BÀI 28 địa 9: vùng tây nguyên

BÀI 28: VÙNG TÂY NGUYÊN
Ngày dạy: 29 – 11 – 2019
Ngày soạn: 27 – 11 – 2019 .

Tuần: 16
Tiết: 32
I MỤC TIÊU
1 Kiến thức:
- Hiểu Tây Nguyên có vị trí quan trọng trong sự phát triển kinh tế xã hội và
an ninh quốc phòng của nước ta.
- Thấy được vùng có tiềm năng về tài nguyên thiên nhiên và nhân văn để
phát triển kinh tế xã hội.
- Hiểu rõ Tây Nguyên là vùng sản xuất nông sản hàng hóa xuât khẩu lớn
nhất nước ta.
2 Kĩ năng
- Rèn kĩ năng phân tích bản đồ, bảng thông kê.
- Có kĩ năng phân tích bảng số liệu kết hợp kênh chữ và kênh hình để nhận
xét, giải thích đặc điểm tự nhiên.
3. Thái độ: GDMT : Biết chặt phá rừng quá mức để làm nương rẫy và trồng cà
phê, nạn săn bắt động vật hoang dã làm ảnh hưởng xấu đến môi trường. Vì vậy
việc bảo vệ môi trường tự nhiên, khai thác hợp lí tài nguyên, đặc biệt là thảm
thực vật rừng là một nhiệm vụ quan trọng của vùng ( mục II, bộ phận).
- Trân trọng các giá trị của tự nhiên, đặc biệt là tài nguyên thiên nhiên.
4. Năng lực hình thành
- Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực sáng tạo, năng lực hợp tác, sử dụng
ngôn ngữ.
- Năng lực chuyên biệt:
+ Năng lực tư duy theo lãnh thổ.
+ Năng lực sử dụng lược đồ, tranh ảnh, biểu đồ, số liệu thống kê để phân tích các
đặc điểm của vùng.
II CHUẨN BỊ

1 Giáo viên: Bản đồ tự nhiên vùng Tây Nguyên
2 Học sinh:
- Tìm hiểu vị trí, giới hạn và đặc điểm tự nhiên, dân cư xã hội của vùng Tây
Nguyên.
- Sưu tầm những phong cảnh đẹp của vùng (Hồ Xuân Hương).
III. BẢNG MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ ĐƯỢC NHẬN THỨC VÀ NĂNG LỰC
ĐƯỢC HÌNH THÀNH


Nội dung

Vị trí địa lý
và giới hạn
lãnh thổ

Nhận biết

Vận dụng thấp

- Xác định
được các đặc
điểm về vị
trí, giới hạn
lãnh thổ của
vùng

- Xác định
được được
Điều kiện tự các đặc điểm
nhiên và tài tự nhiên và

nguyên
tài nguyên
thiên nhiên thiên nhiên
nổi bật của
vùng.

Đặc điểm
dân cư, xã
hội

Thông hiểu

Vận dụng
cao
- Đánh giá
được ý
nghĩa của vị
trí địa lý và
giới hạn
lãnh thổ của
vùng đối
với sự phát
triển kinh tế
xã hội.

- Phân tích,
đánh giá
được những
khó khăn,
hạn chế về

mặt tự nhiên
của vùng.
- Phân tích
được các đặc
điểm dân cư
xã hội của
vùng.
- Đánh giá
thế mạnh,
tiềm năng
vùng

- Vận dụng kiến thức
địa lý để đánh giá và
chỉ rõ những thế
mạnh về tự nhiên
cũng như tài nguyên
thiên nhiên của vùng
đối với sự phát triển
kinh tế xã hội.
Đề xuất giải
pháp giải
quyết vấn
đề việc làm
và chất
lượng cuộc
sống

IV.TIẾN TRÌNH BÀI GIẢNG
1 Bài cũ: Giáo viên kiểm tra việc hoàn thiện bài tập thực hành của học sinh.

2 Bài mới:
* Vào bài: Khám phá
Tự nhiên Tây Nguyên có gì đặc biệt so các vùng khác mà em biết ? ( là vùng duy
nhất không giáp biển )
Kết nối
- Đối với mỗi chúng ta , Tây Nguyên là một mảnh đất của những chàng Đam
San , Xinh Nhã , của anh hùng Núp gan dạ và kiên cường , của nắng , của gió
ngàn xanh như huyền thoại . Bài học hôm nay sẽ cho chúng ta thấy rõ hơn điều
đó …
* Tiến trình bài
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Ghi bảng
Hoạt động 1:Vị trí địa lí và giới hạn lãnh thổ
I Vị trí địa lí và giới hạn
(Cá nhân)( 7 phút )
lãnh thổ
Bước 1: Nêu nhiệm vụ
+ GV phát phiếu học tập
+ HS có 3 phút để hoàn thành thông tin trong phiếu
+ 2 HS cùng làm 1 phiếu
+ Sử dụng tập bản đồ/Atlat để tham khảo
Bước 2: Các nhóm thực hiện nhiệm vụ
Tiêu chí

