Một số giải pháp chỉ đạo xây dựng môi trường hoạt động và giáo dục bảo vệ môi trường tại trường mầm non điện biên TPTH

1. MỞ ĐẦU
1.1 Lý do chọn đề tài
Môi trường là nơi sinh sống của con người, môi trường ảnh hưởng nhiều
đến sự sống, sự phát triển của của cá nhân trong cộng đồng dân cư. Vì thế môi
trường sống của chúng ta cần được bảo vệ và gìn giữ, nhằm mục đích chính là
bảo vệ chúng ta, nhất là trong phạm vi các khu đô thị, thành phố lớn, điều kiện
cho trẻ được gần gũi sống với môi trường thiên nhiên còn nhiều hạn chế. Trong
phạm vị trường Mầm non là nơi nuôi dưỡng, chăm sóc con người từ những bước
khởi đầu của cuộc đời, vì thế bảo vệ và tạo môi trường trong lành cho các con
vui chơi, học tập là điều thiết yếu nhất, trẻ cần có điều kiện tốt để phát triển thể
chất và tinh thần, trong đó môi trường thiên nhiên chiếm một phần quan trọng.
Giáo dục bảo vệ môi trường là quá trình giáo dục có mục đích, thông qua
các hoạt động giáo dục nhằm làm cho con người trong cộng đồng quan tâm đến
các vấn đề của môi trường, có sự hiểu biết về môi trường, có thái độ, kỹ năng và
hành vi tốt trong việc bảo vệ môi trường.
Xác định được tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường và giáo dục
bảo vệ môi trường, Đảng và Nhà nước ta trong những năm qua đã có nhiều văn
bản, chỉ thị, nghị quyết về vấn đề bảo vệ môi trường. Bộ GD&ĐT đã có công
văn hướng dẫn về việc “Tăng cường công tác giáo dục bảo vệ môi trường trong
trường mầm non”. Một trong những giải pháp trọng tâm đó là chỉ đạo tổ chức
thực hiện tốt chuyên đề “Nâng cao chất lượng giáo dục bảo vệ môi trường cho
trẻ ở trường mầm non”.
Giáo dục bảo vệ môi trường ở trường Mầm non là cung cấp cho trẻ những
kiến thức sơ đẳng về môi trường phù hợp với khả năng nhận thức của trẻ nhằm
tạo ra thái độ, hành vi đúng của trẻ đối với môi trường xung quanh. Việc khám
phá quy luật của tự nhiên nhằm mục đích bảo vệ môi trường có thể bắt đầu từ
lứa tuổi mầm non.
Giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ ở trường mầm non hoàn toàn có thể
thực hiện được, bởi lẽ giai đoạn từ 3-6 tuổi là giai đoạn đặc biệt nhạy cảm của
đời người. Chính trong giai đoạn này diễn ra sự phát triển mạnh mẽ về trí tuệ và
thể chất. Đây là thời kỳ quan trọng để hình thành thái độ đúng đắn với thế giới

xung quanh.
Tuy nhiên việc xây dựng môi trường hoạt động và giáo dục bảo vệ môi
trường đã được thực hiện trong trường mầm non từ nhiều năm nay song do điều
kiện thực hiện (môi trường trong, ngoài lớp chưa phong phú, diện tích khuôn
viên nhà trường không được vuông, cơ sở vật chất trang thiết bị còn thiếu...)
hoặc do năng lực của giáo viên nên chất lượng giáo dục bảo vệ môi trường cho
trẻ vẫn còn nhiều hạn chế. Chính vì vậy giáo dục bảo vệ môi trường cần phải
được giáo dục cho mọi người và bắt đầu ngay từ tuổi mầm non. Muốn đạt được
mục đích đó, trước hết cần bồi dưỡng cho đội ngũ giáo viên nhằm nâng cao hơn
nữa hiệu quả của việc xây dựng môi trường hoạt động và giáo dục bảo vệ môi
trường.
1


Từ những trăn trở trên tôi đã chọn đề tài “Một số giải pháp chỉ đạo xây
dựng môi trường hoạt động và giáo dục bảo vệ môi trường tại trường MN
Điện Biên-TPTH ” để nghiên cứu mong muốn tìm ra các biện pháp hữu hiệu
góp phần thực hiện tốt nhiệm vụ được giao và xây dựng được môi trường giáo
dục thân thiện.
1.2. Mục đích nghiên cứu
- Nhằm tiếp tục thực hiện tốt phong trào thi đua "Xây dựng trường học thân
thiện, học sinh tích cực" do ngành giáo dục phát động, góp phần nâng cao chất
lượng giảng dạy của giáo viên và nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho
học sinh thông qua việc lồng ghép các hoạt động trong ngày của trẻ.
- Xây dựng được môi trường giáo dục thân thiện giữa cô và trẻ, giữa cô và phụ
huynh, giữa trẻ với trẻ; tạo môi trường xanh, sạch, đẹp, thân thiện thu hút trẻ
ham thích đến trường từ đó trẻ thấy thêm yêu trường, lớp, bạn bè, cô giáo.
- Nâng cao hiệu quả việc dạy kỹ năng sống cho trẻ bằng thói quen giữ gìn và
bảo vệ môi trường.
- Tiếp tục phát huy tối đa nội lực của nhà trường, tranh thủ sự ủng hộ của các

bậc phụ huynh học sinh, của xã hội trong việc xây dựng môi trường hoạt động
trong và ngoài lớp học.
1.3. Đối tượng nghiên cứu
- Cán bộ giáo viên, các bậc phụ huynh học sinh, học sinh và môi trường Trường
mầm non Điện Biên- TPTH.
- Hoạt động dạy học trong trường mầm non Điện Biên; mối liên hệ giữa nhà
trường, gia đình và xã hội; môi trường giáo dục trong và ngoài nhà trường; giao
tiếp, ứng xử và kỹ năng sống của trẻ mầm non.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu: Nghiên cứu lý luận, nghiên cứu các chỉ thị,
các văn bản chỉ đạo của ngành về việc phát động phong trào thi đua "Xây dựng
trường học thân thiện, học sinh tích cực ”. Quy chế công nhận trường mầm non
đạt chuẩn Quốc gia và các cuộc vận động lớn của ngành.
- Phương pháp điều tra: Tìm hiểu những tồn tại về cơ sở vật chất, môi trường
của nhà trường để xây dựng được môi trường xanh, sạch, đẹp và thân thiện phù
hợp với đặc điểm hoạt động và tâm sinh lý của trẻ mầm non.
- Phương pháp quan sát thực tế: Tìm hiểu thực trang đội ngũ giáo viên và thực
trạng việc giáo dục và bảo vệ môi trường tại trường. Quan sát việc giáo dục của
giáo viên, việc tạo cảnh quan môi trường trong và ngoài lớp học, việc giao tiếp,
ứng xử và tổ chức các hoạt động giáo dục và bảo vệ môi trường cho trẻ, việc trải
nghiệm hàng ngày của trẻ.
- Phương pháp đàm thoại, trao đổi: Với cán bộ giáo viên, phụ huynh học sinh,
học sinh để nắm bắt được tâm tư nguyện vọng của cán bộ giáo viên, nhân viên,
phụ huynh học sinh và học sinh trong toàn trường để rút kinh nghiệm và phối
hợp thực hiện các nội dung của phong trào.
- Phương pháp tổng kết,đúc rút kinh nghiệm: Thông qua các hoạt động cuả giáo
viên và kết quả giáo dục và bảo vệ môi trường của trẻ trong toàn trường.
2. NỘI DUNG
2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến
2

Môi trường hiện nay là một trong những vấn đề nóng bỏng của toàn xã
hội và được đặc biệt quan tâm, nó ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống con người.
Môi trường ô nhiễm nó ảnh hưởng xấu đến sức khoẻ và mọi sinh hoạt của con
người, môi trường xanh, sạch, đẹp, thân thiện tạo hứng thú, tâm lý thoải mái cho
con người khi làm việc cũng như những lúc nghỉ ngơi. Chính vì vậy việc xây
dựng môi trường hoạt động và giáo dục bảo vệ môi trường luôn đi song hành
với nhau. Hiện nay ở Việt nam môi trường đang bị ô nhiễm nặng nề, do dân số
tăng quá nhanh, nghèo khổ và lạc hậu, khí thải của công trường nhà máy và
lượng rác thải trong sinh hoạt hàng ngày quá nhiều nhưng không được xử lý tốt.
Một trong những nguyên nhân cơ bản gây nên tình trạng trên là do thiếu hiểu
biết, thiếu ý thức của con người. Vì vậy xây dựng môi trường và giáo dục bảo vệ
môi trường trở thành một vấn đề cấp bách và là việc làm hết sức cần thiết, đây là
những vấn đề không thể thiếu trong các hoạt động của nhà trường.
Trong những năm qua, thực hiện quyết định số 1363/QĐ-TTG ngày 17
tháng 10 năm 2001 của Thủ tướng chính phủ về việc: “Đưa nội dung bảo vệ môi
trường vào hệ thống giáo dục quốc dân ” mà giáo dục mầm non chiếm vị trí vô
cùng quan trọng, bởi giai đoạn từ 0 đến 6 tuổi trẻ phát triển rất nhanh về các mặt
thể chất, nhận thức, tình cảm, các mối quan hệ xã hội, những nét tính cách,
phẩm chất và các năng lực chung. Đặc biệt trường mầm non là nơi để lại nhiều
dấu ấn đậm sâu trong cuộc đời của mỗi con người, vì trường mầm non là cái nôi
đầu tiên nuôi dưỡng, chăm sóc con trẻ ngay từ những bước khởi đầu, trong nhà
trường trẻ được tiếp thu những kiến thức, kỹ năng cần thiết để hình thành và
phát triển những phẩm chất tốt đẹp ban đầu của con người mới trong một môi
trường thuận lợi, đó chính là môi trường giáo dục. Tạo môi trường trong lành
cho các cháu vui chơi, học tập là điều thiết yếu nhất, trẻ cần điều kiện tốt để phát
triển thể chất và tinh thần. Mặt khác, môi trường giáo dục luôn có tác động rất
lớn đến việc hình thành và phát triển nhân cách cho trẻ thông qua cuộc sống,
sinh hoạt hàng ngày của trẻ. Và hẳn mỗi chúng ta ai cũng mong muốn con em

