SKKN một số biện pháp xây dựng nề nếp lớp ở lớp 3

I. PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài:
Giáo dục là nền tảng văn hóa của một đất nước, là sức mạnh trí tuệ của cả
tương lai dân tộc nhằm sớm đạt cơ sở ban đầu rất quan trọng cho sự phát triển
toàn diện của thế hệ trẻ Việt Nam trong xu thế hội nhập với thế giới hiện nay.
Trong lĩnh vực khoa học nói chung, giáo dục chiếm vị trí rất quan trọng. Giáo
dục không những cung cấp cho học sinh những hiểu biết về tri thức khoa học
tiến bộ của loài người, đồng thời vừa hình thành nhân cách cho học sinh là điều
quan trọng cốt yếu, đặc biệt là lứa tuổi học sinh tiểu học.
Thế kỉ XXI là thết kỉ của sự phát triển công nghệ, của tri thức thì việc
giáo dục phẩm chất năng lực cho học sinh có vị trí hết sức quan trọng trong việc
đào tạo thế hệ trẻ trở thành những người có đủ đức và tài để xây dựng và bảo vệ
Tổ quốc Việt Nam và đáp ứng được sự phát triển chung của nhân loại. Ở bậc
Tiểu học, các em còn bỡ ngỡ với các hoạt động của nhà trường, khả năng chú ý,
ý chí, ngôn ngữ và kĩ năng hành động còn nhiều hạn chế nên các em cần có sự
quan tâm đặc biệt, chu đáo của Giáo viên chủ nhiệm. Sự quan tâm hướng dẫn
của Giáo viên chủ nhiệm sẽ giúp các em kịp thời điều chỉnh cách học, cách xử lí
các tình huống hằng ngày. Từ đó, lối sống của các em ngày một tốt hơn, hoàn
thiện hơn về nhân cách.
Giáo dục Tiểu học là nền tảng của Giáo dục phổ thông, Tiểu học là bậc
học đặt nền móng vững chắc cho sự phát triển toàn diện nhân cách con người
Việt Nam. Thành quả giáo dục Tiểu học có tác dụng cơ bản, lâu dài và có tính
quyết định đối với cuộc đời mỗi con người. Ở Tiểu học vấn đề được quan tâm
nhất không phải là học vấn mà chính là những yếu tố hình thành nhân cách, là
các kĩ năng cơ bản như: Kĩ năng sống, kĩ năng giao tiếp, kĩ năng học tập và
những đức tính trung thực, công bằng cẩn thận, lễ phép hiếu thảo...những yếu tố
này không được hình thành vững chắc ngay ở Tiểu học thì sẽ khó có cơ hội hình
thành và phát triển ở những bậc học cao hơn. Một trong những mục tiêu giáo
dục Tiểu học trong giai đoạn mới này là: Xây dựng và phát triển tình cảm, đạo
đức, trí tuệ, thẩm mĩ và thể chất của trẻ, nhằm hình thành cơ sở ban đầu cho sự
phát triển toàn diện nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Để thực

hiện thành công mục tiêu này đòi hỏi mỗi người làm công tác giáo dục nói
chung và người giáo viên tiểu học nói riêng phải luôn đề cao tinh thần trách
nhiệm đối với sự nghiệp giáo dục, sự nghiệp trồng người. Mỗi sự nỗ lực, sự đầu
tư và ý thức trách nhiệm của người giáo viên đều góp phần không nhỏ trong việc
nâng cao chất lượng dạy và học, đó là sự thành công của mục tiêu giáo dục nói
chung và mục tiêu giáo dục tiểu học nói riêng.
Khi nói đến vai trò của người giáo viên, ta không thể không nói tới vai
trò của người giáo viên chủ nhiệm lớp trong trường học nhất là giáo viên trực
1


tiếp phụ trách ở lớp. Bởi vì người giáo viên chủ nhiệm lớp có vai trò hết sức
quan trọng trong trường học. Muốn nâng cao chất lượng học tập và đạo đức
của học sinh thì một trong những việc làm quan trọng, cần thiết của giáo viên
chủ nhiệm lớp là là“ Xây dựng tốt nề nếp lớp học”. Lớp có nề nếp tốt sẽ giúp
các em có tính tự lập, tự giác, nghiêm túc, tích cực trong học tập cũng như
trong lao động. Mặt khác lớp có nề nếp tốt sẽ giúp cho giáo viên thực hiện các
tiết dạy đạt hiệu quả cao, học sinh tiếp thu bài tốt, đồng thời còn rèn cho các
em một số phẩm chất đạo đức như: Tính tích cực, tự giác; tính kỉ luật, ý thức
trách nhiệm; tác phong nhanh nhẹn, hoạt bát góp phần hình thành nhân cách
cho các em. Và những đức tính, phẩm chất này sẽ tiếp tục được củng cố và
phát huy tốt hơn ở các lớp trên.
Tuy giáo viên chủ nhiệm lớp ở Tiểu học dạy được tất cả các lớp (từ lớp 1
đến lớp 5) nhưng trong thực tế, không phải giáo viên nào cũng theo học sinh của
mình từ lớp này lên lớp khác. Vì vậy, mỗi năm lên lớp, các em lại được học với
một thầy (cô) khác nhau. Nếu giáo viên lớp dưới làm tốt công tác chủ nhiệm, xây
dựng tốt nề nếp lớp học, rèn luyện cho học sinh phương pháp tự học và nhiều kĩ
năng sống cơ bản khác; nhưng lên lớp trên, giáo viên chủ nhiệm lớp không duy trì,
không phát huy thì rồi nề nếp lớp học và chất lượng học tập của học sinh sẽ ra sao?
Do vậy, công tác chủ nhiệm lớp phải được thực hiện đồng bộ từ lớp Một đến lớp

