của nhà
nước và một số văn bản thường gặp từ đó học sinh sẽ nãy ra những câu hỏi, những

thắc mắc có thể học sinh sẽ tự giải đáp được nhưng sẽ có nhiều câu hỏi, thắc mắc
học sinh chưa thể giải đáp được, khi đến lớp học nghe giáo viên giảng bài, học sinh
có thể giải đáp được những vướng mắc đó, nếu vẫn không giải đáp được học sinh
có thể hỏi và giáo viên giải đáp, khi đó học sinh sẽ nắm vững bài hơn. Khi này kiến
thức bài học sẽ được học sinh ghi nhớ chứ không bị trôi.
2.3.2.7. Tổ chức cung cấp kiến thức đã lựa chọn đến học sinh:
Hoạt động của thầy và trò
Yêu cầu cần đạt
* Hoạt động 1:

Tìm hiểu Định dạng văn bản

- Yêu cầu HS đọc TT SGK, tìm hiểu nội
dung định dạng văn bản.
GV lấy một số ví dụ văn bản đã soạn
thảo nhưng chưa định dạng và văn bản
đã định dạng rồi, để học sinh so sánh và
đưa ra nhận xét từ đó thấy được sự cần
thiết phải định dạng văn bản.
Ví dụ: như giấy mời:

Giấy mời chưa định dạng

9


Sáng kiến kinh nghiệm 2016-2017
trường thcs .......

cộng hoà xã hội chủ nghĩa việt nam

Độc lập - Tự do - Hạnh phúc

giấy mời
Kính mời: Phụ huynh em: Lê Văn Anh Lớp: 6
Xin trân trọng kính mời phụ huynh
Đến tại phòng học lớp 6
Để họp phụ huynh, triển khai kế hoạch đầu năm .
Thời gian: Vào hồi 14 giờ 20 phút, ngày 18 tháng 09 năm 2014
Mong phụ huynh đến đúng giờ.
............., ngày 17 tháng 09 năm 2014
GVCN

Giấy mời đã định dạng
TRƯỜNG THCS ...............

CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Độc lập - Tự do - Hạnh phúc

GIẤY MỜI
Kính mời: Phụ huynh em: Lê Văn Anh Lớp: 6
Xin trân trọng kính mời phụ huynh
Đến tại phòng học lớp 6
Để họp phụ huynh, triển khai kế hoạch đầu năm .
Thời gian: Vào hồi 14 giờ 20 phút, ngày 18 tháng 09 năm 2014
Mong phụ huynh đến đúng giờ.
............, ngày 17 tháng 09 năm 2014
GVCN

10


Sáng kiến kinh nghiệm 2016-2017
- GV yêu cầu học sinh so sánh và rút
ra nhận xét
- HS Giấy mời đã định dạng đẹp
hơn, dễ đọc hơn, dễ ghi nhớ nội
dung giấy mời,...
- GV Ngoài giấy mời ra trong thực tế
cuộc sống còn có rất nhiều văn bản,
khi soạn thảo cần phải định dạng văn
bản như: sách giáo khoa, báo,
truyện, ...
- GV: Định dạng văn bản để làm gì? - Định dạng văn bản để thay đổi kiểu dáng,
Định dạng văn bản gồm mấy loại?
vị trí các kí tự (con chữ, số, …) nhằm đoạn
- HS trả lời:
văn dễ đọc, bố cục đẹp và người đọc dễ ghi
nhớ nội dung cần thiết.
- Định dạng văn bản gồm 2 loại: Định dạng
kí tự và định dạng đoạn văn bản.
- GV Tiết này chúng ta học định
dạng kí tự.
* Hoạt động 2: Tìm hiểu định dạng kí tự
- Yêu cầu HS tìm hiểu SGK về định
dạng kí tự.
- GV Định dạng kí tự là gì?
- Định dạng kí tự là thay đổi dáng vẻ của
- HS nghiên cứu SGK và trả lời

một hay một nhóm kí tự.
- HS nhận xét
- GV Định dạng kí tự là chúng ta làm
gì?
- HS Ta làm thay đổi Phông chữ, cỡ
chữ, kiểu chữ, màu sắc
- GV chốt và chiếu lên màn hình một
số tính chất phổ biến.
+ Ph«ng ch÷: Thñ ®«, Thñ
®«, Thñ ®«, Thñ ®«
+ Cì ch÷: Thñ ®«, Thñ ®«,