mình có được cuộc sống, học tập, vui chơi trong một môi trường học tập hấp
dẫn, thú vị làm cho trẻ thêm yêu trường lớp, thầy cô, bạn bè.
Giáo dục bảo vệ môi trường có ý nghĩa thiết thực trong việc giáo dục ý
thức, góp phần hình thành và phát triển một số kỹ năng, thói quen giữ gìn bảo vệ
môi trường, thói quen sống vệ sinh, ngăn nắp, gọn gàng. Mặt khác tạo sức lan
toả đến gia đình, cộng đồng nơi các con sinh sống, đồng thời góp phần hình
thành nhân cách tốt đẹp và lối sống văn minh cho trẻ ngay từ tuổi mầm non.
Bên cạnh đó để đáp ứng cho điều kiện phát triển của trẻ: Năng động, linh
hoạt, tự tin, sáng tạo, trẻ phải có điều kiện được tìm tòi khám phá, trong phạm vi
lớp học còn nhiều hạn chế, việc cho các cháu tiếp cận thiên nhiên để có thể trải
nghiệm và thực hành những điều cô đã giảng dạy là vô cùng quan trọng, thiên
nhiên ngoài trời còn cho trẻ được tiếp nhận không khí trong lành, ánh nắng ban
mai giúp cơ thể trẻ phát triển một cách tốt nhất.
Nhưng trong thực tế một số trường học vẫn chưa tạo được cảnh quan môi
trường xanh, sạch, đẹp để thu hút học sinh, nhiều trường vẫn còn tình trạng học
sinh nói tục, hàng ngày vẫn còn có thói quen xả rác ra sân trường, khuôn viên
chưa được quy hoạch, sân chơi chưa được bê tông hoá, nhiều khu đất vẫn còn bỏ
3


không, nhà vệ sinh chưa sạch sẽ, chưa đủ cho học sinh, vườn hoa, cây cảnh,
đường đi chưa thật sự sạch, đẹp. Đặc biệt việc xác định xây dựng môi trường
hoạt động và nội dung giáo dục bảo vệ môi trường chưa được quan tâm nhiều,
chưa xây dựng được kế hoạch thực hiện trong trường một cách cụ thể vì thế hiệu
quả chưa cao, sự phối kết hợp với phụ huynh học sinh còn hạn chế, chưa cởi mở
thân thiện.
Được sự quan tâm của lãnh đạo các cấp đặc biệt là sự chỉ đạo sâu sát của
phòng Giáo dục & Đào tạo thành phố, sự phối hợp chặt chẽ giữa các ban ngành,
của cha mẹ học sinh, của tập thể cán bộ giáo viên, nhân viên và các cháu học
sinh trong toàn trường. Trường mầm non Điện Biên - Thành phố Thanh Hoá đã

có những bước chuyển biến mạnh mẽ trong việc xây dựng môi trường hoạt động
và giáo dục bảo vệ môi trường trong nhà trường. Từ thực tế của đơn vị, nhằm
nâng cao ý thức trách nhiệm cho toàn thể phụ huynh, cán bộ giáo viên, công
nhân viên và các cháu học sinh trong việc xây dựng ngôi nhà chung ngày càng
phát triển. Bản thân tôi mạnh dạn chia sẻ “Một số giải pháp chỉ đạo xây dựng
môi trường hoạt động và giáo dục bảo vệ môi trường tại trường MN Điện BiênTPTH” nhằm góp phần đổi mới toàn diện môi trường giáo dục trong trường
mầm non.
2.2.Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến
Trường mầm non Điện Biên – Phường Điện Biên nằm giữa trung tâm
Thành phố. Trong những năm qua mặc dù gặp không ít những khó khăn, song
với sự quan tâm chỉ đạo sát sao của PGD&ĐT thành phố, của Đảng uỷ - UBND
Phường Điện Biên, cùng với sự nỗ lực không ngừng phấn đấu vươn lên của tập
thể cán bộ giáo viên trong nhà trường đã xây dựng được một tập thể đoàn kết
nhất trí cao. Môi trường sư phạm trong sáng, chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ
ngày càng được nâng cao. Trường đã có bề dày thành tích trong công tác thi đua
khen thưởng, liên tục nhiều năm được công nhận là đơn vị dẫn đầu trong các
phong trào thi đua được UBND tỉnh tặng cờ thi đua xuất sắc. Được Thủ tướng
chính phủ tặng Bằng khen .
* Thuận lợi:
Trong những năm qua nhà trường luôn nhận được sự quan tâm chỉ đạo sâu sắc
của các cấp lãnh đạo, của Đảng uỷ, chính quyền địa phương. Các tổ chức chính
trị, đoàn thể trong nhà trường đều hoạt động có hiệu quả cao và ngày càng lớn
mạnh không ngừng.
- Nhà trường có đội ngũ cán bộ giáo viên với 100% ®¹t trình độ chuẩn và trên
chuẩn, trong đó trên chuẩn đạt 85%, có năng lực chuyên môn tốt, sáng tạo
trong việc làm, có nhiều kinh nghiệm trong công tác CSGD trẻ, có lối sống kiên
định vững vàng, gương mẫu trong mọi hoạt động của nhà trường.
- 100% CBGV trong trường đã được tham gia đầy đủ các lớp chuyên đề do
Phòng GD&ĐT tổ chức, đặc biệt là chuyên đề giáo dục bảo vệ môi trường.
- Nhà trường được cha mẹ học sinh quan tâm và phối hợp nhiệt tình trong các

hoạt động giáo dục, trong việc hỗ trợ kinh phí để tổ chức các hoạt động giáo dục
cũng như việc xây dựng cảnh quan môi trường .
4


* Khó khăn:
- Các hành lang trên các tầng chưa có cây xanh leo nên còn nắng nhiều, giờ hoạt
động ngoài trời của trẻ chưa được phong phú. Hệ thống cây xanh, hoa, cây cảnh
cằn cỗi, số cây cho bóng mát chưa nhiều. Bố trí vị trí trồng cây chưa phù hợp,
chưa cắt tỉa và tạo dáng cho cây, công tác chăm sóc cây chưa thường xuyên và
chưa biết huy động sức mạnh từ phía cha mẹ học sinh. Chính vì vậy nhà trường
mới đảm bảo nội dung "trường xanh" nhưng "chưa đẹp", chưa có nhiều môi
trường cho trẻ hoạt động.
- Công tác phối kết hợp với cha mẹ học sinh, các ban ngành đoàn thể, chính
quyền địa phương trong quá trình thực hiện phong trào còn chưa sâu rộng.
- Việc tạo môi trường mở cho trẻ hoạt động của một số nhóm lớp chưa có hiệu
quả cao, môi trường ngoài lớp học chưa được quan tâm nhiều, công tác vệ sinh
chưa được thường xuyên. Một số giáo viên còn đối phó trong việc thực hiện nội
dung chuyên đề như: Trang trí, tuyên truyền về giáo dục bảo vệ môi trường cho
trẻ, phụ huynh.
- Giáo viên chưa biết tận dụng các nguyên liệu dễ kiếm để làm đồ dùng dạy học
mà chủ yếu sử dụng các đồ dùng dạy học sẵn có. Chưa biết huy động cha mẹ
học sinh hỗ trợ nguyên liệu làm đồ dùng, việc làm đồ dùng mới chỉ dừng lại ở
giáo viên mà chưa quan tâm hướng dẫn cho trẻ cùng làm.
- Chưa xây dựng được kế hoạch thực hiện giáo dục môi trường trong trường một
cách cụ thể, khoa học dẫn đến hiệu quả chua cao.
Để đánh giá đúng thực trạng tôi tiến hành khảo sát thực tế về môi trường,
CSVC cùng 33 giáo viên và 500 trẻ tại trường, kết quả khảo sát trước khi thực
hiện đề tài như sau:
Kết quả

T
Đạt
Chưa đạt
T
Nội dung
Tổng
Số
%
Số
%
số
lượng
lượng
I
Điều kiện thực hiện
1

2

3

Số lớp có công trình vệ sinh đảm
bảo yêu cầu và có đầy đủ đồ dùng
tối thiểu phục vụ chăm sóc vệ sinh
cho trẻ.
Số lớp có môi trường trong lớp
sinh động, phong phú theo hướng
mở, linh hoạt....vị trí phù hợp với
tính chất hoạt động của từng góc.
Sắp xếp khoa học, thuận tiện với

trẻ khi sử dụng.
Số lớp có nhiều loại đồ dùng, đồ
chơi, tranh ảnh.... do cô và trẻ sưu
tầm, tự làm bằng phế liệu và các
nguyên vật liệu sẵn có ở địa
phương

19 lớp

19

100

0

0

19
lớp

16

84,2

3

15,8

19
lớp

16

84,2

3

15,8

5


4

MT ngoài lớp học (sân chơi rộng,
đảm bảo an toàn, đủ đồ chơi ngoài
trời, có đa dạng các loại cây, có
vườn thiên nhiên cho trẻ, có hệ
thống cống rãnh, xử lý rác đúng
quy định, có nguồn nước sạch.....)
II Chất lượng đội ngũ
1 Số CBGV có trình độ chuẩn trở lên
Nắm vững nội dung chuyên đề.
Xây dựng được kế hoạch chuyên
đề phù hợp thực tiễn.
2 Nắm vững phương pháp, kích thích
được tính tích cực hoạt động và sự
say mê, sáng tạo của trẻ trong khi
tham gia hoạt động, linh hoạt khi
tổ chức.

