Một số loại thuốc và cách sử dụng trong phòng trừ tổng hợp dịch hại cây trồng ở bài 17 công nghệ 1

MỤC LỤC
Nội dung

Trang

Phần I: MỞ ĐẦU
I.1 Lí do chọn đề tài

2

I.2 Mục đích nghiên cứu

2

I.3 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

2

I.4 Phương pháp nghiên cứu

2

Phần II. NỘI DUNG
II,1 Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nhiệm

2

II.2 Thực trạng của đề tài

3

II.3 Giải pháp

5

II.4 Cách sử dụng

9

II.5 Hoạt động dạy học

9

II.6 Hoạt động luyện tập

16

II.7 Hiệu quả

19

Phần III. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ

21

Phần I: MỞ ĐẦU
I.1 Lí do chọn đề tài.
- Hiện nay trong chương trình công nghệ lớp 10 bài 17, đã biên soạn từ
cách đây 10 năm chưa cập nhật các phương pháp phòng trừ tổng hợp dịch hại
cây trồng mới vừa tốn ít công sức, hiệu quả cao mà không gây ô nhiễm môi
trường. Đồng thời chưa đưa ra thời gian cách li cụ thể với từng loại thuốc hóa

học khi sử dụng trên cây trồng để đảm bảo sức khỏe cho người và vật nuôi.
1

1


- Các em chỉ học trên sách vở chưa có sự va chạm thực tế nên môn học
càng trở nên nhàm chán khi các em chỉ ghi nhớ 1 cách rập khuôn
- Vì vậy để giúp các em nhận biết tốt hơn vấn đề này thông qua chương
trình dạy học môn công nghệ lớp 10 tôi đã chọn đề tài “ Một số loại thuốc và
cách sử dụng trong phòng trừ tổng hợp dịch hại cây trồng” ở bài 17 Công nghệ
10
I.2 Mục đích nghiên cứu.
Bài học giúp học sinh biết được các phương pháp phòng trừ tổng hợp dich hại
cây trồng thường dùng trong nông, lâm nghiệp. Biết được cách phòng bệnh hợp
lý cho cây trồng. Từ đó góp phần giáo dục tính tổ chức, tinh thần làm chủ và
hợp tác trên những hoạt động thực tế dạy học. Đồng thời giúp cho quá trình dạy
học bộ môn thêm phong phú, đa dạng làm cho việc học của học sinh thêm hứng
thú, sinh động tạo cho học sinh lòng hăng say, yêu công việc, đó là điều kiện để
phát triển khả năng, năng lực sẵn có của học sinh. góp phần củng cố, bổ sung
kiến thức cho học sinh. Thông qua đó kiến thức học sinh thu nhận được sâu sắc
hơn, học sinh được tăng cường vận dụng kiến thức tổng hợp vào giải quyết các
tình huống thực tiễn, ít phải ghi nhớ kiến thức một cách máy móc. Học sinh
được mở rộng kiến thức và được thu nhận kiến thức dưới nhiều hình thức và có
liên hệ với thực tiễn.
Qua thực tế quá trình dạy học để giải quyết một vấn đề nào đó trong dạy học
là việc làm hết sức cần thiết. Điều đó đòi hỏi người giáo viên bộ môn không chỉ
nắm chắc môn mình dạy mà còn phải không ngừng trau dồi kiến thức các môn
học khác để tổ chức, hướng dẫn các em giải quyết các tình huống, các vấn đề đặt
ra trong môn học một cách nhanh nhất, hiệu quả nhất.

I.3 Đối tượng:
Học sinh lớp 10A5 do tôi đứng lớp.
I.4 Phương pháp nghiên cứu:
Trong quá trình nghiên cứu tôi sử dụng các phương pháp sau:
1. Phương pháp quan sát: Quan sát hoạt động học tập của học sinh.
2. Phương pháp điều tra: Sử dụng câu hỏi kiểm tra kết quả học tập của học sinh.
3. Phương pháp thống kê: Thống kê kết quả kiểm tra của học sinh.