Năm. Nề nếp lớp học, phương pháp học tập, đạo đức, nhân cách và các kĩ năng
sống của học sinh phải được giáo viên chủ nhiệm chú y xây dựng, rèn rủa ngay từ
lớp 1 và phải được duy trì, phát huy xuyên suốt ở các lớp trên.
Để hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình, người giáo viên chủ nhiệm lớp ở
tiểu học phải trải qua biết bao nhiêu khó khăn, vất vả. Vì vậy, tôi khẳng định
rằng công tác của giáo viên chủ nhiệm lớp ở Tiểu học là cực kì quan trọng, là
nhân tố số một quyết định chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh.
Xuất phát từ những lý do trên, tôi chọn đề tài: “Một số biện pháp xây
dựng nề nếp lớp 3 ” để làm đề tài nghiên cứu.
2. Mục đích nghiên cứu:
Tôi viết sáng kiến kinh nghiệm này với mong muốn :
1. Ghi lại những biện pháp mình đã làm để suy ngẫm, để chọn lọc và đúc
kết thành kinh nghiệm của bản thân.
2. Được chia sẻ với đồng nghiệp những việc đã làm và đã thành công
trong công tác chủ nhiệm lớp.
3. Nhận được những lời góp ý, nhận xét từ cán bộ quản lí nhà trường, từ
Ban Giám khảo của Phòng Giáo dục và từ các bạn đồng nghiệp, để tôi phát huy
những mặt mạnh, điều chỉnh, khắc phục những thiếu sót cho hoàn thiện hơn.
2


4. Rèn luyện tinh thần năng động; giữ lửa lòng say mê, sáng tạo; cố gắng
học tập, tự cải tạo mình để theo kịp sự tiến bộ của thời đại.
3. Đối tượng nghiên cứu:
Một số biện pháp xây dựng nề nếp lớp 3 ở trường Tiểu học .
4. Phương pháp nghiên cứu:
Để thực hiện đề tài này tôi đã tự sử dụng các phương pháp sau:
- PP nghiên cứu tài liệu: Đọc các tài liệu sách, báo, tạp chí…có liên quan
đến nội dung đề tài.
- PP thực nghiệm sư phạm: Theo dõi thực trạng về đạo đức, lối sống và cách

ứng xử của học sinh lớp 3.
- PP kiểm tra đánh giá: Uốn nắn những hành vi đạo đức lệch lạc, những
cách ứng xử chưa phù hợp cho học sinh. Tổ chức rút kinh nghiệm.
II. NỘI DUNG
2.1. Cơ sở lí luận:
Ở lứa tuổi học sinh tiểu học, cơ thể của trẻ đang ở thời kí phát triển. Trẻ ở
lứa tuổi này không kiên trì, nhanh nhớ, nhanh quên, dễ xúc động, hiếu động,
ham hiểu biết. Đặc biệt lứa tuổi này trẻ rất hay bắt chước người lớn. Bởi vậy tất
cả những diễn biến xung quanh các em sẽ ảnh hưởng rất lớn theo hướng tích cực
hoặc tiêu cực. Đây là giai đoạn rất quan trọng giúp các em có những kĩ năng
sống tốt ngay từ ban đầu, từ đó giúp các em mạnh dạn, tự tin hơn trong cuộc
sống. Giai đoạn đầu các em phát triển tốt thì đó là nền móng vững chắc cho sự
phát triển sau này. Và để có những ảnh hưởng tích cực tới học sinh thì trước hết
ở lớp, ở trường phải có những hoạt động tích cực, bổ ích cho các em tham gia.
Mỗi giáo viên phải là tấm gương sáng cho học sinh noi theo.
Để trở thành giáo viên chủ nhiệm tốt đòi hỏi giáo viên phải có phẩm chất
đạo đức tốt, tâm huyết với nghề, yêu thương tận tụy với học sinh.
Tuy nhiên trong quá trình thực tiễn vẫn còn tồn tại một số giáo viên có
thể là thiếu kinh nghiệm hoặc sử dụng phương pháp giáo dục thiếu linh hoạt,
hoặc quá trình thực hiện thiếu liên tục và thiếu sự nhiệt tình nên chất lượng
giáo dục ở từng lớp có sự chênh lệch rõ rệt, đâu đó vẫn còn một số tập thể học
sinh chất lượng văn hóa và đạo đức chưa cao và không chú ý đến các phong
trào thi đua của nhà trường đề ra. Tôi nghĩ rằng đề tài này không mới bởi vì nó
thường lặp đi lặp lại nhưng điều cần thiết đối với những giáo viên chúng tôi là
được tham gia bàn bạc kỹ về công tác này để tìm ra phương pháp tối ưu nhằm
nâng cao hiệu quả giáo dục trong tình hình hiện nay.
3


2.2. Thực trạng:

Trường Tiểu học thị trấn Thọ Xuân nằm ở trung tâm của Huyện, nằm
trong vùng dân cư có điều kiện kinh tế phát triển. Về công tác giáo dục trong
những năm gần đây đã được sự chú ý, quan tâm của Đảng uỷ, UBND Xã và Hội
cha mẹ học sinh cho nên phong trào học tập và chất lượng học tập ngày càng có
nhiều chuyển biến rõ rệt.
Năm học 2016 - 2017, tôi được nhà trường phân công trực tiếp giảng dạy
và chủ nhiệm lớp 3A với sĩ số 31 em. Sau hai tuần đầu dạy trên lớp tôi nhận
thấy tình hình chung của lớp :
- Trong giờ học còn một vài em tự do chạy đi chạy lại gây lộn xộn trong lớp.
- Một số em còn ham chơi hơn là học, còn nói tự do trong giờ học, nhất
là khi học nhóm và còn hay xin cô ra ngoài.
- Một số em thường xuyên đi học muộn hoặc đi học không chuyên cần.
- Một số em đi học còn thường xuyên bỏ quên sách vở, đồ dùng học tập, khi
cô giao bài không có cái để làm, các em ngồi chơi nói chuyện làm ồn nhóm, lớp.
- Trong lớp có một số em hiếu động còn trêu chọc bạn, nói tục, chửi tục.
* Kết quả của thực trạng.
Từ thực trạng trên, để thuận lợi cho việc ổn định tổ chức và xây dựng nền
nếp lớp, tôi đã tiến hành khảo sát các đối tượng học sinh trong lớp để nắm bắt
tình hình của lớp. Kết quả thu được như sau:
Bảng 1: Khảo sát tinh thần học tập của học sinh lớp 3A đầu năm học 2017
- 2018. (Tổng số HS 31 em)
Đi học
chuyên cần