3 Chú trọng việc xây dựng MT hoạt
động, tích cực tận dụng phế liệu
làm đồ dùng đồ chơi, thường
xuyên thay đổi cách trang trí, sắp
xếp trong lớp để tạo hứng thú cho
trẻ.
4 Sử dụng công nghệ thông tin trong
tổ chức các hoạt động giáo dục bảo
vệ môi trường
III Chất lượng trên trẻ
1

2

3

Về kiến thức: Trẻ nắm được một số
kiến thức sơ đẳng về môi trường
sống, bảo vệ môi trường và vệ sinh
cá nhân.(môi trường tự nhiên, môi
trường xã hội, mối quan hệ giữa
con người với môi trường, sự ô
nhiễm môi trường và bảo vệ môi
trường)...
Về kỹ năng, hành vi: Trẻ có thói
quen sống gọn gàng ngăn nắp, vệ
sinh cá nhân, vệ sinh môi trường
sạch sẽ. Tích cực tham gia các hoạt
động gần gũi, vừa sức để giữ gìn,
bảo vệ môi trường trường, lớp, gia

đình, nơi ở. Có phản ứng với hành
vi của con người làm bẩn môi
trường và phá hoại môi trường...
Tự giác thực hiện một số thao tác

1 sân
chơi

1

100

0

0

33 cô

33

100

0

0

33 cô

29

87,9
%

4

12,1
%

33 cô

29

87,9

4

12,1

33 cô

29

87,9

4

12,1

500
cháu

370

74,0

130

26.0

500
cháu

355

71,0

145

29,0

500

355

71,0

145

29,0
6

4

vệ sinh cá nhân.
Về thái độ,tình cảm: Yêu quí, gần
gũi với thiên nhiên. Quan tâm
chăm sóc, bảo vệ cây xanh, vật
nuôi. Quan tâm đến những vấn đề
của môi trường trường, lớp, gia
đình...

cháu
500
cháu

379

75,8

121

24,2

Kết quả khảo sát trên cho thấy:
- Về điều kiện thực hiện: Các lớp đã tương đối đầy đủ đồ dùng, đồ chơi theo
quy định. Giáo viên đã biết bố trí sắp xếp các góc chơi, biết phân chia các góc
phù hợp, có sáng tạo trong việc trang trí, sắp xếp, tự làm và sưu tầm một số đồ
dùng đồ chơi nhưng chưa đẹp mắt, chưa thuận tiện cho việc sử dụng, việc tận
dụng các nguyên vật liệu phế thải để làm đồ dùng, đồ chơi cho các hoạt động

còn chưa phong phú, chưa đa dạng phong phú về chủng loại và chưa thực hiện
thường xuyên.
- Sân chơi rộng, an toàn, đồ chơi ngoài trời có nhiều chủng loại. Trong trường có
nhiều các loại cây, có vườn thiên nhiên của bé được trồng nhiều loại rau, củ, quả
khác nhau và thay đổi theo mùa nhưng khai thác sử dụng chưa thường xuyên, bố
trí chưa hợp lí, có những lúc việc xử lý rác thải chưa kịp thời.....
- Chất lượng đội ngũ: 100% có trình độ chuẩn về chuyên môn, được tham gia
đầy đủ các lớp tập huấn, nắm vững nội dung chuyên đề, tuy nhiên số giáo viên
hiện đang còn là giáo viên hợp đồng nhiều nên một số vẫn chưa thục sự yên tâm
công tác.
- Chất lượng trên trẻ: Còn nhiều trẻ giao tiếp kém, rụt dè, chưa mạnh dạn, năng
động trong các hoạt động, đặc biệt là độ tuổi trẻ nhà trẻ và trẻ 3 tuổi. Đa số trẻ
có những hiểu biết ban đầu về môi trường sống còn hạn chế, chưa biết hợp tác
chia sẻ với mọi người xung quanh, yêu quý và gần gũi thiên nhiên, biết yêu quý
và bảo vệ vật nuôi cây trồng gần gũi trẻ nhưng kỹ năng thao tác còn vụng về
như cách chăm sóc cây, con vật, thao tác vệ sinh cá nhân còn hạn chế.
2.3. Các giải pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề
Giải pháp 1:
Tăng cường bồi dưỡng, nâng cao nhận thức của CBGV, nhân viên trong
trường về nội dung GDBVMT cho trẻ trong trường MN
- Triển khai hiệu quả cho cả hội đồng sư phạm nhà trường, phụ huynh học
sinh nắm rõ về mục đích, ý nghĩa và vai trò của trường học “ Xanh, sạch,
đẹp,thân thiện” và việc xây dựng môi trường hoạt động, giữ gìn bảo vệ môi
trường, lớp học là đem lại lợi ích thiết thực cho học sinh, từ đó có trách nhiệm
cao trong việc thực hiện xây dựng giáo dục bảo vệ môi trường ngay từ lứa tuổi
mầm non.
- Để bồi dưỡng nâng cao nhận thức cho đội ngũ cán bộ giáo viên trong nhà
trường về nội dung GDBVMT thì trước hết vai trò người đứng đầu trong trường
học là hết sức quan trọng, phải được thể hiện trong kế hoạch phát triển toàn diện
và kế hoạch phát triển của nhà trường. Khi lên kế hoạch công việc cần xác định

7


rõ mục tiêu, cách tổ chức công việc, xác định thời gian cho từng công việc, giao
trách nhiệm, sắp đặt nguồn lực, tổ chức giám sát việc thực hiện và điều phối các
hoạt động có hiệu quả.
- Tổ chức cho CBGV tham gia đầy đủ các lớp tập huấn do cấp trên tổ chức, Nhà
trường còn thường xuyên tổ chức các buổi giao ban, sinh hoạt chuyên môn hàng
tuần, hàng tháng với CBGV các tổ chuyên môn, yêu cầu CBGV thường xuyên
tích lũy học hỏi nâng cao hiểu biết về nội dung GDBVMT và tạo môi trường
hoạt động theo hướng mở phù hợp với từng độ tuổi và địa hình không gian từng
lớp.
- Giúp giáo viên xác định được nội dung giáo dục bảo vệ môi trường hết sức
thiết thực với trẻ. Lập kế hoạch hoạt động thực hiện giáo dục bảo vệ môi trường
trong trường mầm non lồng ghép với các chủ đề trong năm học
Ví dụ: Khi lựa chọn chủ đề “ Thế giới động vật” thì trước tiên giáo viên phải xác
định được mục tiêu của bài học, thông qua chủ để để trẻ biết động vật sống
trong môi trường cần thức ăn nước uống và chúng gắn bó với môi trường, mối
quan hệ đơn giản giữa động vật với con người và môi trường.Biết những hành
động tốt xấu của con người trong việc bảo vệ động vật. Biết lợi ích và tác hại
của động vật, yêu quí gần gũi với các con vật nuôi, cho chúng ăn uống, biết cách
phòng trừ một só con vật có hại như Ruồi, Muỗi...Sau đó giáo viên phải xác
định được nội dung của bài học cụ thể như: Các con vật gần gũi với trẻ, sống
trong môi trường xung quanh trẻ, những điều kiện cần thiết để chúng sống đó là:
Đất, nước, thức ăn, quan hệ của chúng với con người, tác động của con người
đối với con vật đó như chăm sóc hay tiêu diệt. Cuối cùng là việc giáo viên lựa
chọn phương pháp và hình thức tổ chức: Chủ yếu là lựa chọn các phương pháp
phối hợp như quan sát, nêu vấn đề, tạo tình huống, trò chơi, thảo luận, thực
hành, tô màu, cắt dán tranh..hình thức tổ chức như dạo chơi, thăm quan, hoạt
động chung, hoạt động nhóm, hoạt động góc. Để hoạt động đạt hiệu quả cao thì

