Các quốc gia cổ đại phương đông, phương tây

T liÖu phôc vô bµi 4, 5:
-C¸c quèc gia cæ ®¹i ph¬ng ®«ng
-C¸c quèc gia cæ ®¹i ph¬ng T©y
Các biên giới vạch ra các quốc gia - một ví dụ cụ thể là Vạn Lý Trường
Thành, trải dài hơn 6700 km, và lần đầu tiên được xây dựng vào Thế kỷ thứ
3 TCN để bảo vệ khỏi những kẻ chinh phục du mục từ phía bắc. Nó đã được
xây dựng lại và phát triển thêm nhiều lần.
Bài chi tiết: Quốc gia
Nông nghiệp dẫn tới nhiều thay đổi lớn. Nó cho phép một xã hội đông đúc
hơn rất nhiều, và nó tự tổ chức mình vào trong những quốc gia. Đã có nhiều
định nghĩa được sử dụng cho thuật nghữ "quốc gia" Max Weber và Norbert
Elias định nghĩa quốc gia là một tổ chức những người có một độc quyền về
sự sử dụng hợp pháp vũ lực trong một vùng địa lý riêng biệt.
Những quốc gia đầu tiên xuất hiện ở Lưỡng Hà, Ai Cập cổ đại và châu thổ
sông Ấn Độ vào cuối thiên niên kỷ thứ 4 và đầu thiên niên kỷ thứ ba TCN.
Ở Lưỡng Hà, có nhiều thành bang. Ai Cập cổ đại khởi đầu là một quốc gia
không có các thành phố, nhưng nhanh chóng sau đó các thành phố xuất hiện.
Một quốc gia cần một quân đội để thực hiện việc sử dụng vũ lực hợp pháp.
Một quân đội cần một bộ máy quan liêu để duy trì nó. Ngoại trừ duy nhất là
trường hợp Văn minh châu thổ sông Ấn Độ vì thiếu bằng chứng về một lực
lượng quân sự.
Các quốc gia đã xuất hiện ở Trung Quốc vào cuối thiên niên kỷ thứ ba đầu
thiên niên kỷ thứ hai TCN. Các cuộc chiến tranh lớn nổ ra giữa các quốc gia
ở Trung Đông. Hiệp ước Kadesh, một trong những hiệp ước hòa bình đầu
tiên, được ký kết giữa người Hittites và Ai Cập cổ đại kh.1275 TCN. Các đế
chế lớn bắt đầu chinh phục các vùng xung quanh vốn được cai trị bởi các bộ
lạc, như Persia (thế kỷ thứ 6 TCN), Đế chế Maurya (thế kỷ thứ 4 TCN),
Trung Quốc (thế kỷ thứ 3 TCN), và Đế chế La Mã (thế kỷ thứ 1 TCN).
Bản đồ thế giới năm khoảng 1200 sau công nguyên
Đụng độ giữa các đế chế diễn ra vào thế kỷ thứ 8, khi Khalifah của Arabia
(cai trị từ Tây Ban Nha đến Iran) và nhà Đường bên Trung Quốc (cai trị từ

Triều Tiên) đã đánh nhau trong hàng thập kỷ để giành quyền kiểm soát
Trung Á. Đế chế rộng lớn nhất là Đế chế Mông Cổ vào thế kỷ thứ 13. Lúc
ấy, đa số người dân ở Châu Âu, Châu Á, Bắc Phi đều thuộc vào các quốc
gia. Cũng có các quốc gia ở Mexico và tây Nam Mỹ. Các quốc gia tiếp tục
kiểm soát ngày càng nhiều vùng lãnh thổ và dân chúng trên thế giới; vùng
đất cuối cùng chưa có quốc gia bị các quốc gia chia sẻ với nhau theo Hiệp
ước Berlin năm (1878).
Vasco da Gama đi thuyền đến Ấn Độ để mang về gia vị vào cuối thế kỷ 15
đầu thế kỷ 16.
Nông nghiệp cũng tạo nên và cho phép sự tích trữ lương thực thặng dư có
thể dùng để cung cấp cho những người không dính dáng trực tiếp tới việc
sản xuất lương thực. Sự phát triển của nông nghiệp cho phép sự xuất hiện
của những thành phố đầu tiên. Chúng là những trung tâm của quốc gia và
hầu như không tự mình sản xuất ra lương thực. Các thành phố là những kẻ
ăn bám và được cung cấp lương thực từ những vùng nông thôn xung quanh,
nhưng trái lại nó cung cấp sự bảo vệ quân sự ở nhiều mức độ khác nhau.
Sự phát triển của các thành phố dẫn tới cái được gọi là văn minh: đầu tiên
Văn minh Sumerian ở hạ Lưỡng Hà (3500 TCN), tiếp theo là Văn minh Ai
Cập dọc sông Nin (3300 TCN) và Nền văn minh Harappan ở châu thổ sông
Ấn (3300 TCN). Đã có bằng chứng về những thành phố phức tạp với những
mức độ xã hội cao và nền kinh tế phát triển. Tuy nhiên, những nền văn minh
này khá khác biệt so với nhau bởi vì chúng hầu như có nguồn gốc độc lập.
Chính ở thời gian này chữ viết và thương mại ở tầm rộng bắt đầu xuất hiện.
Tại Trung Quốc, những xã hội tiền thành thị có thể đã phát triển từ 2500
TCN, nhưng triều đình đầu tiên được khảo cổ học xác định là nhà Thương.
Thiên niên kỷ thứ 2 TCN chứng kiến sự nổi lên của nền văn minh ở Crete,
lục địa Hy Lạp và trung tâm Thổ Nhĩ Kỳ. Ở Châu Mỹ, các nền văn minh
như Maya, Moche và Nazca nổi lên ở Mesoamerica và Peru vào cuối thiên
niên kỷ thứ 1 TCN. Những đồng tiền xu đã được sử dụng ở Lydia.
Những con đường thương mại tầm xa xuất hiện lần đầu thiên niên kỷ thứ 3

