SKKN-Lịch sử 8

Thiết kế hệ thống câu hỏi, bài tập trắc nghiệm
Để dạy bài 23- Ôn tập lịch sử thế giới hiện đại
( 1947 - 1945) Chơng trình lớp 8.
A- Nhận thức cũ - Giải pháp cũ
Trong thực tế dạy học lịch sử hiện nay, kiểu bài ''ôn tập" vẫn đang là một
"pháo đài" khó công phá cho cả ngời dạy lẫn ngời học, đặc biệt là với chơng trình
của sách giáo khoa lịch sử 8 mới thì sự lúng túng của ngời dạy càng có phần tăng
lên.
Từ sự lúng túng đó buộc đa số giáo viên khi thực hiện các tiết dạy thờng đi
theo một lối mòn đó là dạy lại kiến thức bằng cáh đặt ra các câu hỏi"Vụn vặt" để
rồi sau đó học sinh căn cứ vào các nội dung đã đợc giáo viên cung cấp trả lời nh
một cái máy theo kiểu" thầy hỏi trò đáp"
Chính thừ cách dạy đó cho nên đã dẫn đến tình trạng các tiết" ôn tập" thờng
diễn ra trong không khí buồn tẻ, về mặt nhận thức cũng nh kỹ năng học sinh
không lĩnh hội đợc gì hơn ngoài những kiến thức trớc đây giáo viên đã cho ghi ở
các bài học trớc và về phía giáo viên sau khi thực hiện xong tiết dạy cũng không
tự hài lòng đợc với mình. Nhng đổi mới cách dạy nh thế nào đối với các bìa ôn
tập thì vẫn bế tắc bởi ngay cả sách hớng dẫn giáo viên cũng bỏ qua những bài ôn
tập không hề đả động gì để mặc ngời dạy "tự biên, tự diện"
Từ thực tế trên rõ ràng chất lợng các bài dạy Ôn tập lịch sử không cao,
không đạt đợc mục tiêu của bài dạy và với Bài 23. Ôn tập lịch sử thế giới hiện đại
( 1917 - 1945) cũng nằm trong tình trạng đó, thậm chí còn có phần "bế tắc"
hơn vì đây là một bài ôn tập có thời lợng nội dung nhiều trong đó chứa đựng nhiều sự
kiện quan trọng, chính vì vậy khi" dạy lại" kiến thức giáo viên phải " vắt chân lên cổ"
mới thực hiện đợc trọn vẹn giáo án. Thực trạng buồn này có ở nhiều ngời. . Chính điều
đó đã làm tôi trăn trở để từ đó mong muốn hình thành một " Hớng đi " Có thể cải thiện
phần nào khi thực hiện các tiết dạy "ôn tập",Và đối tợng thể nghiệm lần này đem lại cho
tôi nhiều tâm đắc đó là bài 23 - Ôn tập lịch sử thế giới hiện đại(1917-1945) Chơng trình
lớp 8
B Nhận thức mới- giải pháp mới.
I. Nhận thức mới.