việc chuẩn bị các điều kiện là vô cùng quan trọng như giáo án, các đồ dùng, đồ
chơi, vật liệu để trẻ được trải nghiệm.
- Nội dung chuyên đề được lồng ghép, đan xen trong các chủ điểm và xuyên
suốt trong cả chương trình chăm sóc, giáo dục trẻ với 4 nội dung cơ bản là: Con
người với môi trường xung quanh trẻ; Con người với động vật và thực vật; Con
người với thiên nhiên; Con người với tài nguyên cụ thể:
+ Trong lĩnh vực Con người với môi trường: Giúp trẻ hiểu được thế nào là
môi trường bẩn và môi trường sạch và giáo dục trẻ biết giữ vệ sinh nơi công
cộng, không vẽ bậy lên tường, không vứt rác bừa bãi.
+ Đối với lĩnh vực Con người với thế giới động vật: Thông qua các câu chuyện
“Hoa bìm bìm”, “Hoa dâm bụt” giúp trẻ hiểu thêm về đặc điểm của con vật, cây
cối, cung cấp cho trẻ những kiến thức cơ bản ban đầu về mối quan hệ động thực vật- con người và môi trường từ đó trẻ sẽ biết ích lợi của động vật, thực vật
đối với con người và ngày càng yêu quý thiên nhiên, không bẻ cành, hái hoa....
Tổ chức Hội chợ xuân trong chủ đề Tết và mùa xuân giúp trẻ có kiến thức đơn
giản về một số nghề, văn hóa, phong tục tập quán của địa phương nơi trẻ sinh
sống. Thông qua các chủ đề như Trường MN của bé, Bản thân, Thế giới thực
vật, Phương tiện giao thông... hình thành cho trẻ một số kỹ năng như biết vệ
8


sinh cá nhân, vệ sinh lớp học, nhà ở gọn gàng ngăn nắp, tham gia trồng cây, tưới
cây, bỏ rác vào thùng, thu gom rác bẩn...
- Hàng tháng, hàng tuần tổ chức sinh hoạt chuyên môn toàn trường và theo tổ
đều đặn, đổi mới nội dung sinh hoạt, chú trọng triển khai các nội dung về tạo
môi trường hoạt động và giáo dục bảo vệ môi trường, rút kinh nghiệm vệc lồng
ghép tích hợp theo các chủ đề, các hoạt động thường xuyên, phù hợp, hiệu quả.
Ví dụ: Đối với chủ đề:“Trường MN thân yêu của bé”ngoài việc lồng ghép các
chuyên đề trọng tâm trong năm, chú trọng chỉ đạo giáo viên lồng ghép chuyên
đề giáo dục bảo vệ môi trường vào các hoạt động một cách phù hợp như: Giáo
dục cho trẻ biết yêu trường lớp, cô giáo và các bạn, biết giữ gìn đồ dùng đồ chơi

trong lớp, biết lau chùi đồ dùng đồ chơi, cất và lấy đồ chơi đúng nơi quy định,
biết yêu quý bảo vệ các loại cây, hoa, đồ dùng, đồ chơi ngoài trời, biết nhặt lá
rụng giúp cô cho vào thùng rác đúng nơi quy định.

Cô và trẻ lao động nhặt rác nhổ cỏ sân trường
- Đối với các tổ tôi chia ra 4 tổ: Tổ mẫu giáo lớn, Tổ MG nhỡ, Tổ MG bé và tổ
Nhà trẻ, đầu tuần cho các tổ trưởng giao ban những công việc trọng điểm trong
tuần và nội dung giáo dục bảo vệ môi trường ở từng độ tuổi, sau đó tổ trưởng
triển khai về các tổ của mình đúng trọng tâm trong tuần.
- Thường xuyên dự giờ thăm lớp, luôn có kế hoạch cụ thể cho các nhóm lớp, xây
dựng các giờ dạy mẫu để rút kinh nghiệm. Tăng cường tổ chức cho giáo viên đi
tham quan, học tập cách xây dựng môi trường hoạt động và giáo dục bảo vệ môi
trường tại các trường MN trong và ngoài thành phố như: Trường MN Búp Sen
Xanh, Thanh Xuân Nam, MN Đông Anh huyện Đông Sơn...
- Phát động phong trào làm đồ dùng, đồ chơi trang trí các nhóm lớp theo chủ đề,
làm đồ dùng đồ chơi dạy học tự tạo: Mỗi một chủ đề sẽ có 2-3 loại đồ chơi có
hiệu quả trưng bày ở văn phòng nhà trường, cho các tổ tự đánh giá, rút kinh
nghiệm.
- Mỗi tuần bố trí mỗi giáo viên có 1-2 buổi tự học tin học tại trường, khuyến
khích học hỏi thông qua mạng internet...Sưu tầm tài liệu về nội dung GDBVMT,
truy cập các tranh ảnh trên mạng, lựa chọn băng đĩa về nội dung GDBVMT phổ
biến cho giáo viên học hỏi lẫn nhau.
9


- Phát động các phong trào thi đua trong nhà trường thông qua các hoạt động
như: Thao giảng, làm đồ dùng đồ chơi nhân dịp 20/10; 20/11. Với nhiều hình
thức bồi dưỡng, chúng tôi đã trang bị cho giáo viên nắm vững kiến thức, kỹ
năng phương pháp về giáo dục bảo vệ môi trường và sáng tạo trong tổ chức các
hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ từng lứa tuổi.

Giải pháp 2:
Chỉ đạo giáo viên các lớp thường xuyên đổi mới môi trường hoạt động
trong lớp theo hướng mở và phù hợp theo từng chủ đề giáo dục trong năm
học.
- Chỉ đạo các nhóm lớp trang trí cây xanh trong lớp học
Để có môi trường trong lớp học xanh - sạch - đẹp lôi cuốn trẻ, trước tiên
chỉ đạo cho giáo viên trồng cây cảnh trong bồn hoa phía trước lớp học, một số
cây xanh trang trí ở các góc lớp, các cửa sổ... Các cây xanh trang trí trong lớp
học đảm bảo xanh quanh năm, không có gai, không độc, không có sâu bệnh. Có
thể trồng cây vào chậu sành, sứ, chậu xi măng, các chai lọ phế thải…để treo trên
cửa sổ, đặt trên các giá đồ chơi, góc lớp, hiên chơi sao cho đẹp mắt.
Ví dụ: Cây muống cảnh, trồng trong chai nước khoáng để ở cửa sổ; cây
hoa đá, cây trúc nhật, cây rau má cảnh, hoa giấy, hoa phong lan.( trồng trong
chậu để sát chân lan can của hiên nhà hoặc làm giàn cho leo lên các hiên của
khu nhà 3 tầng.)
Đảm bảo khai thác hợp lý mặt sàn, mảng tường, trần nhà, cửa sổ, hiên
chơi… để bố trí sắp đặt đồ dùng, đồ chơi, cây xanh theo từng chủ đề...
- Tích lũy và sưu tầm đồ dùng, đồ chơi
Vận động phụ huynh và các cháu quyên góp các loại phế liệu: vỏ hộp sũa,
sách, báo, tranh, ảnh, chai lọ, vỏ hộp, vỏ sò, vỏ hến, mẩu gỗ vụn, đá, sỏi, cành
cây, thân cây khô, mẫu để chơi cát, đồ sành, sứ, nắp chai...Thông báo với phụ
huynh về các bộ sưu tập theo chủ đề của lớp và khuyến khích họ tham gia. (Cần
lưu ý các nguyên vật liệu này phải đảm bảo an toàn tuyệt đối không gây hại cho
sức khoẻ của trẻ).

10


Phụ huynh quyên góp nguyên vật liệu phế thải
Ví dụ: Từ quyển lịch bàn cũ có thể trang trí để thành quyển anbum ảnh

Từ các loại vỏ hộp sữa hình tròn bằng nhựa trang trí, lắp ráp thành các cột của
hàng rào trong trò chơi xây dựng...
- Tạo cho giáo viên luôn có ý thức tìm kiếm, sưu tầm nguồn nguyên vật liệu
phong phú làm đồ chơi cho trẻ:
+ Sưu tầm sách, báo, mo cau, mũ tai bèo, nón lá, ô xoè, bị cói, rổ, rá, dần, sàng
tre…để trang trí góc chơi dân gian, góc nghệ thuật..
+ Sưu tầm các mảnh vải vụn có màu sắc, hình dáng sặc sỡ để làm con rối, tảng
đá, sóng biển, bộ cài cúc, váy búp bê...
+ Sưu tầm các loại hộp các tông, các giá giới thiệu sản phẩm đã hết thời gian
trưng bày, có thể trang trí thành sân khấu, làm bàn, hoặc làm thành đường
hầm… cho trẻ chơi, làm giá để đồ dùng…
- Tham khảo trên mạng Iternet, các chương trình truyền hình để học tập thêm
nhiều cách làm đồ dùng đồ chơi phong phú, sáng tạo, hấp dẫn hơn.
Với cách làm trên đã tạo cho CBGV, phụ huynh và trẻ luôn có ý thức phối
kết hợp làm thêm đồ dùng đồ chơi cho trẻ, giáo dục ý thức tiết kiệm, tái sử dụng
phế liệu, hạn chế rác thải, góp phần bảo vệ môi trường sống.
- Bố trí, sắp xếp các góc chơi
Chỉ đạo giáo viên cách bố trí trong phòng học, chia thành các góc cho phù
hợp với nhu cầu hoạt động của trẻ, đáp ứng yêu cầu của chương trình, nhằm
giúp trẻ hoạt động tích cực hơn, lựa chọn và thực hiện hoạt động một cách độc
lập, ít phụ thuộc vào giáo viên. Vật liệu trong mỗi góc chơi phải phù hợp với
mục đích của từng góc, các góc có thể liên kết với nhau xoay quanh chủ đề; ranh
giới giữa các góc phải được xác định rõ ràng, có khoảng trống để trẻ di chuyển.

