Hệ thống hóa kiến thức bằng sơ đồ trong dạy học lịch sử lớp 12 ở trường THPT

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HÓA

TRƯỜNG THPT TỐNG DUY TÂN

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

HỆ THỐNG HÓA KIẾN THỨC BẰNG SƠ ĐỒ
TRONG DẠY HỌC LỊCH SỬ LỚP 12 Ở TRƯỜNG THPT

Người thực hiện: Đỗ Thị Hoa
Chức vụ: Giáo viên
SKKN thuộc môn: Lịch sử

THANH HÓA NĂM 2019
1


MỤC LỤC
1. Mở đầu......................................................................................................
1.1. Lí do chọn đề tài.....................................................................................
1.2. Mục đích của đề tài................................................................................
1.3. Phạm vi nghiên cứu................................................................................
1.4. Phương pháp nghiên cứu........................................................................
1.5. Điểm mới của đề tài...............................................................................
2. Giải quyết vấn đề......................................................................................
2.1. Cơ sở lí luận...........................................................................................
2.2. Thực trạng của đề tài..............................................................................
2.2.1. Thuận lợi.............................................................................................
2.2.2. Khó khăn.............................................................................................
2.2.3. Điều tra cụ thể.....................................................................................
2.3. Giải Pháp thực hiện................................................................................

2.3.1. Quy trình xây dựng sơ đồ hệ thống hóa kiến thức..............................
2.3.2. Yêu cầu đối với giáo viên và học sinh................................................
2.3.3. Một số giải pháp thực tế trong việc hệ thống kiến thức bằng sơ đồ
trong dạy học lịch sử lớp 12 ở trường THPT................................................
2.4. Kết quả đạt được....................................................................................
2.4.1. Trước khi áp dụng sơ đồ hệ thống hóa kiến thức vào dạy học môn
Lịch sử..........................................................................................................
2.4.2. Khi áp dụng sơ đồ hệ thống hóa kiến thức vào dạy học môn Lịch
sử...................................................................................................................
3. Kết quả và kiến nghị.................................................................................
3.1. Kết quả...................................................................................................
3.2. Kiến nghị................................................................................................

1
1
2
2
2
3
3
3
4
4
4
4
5
5
6
7
16

16
16
17
17
17

2


1. MỞ ĐẦU
1.1. Lí do chọn đề tài
Lịch sử là những gì đã diễn ra trong quá khứ. Nhiệm vụ của sử học là khôi
phục lại trung thực, khách quan về bức tranh của quá khứ, từ đó rút ra bài học về
quá khứ, vận dụng vào trong cuộc sống hiện tại và dự đoán về tương lai. Do đó,
đây hoàn toàn không phải là một môn học chỉ yêu cầu người học ghi nhớ và biết
về sự kiện, hiện tượng hay nhân vật lịch sử mà điều quan trọng là người học cần
phải biết sự kiện – hiểu sự kiện – nhớ sự kiện, trên cơ sở đó mới có được sự
phân tích, tư duy lôgic, biết khái quát và đánh giá sự kiện một cách chính xác
nhất. Trong quá trình dạy học lịch sử, người thầy không được áp đặt ý kiến chủ
quan của mình mà để cho học sinh có những kết luận, đánh giá và nhận định
trên sự hướng dẫn, tư vấn và tổ chức của người thầy.
Trong việc khôi phục lại bức tranh của quá khứ một cách chân thực và sinh
động thì đồ dùng trực quan sinh động đóng một vai trò quan trọng. Ngoài ra, để
phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo, sự tư duy độc lập của học sinh trong
việc chiếm lĩnh tri thức thì việc hệ thống hóa kiến thức lịch sử bằng sơ đồ cũng
là một phương pháp phù hợp với đặc trưng của bộ môn. Với việc đổi mới dạy
học theo hướng “lấy học sinh làm trung tâm – không thể áp đặt kiến thức một
chiều từ giáo viên” [ 8] thì việc phát huy năng lực tối đa của người học là một
vấn đề hết sức quan trọng và cần thiết.
Tuy nhiên, trong thực tế giảng dạy ở một số trường phổ thông nói chung và

trường THPT Tống Duy Tân – nơi tôi đang giảng dạy – nói riêng, trong nhiều
năm học sinh vẫn tiếp thu kiến thức lịch sử một cách khá thụ động, năng lực tự
học của học sinh còn hạn chế. Học sinh chủ yếu học bài nào biết bài đó, chưa có
sự liên hệ giữa các bài, chưa có sự liên hệ kiến thức với nhau nên chưa phát huy
được tư duy logic, tư duy hệ thống. Do đó, tâm lý chung của các em là rất ngại
học, thậm chí là “sợ” môn học này.
Với mong muốn nâng cao chất lượng và hình thành tư duy lôgic, tư duy hệ
thống trong quá trình dạy học lịch sử, tôi mạnh dạn chọn đề tài: “Hệ thống hóa
kiến thức bằng sơ đồ trong dạy học Lịch sử lớp 12 ở trường THPT”. Đây là đề
tài tôi đã áp dụng trong quá trình dạy học ở trường THPT Tống Duy Tân trong
nhiều năm qua và nhận được sự phản hồi, thu được kết quả rất tốt từ phía học
sinh. Tuy vậy, đề tài chắc chắn không tránh khỏi những thiếu sót, rất mong nhận
được sự quan tâm góp ý của bạn bè và đồng nghiệp để đề tài của tôi được hoàn
thiện hơn.
3


1.2. Mục đích của đề tài
Đề tài nghiên cứu nhằm những mục đích sau:
- Dạy cho học sinh “học cách học”, từ đó giúp học sinh biết sự kiện – hiểu
sự kiện – nhớ sự kiện, trên cơ sở đó có được sự phân tích, tư duy logic, biết khái
quát, đánh giá và rút ra bản chất của sự kiện một cách chính xác nhất. Hơn nữa,
học sinh cũng đánh giá được các sự kiện, hiện tượng trong mối quan hệ với
nhau.
- Từ việc nắm vững kiến thức giúp các em biết vận dụng linh hoạt vào việc
giải các bài tập, câu hỏi lịch sử. Việc giải các bài tập trắc nghiệm lịch sử theo 4
mức độ (nhận biết, thông hiểu, vận dụng thấp, vận dụng cao) sẽ trở nên dễ dàng
và hiệu quả hơn.
- Việc hệ thống hóa kiến thức bằng sơ đồ Lịch sử tạo cho các em tính chủ
động, tích cực, sáng tạo trong việc chiếm lĩnh tri thức, từ đó các em tâm lý hứng