Thñ ®«,

Thñ ®«

+ KiÓu ch÷: Thñ ®«, Thñ
11


Sáng kiến kinh nghiệm 2016-2017
®«, Thñ ®«, Thñ ®«
+ Mµu ch÷: Thñ ®«, Thñ ®«,
Thñ ®«, Thñ ®«.
GV Ngoài ra chúng ta còn nhiều tính
chất khác, khi thực hành chúng ta sẽ
tìm hiểu thêm.
- HS chú ý
- GV giải thích có nhiều cách để
định dạng kí tự. Sau đây ta làm quen

với 2 cách sau:
a) Sử dụng các nút lệnh
- GV yêu cầu HS quan sát tranh
thanh định dạng trong SGK (hoặc
quan sát trực tiếp trên màn hình máy
tính).
- GV giải thích cách định dạng kí tự
theo lần lượt các bước:
- HS chú ý và có thể thực hành theo
thứ tự các bước để định dạng.
Chữ đậm Chữ nghiêng

Chọn phông chữ

Chọn cỡ chữ

Chữ gạch chân

Chữ gạch chân

a) Sử dụng các nút lệnh
- GV: Hãy nêu cách định dạng phông + Chọn đoạn văn bản cần định dạng.
chữ.
+ Nháy chuột nút Font để chọn phông thích
hợp.
- GV: Hãy nêu cách định dạng cỡ + Nháy chuột nút Size để chọn cỡ chữ
chữ.
- GV: Hãy nêu cách định dạng kiểu + Nháy chuột nút Bold (chữ đậm), Italic
chữ.
(chữ nghiêng), Underline (chữ gạch chân).

- GV: Hãy nêu cách định dạng màu + Nháy chuột nút Font Color (chọn màu
chữ.
chữ) …

12


Sáng kiến kinh nghiệm 2016-2017
- HS trả lời
-GV Nêu các bước định dạng bằng b) Sử dụng hộp thoại Font
hộp thoại.
- Chọn phần văn bản muốn định dạng
- HS trả lời
- Mở bảng chọn Format\Font... hộp thoai
- HS nhận xét
xuất hiện.
- GV chốt lại

- GV Trên hộp thoại Font có các lựa chọn định dạng kí tự tương đương với các nút
lệnh trên thanh công cụ định dạng không?
- HS trả lời
- HS khác nhận xét
- GV chốt: Trên hộp thoại Font có các lựa chọn định dạng kí tự tương đương với
các nút lệnh trên thanh công cụ định dạng
13


Sáng kiến kinh nghiệm 2016-2017
- GV lưu ý: Nếu không chọn trước phần văn bản nào thì các thao tác định dạng trên
sẽ được áp dụng cho các kí tự sẽ được gõ vào sau đó.

Hoạt động 3: Luyện tập củng cố
Hãy định dạng giấy xin phép nghỉ học sau:
Cộng hòa xã hội chủ nghĩa việt nam
Độc lập - tự do - Hạnh phúc
Đơn xin phép nghỉ học
Kính gửi: Ban giám hiệu trường THCS .......
- Giáo viên chủ nhiệm
Tên em là: Nguyễn Văn An
Là học sinh lớp 6
Em viết giấy này xin nghỉ học ngày 06/10/2016.
Lý do: Hôm qua đi học về em bị cảm nên hôm nay không thể đi học được.
Kính mong thầy cô giáo xem xét, em hứa sẽ ghi bài và làm bài tập đầy đủ.
Em xin chân thành cảm ơn!
.........., ngày 06 tháng 10 năm 2016
Ý kiến của phụ huynh
Người viết đơn
Nguyễn Văn An

2.4 Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với bản
thân, đồng nghiệp và nhà trường.
- Sau khi dạy bài "Định dạng văn bản" tôi nhận thấy hoc sinh phấn khởi, có
hứng thú hơn trong học tập so với cách dạy thông thường. Chất lượng bài day tăng
lên rõ rệt.
Để đánh giá mức độ tiếp thu bài của học sinh, sau tiết dạy tôi đã cho học sinh
làm bài kiểm tra 10 phút với đề bài giống như phần thực trạng.
Đề bài
Câu 1: Thế nào là định dạng văn bản?
Câu 2: Hãy nêu mục đích định dạn văn bản?.
Câu 3: Hãy nêu một số tính chất định dạng ký tự phổ biến?
Đáp án:

Câu 1: Định dạng văn bản là thay đổi kiểu dáng, vị trí của các kí tự (con chữ,
số, ký hiệu), các đoạn văn bản và các đối tượng khác trên trang.
14