11


Xắp xếp các góc hợp lý, khoa học tạo môi trường học tập thuận lợi cho trẻ
Việc xây dựng môi trường góc cần được chú trọng về việc bổ sung các
nguyên vật liệu, các đồ chơi dạng mở giúp trẻ tích cực hoạt động, phù hợp với

số lượng trẻ tham gia chơi.
Ví dụ:
+ Góc sách nên có nhiều sách do cô và trẻ tự làm phù hợp với chủ đề, cần có
bàn, ghế nhỏ, đủ ánh sáng cho trẻ ngồi “đọc”;
+ Góc chơi phân vai cần chuẩn bị nhiều nguyên liệu cho trẻ chơi( cơ thể là vật
thật hoặc mô phỏng): gạo, bánh, kẹo, rau, miến, bánh đa, mì tôm, tương ớt, sữa
chua, sữa tươi, “tiền đi chợ - cắt từ tờ lịch tường in mẫu tiền của ngân hàng”, khi
tổ chức hoạt động Bé tập làm nội trợ thì cần có một số thực phẩm, đồ dùng, hoa
tươi thật: bánh, kẹo, dưa hấu, lê, táo bưởi, cam, bột làm bánh, pha sữa..
+ Góc học tập chuẩn bị muối, đường, phễu, ca cốc, lọ, nước..
+ Tạo góc thiên nhiên trong lớp …( giá, cây, chậu cảnh, bể cá vàng…)
+ Góc nghệ thuật tạo hình: góc cho trẻ bày sản phẩm tạo hình và góc dành cho
phụ huynh phối hợp với giáo viên về nội dung giáo dục lễ giáo cũng như các
hoạt động tuyên truyền khác.
Đối với các góc ở trong lớp không nhất thiết phải có tất cả các hoạt động,
các vật liệu, các góc vào cùng một thời điểm. Những góc chơi thường xuyên
( góc chơi phân vai, góc xây dựng..) cho thể được thay đổi xoay quanh chủ đề.
Khi trẻ không còn thích thú, không còn quan tâm nữa thì có thể thay đổi nội
dung, hoặc có thể bỏ hẳn góc chơi đó đi trong một thời gian.
Cần giáo dục trẻ biết yêu quý bảo vệ đồ chơi, biết lấy và cất đúng nơi quy
định. Ngoài ra cần hướng cho trẻ biết lau chùi đồ dùng, đồ chơi trong lớp để trẻ
luôn có ý thức bảo vệ giữ gìn đồ chơi….
Giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ mầm non được còn được lồng ghép,
tích hợp vào các giờ học, các hoạt động như: Hoạt động có chủ đích, hoạt động
góc, hoạt động ngoài trời, hoạt động chiều, giờ đón trả trẻ...thì giáo dục bảo vệ
môi trường mang lại hiệu quả cao.
Giải pháp 3
Cải tạo và đổi mới môi trường ngoài lớp học đảm bảo đúng, đủ phục vụ
cho các hoạt động của chuyên đề.
BGH nhà trường đã tích cực tham mưu với các cấp lãnh đạo, khai thác

nhiều nguồn lực để có kinh phí, nhân lực đảm bảo cho việc cải tạo đổi mới môi
trường ngoài lớp học phục vụ cho chuyên đề. Khi có tương đối đủ nguồn lực để
thực hiện, chúng tôi đã tổ chức thực hiện cải tạo môi trường ngoài lớp học đảm
bảo các tiêu chí xanh, sạch, đẹp, thân thiện.
* Tiêu chí xanh: Vườn trường phải được quy hoạch tổng thể, có khu vui chơi,
vườn cổ tích của bé, có bồn hoa, cây cảnh, cây bóng mát, tuyệt đối không để đất
trống. Những loại cỏ, hoa phải phù hợp theo quy hoạch cụ thể và để cho mỗi góc
của sân, vườn trường phải được trang trí hợp lý, sáng tạo.
Phân chia hợp lý các khu vực để trồng các loại cây bóng mát trong sân trường,
trồng thêm các loại cây ăn quả, các loại hoa, cây cảnh... vừa làm đẹp, tạo bóng
mát, vừa có tác dụng giáo dục trẻ. Hàng ngày, khi trẻ được ra chơi ngoài trời sẽ
12


giúp trẻ giảm bớt sự căng thẳng, được hít thở không khí trong lành, được vui
chơi, vận động, phát triển thể lực.
* Tiêu chí sạch: Đảm bảo đủ nhà vệ sinh cho cán bộ giáo viên và học sinh và
phải được vệ sinh sạch sẽ hàng ngày, xây dựng hố rác đảm bảo vệ sinh môi
trường, xử lý rác đúng quy trình tránh ô nhiễm, ở phía sân sau có thùng rác lưu
động, có nắp đậy để ở vị trí xa khu vực vui chơi sinh hoạt của trẻ và phải thuận
tiện cho việc sử dụng, ở từng thùng rác có khẩu hiệu tuyên truyền như : “Hãy bỏ
rác đúng nơi qui định” “ Hãy cho tôi rác” “ Hãy bỏ rác vào thùng” “Hãy bảo vệ
môi trường” Hay “Mắt thấy rác, tay lựơm liền”. Có hệ thống chậu rửa tay cho
trẻ, hệ thống cống rãnh xung quanh khu vực trường phải được khơi thông, có
tấm đậy an toàn, đảm bảo bầu không khí trong lành không bị ô nhiễm. Nâng cấp
lát nền lại sân chơi, cống rãnh thoát nước được khơi thông, đảm bảo không ứ
tắc, giữ gìn sân chơi lớp học, khuôn viên nhà trường, lớp học sạch đẹp, đủ ánh
sáng, thoáng mát, đường đi lối lại không có rác, có nội quy bảo vệ trường học,
nội quy vệ sinh lớp học…
* Tiêu chí đẹp: Cảnh quan sư phạm nhà trường phải được sắp xếp, bố trí hài hoà,

hợp lý, khoa học, bên cạnh đó cũng rất cần phải gọn gàng, ngăn nắp, đảm bảo sự
phát triển bền vững trong mô hình quy hoạch tổng thể lâu dài của nhà trường,
phải có cây, hoa có nhiều mầu sắc rực rỡ, phải có hoa nở nhiều mùa trong năm.
Xây dựng những biểu bảng, băng zôn phù hợp, bắt mắt; Xây dựng khu “Vườn
thiên nhiên của bé” thật phong phú với nhiều các loại hoa, cây cảnh, bể cá, các
nhân vật trong các câu chuyện cổ tích... tạo điều kiện cho việc chăm sóc và giáo
dục trẻ ngày càng hoàn thiện và đạt hiệu quả hơn.

13


Toàn cảnh trường Mầm non Điện Biên – TP Thanh Hóa
* Tiêu chí thân thiện: Phải xây dựng được môi trường văn hoá lành mạnh, giao
tiếp ứng xử đúng mực giữa giáo viên với CBQL, giáo viên với giáo viên, giáo
viên với phụ huynh, giáo viên với trẻ và giữa trẻ với trẻ. Tăng cường chăm sóc
sức khỏe cho trẻ em; che trở và bảo vệ cho trẻ, bảo đảm cho trẻ có được môi
trường an toàn để học tập, một môi trường không có bạo lực và lạm dụng; nâng
cao nhiệt huyết của giáo viên, có tinh thần và động cơ làm việc với trẻ và vận
động sự hỗ trợ của cộng đồng cho nền giáo dục. Bên cạnh đó công tác phối hợp
nhà trường, gia đình và xã hội có ý nghĩa quan trọng đối với chất lượng giáo dục
trẻ em. Đồng thời xây dựng những biểu bảng, băng zôn phù hợp thể hiện được
nếp sống văn minh, thân thiện trong nhà trường.
- Để có được môi trường xanh, sạch đẹp và phong phú nhà trường đã kết hợp
với các bậc phụ huynh, các đoàn thể trong nhà trường huy động ủng hộ được
nguồn kinh phí để cải tạo trong năm với số tiền hơn 200 triệu đồng.
- Việc bố trí phân chia các khu vực trong sân trường phải phù hợp, đảm bảo các
hoạt động trong ngày của trẻ đối với các góc chơi của trẻ như:
- Góc thiên nhiên: Chỉ đạo giáo viên sưu tầm nhiều loại cây cảnh, các viên sỏi,
các con vật…
+ Góc chơi với cát, nước: Cho trẻ chơi với cát, nước trong bể, chậu to.