Phần II. NỘI DUNG
II.1 Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm :
SGK Công nghệ lớp 10 bài 17 đã đưa ra một số phương pháp phòng trừ tổng
hợp dịch hại cây trồng gồm
- Biện pháp kĩ thuật: Là biện pháp chủ yếu nhất
2

2


- Biện pháp sinh học: Là biện pháp tiên tiến nhất
- Sử dụng giống cây trồng chống chịu sâu bệnh
- Biện pháp hóa học: chỉ sử dụng các loại thuốc trong danh mục thuốc BVTV
cho phép
- Biệp pháp cơ giới vật lý
- Biện pháp điều hòa
II.2 Thực trạng của đề tài.
- Dịch bệnh diễn ra trên diện rộng dẫn tới không khống chế được dịch bệnh

Ruộng lúa cháy rầy

Ruộng lúa bị đạo ôn nặng

Ruộng lúa bị sâu cuốn lá nặng

Ruộng lúa bị cháy lá nặng

- Thực trạng sơ hóa đất diễn ra trên diện rộng, Sử dụng thuốc BVTV tràn lan
không trong danh mục thuốc BVTV cho phép

3

3


Đất bị thoái hóa

Buôn bán – sử dụng thuốc BVTV tràn lan

Sử dụng thuốc BVTV không trong danh mục cho phép
II.3 Giải pháp
4

4


- Tài liệu SKG, SGV công nghệ 10
- Hình ảnh, mẫu thuốc bảo vệ thực vật trong danh mục
Các loại thuốc cần xử lý đất trước khi làm đất hoặc sau khi làm đất
Phân hủy gốc rạ
- Khử nấm:

Nấm đối kháng trị nấm

Đồng khử mốc sương cho đất

- Khử sâu đất

- Thuốc dùng cho lúa
+ Trị sâu cuốn lá

Thuốc trừ sâu độc thân

5

5


Các loại giống cây trồng sạch bênh

Giống kháng cháy lá

Ngô chuyển gen không bị sâu đục thân

Giống ngô không bị sâu đục thân
Giống lúa không bị đạo ôn
Các loại thiên địch – hạn chế thiên địch, hạn chế sử dụng thuốc BVTV

6

6

Bọ rùa diệt sâu

Bọ ngựa bắt châu chấu

Các loại bẫy ruồi vàng bằng mùi vị

Bấy ruồi bằng ánh sang
II.4 Cách sử dụng
a. Nấm đối kháng
- Sử dụng để ủ phân trước khi bón ruộng: 1kg nấm đối kháng TRICHODERMA
dùng cho 500kg – 1000kg phân chuồng
- Sử dụng để khử đất: 1kg nấm đối kháng TRICHODERMA cho 1 sào 500m2
b. Sâu – Nấm
* ở lúa, ngô, đậu
- Sâu cuốn lá: 1 gói OBAOAN 95WG cho 1 sào trung bộ 500m 2 nếu nặng cho 2
gói 1 sào
- Sâu đục thân: 2 gói VITAKO 40WG loại 3g cho 1 sào trung bộ 500m2
- Rầy nâu : CHESS 500 WG
- Nấm sử dụng ANVIL50SL, NEVO330EC, TISUPER300EC của công ty
sygenta
* Ở các loại cây ăn quả sử dụng các loại thuốc đặc hiệu khác
7
7


- Bưởi, cam, chanh, thăng long
+ Nấm: sử dụng Ridomil 68WG, ALIETTE 800WG của BAYER
+ Sử dụng các loại bẫy để bắt ruồi vàng với khoảng cách 5-10m2 treo 1 bẫy
- Sử dụng các loại thuốc trị nhện, sâu vẽ bùa của cây bưởi