thú khi học Lịch sử.
Với kinh nghiệm của mình, tôi mong muốn sẽ góp phần nâng cao được hiệu
quả trong việc dạy học môn Lịch sử ở trường THPT Tống Duy Tân nói riêng và
dạy học môn Lịch sử ở trường THPT nói chung.
1.3. Phạm vi nghiên cứu
Đề tài xoay quanh việc nghiên cứu giảng dạy và học tập với “Hệ thống
kiến thức bằng sơ đồ trong dạy học lịch sử lớp 12 THPT”.
Đối tượng nghiên cứu mà tôi áp dụng trong khuôn khổ của đề tài này là
lớp 12A, 12C, 12E – đối tượng chuẩn bị bước vào kỳ thi THPT quốc gia, những
lớp tôi được phân công giảng dạy và phổ biến cho bạn bè đồng nghiệp áp dụng
với các cấp học đặc biệt là đối tượng lớp 12 ở trường THPT Tống Duy Tân. Trên
thực tế, việc hệ thống hóa kiến thức bằng sơ đồ Lịch sử đã được tôi áp dụng ở
tất cả các cấp học, ở những bài học phù hợp và đã mang lại hiệu ứng tốt.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu: để có thể hiểu bài, nắm bắt được các
kiến thức cơ bản, hiểu rõ được bản chất sự kiện, đồng thời có thể vẽ được sơ đồ
tư duy thì điều quan trọng là phải tìm hiểu, nghiên cứu kỹ tài liệu nhất là kiến
thức sách giáo khoa và các tài liệu tham khảo có liên quan.
- Phương pháp điều tra, thu thập thông tin: trên cơ sở những tiết học, tính
hiệu quả của các tiết học và việc học sinh hứng thú tiếp thu bài như thế nào, làm
bài đạt kết quả ra sao… để đánh giá tính hiệu quả, tính thực tiễn của đề tài. Sử
dụng các câu hỏi điều tra có thể đáp ứng được đầy đủ các yêu cầu của việc đánh
giá khả năng lĩnh hội kiến thức của học sinh trong việc giảng dạy môn lịch sử
4


lớp 12, để khắc phục nhược điểm trong phương pháp kiểm tra đánh giá cần phối
hợp các phương pháp hiện đại. Tăng cường kiểm tra đánh giá kết quả học sinh
học để từ đó có điều chỉnh hợp lí hơn.
- Phương pháp thống kê, xử lý số liệu: điều tra tính hiệu quả của đề tài

thông qua phiếu học tập, thông qua kết quả học tập của học sinh từng lớp, từng
kỳ và cả năm học.
1.5. Điểm mới của đề
Việc sử dụng sơ đồ trong dạy học lịch sử nói chung và trong dạy học ở
trường THPT nói riêng cũng đã được áp dụng. Tuy nhiên, việc hệ thống hóa
kiến thức bằng sơ đồ trong dạy học lịch sử ở trường THPT cho đối tượng lớp 12
chuẩn bị thi THPT Quốc gia bằng hình thức trắc nghiệm còn ít và chưa phổ biến,
chưa hệ thống nhất là ở trường THPT Tống Duy Tân. Bởi vậy, tôi chọn đề tài
này mong muốn mang đến kinh nghiệm hữu ích nhằm nâng cao chất lượng dạy
và học cho học sinh khối 12.
2. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
2.1. Cơ sơ lí luận
Lịch sử là những sự kiện, hiện tượng, những gì diễn ra trong quá khứ nên
học sinh không trực tiếp quan sát được. Bởi vậy, việc học tập, tiếp thu kiến thức
môn lịch sử sẽ rất khó đối với học sinh. Để cho kiến thức lịch sử trở nên sống
động, dễ nhớ, dễ hiểu, ngoài việc giáo viên cần kết hợp nhuần nhuyễn các
phương pháp dạy học kết hợp với các phương tiện dạy học trực quan sinh động
thì việc sử dụng phương pháp hệ thống hoá kiến thức qua sơ đồ có ý nghĩa hết
sức quan trọng đối với các em học sinh :
Thứ nhất, giúp học sinh hệ thống được kiến thức trọng tâm của từng mục
từng bài, hoặc từng chương, từng chuyên đề sau khi đã học xong. Học sinh tiếp
thu kiến thức theo sự hiểu biết của mình chứ không phải học thuộc lòng hoặc
nhớ kiến thức một cách máy móc, thiếu khoa học.
Thứ hai, giúp các em không chỉ nhớ lâu mà còn nhớ sâu kiến thức lịch sử
một cách khoa học.
Thứ ba, giúp các em có thể phát triển khả năng quan sát, khả năng tư duy, trí
tưởng tượng.
Thứ tư, giúp các em có thể rèn luyện và phát triển khả năng nói, khả năng
trình bày, khả năng diễn đạt các sự kiện lịch sử .
Thứ năm, việc hệ thống hóa kiến thức bằng sơ đồ sẽ thay thế cho một khối

lượng lớn kiến thức về từ ngữ, giúp các em phát triển tư duy để học tập tốt hơn,
5


làm bài tập lịch sử tốt hơn đặc biệt là làm các câu hỏi trắc nghiệm.
Với tất cả những ý nghĩa trên, việc hệ thống hoá kiến thức qua sơ đồ trong
dạy học lịch sử (đặc biệt là lịch sử lớp 12) là cần thiết, sẽ góp phần to lớn trong
việc nâng cao chất lượng bộ môn và hiệu quả ôn tập của học sinh, đặc biệt nó vô
cùng hữu ích và thiết thực giúp các em giải quyết các câu hỏi trắc nghiệm một
cách tốt nhất.
2.2. Thực trạng của đề tài
2.2.1. Thuận lợi
- Về phía nhà trường: nhà trường quan tâm hỗ trợ cho giáo viên có điều
kiện thay đổi phương pháp giảng dạy của mình theo hướng phát huy tính tích
cực của học sinh thông qua các phương tiện dạy học như: ứng dụng công nghệ
thông tin, sử dụng dồ dùng trực quan, sử dụng phương pháp giải quyết vấn đề,
thuyết trình…
- Về phía giáo viên: Giáo viên tích cực đổi mới phương pháp dạy học,
hướng dẫn học sinh thảo luận nhóm, hỗ trợ kiến thức cho nhau, thông qua hoạt
động này những học sinh yếu kém sẽ được giáo viên kèm cặp hướng dẫn cụ thể
hơn. Trong quá trình giảng dạy, giáo viên kết hợp và khai thác triệt để các đồ
dùng và phương tiện dạy học như tranh ảnh, bản đồ, sơ đồ, mô hình, ứng dụng
công nghệ thông tin…
- Về phía học sinh: Đa số học sinh xuất phát từ gia đình thuần nông nên
ngoan và chịu khó học tập. Các em tham gia tích cực trong việc thảo luận nhóm
và đã đưa hiệu quả cao trong quá trình lĩnh hội kiến thức.
2.2.2. Khó khăn
Nhà trường quan tâm xong cơ sở vật chất của nhà trường còn thiếu thốn,
chưa đáp ứng tốt yêu cầu của việc đổi mới chất lượng giáo dục.
Đa số học sinh thuần nông, kinh tế gia đình còn khó khăn nên việc quan