- Đồ chơi ngoài trời (đa dạng các loại như cầu trượt, thang leo, bập bênh, đu
quay,...) bố trí sắp xếp hợp lý trên nền gạch, dưới tán cây bóng mát, tạo không
gian rộng rãi, an toàn cho trẻ vui chơi và hoạt động.
- Khoảng tường xung quanh sân, vườn tận dụng vẽ tranh tường, dưới các gốc
cây treo tranh in phun theo chủ đề, chủ điểm, biển báo giao thông…
- Hệ thống thoát nước, ranh giới phân chia các khu vực trong sân nơi trẻ hay qua
lại không xây bờ cạnh cao hơn mặt sân, vườn, mà làm vạch phân chia chìm bằng
gạch màu để trẻ không bị vấp ngã, hệ thống điện, nước trong sân trường cũng
thiết kế đường chìm đúng kỹ thuật tạo môi trường an toàn.
Chỉ đạo giáo viên thường xuyên tổ chức cho trẻ được tham gia vào quá trình cải
tạo và bảo vệ môi trường .
Ví dụ: Đối với khối MG bé: Ban đầu giáo viên cho trẻ quan sát việc làm của cô
như tưới cây, chăm cây, cho cá, cho chim ăn… Dần dần cô hướng dẫn, giúp đỡ
trẻ biết cách tưới cây, cho cá ăn hoặc nhặt lá rụng, vỏ bim bim, vỏ hộp sữa.. cho
vào thùng rác, không nhặt đất, đá, cát ném nhau, rửa tay sạch trước khi vào lớp.
Đối với khối MG nhỡ: Tăng cường thêm nội dung cho trẻ tự tưới cây, lau lá, cho
cá, chim, gà ăn…
Đối với khối MG lớn: Thêm nội dung tổ chức cho trẻ lao động, thực hành gieo
hạt, trồng rau, tưới cây, lau lá….
Giải pháp 4:
Tổ chức nhiều hoạt động, khơi dậy tính thi đua trong CBGV và học
sinh, thu hút sự quan tâm tham gia của phụ huynh học sinh.
* Tổ chức thi trang trí phòng nhóm lớp và tự làm đồ dùng, đồ chơi theo chủ
đề, đưa vào làm một tiêu chí xếp loại thi đua trong tháng.
Ngay từ đầu năm học, ban giám hiệu đã có kế hoạch cụ thể cho cả năm
14


học, đưa kế hoạch tổ chức các hội thi, các hoạt động lớn vào từng tháng để giáo
viên theo dõi, chủ động tham gia. Hàng tháng tuỳ theo chủ đề yêu cầu mỗi giáo

viên có ít nhất 2 đồ dùng, đồ chơi có chất lượng, hầu hết toàn bộ giáo viên trong
trường đã nghiêm túc thực hiện và các loại đồ dùng, đồ chơi đạt hiệu quả tương
đối tốt.
Mỗi học kỳ tổ chức thi làm đồ dùng đồ chơi một lần, tổ chức cho mỗi lớp
bốc thăm 1 trong các chủ đề của độ tuổi mình đang phụ trách, mỗi chủ đề làm 3
- 5 loại đồ dùng phục vụ các hoạt động học khác nhau…Tất cả các đồ dùng đồ
chơi đều sử dụng nguyên vật liệu dễ kiếm, rẻ tiền, khuyến khích tái sử dụng phế
liệu và nguyên liệu từ thiên nhiên. Sau đó cho các lớp trưng bày, phân loại tại
văn phòng nhà trường và tổ chức chấm, xếp loại, có giải thưởng phù hợp.

Hình ảnh triễn lãm làm đồ dùng, đồ chơi năm học: 2018 - 2019
Với cách làm trên chúng tôi đã tạo được ý thức thường xuyên tự làm đồ
dùng cho giáo viên, tiết kiệm chi phí, hiệu quả cao trong tổ chức hoạt động cho
trẻ và đặc biệt là cơ hội tuyên truyền nội dung giáo dục bảo vệ môi trường sâu
rộng trong cộng đồng. Từ những đồ dùng tự làm hàng tháng và đồ dùng đạt giải
cao trong hội thi cấp trường, năm học 2018-2019 nhà trường dự thi bé khỏe bé
tài năng cấp Cụm đạt giải nhất, cấp thành phố đạt giải xuất sắc, có 1 cháu đạt
giải nhất cấp tỉnh.

15


* Tổ chức tốt hội thi giáo viên giỏi cấp trường kết hợp với thi giáo viên dạy giỏi
chuyên đề:
- Hàng năm chúng tôi tổ chức 01lần thi giáo viên giỏi kết hợp với thi giáo viên
dạy giỏi chuyên đề.
- Hàng tháng luôn sát xao từng chuyên đề trọng điểm của năm học sau đó có kế
hoạch cụ thể cho từng giáo viên, xây dựng một số giờ mẫu cho giáo viên dự giờ
đánh giá rút kinh nghiệm, sau khi tất cả các giáo viên đã được dự giờ nhà trường
triển khai hội thi giáo viên dạy giỏi chuyên đề phối hợp với thi giáo viên giỏi

cấp trường. Thành lập ban giám khảo dự giờ, chấm thi và công nhận danh hiệu
giáo viên giỏi cấp trường trong năm học.

Hình ảnh lớp học dự thi giáo viên giỏi năm học: 2018 - 2019
- Muốn tổ chức tốt hội thi, ngoài việc tích hợp lồng ghép giáo dục nội dung
chuyên đề theo chương trình học của trẻ để trẻ nắm vững nội dung chuyên đề,
cần làm tốt công tác tuyên truyền với phụ huynh để tập luyện cho trẻ đạt hiệu
quả cao.
- Phát động 100% các lớp mẫu giáo dự thi, chỉ đạo giáo viên nghiên cứu kỹ mục
đích yêu cầu của hội thi, lựa chọn nội dung tập luyện phù hợp với độ tuổi trẻ,
phối hợp chặt chẽ với phụ huynh để luyện tập cho trẻ.
- Làm tốt công tác tuyên truyền về bảo vệ môi trường với các bậc phụ huynh,
tăng cường giáo dục truyền thống.
- Thông qua hội thi giáo dục trẻ ý thức xây dựng môi trường xanh, sạch, đẹp,
biết tiết kiệm điện, nước và giữ gìn bảo vệ môi trường.
Giải pháp 5:
16


Thường xuyên kiểm tra, đánh giá việc thực hiện các nội dung chuyên đề
của CBGV trong nhà trường, kịp thời uốn nắn, điều chỉnh cho phù hợp.
Việc xây dựng, cải tạo cảnh quan môi trường và khai thác chúng như một
phương tiện giáo dục hữu hiệu đến nay vẫn còn là một hạn chế, để có cơ sở đưa
ra kế hoạch chỉ đạo xây dựng môi trường và giáo dục bảo vệ môi trường phù
hợp với thực tế hiện có, chúng tôi đã tiến hành đánh giá thực trạng môi trường
giáo dục của nhà trường trên các mặt sau :
Ví dụ: Đánh giá tổng thể cảnh quan chung của nhà trường ( thiết kế mặt
bằng chung, bố trí phòng làm việc, phòng học, bếp ăn, sân chơi, phương tiện đi
lại, khu vệ sinh, nước sạch, cây bóng mát, hoa, các chủng loại cây, con vật, cho
trẻ học tập.)

Đánh giá, xếp loại việc sắp xếp, trang trí, việc khai thác sử dụng cụ thể
của từng khu vực, từng lớp.
Đánh giá môi trường văn hoá của nhà trường, mối quan hệ giữa cán bộ
giáo viên nhân viên với nhau, giữa giáo viên với trẻ, với phụ huynh, dân cư
xung quanh trường và thái độ hành vi của họ đối với việc BVMT.
Việc đánh giá về cơ sở vật chất chúng tôi dựa theo tiêu chuẩn mô hình
trường MN đạt chuẩn Quốc gia và môi trường trường học văn hoá cấp tỉnh
Kết quả đánh giá này sẽ cho Ban giám hiệu và giáo viên thấy được những
điểm được và chưa được của việc tổ chức môi trường hoạt động, từ đó đưa ra kế
hoạch cụ thể xây dựng, bổ sung hoàn thiện nhà trường một cách hợp lý, đáp ứng
được yêu cầu giáo dục trẻ trong nhà trường, làm sao cho cảnh quan nhà trường
không chỉ có vẻ đẹp về hình thức mà còn là phương tiện để chăm sóc giáo dục
trẻ hiệu quả.
Thường xuyên kiểm tra, đánh giá, xếp loại giáo viên hàng tháng, học kỳ,
cả năm kết hợp với kết quả các hoạt động phong trào và hội thi để phân loại,
biểu dương, khen thưởng hoặc phê bình, khiển trách, uốn nắn điều chỉnh kịp
thời cho các lớp, các giáo viên về thực hiện chuyên đề, tạo phong trào thi đua
lành mạnh, góp phần hoàn thành tốt nhiệm vụ chung trong năm học.
Giải pháp 6:
Tuyên truyền với các bậc phụ huynh để phối hợp cùng với giáo viên
xây dựng môi trường hoạt động cho trẻ.
Phụ huynh học sinh là một lực lượng gắn bó mật thiết trong các nhà
trường, trong giáo dục mầm non họ là những người hàng ngày đưa đón trẻ trẻ tới
tận lớp, họ thường xuyên được nhìn thấy công việc làm của các cô giáo, chính vì
vậy tôi đã triển khai và chỉ đạo giáo viên tích cực phối hợp với cùng tham gia
sưu tầm và tìm những nguyên vật liệu sẵn có của địa phương vào làm đồ dùng
đồ chơi dạy học cho trẻ theo các chủ đề của năm học như:
* Tổ chức hội thi làm đồ dùng đồ chơi dạy học sau đó trưng bày sản phẩm mời
phụ huynh đến tham quan, qua đó giúp phụ huynh hiểu được việc làm của các
cô giáo mầm non, băng đôi bàn tay khéo léo các cô đã tạo ra hàng ngàn loại đồ

chơi sáng tạo, hấp dẫn và đòng thời tiết kiệm được nguồn kinh phí cho nhà
trường. Từ đó tạo được niềm tin của phụ huynh đối với nhà trường, qua đó công
tác giáo dục bảo vệ môi trường được phụ huynh ủng hộ.
17