Hăng hái
xây dựng bài

Tinh thần hợp

Đoàn kết yêu

Chuẩn bị bài

tác trong nhóm

thương bạn bè

trước khi đến lớp

Mang sách
vở đầy đủ

SL

%

SL

%

SL

%

SL

%

SL

%

SL

%

26

83,8

20

64,5

20

64,5

26

83,4

18

51,4

20

64,5

Với thực trạng như trên tôi rất băn khoăn trăn trở: Làm thế nào để ổn
định được tổ chức lớp? Làm thế nào để xây dựng tốt nền nếp lớp? Làm sao để
học sinh hứng thú và tích cực học tập? có ý thức tự giác, ý thức kỷ luật, có tinh
thần trách nhiệm, có lòng nhân ái, luôn sẵn lòng giúp đỡ người khác? Làm thế
nào để các em thấy yêu trường, yêu lớp, yêu thầy cô giáo, quý mến bạn bè, các
em thích đi học, thích đến trường và cảm thấy “ Mỗi ngày đến trường là một
ngày vui - Đi học là hạnh phúc.” Từ những băn khoăn, trăn trở trên đã giúp tôi
4


tìm ra những giải pháp, biện pháp để xây dựng nền nếp lớp ở lớp 3 rất hiệu quả.
Tôi xin mạnh dạn đưa ra với mong muốn được góp một phần nhỏ trong việc
thực hiện tốt mục tiêu dạy học và nâng cao hiệu quả Dạy - Học trong chương
trình giáo dục mới hiện nay.
2.3. Các biện pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề.
Để xây dựng được một lớp học có nền nếp tốt, thì giáo viên phụ trách lớp
phải hiểu rõ đặc điểm tình hình lớp, phải nắm bắt được đặc điểm tâm sinh lí của
từng học sinh. Từ đó giáo viên sẽ có những biện pháp, cách thức xây dựng nền
nếp lớp phù hợp, khoa học. Với đặc điểm của lớp như tôi đã nêu ở phần thực
trạng và kết quả của thực trang, tôi đã tiến hành xây dựng nền nếp lớp với
những giải pháp và tổ chức thực hiện sau.
Biện pháp 1. Tìm hiểu nắm bắt đặc điểm tình hình chung của lớp
Ngay sau khi nhận lớp, việc đầu tiên tôi làm là tiến hành tìm hiểu hoàn
cảnh, đặc điểm tâm sinh lí của học sinh thông qua giáo viên phụ trách lớp ở lớp
dưới qua trò chuyện với các em trong lớp và thông qua phụ huynh học sinh. Sau
một tuần điều tra, tìm hiểu tôi đã nắm bắt được tình hình chung của lớp như sau:
- Tình hình học sinh trong lớp: Lớp có tổng số học sinh: 31 em, trong đó
có: 13 nữ, 18 nam. Có 5 em là con gia đình cán bộ; 9 em là con gia đình nông
nghiệp, 13 em là con gia đình buôn bán, 4 em là con gia đình ngư dân. Đặc biệt
trong lớp có tới 10 em bố mẹ đi làm ăn xa các em ở nhà với ông bà. Một số em

ở dưới sông hay di chuyển nơi ở.
- Những thuận lợi, khó khăn trong công tác chủ nhiệm:
+ Thuận lợi: HS đa phần ngoan, được học theo mô hình trường học mới
VNEN.
+ Khó khăn:
Nhiều gia đình, do đi làm ăn xa hoặc hay di chuyển chỗ ở chưa có sự phối
hợp trong việc giáo dục HS. Các em có thói quen hay vòi vĩnh không vâng lời
ông bà, không chịu học bài làm bài hoặc không đi học. Hơn nữa ông bà của các
em nhiều người tuổi đã cao nên việc chăm lo, chuẩn bị sách vở đồ dùng cho các
em trước khi đến trường không thể chu đáo, đầy đủ được. điều đó gây khó khăn
không nhỏ cho việc dạy của giáo viên và việc thực hiện nền nếp của các em.
- Sau khi nắm bắt tình hình điều kiện của từng em, tôi quan tâm đến:
+ Những HS chưa có điều kiện ở ổn định (gia đình sống dưới sông) giao
cho ban cán sự lớp và nhóm giúp đỡ, động viên hỏi thăm báo cáo GV chủ
nhiệm biết để chia sẻ, giúp đỡ những việc cần thiết. VD: Việc chuẩn bị bài cũ,
5


việc thiếu đồ dùng sách vở được ban cán sự lớp (Hội đồng tự quản) giúp bút,
sách vở, đồ dùng tự sưu tầm phù hợp.
+ Những học sinh ở với ông bà cũng được các bạn nhóm trưởng nắm bắt
tình hình, báo cáo với GV chủ nhiệm trước mỗi buổi học, khi có các việc chưa
hoàn thành, như: chưa chuẩn bị đồ đùng, chưa có đủ sách vở, chưa thực hiện
một số công việc được nhóm giao đều được tìm hiểu, giúp đỡ.
Tôi nhắc nhở HS tránh chê trách bạn khi chưa rõ nguyên nhân. Trong
nhóm có trách nhiệm giúp bạn cùng tiến bộ, không làm thay bạn mà phải chú ý
đến giao việc cho các bạn cùng thực hiện, biểu dương sự tiến bộ của bạn….
Kết quả: Sau thời gian, các em có hoàn cảnh gia đình khó khăn đều phấn
khởi, hòa nhập tốt công việc, không có hiện tượng bỏ học, một số HS tự tin
được giáo viên chủ nhiệm khen.