Sáng kiến kinh nghiệm 2016-2017
Câu 2: Định dạng văn bản nhằm mục đích để văn bản dễ đọc, trang văn bản
có bố cục đẹp và người đọc dễ ghi nhớ các nội dung cần thiết.
Câu 3: Một số tính chất định dạng phổ biến: Phông chữ, cỡ chữ, kiểu chữ,
màu sắc.
Tôi đã tiến hành chấm và kết quả đạt được như sau:
Trung
Giỏi
Khá
Yếu
Kém
Lớ Sĩ
bình
Năm học
p số
SL % SL %
SL
%
SL
% SL %
2016-2017 6 39 4
10. 15 38.5 16 51.2
0
0
0

0.0
3
So sánh số liệu trên với bảng kết quả ở phần thực trạng tôi thấy chất lượng
bài làm cao hơn, số bài đạt điểm khá giỏi cao hơn và đặc biệt là không có bài bị
điểm yếu, kém.
Tiếp theo tôi thực hiện điều tra mức độ yêu thích bộ môn tin
học, với mẫu như sau:
PHIẾU ĐIỀU TRA MỨC ĐỘ YÊU THÍCH MÔN TIN HỌC

Họ và tên: .................................... Lớp: ........
1. Rất thích học bộ môn tin học:
2. Không thích học:
3. Không thích, cũng không ghét:
Sau khi thu phiếu tổng hợp kết quả đạt được như sau:
Năm học

Lớp

Sĩ số

Rất thích
SL

%

Không thích
SL

%

Không thích,
cũng không
ghét
SL
%

2016 -2017
6
39
32
82.1
0
0
7
17.9
Qua bảng số liệu trên tôi thấy đa số các em đều thích học môn tin học, số
lượng học sinh thích học tăng hơn nhiều so với những năm trước và không có học
sinh không thích học.
Tiếp theo để đánh giá mức độ tiếp thu bài, kỹ năng định dạng văn bản của
học sinh tôi cho học sinh làm bài thực hành với nội dung như sau:
1) Hãy định dạng đoạn văn bản sau thành phông chữ hoa:
"Cộng hòa xã hội chủ nghĩa việt nam"
2) Hãy định dạng dãy ký tự "Giấy mời" sang chữ màu đỏ và cỡ chữ 20pt.
3) Hãy định dạng dãy ký tự "Bai làm" thành kiểu chữ đậm và gạch chân
Tôi quan sát học sinh thực hành và thấy các em đều hoàn thành được nội
dung mà giáo viên yêu cầu.

15

Sáng kiến kinh nghiệm 2016-2017
Với cách giảng dạy này tôi thấy đã tác động tích cực đến tinh thần học tập,
sáng tạo của học sinh trong học tập môn tin học nói riêng và cũng là động lực để
các em học tập các môn văn hóa khác.
C. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
1. Kết luận
Qua tiết dạy Bài định dạng văn bản môn tin học 6 tôi rút ra bài học kinh
nghiệm sau:
- Khi giảng dạy bộ môn Tự chọn tin học muốn học sinh tiếp thu kiến thức
nhanh ngoài việc giáo viên cần chú ý đến phương pháp giảng dạy, cách truyền thụ
kiến thức dễ hiểu, dễ nhớ, hướng dẫn các em các thao tác định dạng văn bản trực
tiếp qua máy chiếu, để học sinh quan sát trực tiếp các thao tác, cũng như sự thay
đổi của các kí tự từ đó giúp học sinh hiểu và nắm bài tốt hơn.
- Trong quá trình giảng dạy giáo viên phải nắm được tâm sinh lí lứa tuổi để
có cách gây hứng thú, trí tò mò, say mê khám phá của học sinh. Cần động viên,
khuyến khích, khen, chê hợp lí, kịp thời để các em nhận ra rằng giáo viên đã nhìn
thấy sự tiến bộ của từng em.
- Giáo viên phải thường xuyên tham gia học tập các chuyên đề về bộ môn tin
học để học hỏi đồng nghiệp, sau mỗi tiết dạy phải rút ra được kinh nghiệm, qua đó
rèn kỹ năng nghề nghiệp.
- Giáo viên chuẩn bi bài chu đáo, đầy đủ về giáo án, phương tiện dạy học
(máy tính, máy chiếu).
- Giáo viên biết xử lí nhanh khi thực hành giữa chừng máy tính bị hỏng.
2. Đề xuất, kiến nghị:
Cần trang bị thêm máy tính để đảm bảo cho học sinh thực hành tốt hơn.
Trên đây là kinh nghiệm dạy bài Định dạng văn bản môn Tự chọn Tin học 6,
rất mong được sự đóng góp ý kiến của bạn bè đồng nghiệp để tôi được hoàn thiện
hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Thanh Hoá, ngày 29 tháng 05 năm 2017
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình
viết, không sao chép nội dung của người
khác
Tác giả

Vũ Thanh Xuân

16


Sáng kiến kinh nghiệm 2016-2017

17