* Tuyên truyền bằng bản tin, tranh treo tường, ở những nơi gần đường đi lại,
hoặc trước cửa lớp để phụ huynh dễ quan sát như giới thiệu sản phẩm của các
cháu như nặn,vẽ, những đồ chơi đơn giản do các bé tự làm vì vậy bố mẹ rất
phấn khởi khi thấy sản phẩm của chính các con tạo nên.
* Làm tốt công tác tuyên truyền với các bậc phụ huynh để họ thấy rõ sự cần
thiết của việc xây dựng môi trường xanh, sạch từ đó huy động hỗ trợ cho trường,
lớp các loại cây hoa, cây dây leo, cây hoa, chậu cây cảnh của gia đình đem đến
xây dựng vườn thiên nhiên của bé ( tất cả các cây huy động từ phụ huynh đều
ghi tên cây, tên học sinh để cháu cùng cô theo dõi chăm sóc hàng ngày). Cải tạo
công trình vệ sinh, sân, vườn cổ tích. Huy động phụ huynh ủng hộ ngày công lao
động, các nguyên vật liệu sẵn có để xây dựng cho trẻ môi trường học tập thêm
sinh động.
* Tổ chức tốt các ngày hội, ngày lễ, các hội thi của ngành học phát động.Tổ
chức thi chơi trò chơi dân gian, hát dân ca, đối tượng thi là cô giáo, phụ huynh
và học sinh trong nhà trường, vận động phụ huynh cung cấp sưu tầm thêm một
số trò chơi dân gian và các bài hát dân ca có nội dung về giáo dục bảo vệ môi
trường.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
Do có sự chỉ đạo chặt chẽ của phòng GD&ĐT Thành phố, sự đồng tình
ủng hộ của chính quyền địa phương, sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường với
các tổ chức đoàn thể và đặc biệt là sự năng động, sáng tạo, chỉ đạo chặt chẽ
trong quá trình triển khai thực hiện phong trào nên hoạt động giáo dục bảo vệ
môi trường, xây dựng cảnh quan môi trường xanh, sạch, đẹp, thân thiện của nhà
trường đã có những bước chuyển biến rõ rệt, đội ngũ CBGV đã nhận thức rõ vai

trò vị trí của công tác này trong trường mầm non, xem đây là hoạt động tích cực,
thiết thực giúp trẻ phát triến một cách toàn diện, rèn luyện kỹ năng sống và thói
quen văn hoá cho trẻ. Đặc biệt đã thu được nhiều kết quả đáng kể như sau:
TT

KÊT QUẢ
NỘI DUNG

TỔNG
SỐ

I

Điều kiện thực hiện

1

Số lớp có công trình vệ sinh đảm bảo 19 lớp
yêu cầu và có đầy đủ đồ dùng tối
thiểu phục vụ chăm sóc vệ sinh cho
trẻ.
Số lớp có môi trường trong lớp sinh
19 lớp
động, phong phú theo hướng mở,
linh hoạt....vị trí phù hợp với tính
chất hoạt động của từng góc. Sắp
xếp khoa học, thuận tiện với trẻ khi
sử dụng.
Số lớp có nhiều loại đồ dùng, đồ
19 lớp

2

3

ĐẠT

CHƯA ĐẠT

Số
lượng

%

Số
lượng

%

19

100

0

0

19

100

0

0

18

94.7

1

5.3
18


4

II
1

2

3

4
II
1

2

chơi, tranh ảnh.... do cô và trẻ sưu
tầm, tự làm bằng phế liệu và các
nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương
Môi trường ngoài lớp học (sân chơi
rộng, đảm bảo an toàn, có nhiều đồ
chơi ngoài trời, có đa dạng các loại
cây, có vườn thiên nhiên cho trẻ, có
hệ thống cống rãnh, xử lý rác đúng
quy định, có nguồn nước sạch.....)
Chất lượng đội ngũ
Số CBGV có trình độ chuẩn trở lên.
Nắm vững nội dung chuyên đề. Xây
dựng được kế hoạch chuyên đề phù
hợp thực tiễn.
Nắm vững phương pháp, kích thích
được tính tích cực hoạt động và sự
say mê, sáng tạo của trẻ trong khi
tham gia hoạt động, linh hoạt khi tổ
chức.
Chú trọng việc xây dựng MT hoạt
động, tích cực tận dụng phế liệu làm
đồ dùng đồ chơi, thường xuyên thay
đổi cách trang trí, sắp xếp trong lớp
để tạo hứng thú cho trẻ.
Sử dụng công nghệ thông tin trong tổ
chức các hoạt động giáo dục bảo vệ
môi trường.
Chất lượng trên trẻ
Về kiến thức: Trẻ nắm được một số
kiến thức sơ đẳng về môi trường

sống, bảo vệ môi trường và vệ sinh
cá nhân.( môi trường tự nhiên, môi
trường xã hội, mối quan hệ giữa con
người với môi trường, sự ô nhiễm
môi trường và bảo bệ môi trường)...
Về kỹ năng, hành vi: Có thói quen
sống gọn gàng ngăn nắp, vệ sinh cá
nhân, vệ sinh MT sạch sẽ. Tích cực
tham gia các hoạt động gần gũi, vừa
sức để giữ gìn, BVMT trường, lớp,
gia đình, nơi ở. Có phản ứng với
hành vi của con người làm bẩn môi
trường và phá hoại môi trường...

1 sân
chơi

1

100

0

0

33 cô

33

100

0

0

33 cô

33

100

0

0

33 cô

33

100

0

0

33 cô

31

93.9

2

6.1

500/
19 lớp

463

92.6

37

7.4

500/
19 lớp

471

94,2

29

5,8

19

3

Tự giác thực hiện một số thao tác vệ 500/
sinh cá nhân.
19 lớp

455

91,0

45

9,0

4

Về thái độ tình cảm: Yêu quí, gần
gũi với thiên nhiên. Quan tâm chăm
sóc, bảo vệ cây xanh, vật nuôi. Quan
tâm đến những vấn đề của môi
trường trường, lớp, gia đình.

495

99

5

1

500/
19 lớp

Kết quả khảo sát cuối năm cho thấy:
* Về điều kiện thực hiện
- Năm học 2018-2019 nhà trường đã sửa chữa lại toàn bộ công trình vệ sinh
của trẻ, nâng cấp sân chơi ngoài trời, đồ chơi ngoài trời được trang bị phong phú
với nhiều loại đồ chơi, xây dựng và tạo mới khu vườn cổ tích, đài phun nước,
tạo môi trường trong và ngoài lớp học thân thiện, hấp dẫn, cây xanh và cây hoa
được bố trí thiết kế trồng hợp lý, nhiều loại hoa được thay đổi thường xuyên
theo mùa. Đồ dùng, đồ chơi tự làm và đồ dùng đồ chơi sử dụng từ các nguyên
vật liệu sẵn có ở địa phương tương đối nhiều và phong phú. Môi trường lớp học
theo hướng mở, linh hoạt đã thực sự lôi cuốn thu hút trẻ tham gia các hoạt động
một cách tích cực, các loại cây, con trong trường, lớp được bổ sung và đa dạng
hơn, bước đầu đã đáp ứng được nhu cầu của trẻ và yêu cầu của hoạt động. Thiết
bị đồ dùng mang tính hiện đại đã được trang bị và đưa vào sử dụng.
- 100% các lớp đầy đủ các trang thiết bị phục vụ trẻ học tập, vui chơi đúng
theo yêu cầu hiện nay. Có đủ hệ thống nước sạch phục vụ học sinh và giáo viên.
Hệ thống thoát nước và xử lý rác thải đảm bảo yêu cầu vệ sinh. Sân chơi có
tường rào, bồn hoa,cây cảnh, đồ chơi ngoài trời. Bếp ăn đạt yêu cầu chuẩn, đảm
bảo về vệ sinh an toàn thực phẩm.
* Chất lượng đội ngũ
- 100% CBGV nắm vững các nội dung chuyên đề, có kế hoạch cụ thể cho
từng nhóm, lớp trong suốt năm học.
- Cán bộ giáo viên đã xác định được tầm quan trọng cho trẻ thông qua giáo
dục bảo vệ môi trường trong tất cả các hoạt động. GV đã linh hoạt hơn trong
việc cụ thể hóa nội dung kế hoạch vào các chủ đề và các hoạt động trong ngày
của trẻ, có nhiều sáng tạo linh hoạt hơn, sử dụng công nghệ thông tin có hiệu
quả hơn.
- 100% CBGVNV có ý thức về việc xây dựng môi trường hoạt động và bảo

vệ môi trường .
- 100% các lớp học đạt xanh, sạch, đẹp, thân thiện phù hợp yêu cầu giáo dục
trẻ, thực hiện tốt phong trào“Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích
cực”.
- 100% các lớp tổ chức tốt hoạt động vui chơi ngoài trời, các nhóm lớp cho trẻ
tiếp cận hiệu quả với môi trường thiên nhiên, tận dụng tốt các điều kiện có trong
thiên nhiên đưa vào tiết hoạt động ngoài trời đạt hiệu quả hơn.
* Chất lượng trên trẻ:
20


- 100% số trẻ tham gia khảo sát đã có những hiểu biết ban đầu về môi trường
sống, biết hợp tác chia sẻ cùng bạn bè và mọi người xung quanh, yêu quý và gần
gũi thiên nhiên, biết yêu quý và bảo vệ vật nuôi cây trồng.
- Đặc biệt trẻ đã biết làm những công việc vừa sức cùng bạn bè, cùng cô giáo,
người thân để bảo vệ môi trường, trẻ hứng thú say sưa trong công việc và bước
đầu mang lại những thành quả nhất định như: Kỹ năng thao tác đơn giản để
chăm sóc cây, con vật gần gũi, các thao tác vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường.
- Trẻ mạnh dạn tự tin, yêu mến cô và bạn bè, có ý thức về việc giữ gìn vệ sinh
môi trường, lớp học, thích tham gia hoạt động lao động cùng cô, cùng các bạn
đặc biệt là có nhiều điều kiện để trải nghiệm, khám phá, mọi giao tiếp giữa trẻ
với trẻ, giữa trẻ với cô gẫn gũi thân thiện hơn giúp cho trẻ có hứng thú, phát
triển tốt ngôn ngữ, làm giàu vốn từ và mở rộng hiểu biết hơn về môi trường
thiên nhiên, từ đó biết yêu thích ngôi trường và lớp học của trẻ.
* Đối với phụ huynh
- Nhận thức của phụ huynh về việc xây dựng MT hoạt động và giáo dục môi
trường đã được nâng lên rõ rệt, ban đại diện hội cha mẹ học sinh đã quan tâm
kịp thời đến công tác xây dựng cơ sở vật chất trường học. Phụ huynh tự giác
hưởng ứng việc tham gia đóng góp ngày công lao động, kinh phí hỗ trợ xây
dựng môi trường bên trong, ngoài lớp học theo từng khu vực của trường.