tâm đến chất lượng giáo dục của nhiều gia đình chưa cao.
Học sinh chưa có tinh thần học tập, một số em còn làm việc riêng trong giờ
học nên tiếp thu bài chậm, tiếp thu máy móc, chủ yếu là học thuộc lòng. Bên
cạnh đó, một số em luôn có tư tưởng coi lịch sử là môn phụ, thi làm thế nào để
chống điểm liệt nên không cần thiết, không cần quan tâm đến việc học.
2.2.3. Điều tra cụ thể
Trong quá trình vừa giảng dạy vừa nghiên cứu đặc điểm tình hình học tập
bộ môn của học sinh vừa tiến hành rút kinh nghiệm qua mỗi tiết dạy.Việc điều
tra được thực hiện thông qua kiểm tra 15 phút, kiểm tra chất lượng đầu năm …
Qua điều tra, đa số học sinh làm bài chưa tốt, chưa biết vận dụng và liên hệ
6


kiến thức giữa các bài các chương, chưa nắm rõ các sự kiện lịch sử qua các giai
đoạn hay lẫn lộn giữa sự kiện này với sự kiện khác. Từ đó chất lượng bộ môn
lịch sử chưa cao còn nhiều điểm dưới trung bình.
2.3. Giải Pháp thực hiện
2.3.1. Quy trình xây dựng sơ đồ hệ thống hóa kiến thức
Hệ thống hóa kiến thức bằng sơ đồ trong dạy học Lịch sử ở trường THPT
được thực hiện theo các bước sau:
- Bước 1: Xác định nhiệm vụ học tập: Để học sinh xác định được hoạt
động học tập của bản thân, giáo viên phải kết hợp các phương pháp sư phạm
khác nhau tác động vào mọi giác quan của người học để tạo động cơ, nhu cầu
muốn giải quyết các vấn đề mà giáo viên đưa ra thì việc hệ thống hóa kiến thức
mới đạt hiệu quả cao.
- Bước 2: Phân tích, xác định nội dung kiến thức cần hệ thống hóa: Để
thực hiện bước này, giáo viên cần định hướng cho học sinh bằng các câu hỏi gợi
ý, hướng dẫn học sinh đọc SGK, quan sát, phân tích tài liệu tham khảo, tranh
ảnh và video. Từ những gợi ý này, học sinh sẽ xác định được những nội dung
kiến thức trọng tâm cần được hệ thống hóa.

- Bước 3: Xác định nội dung kiến cơ bản nhất chọn làm kiến thức chốt.
Mỗi kiến thức chốt sẽ là một đỉnh của sơ đồ. Có thể gộp những kiến thức chốt
cùng tính chất, cùng thể loại về ý nghĩa và nội dung vào chung một đỉnh. Mã
hóa kiến thức chốt. Có thể sử dụng những kí hiệu dễ hiểu nhất để mã hóa kiến
thức chốt, như vậy sẽ giúp học sinh dễ dàng ghi nhớ hơn và sơ đồ cũng trở nên
đơn giản, dễ hiểu hơn
- Bước 4: Thiết lập mối quan hệ giữa các nhánh của sơ đồ: Sau khi xác
định kiến thức chốt, cần xác định mối liên hệ phụ thuộc giữa nội dung các đỉnh
với nhau, bằng cách nối các đỉnh bằng mũi tên hay đoạn thẳng, sao cho phản
ánh được logic phát triển của nội dung đó để hình thành các cung của sơ đồ.
- Bước 5: Hoàn thiện sơ đồ hệ thống hóa kiến thức: Sau khi xác định được
mối quan hệ giữa các nội dung kiến thức, học sinh phải trình bày được mối quan
hệ giữa các nội dung kiến thức được hệ thống hóa bằng việc hoàn thiện các sơ
đồ theo một trật tự logic nhất định.
Tuy nhiên, khi sử dụng sơ đồ để hệ thống hóa kiến thức cần đảm bảo một
số yêu cầu sau:
- Sơ đồ hệ thống hóa kiến thức phải thực hiện mục tiêu của bài học.
- Sơ đồ hệ thống hóa kiến thức phải đảm bảo tính khoa học, chính xác,
logic và mang tính sư phạm cao.
7


- Sơ đồ hệ thống hóa kiến thức phải đảm bảo sự liên hệ chặt chẽ giữa các
nội dung kiến thức.
- Sơ đồ hệ thống hóa kiến thức phải bao quát được nội dung cơ bản về
kiến thức cần hệ thống ở SGK theo từng bài, từng chương, từng giai đoạn lịch
sử.
- Sơ đồ hệ thống hóa kiến thức phải dễ hiểu, không quá phức tạp, phù hợp
với trình độ của học sinh.
2.3.2. Yêu cầu đối với giáo viên và học sinh