TCN, khi những người Sumerians ở Lưỡng Hà buôn bán với nền văn minh
Harappan ở châu thổ sông Ấn. Những con đường thương mại cũng xuất hiện
ở phía đông Địa Trung Hải vào thiên niên kỷ thứ 4 TCN. Con đường tơ lụa
giữa Trung Quốc và Syria bắt đầu từ thiên niên kỷ thứ 2 TCN. Các thành
phố ở Trung Á và Ba Tư là nơi ngã ba đường của những con đường thương
mại đó. Các nền văn minhPhoenician và Hy Lạp đã lập ra các đế chế ở lưu
vực Địa Trung Hải vào thế kỷ thứ 1 TCN dựa trên thương mại. Người Ả rập
thống trị các con đường thương mại ở Biển Ấn Độ, Đông Á, và Sahara vào
cuối thiên niên kỷ thứ 1 và đầu thiên niên kỷ thứ 2. Những người Ả Rập và
Do Thái cũng thống trị thương mại ở Địa Trung Hải vào cuối thiên niên kỷ
thứ 1. Người Ý chiếm vai trò này vào đầu thiên niên kỷ thứ 2.
Các thành phố Flemish và Đức nằm ở trung tâm các con đường thương mại
ở Bắc Âu vào đầu thiên niên kỷ thứ 2. Ở mọi vùng, các thành phố chính phát
triển ở những ngã ba đường dọc theo những con đường thương mại.
T liÖu phuc vô bµi 6: V¨n ho¸ cæ ®¹i
7 kì quan thế giới mới
Vào thứ bảy, ngày 7 tháng 7 năm 2007, lúc 7 giờ 7 phút (theo giờ GMT), 7 kì
quan thế giới mới đã được công bố.
Nhà du hành vũ trụ Mỹ Neil Armstrong, người đầu tiên đặt chân lên mặt trăng, được
vinh dự xướng tên 7 kỳ quan thế giới mới (xếp theo bảng chữ cái Anh):
- Thành cổ Chichen-itza, của người Maya, Mexico.
-Tượng Chúa cứu thế, thành phố Rio De Janeiro, Brazil.
-Vạn lý trường thành, Trung Quốc.
-Phế tích Machu Picchu, Peru.
-Thành cổ Petra, Jordan
-Đại hý trường Colosseum, thành phố Rome, Ý.
-Lăng Taj Mahal, Ấn Độ.
1/Machu Picchu của Peru.
-Là một thành phố bằng đá với những ngôi đền dài.
-Nằm trên dốc núi hình yên ngựa.

-Năm 191, nhà thám hiểm xứ Yale, Hiram Bingham phát hiện ra nó.
Lễ công bố kết quả được tổ chức hoành tráng tại Estadio da Luz (sân vận động ánh
sáng) ở Lisbon, thủ đô Bồ Đào Nha, lúc quá nửa đêm thứ sáu tuần rồi. Theo ban tổ
chức, buổi lễ được trực tiếp truyền hình ở 170 nước, thu hút khoảng 1,6 tỉ khán giả.

2/ Christ Redeemer ,tượng chúa Jesus của Brazil.
3/ Kim tự tháp Chichen Itza của Mexico.