Biện pháp 2. Phát huy tốt vai trò của ban cán sự lớp và nhóm bạn
học tập
- Thành lập ban cán sự (Hội đồng tự quản): Sau khi đã nắm bắt được tình
hình chung của lớp, biết được đặc điểm tâm sinh lí và khả năng của từng học
sinh, tôi thực hiện thành lập ban cán sự lớp. Khi thành lập ban cán sự lớp tôi
không chỉ định mà để cho học sinh tự bầu chủ tịch hội đồng tự quản, phó chủ
tịch hội đồng tự quản, ban đối ngoại, ban học tập, ban vệ sinh sức khỏe, ban thư
viện, tôi chỉ định hướng cho các em những bạn có khả năng chỉ huy, có năng
khiếu văn nghệ, học giỏi.
Khi các em được tự mình bầu ban cán sự lớp, các em sẽ có ý thức trách
nhiệm và tuân theo sự phân công của chủ tịch hội đồng tự quản, phó chủ tịch
hội đồng tự quản.
- Phân nhóm và giao việc trong nhóm: Khi chia nhóm, giáo viên không
nên chia nhóm quá lớn. Vì ở lớp 3 mà chia nhóm học tập quá lớn các em sẽ mất
tập chung vào công việc và có một số em yếu sẽ có chiều hướng ỷ lại cho bạn,
nhóm trưởng của nhóm sẽ không kiểm tra, theo dõi sát sao hết các thành viên
trong nhóm. Chính vì thế mà tôi chỉ chia lớp thành 5 nhóm (3 nhóm có 6 em, 2
nhóm có 4 em). Khi thành lập nhóm học tập tôi rất chú trọng đến vấn đề cân đối
giữa các nhóm. Ở mỗi nhóm đều có cả học sinh khá giỏi, học sinh trung bình và
học sinh yếu để các nhóm có sự thi đua và cạnh tranh công bằng trong tất cả các
hoạt động.
- Kiểm tra, đánh giá công việc trong nhóm: Mỗi nhóm tôi cử 1 nhóm
trưởng và 1 thư kí để kiểm tra, theo dõi, đôn đốc các thành viên trong nhóm thi
đua thực hiện tốt các nền nếp. Những em tôi cử làm nhóm trưởng, thư kí là
6


những em thường hay nói chuyện riêng trong lớp, hoặc còn nghịch ngợm hay
đánh các bạn, vì những em này khi đã được giữ chức vụ sẽ có trách nhiệm, có
ý thức trong việc thực hiện tốt nền nếp, hạn chế được được những khuyết điểm

các em hay vi phạm. Từ đó các em dần sẽ trở thành học sinh ngoan.
Biện pháp 3. Phân công nhiệm vụ cụ thể cho Ban Cán sự lớp:
Sau khi đã bầu chọn được Ban Cán sự của lớp, tôi giao nhiệm vụ cụ thể
cho từng em như sau:
* Nhiệm vụ của Chủ tịch Hội đồng tự quản:
- Theo dõi, kiểm tra mọi hoạt động của lớp.
- Điểm danh và ghi sĩ số của lớp vào góc trên (bên phải bảng) ngay sau
khi xếp hàng vào lớp.
- Điều khiển các bạn xếp hàng vào lớp, xếp hàng chào cờ đầu tuần, xếp
hàng tập thể dục.
- Giữ trật tự lớp khi giáo viên chấm bài, khi giáo viên có việc phải ra khỏi
lớp và khi lớp dự lễ chào cờ đầu tuần.
- Đề nghị giáo viên tuyên dương, phê bình cá nhân hoặc tập thể.
* Nhiệm vụ của Phó Chủ tịch Hội đồng tự quản 1:
- Tổ chức lớp truy bài 15 phút đầu giờ; giúp đỡ các bạn học yếu học
bài, làm bài.
- Điều khiển các bạn trao đổi, thảo luận hoặc trả lời câu hỏi trong tiết học
khi giáo viên yêu cầu.
- Theo dõi việc học tập của lớp trong các tiết chuyên.
- Giúp đỡ giáo viên và lớp khi lớp trưởng vắng mặt hoặc nghỉ học.
* Nhiệm vụ của Phó Chủ tịch Hội đồng tự quản 2:
- Phân công, theo dõi và kiểm tra các tổ trực nhật và chịu trách nhiệm tắt
đèn, quạt khi ra về.
- Phân công các bạn làm công trình măng non, tưới cây trong lớp, chăm
sóc bồn hoa và cây trồng của lớp.
- Theo dõi, kiểm tra các bạn khi tham gia các buổi lao động do trường,
lớp tổ chức.
- Phối hợp với lớp trưởng, lớp phó học tập giữ trật tự lớp.
Nhiệm vụ của mỗi em, tôi ghi rõ ràng trong một cuốn sổ, sau đó phát cho
các em. Tôi hướng dẫn từng em cách ghi chép trong sổ một cách khoa học, cụ

7


thể, rõ ràng. Mỗi em sẽ làm đúng các nhiệm vụ của mình. Ngoài ra, Chủ tịch
Hội đồng tự quản, 2 Phó chủ tịch Hội Động tự quản phải đoàn kết và hợp tác
chặt chẽ với nhau trong công việc chung.
Cuối mỗi tuần, vào tiết sinh hoạt lớp ngày thứ sáu, Chủ tịch Hội đồng tự
quản, 2 Phó Chủ tịch Hội đồng tự quản báo cáo các mặt hoạt động của lớp. Căn
cứ vào báo cáo của từng em, tôi nắm được khả năng quản lí lớp của từng em. Và
cứ cuối mỗi tháng, tôi tổ chức họp Ban Cán sự lớp 1 lần để tổng kết các mặt làm
được của lớp, động viên khen ngợi những việc các em đã làm tốt, đồng thời chỉ
rõ những thiếu sót và hướng dẫn các em cách khắc phục.
Biện pháp 4. Ổn định tổ chức lớp và sắp xếp chỗ ngồi
Sau khi đã kiện toàn ban cán sự lớp, chia nhóm học tập, lớp học đang dần
đi vào nền nếp, lớp không còn ồn nữa, các em bước đầu đã có sự thi đua thực
hiện nền nếp lớp. Sau 2 tuần ổn định tổ chức lớp tôi sắp xếp lại chỗ ngồi cho
các em, đây cũng là một việc làm rất cần thiết mà giáo viên cần chú ý. Khi xếp
chỗ ngồi cho từng em phải phù hợp với thị lực, thể lực của các em. Tôi đã xếp
những em có thị lực kém và những em có thể lực yếu, thấp, bé ngồi các nhóm
trên, những em cao, lớn ngồi các bàn nhóm dưới hoặc hai bên. Xếp chỗ ngồi
theo hình lòng chảo giúp các em ngồi ở bất kì vị trí nào cũng đều quan sát được
rõ bài cô viết trên bảng, không bị các bạn ngồi phía trên che khuất tầm nhìn.
Nhưng đây không phải là chỗ ngồi cố định trong suốt cả năm học, mà chỗ ngồi
của các em sẽ được thay đổi thường xuyên tạo điều kiện để các em hợp tác giúp
đỡ nhau, thi đua phấn đấu thực hiện tốt nền nếp.
Biện pháp 5. Xây dựng và thực hiện kỷ luật lớp
* Xây dựng mối quan hệ thầy - trò:
Sau khi đã ổn định được tổ chức lớp, tôi thông qua cho các em biết được
nội quy của trường như 4 nền nếp, 12 thói quen và thực hiện tốt 5 điều Bác Hồ
dạy. Sau đó tôi cho học sinh tự đưa ra một số nội quy riêng của lớp như: Không