- Đối với giáo viên
Cần chuẩn bị tốt tất cả các đồ dung dạy học trước khi lên lớp như giáo án
(hoặc giáo án điện tử), bản đồ, lược đồ, tranh ảnh, sơ đồ hệ thống hóa kiến thức
tùy thuộc vào đặc trưng của từng bài khác nhau…
Cần kết hợp nhuần nhuyễn các bước, các khâu lên lớp, các phương pháp
dạy học phù hợp với đặc trưng của bộ môn.
Giáo viên cần đưa ra hệ thống câu hỏi rõ ràng, phát huy được năng lực
sáng tạo của học sinh. Hệ thống câu hỏi phải thể hiện được đầy đủ các mức độ
(nhận biết, thông hiểu, vận dụng thấp, vậ dụng cao). Giáo viên phải có sự dẫn
dắt, phát huy được khả năng tư duy sáng tạo của các em học sinh.
Giáo viên cần biết cách tạo ra không khí lớp học vui vẻ, thoải mái tạo điều
kiện để các em tham gia vào hoạt động học, phát huy khả năng tự học để chiếm
lĩnh kiến thức, tránh việc tiếp thu kiến thức một cách máy móc, thụ động.
Khi học sinh trả lời giáo viên phải nhận xét câu trả lời của học sinh, nếu
thiếu có thể cho một học sinh khác bổ sung hoặc giáo viên trình bày cụ thể.
Nội dung bài học phải thật ngắn gọn cô đọng nhưng phải đảm bảo nội
dung cơ bản, cần nhấn mạnh ý chính của bài.
- Đối với học sinh
Học sinh cần phải học bài và chuẩn bị bài đầy đủ trước khi đến lớp, phải
đọc trước bài mới trong sách giáo khoa, chuẩn bị tất cả các câu hỏi trong SGK
phần sẽ học.
Trong giờ học phải chú ý nghe giáo viên giảng bài, tích cực, chủ động
trong việc chiếm lĩnh kiến thức, không tiếp thu bài một cách thụ động, máy móc.
Học sinh có tinh thần tự giác học tập, biết tìm tòi, sáng tạo, phân tích,
đánh giá sự kiện hoặc so sánh sự kiện này với sự kiện khác.
Học sinh phải biết sử dụng bản đồ, lược đồ trình bày diễn biến một cuộc
khởi nghĩa hoặc một giai đoạn lịch sử.

8

2.3.3. Một số giải pháp thực tế trong việc hệ thống kiến thức bằng sơ đồ
trong dạy học lịch sử lớp 12 ở trường THPT
* Sử dụng sơ đồ trong việc tóm tắt kiến thức của bài học (dạy học nêu vấn
đề)
Để tạo hứng thú cho học sinh trong mỗi tiết học lịch sử thì việc dạy học
nêu vấn đề rất quan trọng. Sau khi dẫn dắt vào bài học theo từng cách khác nhau
tùy thuộc vào từng bài cụ thể (như tung ra một số hình ảnh, đặt các câu hỏi nêu
vấn đề, đoạn băng video ngắn… sau đó yêu cầu học sinh nêu lên nội dung cơ
bản của vấn đề cần giải quyết), giáo viên có thể sử dụng sơ đồ để nêu lên những
nhiệm vụ trọng tâm cần giải quyết trong bài. Việc sử dụng sơ đồ ngay đầu bài
mới sẽ giúp học sinh xác định rõ những nội dung kiến thức trọng tâm, xâu chuỗi
và kết nối kiến thức, hệ thống lại trong quá trình tiếp thu bài học.
Việc sử dụng sơ đồ ngay từ đầu bài học là phương pháp dạy học nêu vấn
đề, đòi hỏi học sinh có sự tập trung và nắm được rõ mục tiêu của bài học. Sơ đồ
nêu được nêu ra từ đầu bài học giáo viên sẽ để ở góc bảng bên phải, trong quá
trình tiếp thu và lĩnh hội kiến thức, học sinh sẽ nắm vững kiến thức một cách hệ
thống và khoa học. Trong quá trình giảng dạy, giáo viên sẽ tổ chức các hoạt
động học của học sinh để các em chủ động, sáng tạo trong chiếm lĩnh tri thức.
Điều này không chỉ góp phần nâng cao hiệu quả cho giờ học trên lớp mà còn
giúp các em ôn tập tốt ở nhà. Từ đó vận dụng kiến thức vào làm các bài tập trắc
nghiệm một cách dễ dàng và hiệu quả hơn.
Ví dụ 1: Khi dạy bài 12 – Lịch sử lớp 12: Phong trào dân tộc dân chủ ở
Việt Nam (1919 – 1925), yêu cầu về mặt kiến thức là học sinh phải nắm được
chính sách tăng cường khai thác Việt Nam của thực dân Pháp trong chương trình
khai thác thuộc địa lần thức hai về các ngành, thấy được sự chuyển biến về các
mặt kinh tế đã tác động đến xã hội, từ đó rút ra được mâu thuẫn chủ yếu trong xã
hội Việt Nam lúc này là mâu thuẫn giữa dân tộc Việt Nam với đế quốc Pháp và
bọn phản động tay sai. Trình bày được các hoạt động tiêu biểu, tính chất và đặc
điểm của phong trào yêu nước thời kì này. Hoạt động yêu nước của lãnh tụ

Nguyễn Ái Quốc trong giai đoạn 1919 - 1925 và tác động đối với cách mạng
Việt Nam. Để học sinh có thể nắm rõ những yêu cầu và nội dung chính của bài,
tôi đưa ra sơ đồ hệ thống hóa kiến thức cần nắm như sau:

9


Việc đưa ra sơ đồ hệ thống hóa kiến thức ngay từ đầu và để ở góc bảng
này giúp các em định hướng và tập trung vào các mục tiêu kiến thức của bài
học.
Ví dụ 2: Khi học bài 13 – Phong trào dân tộc dân chủ ở Việt Nam từ
năm 1925 đến năm 1930, để học sinh có thể nắm được nhiệm vụ học tập ngay
từ đầu bài học, có lối tư duy mạch lạc, rõ ràng, tôi đưa ra sơ đồ sau:

10


Từ sơ đồ này, học sinh sẽ xác định ngay được những nhiệm vụ trọng tâm
cần tập trung làm rõ trong bài học, đồng thời sẽ có sự phân tích, đánh giá và thấy
được mối liên hệ giữa các sự kiện lịch sử.
* Sử dụng sơ đồ trong hệ thống hóa kiến thức sau khi học xong bài học
- Hệ thống hóa kiến thức theo từng bài học cụ thể
Việc hệ thống hoá kiến thức lịch sử theo sơ đồ sau khi đã học xong là vô
cùng quan trọng đặc biệt là đối với học sinh khối 12 – đối tượng đang chuẩn bị
cho kì thi THPT Quốc gia bằng hình trắc nghiệm. Sau khi học xong, thay vì bắt
học sinh phải nhớ một lượng kiến thức lớn, giáo viên có thể cho học sinh hệ
thống hóa bằng sơ đồ... Với phương pháp này giúp học sinh có thể hệ thống
được lượng kiến thức trọng tâm trong từng mục, từng bài, biết cách khái quát và
hệ thống lại kiến thức. Từ đó, giúp các em hạn chế được tình trạng nhầm lẫn
kiến thức giữa các bài, các chương... Mặt khác, qua đó còn giúp các em có thể