Thông tin vùng Tây
Nguyên

Diện tích vùng

Tiếp giáp các vùng
Gồm các tỉnh thành
Ý nghĩa của vị trí
Bước 3: GV gọi ngẫu nhiên 1 cặp lên bảng trình
- Là vùng duy nhất
bày với bản đồ và hoàn thành thông tin trên bảng.
không giáp biển.
Bước 4: GV cùng các nhóm phân tích quá trình làm
 Vị trí tiếp giáp: Phía
việc và kết quả thực hiện nhiệm vụ của HS. GV nên
Bắc, Đông và Nam giáp
dựa vào kết quả phiếu học tập của HS để chữa và
vùng Duyên hải Nam
chốt kiến thức trực tiếp.
Trung Bộ


Hoạt động 2:Điều kiện tự nhiên và tài nguyên
thiên nhiên ( cặp )( 15 phút )
Gv: Dựa vào H 28.1: Từ Bắc vào Nam Tây
Nguyên có các cao nguyên nào?
Hs: Xác định.
? Quan sát H 28.1, hãy tìm các dòng sông bắt
nguồn từ Tây Nguyên chảy về vùng Đông Nam
Bộ, duyên hải Nam Trung Bộ và về phía Đông
Bắc Camphuchia?
Hs: Lên bảng xác định.
? Qua đó cho biết đặc điểm địa hình của Tây
Nguyên?
Hs: 6 cao nguyên do phun trào mắcma tân kiến

tạo, các cao nguyên có độ cao khác nhau.
Trung bình 500m – 1500m do cường đọ phun,
nội lực nâng không đều giữa các thời kì .
? Nêu ý nghĩa của việc bảo vệ rừng đầu nguồn
đối với các dòng sông này?
Hs: Bảo vệ rừng đầu nguồn là bảo vệ nguồn
năng lượng, nguồn nước cho chính Tây Nguyên,
cho các vùng lân cận để phát triển cây lương
thực, cây công nghiệp và nước sinh hoạt cho dân
cư. Bảo vệ rừng là bảo vệ mội trường sinh thái
cho vùng lãnh thổ rộng lớn phía nam đất nước )
? Khí hậu của vùng có đặc điểm gì?
Hs: Trả lời
? Tây Nguyên có những tài nguyên thiên nhiên gì
để phát triển kinh tế?
Hs: Trả lời.
THẢO LUẬN NHÓM

 Phía Tây Nam giáp
Đông Nam Bộ.
 Phía Tây giáp Hạ Lào
và
Đông
Bắc
Campuchia.
 Ý nghĩa: Gần vùng
Đông Nam Bộ có kinh tế
phát triển và là thị trường
tiêu thụ sản phẩm, có mối
liên hệ với Duyên hải Nam

Trung Bộ, mở rộng quan
hệ với Lào và Camphu
chia.

II Điều kiện tự nhiên và
tài nguyên thiên nhiên
- Đặc điểm:
+ Có địa hình cao nguyên
xếp tầng:
Cao nguyên KonTum,
Plâyku, Đắk Lắk, Mơ
Nông, Lâm Viên, Di Linh.
+ Có các dòng sông chảy
về các vùng lãnh thổ lân
cận: s. Xê-xan, sông Ba,
sông Đồng Nai...

+ Nhiều tài nguyên thiên
nhiên.


Thời gian: 4 phút
Nội dung: Tìm hiểu những thuận lợi và khó khăn
của các tài nguyên thiên nhiên của vùng:
Nhóm 1 và 3: Đất, rừng, du lịch.
Nhóm 2 và 4: Khí hậu, nước, khoáng sản.
Hs: Thảo luận và trình bày.
Gv: Kết luận

? Nêu một số biện pháp khắc phục khó khăn của

vùng?
Hs: trình bày.
Bảo vệ rừng đầu nguồn.
Khai thác tài nguyên hợp lí
Thủy điện, thủy lợi
Áp dụng khoa học kĩ thuật......
? Qua phần thảo luận cho biết Tây Nguyên có thể
phát triển những ngành kinh tế gì?
Hs: Trồng cây công nghiệp lâu năm, lâm nghiệp,
thủy điện, du lịch …
? Tại sao nói Tây Nguyên có thế mạnh về du lịch
sinh thái?
Hs: Trả lời.
? Quan sát H 28.2 và tài liệu đã sưu tầm hãy giới
thiệu về hồ Xuân Hương ở Đà Lạt?
Hs: Dựa vào vốn hiểu biết trả lời.
Gv giới thiệu thêm về 1 số cảnh đẹp ở Tây
Nguyên.
GDMT: Chặt phá rừng quá mức để làm nương
rẫy và trồng cà phê, nạn săn bắt động vật hoang
dã làm ảnh hưởng xấu đến môi trường. Vì vậy
việc bảo vệ môi trường tự nhiên, khai thác hợp lí
tài nguyên, đặc biệt là thảm thực vật rừng là một
nhiệm vụ quan trọng của vùng
- Hoạt động 3: Đặc điểm dân cư - xã hội (cá