II.5. Hoạt động dạy học và tiến trình dạy học
1. Phương pháp và kỹ thuật dạy học
Phương pháp nêu và giải quyết vấn đề, thảo luận nhóm, giảng giải nêu vấn đề,
Dạy học theo dự án.
2. Cách tổ chức dạy học
2.1. Ổn định tổ chức
2.2. Kiểm tra bài cũ
Hãy nêu biện pháp phòng trừ các bệnh ở cây lúa
2.3. Bài mới
HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
GV - Đặt Vấn Đề: cùng 1 chân đất, sử dụng cùng 1 loại giống nhưng có những
vườn cây xanh tốt lại có những vườn cây kém phát triển vì sao?
HS – Khơng trả lời được các câu hỏi này vì đây là các câu hỏi tổng qt chung
cho các phương pháp phòng trừ tổng hợp dịch hại cây trồng
GV - Hơm nay chúng ta cùng nhau tìm hiểu vấn đề này qua bài 17” Các phương
pháp phòng trừ tổng hợp dịch hại cây trồng”
HOẠT ĐỘNG DẠY - HỌC BÀI MỚI
Hoạt động của GV và HS
Hoạt động 1: Tìm hiểu về khái niệm và nguyên lý phòng trư
GV: Trong trồng trọt để phòng trừ bệnh thì người ta thường sử d
HS: Trao đổi với nhau và trả lời: thăm đồng thường xuyên, trồ
GV: Thế nào là phòng trừ tổng hợp dòch hại cây trồng?
HS: Phòng trừ tổng hợp dòch hại cây trồng là sử dụng phối hơ
GV: Nhận xét và bổ sung cho hoàn chỉnh.
GV: Phòng trừ tổng hợp dòch hại cây trồng mang lại những lợi íc
HS: Giúp cây trồng phát triển khỏe mạnh, năng suất cao, giảm
GV: Cho HS thảo luận nhóm: Có các nguyên lý cơ bản nào về
- Câây trồng khỏe: sinh trưởng tốt, phát triển bình thường

8

8


- Bảo tồn thiên địch: Số lượng thiên địch cần duy trì

- thăm đồng ruộng thường xun

HS: Chia nhóm thảo luận và ghi nhận kết quả. Cử đại diện trìn
GV: Nhận xét, đánh giá và bổ sung cho hoàn chỉnh.

9

9


Hoạt động 2: Tìm hiểu các biện pháp chủ yếu trong phòng tr
GV: Có các biện pháp chủ yếu nào trong phòng trừ tổng hợp
HS: Nghiên cứu SGK và trả lời: biện pháp kó thuật, sinh học, gi
GV: Trong các biện pháp đó thì biện pháp nào là chủ yếu tron
HS: Biện pháp chủ yếu nhất là biện pháp kó thuật: cày bừa,

Xử lý nấm trong đất
GV: Để tiêu diệt rầy mà không dùng thuốc hóa học, ta sẽ du
HS: Sử dụng các biện pháp cơ giới, vật lý: Bẫy ánh sáng, mu
GV: Các loài côn trùng có lợi cho cây trồng: kiến vàng, bọ,...c

Kiến vàng

Bọ vàng

HS: Đây là các loài thiên đòch có lợi, ta nên bảo vệ chúng, v

10

10


Ngơ khơng bị sâu đục thân
( Có thể bơm cỏ lưu dẫn)

GV: Sử dụng thuốc hóa học trong phòng trừ tổng hợp dòch hại c
HS: Sử dụng thuốc hóa học nhiều sẽ gây ô nhiễm môi trườn
1 số loại thuốc nên dùng ( có trong danh mục thuốc BVTV cho phép)

11

11


Đặc trị rầy

Thuốc đặc trị đạo ơn

GV:
HS:
GV:
HS:
GV:

Thế nào là biện pháp điều hòa trong phòng trừ tổng hợp

Là biện pháp giữ cho dòch hại chỉ phát triển ở mức độ n
Hãy nêu những ưu điểm trong phòng trừ tổng hợp dòch hại
Dựa trên kiến thức đã học, HS thảo luận và rút ra được nh
Nhận xét và bổ sung cho hoàn chỉnh.