phát huy được tính tư duy logic vấn đề, phân tích được sự kiện, hiểu rõ được bản
chất của vấn đề, vận dụng vào giải quyết các câu hỏi trắc nghiệm một cách dễ
dàng và hiệu quả hơn. Đồng thời, giúp các em hứng thú hơn trong học tập môn
lịch sử, không còn cảm giác khó chịu vì lượng kiến thức phải nhớ một cách máy
móc như trước kia nữa.
Khi hệ thống hóa kiến thức theo bài, các em có thể phát huy tối đa khả
năng sáng tạo, sự tư duy, phân tích của mình trên cơ sở định hướng của giáo
viên. Tùy vào từng bài cụ thể, từng mục cụ thể mà các em có thể xây dựng sơ đồ
hệ thống hóa kiến thức một cách phù hợp.
Tuy nhiên, với phương pháp này, giáo viên phải lưu ý với học sinh chỉ
được sử dụng trong vở ghi hoặc trong quá trình học, tuyệt đối không được sử
dụng trong bài kiểm tra hoặc thi khi đề không yêu cầu .
Ví dụ 1: Ở bài 1: Hội nghị I-an-ta và sự hình thành trật tự thế giới
mới sau chiến tranh (1945-1949), mục II: Sự thành lập tổ chức Liên Hợp quốc,
để học sinh nắm rõ hơn về tổ chức này, giáo viên có thể yêu cầu học sinh hệ
thống hóa bằng sơ đồ sau:

11


TỔ CHỨC LIÊN HỢP QUỐC

Hoàn cảnh
- Từ 25 tháng 4
đến 26 tháng 6
năm 1945, 50
nước họp tại
Xan Phranxisco
của Mỹ đã...
- Ngày 24 tháng

10 năm 1945
Hiến
chương
chính thức có
hiệu lực.

Mục đích
- Duy trì hòa
bình an ninh
thế giới.
-Thúc
đẩy
quan hệ hợp
tác giữa các
quốc gia…

Nguyên tắc
hoạt động
- Tôn trọng
quyền
bình
đẳng giữa các
quốc gia và…
- Tôn trọng
độc lập chính
trị và…
- Giải quyết
tranh
chấp
bằng …

- Không can
thiệp nội bộ…
- Chung sống
hòa bình…

Vai trò
- Là diễn đàn
quốc tế vủa
hợp
tác,vừa
đấu
tranh
nhằm…
- Thúc đẩy
hợp tác trên
các lĩnh vực…
- Giải quyết
tranh
chấp
giữa các quốc
gia,
khu
vực…

Sơ đồ kiến thức về tổ chức Liên Hợp Quốc
Qua sơ đồ giáo viên có thể trình bày thêm về các cơ quan chuyên môn của
Liên Hợp Quốc. Đó cũng là những điểm trọng tâm trong phần tổ chức Liên Hợp
Quốc.
Giáo viên có thể cho học sinh xem sơ đồ và sau đó học sinh thảo luận tự
rút ra kết luận về vai trò của Liên Hợp Quốc trong thế giới hiện nay.

Ví dụ 2: Khi học bài 12 – Lịch sử Việt Nam, mục 3: Những chuyển biến
mới về kinh tế và giai cấp xã hội ở Việt Nam, để học sinh có thể thấy rõ được
những chuyển biến về xã hội dưới tác động của chính sách khai thác thuộc địa
lần thứ hai của thực dân Pháp, đồng thời hiểu rõ được tính chất của xã hội Việt
Nam lúc bấy giờ, giáo viên có thể hướng dẫn học sinh hệ thống hóa kiến thức
bằng sơ đồ sau:

12


Sơ đồ sự thay đổi cơ cấu xã hội Việt Nam sau chiến tranh thế giới thứ nhất
Với sơ đồ này, học sinh sẽ hiểu rõ được tính chất của xã hội Việt Nam –
xã hội thuộc địa nửa phong kiến, thấy được các giai cấp cũ vẫn còn, giờ xuất
hiện thêm các giai cấp xã hội mới. Từ đây, học sinh cũng có thể phân tích để rút
ra được mâu thuẫn trong xã hội Việt Nam ngày càng sâu sắc, trong đó chủ yếu là
mâu thuẫn giữa toàn thể nhân dân ta với thực dân Pháp và phản động tay sai.
Cuối cùng để củng cố bài học có thể sử dụng sơ đồ để khắc sâu kiến thức
cho học sinh, để học sinh thấy rõ được hậu quả chính sách bóc lột thuộc địa lần
thứ hai của thực dân Pháp.
Chính sách khai thác của thực dân
Pháp

Kinh tế

Lạc hậu
Phụ thuộc kinh
tế Pháp

Chính trị

Quyền lực nằm
trong tay thực
dân Pháp

Xã hội

Mâu thuẫn giai
cấp xã hội
ngày càng gay
gắt

Sơ đồ kiến thức hậu quả chính sách bóc lột của Pháp
13


Ví dụ 3: Trong ôn tập chương hoặc ôn một giai đoạn lịch sử thì việc sử
dụng sơ đồ là rất cần thiết, vì chỉ có dùng sơ đồ thì học sinh mới có thể củng cố
được kiến thức cơ bản, giúp học sinh hiểu một cách sâu sắc và có hệ thống.
Bài 11: Tổng kết lịch sử thế giới hiện đại từ năm 1945 đến năm 2000, đây là
phần tổng hợp kiến thức lịch sử thế giới hiện đại lớp 12. Giáo viên phải hướng
dẫn cho học sinh xác định được những sự kiện lịch sử cơ bản, sau đó lập bảng
hệ thống các kiến thức đã học qua các bài. Về kiến thức bài này yêu cầu học
sinh phải nắm được một số nội dung sau:
- Các tổ chức: Liên Hợp Quốc, ASEAN, Liên Minh Châu Âu (EU).
- Các cuộc đấu tranh giành độc lập: Lào, Campuchia, Ấn Độ, Châu Phi,
Mỹ La Tinh…
- Sự phát triển kinh tế của Mỹ, Tây Âu, Nhật Bản.
- Quan hệ quốc tế sau chiến tranh thế giới lần thứ hai.
- Cách mạng khoa học công nghệ và xu thế toàn cầu hóa.
Để học sinh có cái nhìn tổng quan về các vấn đề lịch sử thế giới đã học,

về các chuyên đề lịch sử thế giới từ sau chiến tranh thế giới thứ hai đến năm
2000, giáo viên hướng dẫn học sinh xây dựng sơ đồ hệ thống hóa kiến thức sau
đây:

Sơ đồ các vấn đề chủ yếu của Lịch sử thế giới từ sau chiến tranh thế giới
thứ hai 1945
14


Với sơ đồ này, học sinh sẽ dễ dàng nhớ được các nội dung cơ bản mà
mình đã học một các khoa học chứ không theo kiểu học thuộc lòng, nhớ máy
móc. Đồng thời, qua đó học sinh cũng sẽ thấy được mối quan hệ giữa các sự
kiện trong phần lịch sử thế giới, vận dụng để giải quyết các bài tập một cách
hiệu quả hơn. Từng chuyên đề học sinh sẽ tự mình hệ thống hóa lại các vấn đề
cơ bản, vận dụng vào làm các bài tập trắc nghiệm.
- Hệ thống hóa kiến thức theo chủ đề
Lịch sử là những gì đã diễn ra, là một chuỗi các sự kiện, hiện tượng…có
mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Vì vậy, khi học Lịch sử, chúng ta cần đặt nó
trong mối tương quan, trong bối cảnh chứ không thể tách biệt rạch ròi. Các vấn
đề lịch sử thường có quan hệ chặt chẽ, tác động qua lại, thậm chí còn là nguyên
nhân và hệ quả của nhau. Bởi vậy, để học sinh có được cái nhìn tổng thể, khách
quan về lịch sử, giáo viên cần hướng dẫn học sinh nắm kiến thức theo từng chủ
đề. Việc nắm kiến thức theo chủ đề rất quan trọng, không chỉ giúp học sinh có
những hiểu biết về những kiến thức cơ bản của chương trình, sách giáo khoa mà
các em cần đạt được mà còn giúp học sinh có thể tổng kết, hệ thống hóa kiến
thức, củng cố, thực hành, rút ra quy luật và bài học lịch sử, các em cũng có thể
tự nghiên cứu, đào sâu kiến thức đã học. Ngoài ra, hệ thống hóa kiến thức theo
chủ đề còn giúp học sinh hiểu, lý giải, xâu chuỗi kiến thức, tìm ra các mối quan
hệ, tác động, ảnh hưởng của các nội dung, sự kiện lịch sử, tăng cường khả năng
vận dụng các kiến thức đã học vào giải quyết các vấn đề khác trong học tập và

thực tiễn.
Hệ thống hóa kiến thức theo chủ đề, giáo viên tổ chức các hoạt động dạy
học đa dạng, giúp học sinh phát huy năng lực sáng tạo trong học tập lịch sử, trở
thành “người đóng vai lịch sử” để khám phá kiến thức lịch sử, vận dụng sáng tạo
kiến thức vào các tình huống học tập và thực tiễn cuộc sống.
Ví dụ 1: Khi dạy xong chủ đề 3: Các nước Á, Phi, Mĩ Latinh (1945 –
2000), trên cơ sở học sinh đã nắm được kiến thức cơ bản liên quan đến Đông
Bắc Á, Đông Nam Á và Ấn Độ, Châu Phi và Mĩ Latinh, để học sinh có cái nhìn
tổng quan và nhắc nhớ học sni về những kiến thức đã học, giáo viên hướng dẫn
học sinh hệ thống hóa kiến thức theo chủ đề. Học sinh sẽ nhớ lại và vận dụng
kiến thức để xây dựng sơ đồ, từ đó sẽ có cái nhìn hệ thống hơn về kiến thức của
chủ đề này.

15


Các nước Á, Phi, Mĩ Latinh

Đông Bắc Á

Những
biến đổi
của khu
vực

Trung
Quốc

Đông Nam Á và
Ấn Độ

Biến
đổi
Triều
Tiên

Những
biến đổi
lớn của
khu vực

Lào
và
Campuchia

Liên
kết
khu
vực
(1967
-2000

Châu Phi và
Mĩ Latinh

Ấn
Độ

Châu
Phi

Mĩ
Latinh

Sơ đồ kiến thức chủ đề: các nước Á, Phi, Mĩ Latinh từ năm 1945
đến năm 2000
Từ sơ đồ này, học sinh sẽ tự mình hệ thống được những kiến thức trong
tâm của chủ đề, sau đó triển khai từng vấn đề cụ thể. Việc ôn tập của học sinh sẽ
trở nên dễ dàng, có tính hệ thống và tư duy lô-gic hơn. Khi nắm chắc và hệ
thống được kiến thức, việc giải quyết các câu hỏi, bài tập cũng trở nên hiệu quả
hơn.
Ví dụ 2: Không chỉ đối với lịch sử thế giới, phần Lịch sử Việt Nam tôi
cũng định hướng ngay từ đầu về việc chia thành các chủ đề (tương ứng với các
giai đoạn lịch sử) để học sinh có thể xâu chuỗi và nắm bắt kiến thức một cách dễ
dàng và hiệu quả. Lịch sử Việt Nam từ năm 1919 đến năm 2000 có thể chia
thành các thời kì sau:
Từ năm 1919 đến năm 1930: Phong trào dân tộc dân chủ.
Từ năm 1930 đến năm 1945: Đảng lãnh đạo cuộc vận động giải phóng
dân tộc (Qua ba phong trào cách mạng).
Từ năm 1945 đến năm 1954: Đảng lãnh đạo vừa kháng chiến vừa kiến
quốc, bảo vệ và phát huy thành quả của cách mạng tháng Tám năm 1945.
Từ năm 1954 đến năm 1975: Đảng lãnh đạo đất nước thực hiện đồng thời
hai nhiệm vụ chiến lược cách mạng.
Từ năm 1975 đến năm 2000: Cả nước đi lên CNXH và công cuộc đổi mới
16


đất nước.
Đối với thời kì lịch sử 1930 – 1945, tôi hướng dẫn cho học sinh hệ thống
hóa kiến thức như sau:

Đảng lãnh đạo cuộc vận động giải phóng dân tộc (1930 – 1945)

Phong
trào
cách
mạng
1930 1931

Hoàn
cảnh,
lí do
bùng
nổ.