1. Một số điểm cần chú ý.
- Bài 23- Ôn tập lịch sử thế giới hiện đại (1917-1945) là một bài chiếm vị trí
đặc biệt quan trọng trong chơng trình lịch sử bậc THCS nói chung và chơng trình sách
lớp 8 nói riêng bởi lẽ giai đoạn này chứa đựng nhiều sự kiện lịch sử cơ bản đã và đang
ảnh hởng sâu sắc tới đời sông kinh tế, chính trị xã hội của nhân loại.
- Các sự kiện lịch sử trong giai đoạn 1917-1945 không diễn ra riêng lẻ biệt lập
mà có mối quan hệ mật thiết với nhau, bởi vậy khi dạy bài này ngời dạy cần chú ý ngoài
việc giúp học sinh nhớ hiểu từng sự kiện riêng lẻ mà còn phải giúp học sinh hiểu đợc
mối quan hệ biện chứng của các sự kiện đó.
- Để góp phần phát huy trí lực học sinh, khắc phục dần tình trạng " Thầy nói,
trò nghe, thầy đọc trò chép"hoặc tình trạng phát vấn bừa bãi theo kiểu " Thầy hỏi trò
đáp"ngời dạy phải lu ý vận dụng tích cực các phơng pháp dạy học tích cực đặc biệt là
gia tăng một cách phong phú về hình thức các câu hỏi , bài tập trắc nghiệm, các sơ đồ
bảng biểu, các câu hỏi nêu vấn đề để gây hứng thú, lôi cuốn học sinh tham gia tiến trình
giờ học một cáh sôi nổi hào hứng.
- Dù áp dụng phơng pháp gì thì khi dạy Bài 23- Ôn tập lịch sử thế giới hiện
đại (1917 - 1945) chúng ta phải dạy bài này đúng đặc trng của một bài ôn tập, có
nghĩa là không phải "dạy lại" kiến thức mà chỉ dạy làm sao giúp học sinh "củng cố lại
kiến thức, khái quát và hiểu kiến thức ở mức độ sâu sắc hơn."
2. Mục tiêu bài học
Kiến thức: Đối với Bài 23- Ôn tập lịch sử thế giới hiện đại ( 1917 - 1945)
mục tiêu về kiến thức cần truyền đạt cho học sinh ta phải đạt đợc mục tiêu sau đây:
Giúp học sinh nhớ một cáh hệ thống và hiểu sâu sắc hơn những kiên sthức cơ
bản về lịch sử thế giới giai đoạn 1917 - 1945.
- Kỹ năng: Giúp học sinh rèn luyện kỹ năng phân tích, kỹ năng tổng hợp, kỹ
năng phán đoán.
Rèn luyện kỹ năng làm bài tập lịch sử theo hình thức trắc nghiệm khách quan,
trắc nghiệm tự luận.
- T tởng tình cảm: tiếp tục bồi dỡng cho học sinh thế giới quan, nhân sinh
quan cộng sản, lònh yêu hoà bình chính nghĩa căm ghét chiến tranh, tôn trọng các giá trị

văn hoá của loài ngời.
II- Giải pháp mới:
1. Những sự kiện lịch sử chính giai đoạn 1917 - 1945
Phần (1) mục tiêu của chúng ta là giúp học sinh hệ thống lại các sự kiện lịch
sử quan trọng trong giai đoạn (1917 - 1945).
Để thực hiện mục tiêu đó ta có thể đa ra trong các bài tập trắc nghiệm sau đây:
Bài tập 1: Em hãy nối các ý ở cột A với cột B, cột B với cột C sao chop phù
hợp:
A B C
2.1917
10.1917
2.3.1919
7.1921
1929 -1933
1.9.1939
5.8.1945
Quốc tế cộng sản
thàn lập
Cách mạng DCTS
nga lần thứ hai
Cách mạng tháng
Mười Nga bùng nổ
Chiến tranh thế giới
hai bùng nổ
Khung hoảng kinh tế
thế giới
Chiến tranh thế giới
hai kêt thúc
Đảng cộng sản trung
quốc thàn lập

Biểu tình Xanh-pê-téc -
pua
Tấn công cung điện mùa
đông
thông qua luận cương các
vấn đề về dân tộc và thuộc
địa
Nạn thất nghiệp lan tràn
Đức tấn công Ba lan
Nhật bản ký văn kiện đầu
hàng không điều kiện
Lãnh đạo nhân dân trung
quốc chống các thế lực
quân phiệt phản động.
Sau khi hớng dẫn học sinh thực hiện xong bài tập này, chúng ta tiếp tục đa ra câu
hỏi có tính chất nâng cao sau đây.
Theo em, trong các điều kiện lịch sử trên thì sự kiện nào có tcá động sâu sắc
nhất tới đời sống kinh tế, chính trị xã hội củ nhân loại? Vì sao?
Đây là một câu hỏi khó.
Trớc tiên ta tổ chức cho học sinh thảo luận nhóm để các em chọn lựa sự kiện,
sau đó rút ra.
- Cách mạng tháng Mời Nga bùng nổ và thăbgs lợi sự kiện tiêu biểu nhất có
ảnh hởng sâu sác tới đời sống kinh tế, chính trị xã hội của nhân loại.
Tiếp tục chúng ta cho học sinh đóng góp ý kiến để giải quyết yêu cầu thứ hai
của câu hỏi" vì sao". Vế này ta nên dành cho các học sinh khá và giỏi, từng học
sinh một khó có thể giải quyết trọn vẹn đợc yêu cầu này bởi vậy ta nên hớng dẫn
các em cùng "hợp tác" để giải quyêt vấn đề để rồi sau đó cùng rút ra.
- Cách mạng tháng mời Nga năm 1917 đã biến Chủ nghĩa xã hội từ lý luận thành
thực tiễn, đa lịch sử nớc Nga và nhân loại bớc sang một trang sử mới.
- Cách mạng tháng Mời thành công đã trở thành chỗ dựa cho phong trào cách