II.6 HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP
Câu 1. Tại sao khi lạm dụng thuốc hóa học sẽ khơng tốt – cách sử dụng
12

12


- Thuốc hóa học BVTV Sử dụng nhiều sẽ gây ô nhiễm môi
trường, tiêu diệt nhiều thiên đòch có lợi cho cây
trồng.
- Tàn dư thuốc hóa học trong cây trồng gây ngộ độc cho người và gia cầm vì vậy
thời gian cách li tối thiểu là:
- Thời gian cách li:
+ Thuốc trừ sâu sinh học: 7- 14 ngày trở lên
+ Thuốc trừ sâu hóa học: 14 ngày trở lên
+ Thuốc trừ sâu thảo mộc: 3 ngày trở lên
+ Thuốc nấm: 7 – 10 ngày trở lên
Câu 2: Cho biết quy trình phòng trừ sâu bệnh trong vụ mừa 2017 vừa rồi
- Thường xun giám sát đồng ruộng, thực hiện tốt cơng tác điều tra phát hiện;
thời điểm điều tra tốt nhất vào sáng sớm hoặc chiều mát, thời gian này sâu non
hoạt động mạnh nên thuận lợi cho việc phát hiện và xác định mật độ sâu. Mật độ
khuyến cáo phòng trừ, căn cứ vào Quy chuẩn Việt Nam 01-38: 2010/BNNPTNT
ngưỡng thống kê diện tích nhiễm sâu từ 10 con/m 2 trở lên, để tiến hành phòng
trừ .
Bước 1: Làm đất , cày bừa kĩ, bón phân hủy gốc rạ cùng nấm trichodma và sâu

cân để tiêu diệt nấm bệnh và cơn trùng trong đất
Bước 2: Cấy hoặc gieo sau 1-2 ngày tiến hành phun thuốc cỏ, sau vài ngày tiến
hành bón lót
- Bước 3: - Sau cấy 15 ngày tiến hành phun phòng sâu cuốn lá : Sử dụng tasieu
50wg 2 gói 5g/ 1 sào 500m2 cùng kích thích rễ
- Sau cấy 30- 40 ngày phun phòng sâu đục thân: Vitako40wg: 1 gói 4,5g
pha cho 40 lít nước phun cho 1 sào 500m2
- Sau cấy 50 ngày phun nấm kết hợp với bạc lá : sử dụng Nevo 330EC
cùng với totan : 2 mắt nevo + 1 gói totan phun cho 1 sào 500m2
- Khoảng khi lúa làm đồng – trổ bơng phun rầy nâu: Sử dụng cheess 500
wG 2 gói cho 1 sào, nếu mật độ dày 4 gói cho 1 sào
Mật độ rầy nâu nhiều: Phun 2 bình trên 1 sào 500m2
Câu 3. Tính hàm lượng thuốc có trong 1 gói thuốc và cách sử dụng cơ bản
cho phù hợp với từng loại cây trồng?
- Mật độ khuyến cáo phòng trừ, căn cứ vào Quy chuẩn Việt Nam 01-38 :
2010/BNNPTNT ngưỡng thống kê diện tích nhiễm sâu từ 10 con/m 2 trở lên, để
tiến hành phòng trừ
- Sử dụng các loại thuốc có các nhóm hoạt chất sau: Chlorantraniliprole,
Indoxacarb, Emamectin Benzoate, Abamectin: Các loại thuốc thương phẩm hiện
có trên địa bàn tỉnh như:
+Virtako 40WG: Pha 1,5g thuốc vào 10 lít nước, phun 2 bình/sào;
+ Clever 150SC, Opulent 150SC: Pha 4,5 ml thuốc vào bình 10 lít nước, phun 2
bình/sào;
13