được đi lại tự do trong lớp, không làm việc riêng nói chuyện riêng, muốn phát
biểu ý kiến phải giơ tay xin phép, đi học đều và đúng giờ, không gây mất trật tự
trong giờ truy bài và giờ sinh hoạt lớp.
Ngay từ đầu, tôi yêu cầu học trò phải cố gắng làm cho đúng. Nếu chưa
đúng thì phải làm lại cho đúng mới thôi. Đúng là đúng từ việc làm, nghiêm là
nghiêm trong việc làm chứ không phải ở thái độ khắt khe, gay gắt. Quan hệ cơ
bản nhất của tôi và học trò là quan hệ hợp tác làm việc: tôi giao việc - học trò
làm; tôi hướng dẫn - học trò thực hiện.
- Khi giao việc, tôi chỉ nói một lần với ngôn ngữ ngắn gon, dễ hiểu. Với
cách làm này, tự nhiên thầy sẽ trở nên nói ít, học trò sẽ làm nhiều. Làm việc như
8


thế nào thì đạo đức, y thức sẽ kèm theo như thế ấy. Làm đến nơi đến chốn thì y
thức kỉ luật cũng đến nơi đến chốn.
- Hành vi của giáo viên sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến tâm lí cũng như sự
hình thành tính cách của trẻ. Vì vậy, khi lên lớp, tôi luôn chú ý đến cả cách đi
đứng, nói năng, cách ăn mặc, cách cầm sách, chữ viết, thái độ,...để học trò noi
theo. Không vì bất cứ lí do gì mà tôi cho phép mình cẩu thả hoặc xuề xòa, qua
loa trước mặt học sinh.
- Khi học sinh làm bài chưa đúng, tôi giúp đỡ, hướng dẫn học sinh làm
lại ngay tại lớp. Tôi luôn khích lệ học sinh, chỉ cho các em thấy những chỗ
chưa đúng, giúp các em làm lại cho đúng, cho hoàn thiện hơn. Với cách nói
đúng, làm đúng trong học tập, các em trở thành những con người tự tin, trung
thực, không gian dối.
- Khi có học sinh mắc sai lầm, thiếu sót, tôi luôn cố gắng kiềm chế và
tôn trọng học sinh, tìm hiểu cặn kẽ thấu đáo nguyên nhân để có biện pháp giúp
đỡ các em sửa chữa. Tôi không bao giờ có những lời nói, cử chỉ xúc phạm các
em. Ở tuổi này, lòng tự trọng của các em rất cao, chỉ một lời nói xúc phạm sẽ
làm ảnh hưởng tâm hồn trẻ thơ.

- Hàng ngày, tôi luôn khích lệ và biểu dương các em kịp thời, ca ngợi
những ưu điểm của các em nhiều hơn là phê bình khuyết điểm. Tôi cố tìm ra
những ưu điểm nhỏ nhất để khen ngợi động viên các em. Nhưng trong khi
khen, tôi cũng không quên chỉ ra những thiếu sót để các em khắc phục và
ngày càng hoàn thiện hơn.
- Khi nói chuyện, khi giảng, cũng như khi nghiêm khắc phê bình lỗi lầm
của học sinh, tôi luôn thể hiện cho các em thấy tình cảm yêu thương của một
người thầy đối với học trò. Theo qui luật phản hồi của tâm lí, tình cảm của thầy
trước sau cũng sẽ được đáp lại bằng tình cảm của học trò. Lòng nhân ái, bao
dung, đức vị tha của người thầy luôn có sức mạnh to lớn để giáo dục và cảm hóa
học sinh. “Lớp học thân thiện” chỉ có được khi người thầy có tấm lòng nhân
hậu, bao dung, hết lòng vì học sinh thân yêu của mình. Có một người thầy như
vậy thì chắc chắn học sinh sẽ chăm ngoan, tích cực và ham học, thích đi học.
* Xây dựng mối quan hệ bạn bè:
Trong cuộc sống của mỗi con người, ngoài những người thân trong gia
đình ra, ai cũng cần có bạn bè để chia sẻ. Học sinh Tiểu học cũng vậy. Nếu các
em có nhiều bạn bè thân thiết trong lớp thì các em sẽ hợp tác vui vẻ với nhau và
sẽ giúp đỡ nhau cùng tiến bộ. Em học giỏi sẽ giúp những em học yếu; ngược lại,
em học yếu cũng dễ dàng nhờ bạn giúp đỡ mình học tập mà không phải e ngại,
xấu hổ (Học thầy không tày học bạn).
9


Để xây dựng mối quan hệ bạn bè thân thiết, đoàn kết, gắn bó, sẵn sàng
giúp đỡ nhau trong học tập, tôi luôn tạo ra các hoạt động, các vấn đề đòi hỏi sự
hợp tác của nhiều học sinh. Cách làm cụ thể như sau:
- Trong mỗi tiết học, tôi thường xuyên chia nhóm ngẫu nhiên. Tiết học
này, các em chung nhóm với bạn này, nhưng tiết sau, các em lại chung nhóm với
bạn khác. Lúc đầu có em chưa chịu, tuy ngồi chung nhóm nhưng có em lại quay
mặt ra chỗ khác, hoặc ngồi im không tham gia, ai muốn làm gì thì làm; có nhóm