Nét
chính
của
phong
trào

Điểm
mới của
phong
trào

Phong
trào dân
chủ 1936
- 1939

Ý
nghĩa
lịch
sử,
bài
học
KN

Hoàn
cảnh,
lí do
bùng
nổ

Chủ
trương,
đường
lối đấu
tranh

Ý
nghĩa
LS và
bài
học
KN

Phong trào
giải phóng
dân tộc và

tổng khởi
nghĩa tháng
Tám (1939
- 1945

Những
sự
kiện
Lịch
sử
thế
giới
tác
động
đến
VN

Chủ
trương,
đường
lối
đấu
tranh
của
Đảng

Công
tác
chuẩn
bị lực

lượng
cho
tổng
khởi
nghĩa

Từ khởi
nghĩa
từng
phần
tiến lên
tổng
khởi
nghĩa

Ý nghĩa
lịch sử,
nguyên
nhân
thắng
lợi, bài
học
kinh
nghiệm

Sơ đồ hệ thống hóa kiến thức thời kì 1930 – 1945 – Phần Lịch sử Việt Nam
Với sơ đồ hệ thống hóa kiến thức theo chủ đề này, học sinh sẽ nắm được
những vấn đề lịch sử cơ bản trong thời kỳ 1930 – 1945. Từ sơ đồ này, tôi tiếp
tục hướng dẫn học sinh phát triển thành các nhánh nhỏ, các nội dung cụ thể hơn
của từng phong trào. Do đó, việc ôn bài, ghi nhớ kiến thức sẽ trở nên dễn dàng

hơn. Từ đó, phát triển khả năng phân tích, đánh giá, tư duy lô-gic cho các em.
17


2.4. Kết quả đạt được
2.4.1. Trước khi áp dụng sơ đồ hệ thống hóa kiến thức vào dạy học môn
Lịch sử
- Rất nhiều học sinh có tâm lý ngại học môn Lịch sử, chủ yếu học với tâm
lý đối phó cho thi cử, sự hứng thú với bộ môn hầu như không có. Nhiều em nói
đến học Lịch sử là nghĩ ngay đến việc học thuộc, nhớ máy móc chứ không quan
tâm đến việc hiểu và tư duy lô-gic đối với bộ môn này.
- Kết quả trong kiểm tra, đánh giá chưa cao nhất là trong các bài thi trắc
nghiệm. Điểm số yếu, kém trong các bài thi trắc nghiệm chiếm hơn 50% số học
sinh. Đây là nỗi trăn trở lớn đối với giáo viên được giao đứng lớp như tôi.
2.4.2. Khi áp dụng sơ đồ hệ thống hóa kiến thức vào dạy học môn Lịch sử
* Kết quả chung:
- Tôi đã sử dụng kinh nghiệm này vào các tiết dạy lịch sử, đặc biệt là đối
với học sinh khối 12 – đối tượng chuẩn bị cho kì thi THPT quốc gia và đạt được
kết quả khả quan. Việc sử dụng sơ đồ phù hợp trong dạy học nêu vấn đề, trong
việc củng cố kiến thức ở các bài hoặc hệ thống kiến thức chương hoặc cả thời kì
lịch sử là phù hợp với đặc trưng của bộ môn. Học sinh nắm vững được kiến thức
cơ bản, ghi nhớ các sự kiện, hiện tượng lịch sử mà quan trọng là học sinh hiểu
được lịch sử nắm được bản chất của sự kiện, giúp học sinh tổng hợp, phân tích,
so sánh để tìm ra sự giống nhau và khác nhau về bản chất các sự kiện.
- Việc sử dụng sơ đồ hệ thống hóa kiến thức trong dạy học lịch sử đã khiến
cho hầu hết các em phải động não, phải suy nghĩ và phải tự mình tập trung làm
việc để lĩnh hội kiến thức. Mỗi em có cách tư duy, cách hiểu, cách lập luận vấn
đề khác nhau. Từ sự tư duy độc lập đó, các em sẽ nhớ lâu kiến thức, hiểu rõ bản
chất vấn đề, việc ôn tập của các em sẽ trở nên dễ dàng hơn, hiệu quả hơn.
- Trong năm học 2018 - 2019, tôi đã tích cực sử dụng sơ đồ hệ thống hóa

kiến thức trong các giờ học lịch sử phù hợp, đặc biệt là trong ba giờ thao giảng.
Kết quả được bạn bè, đồng nghiệp đánh giá rất cao, học sinh học tập rất sôi nổi.
- Đây là đề tài tôi giới hạn nghiên cứu ở khối lớp 12. Trên thực tế, ngoài
khối 12, tôi rất tích cực sử dụng và khai thác sơ đồ hệ thống hóa kiến thức vào
giảng dạy trên lớp đối với các lớp tôi được giao giảng dạy ở khối 10, khối 11 và
trong quá trình ôn thi học sinh giỏi, ôn thi THPT quốc gia. Theo thông tin phản
hồi cho thấy các em đều rất thích thú, nắm bài nhanh, hiệu quả, làm bài rất tốt
nhất là các bài thi trắc nghiệm.
* Kết quả cụ thể
- Năm học 2018 - 2019, tôi được phân công giảng dạy 3 lớp 12 (trên tổng
số 7 lớp), với tổng số học sinh là 118 học sinh, trong đó có 1 lớp Ban KHTN và
3 lớp Ban cơ bản. Kết quả đạt được như sau:
18


Lớp Sĩ số
12A
12C
12E
Tổng số

37
40
41
118

Giỏi
SL
20
15

14
49

%
54,1
37,5
34,1
41,5

Khá
SL
10
17
20
47

%
27,0
42,5
48,8
39,9

Trung bình
SL
7
8
7
22

%

18,9
20,0
17,1
18,6

Yếu
SL
0
0
0
0

%
0
0
0
0

- Kết quả thi khảo sát chất lượng khối 12 (theo hình thức trắc nghiệm) so
với các lần thi khảo sát khối 12 của năm học 2016 – 2017, 2017 – 2018 cũng có
những chuyển biến khá khả quan: Số học sinh đạt điểm từ trung bình trở lên
chiếm tỉ lệ cao (trên 90%, trong đó có 13 em học sinh đạt từ điểm 8.5 trở lên).
- Giờ học lịch sử trở nên sôi nổi, tất cả các em có tâm lí được làm việc,
được chuẩn bị và tham gia xây dựng bài rất hăng say.
3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận
Từ việc sử dụng sơ đồ hệ thống hóa trong dạy học Lịch sử nói chung và
trong dạy học môn Lịch sử lớp 12 nói riêng ở trường THPT Tống Duy Tân, bản
thân tôi đúc rút một số kinh nghiệm như sau:
Thứ nhất, mỗi giáo viên luôn luôn phải có ý thức tự học nâng cao trình độ