mạng và phong trào Giải phóng dân tộc trên thế giới có bớc phát triển mới.
- Cách mạng tháng Mời thành công với sự ra đời của nhà nớc Xô Viết đã tạo
ra đối trọng góp phần đánh bại chủ nghĩa phát xít sau này.
- Cách mạng tháng Mời Nga đã đem lại cho phong trào cách mạng và phong trào
GPDT trên thế giới những bài học kinh nghiệm quý báu.
- Cách mạng tháng Mời thành công đã phát huy triệt để nền dân chủ xã hội chủ
nghĩa là yếu tố để nhân dân Xô viết có sự đóng góp quí báu trong đời sống văn
hoá của nhân loại.
2, Những nội dung chủ yếu
a- Cách mạng XHCN tháng Mời và công cuộc xây dựng CNXH ở Liên Xô.
Đây là một nội dung đặc biệt quan trọng trong tiến trình lịch sử thế giới hiện đại
giai đoạn 1917 - 1945. Để giúp học sinh khắc hoạ một cách rõ nét nội dung của
sự kiện này ta thực hiện hai bài tập sau:
Bài tập 2: Em hãy đánh dấu X vào ô trống ở câu trả lời mà em cho là đúng ở
các ý sau:
Cách mạng tháng mời Nga đã.
A- Lật đổ chế độ phong kiến Nga Hoàng, đa giai cấp công - nông lên địa vị
làm chủ xã hội.
B- Lật đổ chế độ t bản Nga, quýet sạch tàn d của chế độ phong kiến đa giai
cấp công nông lên địa vị làm chủ đất nớc.
C- Lật đổ ách thống trị của CN đế quốc, giải phóng nớc Nga, đa nớc Nga thoát
khỏi cuộc chiến.
D- Đã tạo chỗ dựa vững chắc cho phong trào cách mạng và phong trào giải phóng
dân tộc trên thế giới
Bài tập 3: Đánh dấu X vào ô trống ở ý em cho là đúng
A- Công cuộc khôi phục kinh tế ( 1925) thành công đã đa Liên Xô trở thành một
nớc phát triển
B- Sau kế hoạch 5 năm lần nhất (1932) Liên Xô đã trở thành một nớc công
nghiệp.
x

C- kế hoạch 5 năm lần thứ 2 hoàn thành đa nớc nga trở thàn cờng quốc công
nghiệp
D- Thành tựu của công cuộc xây dựng CNXH ở Liên Xô đã có tác động to lớn tới
tình hình thế giới.
b- Phong trào cách mạng và phong trào giải phóng dân tộc sau chiến
tranh thế giới thứ nhất.
- Trọng tâm củng cố kiến thức của phần này đó là hớng dân học sinh tìm hiểu
nét mới của phong trào và phong trào giải phóng dân tộc.
Để củng cố kiến thức đó ta đa ra bài tập trắc nghiệm nhiều lựa chọn sau đây:
Em hãy đánh dấu x vào ô trống ở ý trả lời mà em cho là đúng.
Nét mới của phong trào cách mạng và phong trào GPDT sau chiến tranh thế
giới thứ nhất đến trớc chiến tranh thế giới thứ Hai là.
A- Có nhiều cuộc đấu tranh nổ ra mạnh mẽ ở các nớc t bản Âu - Mĩ cũng nh các
nớc thuộc địa.
B- Phong trào đấu tranh diễn ra với nhiều hình thức nh bãi công biểu tình, khởi
nghĩa vũ trang.
C. Phong trào đợc bắt đầu từ các nớc t bản Âu - Mĩ sau đó lan sang các nớc thuộc
địa.
D- Các Đảng cộng sản đợc thành lập, đặc biệt là sự ra đời của Quốc tế Cộng sản
tập hợp lực lợng lãnh đạo đấu tranh, đã có sự phối hợp giữa phong trào cách mạng
và phong trào giải phóng dân tộc trên thế giới.
Sau khi cho các nhóm học sinh thảo luận và thu nhận kết quả từ các nhóm.
Giáo viên phân tích các ý trả lời để đa ra càng kết luận ý D là ý đúng chỉ nét mới
về phong trào cách mạng và phong trào giải phóng dân tộc từ sau chiến tranh thế
giới thứ nhất đến trớc chiến tranh thế giới thứ hai.
c: Khủng hoảng kinh tế 1929 - 1933
Về nội dung này ta xoáy sâu vào vấn đề trọng tâm đó là hậu quả của khủng
hoảng kinh tế này đã tác động đến đời sống kinh tế chính trị xã hội của nhân loại
nh thế nào, sau đó tiếp tục nâng đa ra bài tập nâng cao cho học sinh.
Để giải quyết câu trên ta tổ chức cho học sinh làm bài tập trắc nghiệm sau.