lại cãi nhau, không ai chịu làm nhóm trưởng hoặc đùn đẩy nhau không chịu ghi
kết quả thảo luận vào phiếu, dẫn đến không hoàn thành nhiệm vụ. Trước tình
trạng đó, tôi quyết định sẽ chấm điểm xếp loại từng nhóm và lấy kết quả đó
chung cho tất cả các thành viên của nhóm. Do đó, những em khá, giỏi buộc phải
tích cực nếu không sẽ bị điểm kém. Còn những em không tích cực hợp tác, tôi sẽ
cho ngồi riêng một mình và phải làm toàn bộ công việc của một nhóm, làm đến
đâu thì đạt điểm đến đó. Bị ngồi một mình nên không thể hoàn thành công việc
và phải nhận điểm kém, trong khi các bạn ở các nhóm đều được điểm tốt. Các
em đó sẽ không dám hờ hững nữa. Cứ như vậy, dần dần việc hợp tác của học
sinh trong lớp đã được cải thiện.
- Khi có chuyện xích mích giữa em này với em kia, tôi kịp thời can thiệp
không để mâu thuẫn kéo dài gây ảnh hưởng xấu đến tình bạn. Tôi gặp gỡ trao
đổi riêng với từng học sinh hoặc nhóm học sinh để biết rõ đầu đuôi. Sau đó phân
tích rõ ai đúng, ai sai. Ai sai thì phải nhận lỗi và xin lỗi bạn. Sau đó giảng hòa và
bắt tay nhau vui vẻ trở lại.
- Để tạo dựng cho các em một tình bạn bền đẹp với những kỉ niệm sâu
sắc của tuổi học trò, tôi tổ chức sinh nhật cho học sinh ngay tại lớp học trong
giờ ra chơi. Những em có ngày sinh trùng vào ngày thứ bảy, chủ nhật thì sẽ
được tổ chức vào sáng thứ bảy. Hình thức tổ chức do các em trong ban cán sự
quyết định. Nhưng chủ yếu chỉ là múa hát, là những lời chúc mừng và một
món quà nhỏ do cả lớp đóng góp. Khi được cả lớp tổ chức sinh nhật, nhiều
em rất xúc động.
- Hàng ngày, tôi luôn khích lệ và biểu dương các em kịp thời, ca ngợi
những ưu điểm của các em nhiều hơn là phê bình khuyết điểm. Tôi cố tìm ra
những ưu điểm nhỏ nhất để khen ngợi động viên các em. Nhưng trong khi
khen, tôi cũng không quên chỉ ra những thiếu sót để các em khắc phục và
ngày càng hoàn thiện hơn.
- Khi nói chuyện, khi giảng, cũng như khi nghiêm khắc phê bình lỗi lầm
của học sinh, tôi luôn thể hiện cho các em thấy tình cảm yêu thương của một
người thầy đối với học trò. Theo qui luật phản hồi của tâm lí, tình cảm của thầy

10


trước sau cũng sẽ được đáp lại bằng tình cảm của học trò. Lòng nhân ái, bao
dung, đức vị tha của người thầy luôn có sức mạnh to lớn để giáo dục và cảm hóa
học sinh. “Lớp học thân thiện” chỉ có được khi người thầy có tấm lòng nhân
hậu, bao dung, hết lòng vì học sinh thân yêu của mình. Có một người thầy như
vậy thì chắc chắn học sinh sẽ chăm ngoan, tích cực và ham học, thích đi học.
Biện pháp 6. Xây dựng nền nếp truy bài
Mỗi buổi học đều có 15 phút đầu giờ, tôi tập cho các đôi bạn cùng tiến
truy bài dưới sự kiểm tra của nhóm trưởng hoặc thư kí và ban cán sự lớp. Khi
các em truy bài đầu giờ, tôi luôn có mặt trong lớp để nắm bắt kết quả và khen
ngợi những cá nhân, tổ, nhóm thực hiện tốt, đôn đốc, nhắc nhở những cá
nhân, tổ, nhóm chưa hoàn thành một cách kịp thời để các em thi đua phấn
đấu ở các buổi học sau. Thỉnh thoảng tôi cho lớp tự quản, kiểm tra ý thức tự
giác, từ đó phát hiện và nhắc nhở kịp thời những em làm mất trật tự trong giờ
truy bài 15 phút đầu giờ.
Để khắc phục tình trạng không học bài, làm bài ở lớp cũng như ở nhà, tôi
lựa chọn biện pháp là: Làm hết việc. Nếu các em làm hết việc cùng cả lớp thì
các em sẽ được cô và các bạn khen, nếu làm không xong thì cuối buổi phải ở lại
hoàn thành hết bài. Từ đó mỗi khi tôi giao bài trên lớp các em luôn cố gắng làm
hết bài cô giao cùng với các bạn, bài tập về nhà các em cũng làm đầy đủ. Để
nhắc nhở các em học bài, làm bài đầy đủ tôi cho các em học thuộc câu: “Học
bài chưa xong chưa đi ngủ, viết bài chưa đủ chưa đi chơi”. Mỗi khi kiểm tra bài
ở nhà có em nào không học bài, viết bài hoặc học bài, viết bài chưa đầy đủ cả
lớp đọc đồng thanh câu nói trên. Với biện pháp trên chỉ sau một tháng các em
đã tiến bộ nhiều, trong lớp không còn em nào về nhà không học bài, viết bài và
trong các tiết học em nào cũng cố gắng làm hết bài ngay trên lớp.
Biện pháp 7. Thực hiện tốt nề nếp sinh hoạt lớp
Trong giờ sinh hoạt lớp, tôi không làm thay cho học sinh, mà để các

em độc lập làm việc. Tôi chỉ làm thay ở 4 tuần đầu để tập cho chủ tịch hội
đồng tự quản cách tiến hành một tiết sinh hoạt lớp. Khi em chủ tịch hội đồng
tự quản đã nắm được quy trình và cách thức tiến hành một tiết sinh hoạt lớp,
tôi để cho em Chủ tịch Hồi đồng tự quản tự điều khiển và tôi chỉ định hướng
để các em làm việc tập trung vào các vấn đề trọng tâm như: nhóm trưởng của
các nhóm báo cáo kết quả thực hiện nội quy của từng thành viên trong nhóm.
Các nhóm trao đổi về tinh thần, thái độ học tập của từng bạn trong nhóm, chủ
tịch hội đồng tự quản sau khi nghe các nhóm báo cáo và ý kiến tranh luận sẽ
đưa ra ý kiến nhận xét và tổng hợp kết quả, xếp loại thi đua của từng nhóm.
11