13


+ Obaone 95WG: Pha 5g thuốc vào 10 lít nước, phun 2 bình/sào;
+ Agfan 15EC: Pha 8ml thuốc vào bình 12 lít nước, phun 2 bình/sào;

+ Tasieu 1.0EC, 1.9EC, Angun 5WG: Pha 5- 7ml (5g) thuốc vào bình 10 lít
nước, phun 2 bình/sào...
Câu 4. Tại sao khi sử dụng phân chuồng cần thiết phải ủ hoai mục? Tại
Sao hiện nay các nhà làm vườn hay sử nấm đối kháng trichodema để khử
phân trước khi bón, liều lượng, loại cần dùng ?
- Ủ hoai mục vì trong phân các chất hữu cơ ban đầu luôn tồn tại mầm bệnh, nếu
không xử lí thì những loại mầm bệnh có hại này sẽ xâm nhiễm vào cây và làm
cho cây bị bệnh và chính việc ủ này làm cho các loại mầm bệnh bị chết và
không có khả năng gây bệnh.Vì vậy không đuợc bón phân tươi mà phải ủ trước
khi bón. Cây chỉ sử dụng được phân hữu cơ khi đã xảy ra quá trình khoáng hóa.
- Sở dĩ các nhà làm vườn sử dụng nấm đối kháng trichodema bởi vì : trong
nấm này chứa các vi sinh vật có ích nhiều, làm phân hủy phân chuồng thành
phân hoai mục nhanh hơn.
- Nên sử dụng các loại nấm đối kháng sau

Sử dụng 1kg/ 1000kg phân chuồng

Sử dụng 0,7kg/ 1000kg phân chuồng

Vườn sử dụng Trichodema

Sử dụng 2kg/ 1000kg phân chuồng

Vườn không sử dụng Trichodema

Làm đất – bón nấm trichodema + Diazan để khử sâu đất

Vườn ngô trên thân ruộng sạch bệnh, sạch sâu

Vườn ngô không xử lý đất khi trồng – không phun sâu hợp lý

Câu 5: Hãy cho biết hoạt chất cơ bản để tiêu diệt: nấm bệnh, sâu cuốn lá,
sâu đục thân, Rầy nâu hại lúa
- Sâu cuốn lá : Abamectin hoặc Emamectin
- Sâu đục thân : Pipronil hoặc chlorophosl
- Rầy nâu : Pymetrozine hay chlorophosl
- Thuốc trị nấm cây: carbenazim hoặc hecxacolazol
- Thuốc trị cháy lá: Dùng các thuốc vi khuẩn như Totan, Ychatot
14

14


- Thuốc trị đốm lá: Dùng các thuốc có hoạt chất đạo ôn: BUM 650wg, Xantoxin
700wg ….
- Các loại cây ăn quả dùng các loại thuốc đặc trị như
+ Nấm : Ridomil 68wg, Alitte 800wg, Cacbendar ….
+ Sâu vẽ bùa, nhện đỏ cho cam, bưởi: Vitashil 500wg của ADC….
II.7 Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
1, Đối với hoạt động giáo dục
- So sánh giữa các lớp có sự lồng ghép và các lớp không có sự lồng ghép thấy sự
khác nhau rõ rệt. Các lớp có sự lồng ghép các em :
+ Hứng thú, say mê, lắng nghe bài giảng.
+ Sôi nổi tìm hiểu các vấn đề.
+ Biết được ưu nhược điểm của các phương pháp phòng trừ tổng hợp dịch hại
cây trồng
+ Biết cách điều tra tình hình sử dụng thuốc BVTV hợp lý cho mỗi loại cây trồng
+ Biết kết hợp các phương pháp trong phòng trừ tổng hợp dịch hại cây trồng
+ Biết tính lượng thuốc – từng loại cho mỗi cây trồng, cho từng thời kì
- Tích cực tham gia các hoạt động chăm sóc cây trồng.
ĐỀ BÀI KIỂM TRA 15 PHÚT