chuyên môn nghiệp vụ, tích cực đổi mới phương pháp dạy học, sử dụng các
phương pháp và phương tiện dạy học phù hợp với đặc trưng của bộ môn.
Thứ hai, giáo viên cần nghiên cứu kĩ sách giáo khoa, tài liệu chuẩn kiến
thức kỹ năng, tham khảo các tài liệu chính thống liên quan đến bài học, khai
thác từ trang mạng internet… để thiết kế bài dạy phù hợp, hấp dẫn, thu hút được
sự chú ý của học sinh. Trong quá trình dạy học, giáo viên cần chú ý phát huy
khả năng tự học, tự tìm tòi sáng tạo, phát huy khả năng tư duy độc lập cũng như
sở trường của từng em.
Thứ ba, khi sử dụng sơ đồ hệ thống hóa kiến thức trong dạy học Lịch sử,
giáo viên phải hướng dẫn, giao nhiệm vụ cho học sinh nhất là việc chuẩn bị kỹ
bài ở nhà, giáo viên phải có sự kiểm tra, đánh giá, tuyên dương những nhóm,
những em làm tốt, có sự sáng tạo; giúp đỡ các em học yếu, kém, động viên và
chỉ dẫn các em để khuyến khích và phát huy niềm yêu thích bộ môn ở từng em.
Thứ tư, khi sử dụng sơ đồ hệ thống hóa kiến thức vào từng nội dung, từng
bài học, từng giai đoạn, từng chuyên đề lịch sử phải phù hợp, đảm bảo nguyên
tắc vừa sức, tránh tình trạng ôm đồm, sử dụng một cách bừa bãi, phức tạp gây
rối bài học, gây nhàm chán cho học sinh.
3.2. Kiến nghị
Về phía phụ huynh học sinh: Thường xuyên kiểm tra và đôn đốc việc học
19


tập ở nhà của các em, tạo điều kiện để các em tích cực chuẩn bị, làm các bài tập
và thực hiện các yêu cầu của giáo viên.
Về phía trường: Hỗ trợ và tạo điều kiện về cơ sở vật chất cho giáo viên
trong việc áp dụng phương pháp này vào trong thực tiễn dạy học.
Về phía ngành: Hỗ trợ thêm về phương tiện thiết bị nhằm phục vụ tốt hơn
cho công tác dạy học của giáo viên.
Trên đây là kinh nghiệm tôi đã đúc kết được qua thực tế giảng dạy ở trường
THPT Tống Duy Tân. Đề tài tuy đã được áp dụng và thu được một số kết quả

nhất định song không tránh khỏi những thiếu sót, hạn chế. Tôi rất mong được sự
nhận xét và góp ý từ phía các thầy cô để đề tài trở nên hoàn chỉnh và khoa học
hơn.
Thanh Hóa, ngày 18 tháng 05 năm

XÁC NHẬN CỦA HIỆU TRƯỞNG

2019
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của
mình viết, không sao chép nội dung của
người khác.

Đỗ Thị Hoa

20


DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Sách giáo khoa Lịch sử 12 – Bộ Giáo dục và đào tạo - Nhà xuất bản Giáo
dục.
2. Sách giáo viên - Bộ Giáo dục và đào tạo - Nhà xuất bản Giáo dục.
3. Phan Ngọc Liên – Nguyễn Xuân Trường – Dạy học theo chuẩn kiến thức
kỹ năng – Lịch sử 12 – Nhà xuất bản giáo dục.
4. Đỗ Ngọc Đạt - Tiếp cận hiện đại hoạt động dạy học ở trường THPT NXB ĐH QG Hà Nội, 1997.
5. Trần Kiều (chủ biên) - Đổi mới phương pháp dạy học ở trường THPT Tài liệu tham khảo cho giáo viên. Viện KHGD, Hà Nội 1997.
6. Áp dụng dạy học tích cực cho môn lịch sử - TLTK dùng cho giảng viên
SP, GV THPT. NXB ĐHSP Hà Nội, 2003.
7. Phan Ngọc Liên (chủ biên) - Trịnh Đình Tùng - Nguyễn Thị Côi Phương pháp dạy học lịch sử - NXB ĐHSP Hà Nội 2002.
8. Nguyễn Minh Sơn – Đổi mới phương pháp dạy học lấy học sinh làm
trung tâm – nâng cao chất lượng giảng dạy của đội ngũ giáo viên - Phòng

GD&ĐT tình Bắc Giang.
9. Nguyễn Thị Côi - Một vài suy nghĩ về các biện pháp đổi mới việc kiểm
tra, đánh giá kết quả học tập lịch sư của học sinh ở trường THPT - Trường
ĐHSP Hà Nội 2006.

21


DANH MỤC
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG SÁNG
KIẾN KINH NGHIỆM NGÀNH GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
HUYỆN, TỈNH VÀ CÁC CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ
LÊN
Họ và tên tác giả: Đỗ Thị Hoa
Chức vụ và đơn vị công tác: Giáo viên trường THPT Tống Duy Tân

TT

1

2

3

4

5

Tên đề tài SKKN

Kết quả
Cấp đánh giá xếp
đánh
loại
giá xếp
(Ngành GD cấp
loại
huyện/tỉnh; Tỉnh...) (A, B,
hoặc C)

Năm học
đánh giá
xếp loại

Sử dụng phương pháp lập bảng
Ngành GD cấp
trong dạy học một số bài lịch sử tỉnh
lớp 11 chương trình chuẩn

B

2008-2009

Tạo hứng thú cho học sinh trong Ngành
giảng dạy lịch sử thông qua kể tỉnh
chuyện nhân vật lịch sử

C

2010-2011

Ngành GD cấp
tỉnh

C

2013-2014

Ngành
tỉnh

C

2015-2016

B

2016-2017

Sử dụng thơ văn để tạo hứng thú
cho học sinh trong dạy học Lịch
sử lớp 12
Một số biện pháp nhằm nâng cao
tính tự quản của học sinh lớp
chủ nhiệm 12C ở trường THPT
Tống Duy Tân
Sử dụng sơ đồ tư duy nhằm nâng
cao hiệu quả trong dạy học môn
Lịch sử lớp 12 ở trường THPT
Tống Duy Tân

GD

GD

cấp

cấp

Ngành GD cấp
tỉnh

22