- Sự phối hợp với phụ huynh đã đạt được hiệu quả trong phong trào xây dựng
môi trường hoạt động và giáo dục bảo vệ môi trường trong nhà trường, đó là sự
đoàn kết giữa phụ huynh và giáo viên nhà trường, sự cởi mở thân thiện, sự đóng
góp đầu tư thêm kinh phí để môi trường học tập vui chơi của các con ngày càng
đa dạng, phong phú, hấp dẫn.
3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận
Trong quá trình chỉ đạo xây dựng môi trường hoạt động và giáo dục bảo vệ môi
trường, bước đầu chúng tôi đã rút ra được một số bài học kinh nghiệm sau đây:
- Làm tốt công tác tham mưu với các cấp, các ngành để tranh thủ được sự quan
tâm hỗ trợ trên tất cả các lĩnh vực. Cần trú trọng công tác tuyên truyền nâng cao
nhận thức, nâng cao tinh thần trách nhiệm cho đội ngũ CB,GV,NV và các bậc
cha mẹ học sinh.
- Công tác xây dựng kế hoạch phải cụ thể chi tiết, phù hợp với điều kiện thực tế
của nhà trường, phải có nội dung trọng tâm chỉ đạo. Kế hoạch phải xây dựng lộ
trình và các bước đi cụ thể cho từng nội dung, tiêu chí, ấn định thời gian thực
hiện.
- Phát huy dân chủ, huy động sức mạnh tổng hợp của các lực lượng giáo dục
trong và ngoài trường đảm bảo tính khả thi.
- Thực hiện tốt công tác xã hội hoá giáo dục, nâng cao nhận thức của các bậc
phụ huynh thông qua công tác tuyên truyền về giáo dục bảo vệ môi trường.
- Hoàn thiện cơ sở vật chất trường lớp học, hiện đại hóa trang thiết bị dạy học.
Xây dựng nhà trường là một môi trường văn hoá ngày càng tiện nghi hơn, mang
đến cho trẻ một không khí trong lành, an toàn, thân thiện, đồng thời tạo điều
kiện cho nhà trường ngày càng phát triển.
21


- Tăng cường công tác kiểm tra đôn đốc đặc biệt là công tác kiểm tra việc khắc
phục những tồn tại sau kiểm tra để đạt được các mục tiêu đề ra.

- Tích cực đổi mới việc tổ chức cho trẻ tham gia các hoạt động tập thể, tạo nhiều
môi trường trong và ngoài lớp học để trẻ có cơ hội tiếp thu, ôn luyện kiến thức
mà trẻ đã được cung cấp, cần tạo nhiều cơ hội để trẻ được tham gia vào các hoạt
động thực hành trải nghiệm.
- Bằng hình thức thi đua khen thuởng, tổ chức những hoạt động thi đua tạo môi
trường xanh sạch trong nhà trường cho cả cô và trẻ. Thúc đẩy giáo viên và trẻ
tinh thần chung tay xây dựng môi trường hoạt động, giáo dục trẻ sớm về ý thức
giữ gìn và bảo vệ môi trường.
- Chăm lo đời sống vật chất tinh thần, nâng cao trình độ nghiệp vụ, đạo đức
nghề nghiệp cho đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên nhà trường.
- Chỉ đạo giáo viên thường xuyên đổi mới môi trường hoạt động trong lớp theo
hướng mở và phù hợp theo từng chủ đề giáo dục trong năm học. Phải xem xét và
lựa chọn mục tiêu thực hiện, ưu tiên phù hợp, đáp ứng yêu cầu chung đảm bảo
phục vụ nội dung chuyên đề cũng như nội dung giáo dục trẻ. Phối hợp thực hiện
các biện pháp triển khai linh hoạt, đa dạng trên cơ sở nội dung nhiệm vụ cụ thể
của từng hoạt động.
- Tăng cường bồi dưỡng, nâng cao nhận thức của CBGV, nhân viên trong
trường về xây dựng môi trường hoạt động và nội dung giáo dục bảo vệ môi
trường cho trẻ trong trường MN. Cần tổ chức cho CBGV tham gia các lớp tập
huấn đầy đủ, nắm chắc nội dung giáo dục bảo vệ môi trường.
- Tổ chức nhiều hoạt động, khơi dậy tính thi đua trong CBGV và học sinh, thu
hút sự quan tâm tham gia của phụ huynh và các lực lượng khác ở địa phương.
- Mỗi người lớn thực sự là một tấm gương sáng cho trẻ noi theo. Thường xuyên
kiểm tra, đánh giá việc thực hiện các nội dung chuyên đề của CBGV trong nhà
trường, kịp thời uốn nắn, điều chỉnh cho phù hợp.
- Trao đổi thông tin thường xuyên giữa nhà trường với gia đình; kết hợp tuyên
truyền, phổ biến kiến thức khoa học nuôi dưỡng, chăm sóc giáo dục trẻ; xử lý
kịp thời các vấn đề liên quan đến chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ em trong trường.
3.2. Kiến nghị
Đề nghị Phòng GD&ĐT tổ chức cho cán bộ quản lý các đơn vị trường học

trong thành phố được tham quan các cơ sở giáo dục ngoài tỉnh để có cơ hội học
tập kinh nghiệm trong việc xây dựng môi trường hoạt động, môi trường xanh,
sạch, đẹp, thân thiện nhằm thực hiện hiệu quả việc xây dựng môi trường hoạt
động và giáo dục bảo môi trường trong trường Mầm non.

22


XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Thanh Hóa, ngày 12/4/2019
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của
mình viết, không sao chép nội dung
của người khác
Người viết sáng kiến

Bùi Thị Thu

MỤC LỤC

Mục
1

Nội dung

Trang

MỞ ĐẦU

1

1.1

Lí do chọn đề tài

1

1.2

Mục đích nghiên cứu

2

1.3

Đối tượng nghiên cứu

2

1.4

Phương pháp nghiên cứu

2
23


2

NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

2

2.1

Cơ sở lý luận của sáng kiến

2

2.2

Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến

4

2.3

GIÁO
DỤC
VÀ
TẠOvấn
THANH
HÓA
Các giảiSỞ
pháp
đã tiến
hành
để ĐÀO
giải quyết
đề

7

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THÀNH PHỐ

Giải pháp 1: Tăng cường bồi dưỡng, nâng cao nhận thức
7
của CBGV, nhân viên trong trường về nội dung GDBVMT
cho trẻ trong trường MN
Giải pháp 2: Chỉ đạo giáo viên các lớp thường xuyên đổi
10
mới môi trường hoạt động trong lớp theo hướng mở và phù
hợp theo từng chủ đề giáo dục trong năm học.
Giải pháp 3: Cải tạo và đổi mới môi trường ngoài lớp học
12
đảm bảo đúng, đủ phục vụ cho các hoạt động của chuyên đề.
KIẾN
KINH
Giải pháp 4: TổSÁNG
chức nhiều
hoạt
động,NGHIỆM
khơi dậy tính thi đua
14
trong CBGV và học sinh, thu hút sự quan tâm tham gia của
phụ huynh học sinh.
Giải pháp 5: Thường xuyên kiểm tra, đánh giá việc thực hiện
16
các nội dung chuyên đề của CBGV trong nhà trường, kịp
thời uốn nắn, điều chỉnh cho phù hợp.

Giải pháp 6: Tuyên truyền với các bậc phụ huynh để phối
17
hợp cùng với giáo viên xây dựng môi trường hoạt động cho
MỘT
trẻ.SỐ GIẢI PHÁP CHỈ ĐẠO XÂY DỰNG MÔI TRƯỜNG
2.4HOẠT
Hiệu ĐỘNG
quả của sáng
kiến kinh
nghiệm
18
VÀ GIÁO
DỤC
BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG TẠI

TRƯỜNG MẦM NON ĐIỆN BIÊN – THÀNH PHỐ THANH HÓA
3

KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ

21

3.1

Kết luận

21

3.2

Kiến nghị
TÀI LIỆU THAM KHẢO

22

Người thực hiện: Bùi Thị Thu
Chức vụ: Hiệu trưởng
Đơn vị công tác: Trường MN Điện Biên
SKKN thuộc lĩnh vực: Quản lý

THANH HOÁ, NĂM 2019

24