Câu 1: Phòng trừ tổng hợp dịch hại cây trồng là gì? Biện pháp chủ yếu trong
phòng trừ tổng hợp dịch hại cây trồng? ưu nhược điểm của mỗi phương pháp?
Câu 2: Tính số lượng đèn cần treo trong 1 vườn bưởi rộng 2ha để bắt ruồi vàng.
Biết cứ 10m2 cần 1 đèn
Câu 3: Tại sao ngô chuyển gen thường đắt hơn ngô thường “ Tại sao bảo đắt mà
không đắt”
- Kết quả như sau:
Lớp
10A
4
10A
5

Sĩ
số
41

Kết quả
Giỏi
SL %
2
4,89

44

5

11,3
6

Khá
SL %
15 36,5
8
28 63,6
4

TB
SL %
18 43,9
8

18,1
8

Yếu
SL %
6
14,6
3
3
6,82

Kém
SL %
0
0
0

0

Tỉ lệ %
100%
75%
15

15


63,64

43,9

36,58
25%

14,63
11,3
0

Học lực

Giỏi
Khá
( Đồ thị biểu diễn tỉ lệ học lực)

TB

Lớp thực nghiệm 10A4

Yếu

Lớp đối chứng 10A5

2. Đến bản thân và mọi người xung quanh
- Vận dụng nhuần nhuyễn các phương pháp trong từng tời kì khác nhau
- Sử dụng đúng các loại chế phẩm sinh học, các loại thuốc BVTV trong danh
mục cho phép, thời gian cách li hợp lý
- Khuyến cáo, hướng dẫn những người xung quanh sử dụng tốt các phương pháp
phòng trừ tổng hợp dịch hại cây trồng – Cách li đúng thời gian

Phần III: KÉT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ
III.1, Kết luận:
- Thực tế hiện nay việc sử dụng thuốc BVTV tràn lan, không trong danh
mục thuốc cho phép, không có thời gian cách li hợp lý. Nhiều vụ ngộ độc đã xảy
ra là lời cảnh tỉnh cho mọi chúng ta.
- Bên cạnh đó nguồn dinh dưỡng đất ngày càng cạn kiệt, sơ hóa đất diễn
ra ngày càng mạnh. Dịch bệnh, mất mùa, năng suất nông sản giảm.
- Sử dụng thuốc BVTV không theo quy trình làm chất lượng nông sản khi
xuất khẩu sang các nước gặp nhiều khó khăn.
III.2. Kiến nghị
- SGK công nghệ 10 đưa ra các phương pháp phòng trừ tổng hợp dịch hại
cây trồng chung. Hiện nay có nhiều phương pháp vừa nâng cao năng suất cây
trồng, vừa nâng cao chất lượng nông sản mà không là sơ hóa đất. Vì vậy chúng
ta nên tìm hiểu để lồng ghép vào quá trình dạy học để các em hứng thú hơn
trong quá trình học tập, đồng thời cũng giúp các em tiếp cận thực tế tốt hơn
16

16

- BGH nhà trường cần tổ chức các buổi hướng nghiệp, các thông tin về
các nghành nghề liên quan đến việc học môn công nghệ để các em có hứng thú
học tập bộ môn hơn.
- Tôi rất mong muốn quý thầy cô, đồng nghiệp góp ý kiến chân thành để
phương pháp này đạt hiệu quả cao hơn.
Xác nhận của Thủ trưởng
đơn vị

Thanh Hóa, ngày 24 tháng 5 năm 2018
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình
viết, không sao chép nội dung người khác.
Người thực hiện
Trịnh Thị Tiến

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. SGK và SGV công nghệ 10. NXBGD
2. Báo nông nghiệp Việt Nam các số ra từ ngày 15/3/2018 đến 10/5/2018
3. Sách về thuốc BVTV

17

17