Chủ tịch hội đồng tự quản thông qua kết quả xếp loại trước lớp và gửi về
giáo viên. Tôi nắm bắt kết quả thi đua của các nhóm trong tuần, đưa ra ý kiến
nhận xét chung, và đưa ra kế hoạch hoạt động cho tuần tới. Trong giờ sinh
hoạt tôi luôn đề cao việc tuyên dương, khen ngợi những nhóm cá nhân chăm
ngoan, học giỏi; tích cực trong các hoạt động chung của lớp; những em có sự
tiến bộ. Nhắc nhở và xử lí kịp thời những học sinh vi phạm trong tuần và
những học sinh còn làm ồn trong giờ tự quản. Tôi nghiêm khắc trong việc xử
lí những học sinh còn mắc lỗi nhưng không quở trách, mắng mỏ các em
trước tập thể lớp, vì làm như thế sẽ không đem lại hiệu quả mà ngược lại sẽ
làm cho các em sợ hãi, mất tự tin. Nên mỗi khi các em vi phạm về nền nếp
học tập hay vi phạm về đạo đức, tôi luôn dùng lời nói nhẹ nhàng để giáo dục,
nhắc nhở khuyên răn các em, giúp các em nhận ra những việc mình làm là
không đúng, sẽ có hại cho bản thân và tập thể. Như thế các em sẽ dần dần tự
thay đổi hành vi của bản thân.
Bên cạnh đó, tôi luôn theo dõi, kiểm tra việc thực hiện nền nếp của các
em để nắm được tình hình học tập, rèn luyện đạo đức, sự chuyển biến( tốt hay
xấu) của học sinh để có biện pháp xử lí kịp thời hay tuyên dương, khen ngợi
đúng lúc để khích lệ các em phấn đấu tốt hơn nữa. Tôi luôn đề cao việc phối kết

hợp giáo dục tay 3 giữa nhà trường, gia đình và xã hội để cùng giáo dục học
sinh, đặc biệt là những học sinh khó bảo, thường xuyên vi phạm.
Ngoài những giải pháp, biện pháp trên, về bản thân tôi luôn tu dưỡng rèn
luyện cho mình một phẩm chất đạo đức tốt và là tấm gương sáng cho học sinh
noi theo, tôi luôn coi các em như con em của mình và dạy dỗ các em bằng tất cả
tình yêu thương của mình, tôi luôn gần gũi và sẵn sàng giúp đỡ những em còn
yếu, còn nhút nhát, thiếu tự tin, những em có hoàn cảnh khó khăn. Mỗi khi giúp
đỡ các em tôi luôn kiên nhẫn, tỉ mỉ hướng dẫn cho các em từng li từng tí để các
em hiểu được nắm được bài hoặc biết cách thực hiện. Và điều quan trọng hơn là
tôi đã tạo được sự tin yêu trong mỗi học sinh. Có vấn đề gì khó khăn trong cuộc
sống cũng như trong học tập các em đều tâm sự với cô, mỗi lần như thế tôi luôn
tìm cách để giúp các em vượt qua.
2.4. Hiệu quả
a) Kết quả nghiên cứu
Sau khi thực hiện 7 biện pháp trên, tôi nghĩ những biện pháp này cũng
bình thường. Nhưng kết quả đạt được lại rất khả quan. Rõ ràng qua cách làm
này, tôi thấy kết quả học tập của học sinh ngày càng tiến bộ rõ rệt. Các em
ngày càng chăm ngoan. Điều đó làm tôi rất vui mừng và vơi đi những vất vả,
mệt nhọc. Tình cảm thầy- trò, bạn bè ngày càng gắn bó và thân thiện.
12


Nhờ những nỗ lực của bản thân mà lớp tôi chủ nhiệm đã đạt được những
kết quả đáng kể. Các em thực hiện tốt nội quy nhà trường đề ra. Nề nếp kỉ luật
trong và ngoài lớp luôn đạt tốt. Các em hăng hái sôi nổi tham gia các phong trào
của Đội, của trường như thu gom giấy vụn, tham gia báo tường, tham gia phong
trào xanh sạch đẹp của trường, của khu phố. Kết quả học tập của lớp rất khả
quan, chữ viết sạch đẹp, học đều các môn, các em luôn ăn mặc gọn gàng, sạch
sẽ. Lớp học sạch sẽ và các con không ăn quà vặt ngoài cổng trường.
Những công việc mà tôi làm đều bắt nguồn từ tinh thần trách nhiệm của

một giáo viên chủ nhiệm lớp, từ tình yêu đối với học trò của mình. Thành công
tôi đạt được phần lớn đều do sự nỗ lực của bản thân. Nhưng bên cạnh đó, tôi
luôn nhận được sự động viên khích lệ của cán bộ quản lí nhà trường, sự chia sẻ
đóng góp từ các đồng nghiệp trong trường.
Qua quá trình theo dõi, kiểm tra, đánh giá kết quả thu được như sau:
Bảng 2: Kết quả khảo sát tinh thần học tập của học sinh lớp 3A cuối
năm học 2017 - 2018. (Tổng số HS 31 em)
Đi học
chuyên cần

Hăng hái
xây dựng bài

Tinh thần hợp
tác trong nhóm

Đoàn kết yêu

Chuẩn bị bài

thương bạn bè

trước khi đến lớp

Mang sách
vở đầy đủ

SL

%

SL

%

SL

%

SL

%

SL

%

SL

%

31

100

30

96,7

30

96,7

30

96,7

31

100

31

100

Qua bảng 1 và bảng 2, ta thấy kết quả thi đua của lớp còn được thể hiện
qua kết quả theo dõi của các lớp trực và đội cờ đỏ là: 7 tháng qua lớp luôn được
xếp loại A.
Các em trong lớp có tinh thần đoàn kết, có ý thức vươn lên trong học tập,
biết giúp đỡ nhau cùng tiến. Cuối kì I, trong lớp có nhiều em có Năng lực phẩm
chất đạt tốt.
Với kết quả trên, tôi phần nào yên tâm về nền nếp lớp cũng như kết quả
học tập của các em. Tôi tin tưởng vào cách xây dựng nề nếp lớp của mình.
2. Bài học kinh nghiệm
Trong quá trình thực hiện việc xây dựng nền nếp lớp ở lớp 3, tôi rút ra
được những bài học kinh nghiệm sau:
- Ổn định tổ chức, thường xuyên giáo dục và rền luyện học sinh, chú ý
uốn nắn từ những biểu hiện dù là nhỏ nhất của các em.