Hãy điền Đ ( đúng) S ( sai ) vào các ý sau:
Khủng hoảng kinh tế 1929 - 1933 đã
A- Gây tổn thất nặng nề cho nền kinh tế thế giới một cách nghiêm trọng.
B- Gây nên nạn thất nghiệp lan tràn.
C- Tạo tiền đề bùng nổ các cuộc cách mạng xã hội
D- Làm xuất hiện chủ nghĩa phát xít.
Sau khi học sinh trả lời, giáo viên kết luận các phơng án A-B-D những phơng
án đúng, C sai.
Tiếp theo ta thực hiện bài tập nâng cao nhằm rèn luyện cho đối tợng học sinh
khá giỏi kỹ năng phân tích đánh giá.
Theo các em trong các hậu quả mà khủng hoảng kinh tế 1929 - 1933 để lại,
hậu quả nào nguy hiểm nhất trực tiếp đe doạ tới nhân loại? vì sao?
Đây là một câu hỏi tơng đối khó đòi hỏi phải có kỹ năng phân tích đánh giá
học sinh mới trả lời đợc, chúng ta có thể động viên các đối tợng học sinh mới trả
x
x
x
Đ
Đ
Đ
Đ
lời đợc, chúng ta có thể động viên các đối tợng học sinh khá giỏi tham gia"hoá
giải" bài tập này, sau đó giáo viên đa ra kết luận.
- Hậu quả nghiêm trọng nhất mà khủng hoảng kinh tế thế giới 1929 - 1933 đem
lại đó chính là sự xuất hiện chủ nghĩa phát xít bởi lẽ chủ nghĩa phát xít là hiện
thân của tính hiếu chiến, tính phản động, chủ nghĩa phat xít xuất hiện đã gấp rút
đã tái thiết vũ trang và gây ra cuộc chiến tranh thế giới thứ Hai tàn khốc làm tổn
thất nghiêm trọng của cải vật chất cũng nh sinh mạng của hàng chục triệu con ng-
ời.
d: Chiến tranh thế giới thứ hai

Phần chiến tranh thế giới thứ hai nhằm giúp học sinh nắm đợc những mốc
quan trọng trong tiến trình của chiến tranh thế giới thứ hai, giáo viên hớng dẫn
học sinh thực hiện bài tập trắc nghiệm ghép đối sau đây:
Hãy nối các ý của cột A và B sao cho phù hợp:

3: Củng cố.
Phần củng cố bài dạy nhằm giúp học sinh củng cố các kiến thức đã học một
cách liên hoàn, đặc biệt là giúp học sinh nắm đợc mối quan hệ, sự tác động qua
lại giữa các sự kiện lịch sử ta dùng bài tập trắc nghiệm điền khuyết sau đây.
Hãy dùng các từ sau đây, điền vào chỗ trống sao cho phù hợp
Bùng nổ và thắng lợi; đì sống kinh tế, chính trị xã hội; phong trào cách mạng và
phong trào giải phóng dân tộc; bớc phát triển mới; quốc tế cộng sản đợc thành
lập; khủng hoảng kinh tế 1929 - 1933; xuất hiện chủ nghĩa phát xít; chiến tranh
thé giới thứ hai; các lực lợng tiến bộ; Liên Xô.
- Ngày 24.10.1917 ( 7.11) Cách mạng tháng Mời Nga.....................,sự kiện
lịch sử long trời lở đất đó đã tác động mạnh mẽ đến..................................của nhân
loại. Dới ảnh hởng của cách mạng tháng Mời Nga..........................................
1-9-1939 Đức tấn công Ba
Lan
Ngày 06.12.1941 Hồng quân
phản công ở Matx cơ va
ngày 19.11.1942 hồng quân
Liên xô phản công ở
Xtalingrat
Ngày 15.8.1945 Nhật bản đầu
hàng
Ngày 16.4 đến 30.4.1945
HQLX mở chiến dịch Bec lin
Đức nếm đòn thất bại đầu
tiên

Chiến tranh thế giới thứ
hai kêt thúc
Chiến tranh thế giới thứ
hai bùng nổ
Tạo nên bước ngặt của
chiến tranh TG thứ hai.
Phát xít Đức bị tiêu diệt