13

- Nắm vững mục tiêu của cấp học, lớp học và chương trình dạy học, giáo
dục của nhà trường
- Tiếp nhận học sinh lớp chủ nhiệm, nghiên cứu và phân tích mọi đặc
điểm của đối tượng trong lớp và các yếu tố tác động đến các em, bao gồm đặc
điểm tâm sinh lí, nhân cách, năng lực của các em, hoàn cảnh gia đình và sự quan
tâm gia đình đối với con cái.
- Để làm tốt công tác chủ nhiệm lớp, người GVCN phải tự hoàn thiện
nhân cách của người thầy giáo.
- Một trong những nhiệm vụ quan trọng của GVCN lớp là không ngừng
học tập chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm, nhằm đổi mới công tác tổ chức giáo
dục, dạy học, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở nhà trường
phổ thông.
- Đối với học sinh, người giáo viên chủ nhiệm nên gần gũi, thái độ ân cần
và đỗi xử công bằng với các em. Bản thân người giáo viên phải an tâm với nghề,
toàn tâm toàn ý với công việc của mình.
- Nêu cao phẩm chất đạo đức trong công tác giáo dục để học sinh noi theo,
biết lễ phéo, có ý thức kỉ luật thông qua các tiết đạo dức và sinh hoạt tập thể.
- Liên hệ mật thiết trao đổi với chi hội phụ huynh. Đi sâu tìm hiểu hoàn
cảnh của từng gia đình học sinh. Liên lạc, trao đổi với phụ huynh về từng mặt
của học sinh.
- Theo tôi, muốn trở thành một nhà sư phạm, một giáo viên chủ nhiệm lớp
giỏi, khéo léo, tinh tế trong ứng xử và thành công trong việc giáo dục học sinh
thì mỗi người giáo viên chủ nhiệm cần phải:
1. Tìm hiểu để biết được một cách toàn diện, sâu sắc về từng học sinh.
Hiểu rõ hoàn cảnh gia đình, đặc điểm tâm lí, tính cách, sở thích, thói quen,...của
từng học sinh để có biện pháp giáo dục phù hợp.
2. Chú trọng xây dựng và bồi dưỡng Ban Cán sự lớp, huấn luyện để các
em trở thành những “người lãnh đạo nhỏ” tài ba.

3. Luôn giữ được sự bình tĩnh trước lỗi lầm của học sinh, tìm hiểu cặn kẽ
thấu đáo nguyên nhân của mỗi tình huống xảy ra để có cách xử lí đúng đắn, hợp
tình, hợp lí; tránh trách nhầm, trách oan học sinh làm các em hoang mang, thiếu
niềm tin vào người thầy.
4. Luôn biết khích lệ biểu dương các em kịp thời. Hãy khen ngợi những
ưu điểm sở trường của các em để các em thấy giá trị của mình được nâng cao, có
niềm tin và hứng thú học tập hơn.
14


5. Luôn thể hiện cho học sinh thấy tình cảm yêu thương của một người
thầy đối với học sinh. Hãy nhớ rằng lòng nhân ái, bao dung, đức vị tha của
người thầy luôn có một sức mạnh to lớn để giáo dục và cảm hóa học sinh.
6. Duy trì và sáng tạo trong công tác xây dựng “lớp học thân thiện học
sinh tích cực”, làm sao để tất cả các em luôn cảm thấy “mỗi ngày đến trường
là một ngày vui.
7. Phối hợp chặt chẽ với phụ huynh học sinh; kiên trì vận động phụ huynh
tích cực tham gia vào công tác giáo dục học sinh.

15


III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
1. Kết luận
Kết quả đạt được của sáng kiến kinh nghiệm đã khẳng định tính đúng
đắn, tính thiết thực và tính hiệu quả của việc giáo dục học sinh thông qua công
tác chủ nhiệm lớp. Người giáo viên chủ nhiệm lớp ở Tiểu học có một vị trí đặc
biệt quan trọng. Lao động của một giáo viên chủ nhiệm lớp ở Tiểu học là lao
động sáng tạo không ngừng, sự sáng tạo đó đòi hỏi phải toàn diện: sáng tạo
trong soạn giảng, trong tổ chức các hoạt động học tập, vui chơi, trong sinh hoạt

tập thể và đặc biệt là trong các biện pháp giáo dục đạo đức và rèn luyện kĩ năng
sống cho học sinh. Vì vậy chỉ có những giáo viên thực sự tâm huyết với nghề,
thực sự thương yêu học sinh của mình thì mới có thể hoàn thành tốt nhiệm vụ.
Qua những kinh nghiệm đã rút ra, tôi thấy học sinh ngoan hơn, biết cách
ứng xử vào các tình huống hàng ngày một cách hợp lí, góp phần nâng cao chất
lượng và hiệu quả của dạy học và giáo dục toàn diện cho học sinh, đồng thời
phát huy tính tích cực, chủ động và sáng tạo ở học sinh tiểu học.
2. Kiến nghị
Để xây dựng nề nếp lớp ở lớp 3 nói riêng và các lớp nói chung tôi có một
số ý kiến đề xuất như sau:
- Nhà trường thường xuyên tổ chức cho các lớp theo dõi nề nếp lẫn nhau.
- Nên đưa tiêu chuẩn nền nếp của học sinh vào nội dung thi đua đối với
giáo viên (Nếu giáo viên là lao động giỏi thì lớp chủ nhiệm phải đạt được phong
trào có nề nếp tự quản tốt).
- Có hình thức khen thưởng cho những học sinh và tập thể lớp đạt tiêu
chuẩn lớp có nền nếp tự quản tốt.

XÁC NHẬN CỦA
THỦ TRƯỞNG CƠ QUAN

Thọ Xuân, ngày
tháng 3 năm 2018
Tôi xin cam đoan đây là sáng kiến
kinh nghiệm do mình viết, không sao
chép nội dung của người khác.
NGƯỜI THỰC HIỆN

Nguyễn Thị Lan
16

17