1 Thuận lợi: Có nhiều tài
nguyên thiên nhiên phong
phú:
- Đất badan màu mỡ, nhiều

nhất nước.
- Khí hậu nhiệt đới cận
xích đạo thích hợp với
nhiều loại cây trồng.
- Nguồn nước và tiềm
năng thủy điện lớn.
- Du lịch sinh thái có tiềm
năng phát triển.
- Rừng tự nhiên còn khá
nhiều.
- Khoáng sản bô xit có trữ
lượng lớn.
2 Khó khăn:
- Mùa khô kéo dài, thiếu
nước hay xảy ra cháy
rừng.
- Chặt phá rừng gây xói
mòn, thoái hóa đất.
- Nạn săn bắt bừa bãi


nhân )
( 10 phút )
? dân số? Địa bàn cư trú của các dân tộc, mật độ
dân số của vùng? Dân cư tập trung chủ yếu ở
đâu?
Hs: Trả lời
Gvmr: Kết quả điều tra 1.4.2019:
Tổng số dân: 5,8 triệu người – 6,1% dân số cả
nước. Dân tộc ít người chiếm 37,7 % cả nước.

? Căn cứ vào Bảng 28.2 hãy nhận xét tình hình
dân cư xã hội ở Tây Nguyên? So sánh với các chỉ
tiêu của cả nước?
Gv: Những đặc điểm dân cư, xã hội trên có ảnh
hưởng như thế nào đến sự phát triển kinh tế – xã
hội của vùng?
Hs: Trả lời
? Nêu một số giải pháp nhằm nâng cao mức sống
của người dân?
Hs: + Ngăn chặn nạn phá rừng bừa bãi, bảo vệ
đất, rừng, động vật hoang dã đề bảo vệ tài
nguyên lâu dài.
+ Đầu tư phát triển kinh tế, chuyển dịch
cơ cấu kinhtế, cải thiện đời sống dân cư, đặc biệt
là đồng bào thiểu số, ổn định chính trị, xã hội.

III Đặc điểm dân cư xã
hội
1. Đặc điểm
 Đây là địa bàn cư trú
của nhiều dân tộc ít
người như Gia-rai, Ê-đê,
Ba na, Cơ ho,
 Là vùng thưa dân nhất
nước ta .
 Dân tộc Kinh phân bố
chủ yếu ven đường giao
thông và các nông, lâm
trường.
2. Thuận lợi: nền văn hoá

giàu bản sắc, thuận lợi cho
phát triển du lịch.
3. Khó khăn: thiếu lao
động, trình độ lao động
chưa cao.

3 Củng cố.
Trò chơi: Nhanh như chớp.
1/Kiểu địa hình chủ yếu của Tây Nguyên là gì? Cao nguyên
2/Loại đất chính của vùng là gì? >>> feralit (badan)
3/Kiểu khí hậu đặc trưng của vùng? >>> Cận xích đạo
4/Tên 1 con sông tiêu biểu của vùng >>> Xrê - Pok; Xê Xan
5/Giá trị nổi bật của sông ngòi? >>> Thủy điện


6/Loại tài nguyên nào của vùng lớn nhất nước? >>> Rừng
7/Loại khoáng sản nào có trữ lượng lớn nhất nước? >>> Bô xít
8/Ngành kinh tế có lợi thế đặc biệt nhờ lợi thế khí hậu mát mẻ và và cảnh quan
thiên nhiên đẹp của vùng? >>> Du lịch
9/Kiểu đất và khí hậu tạo điều kiện phát triển thuận lợi nhóm cây trồng nào? >>>
Cây CN
10/Thời kì nào trong năm gây khó khăn lớn cho sản xuất của vùng? >>> Mùa khô
11/ Mùa khô thường gây ra hiện tượng gì? >>> Thiếu nước/cháy rừng
12/Giải pháp nào có tầm quan trọng đối với các vùng phía nam đất nước và các
nước láng giềng? >>> Bảo vệ MT/Khai thác hợp lí tài nguyên
13/Nguyên nhân nào khiến mùa khô ngày càng nghiêm trọng? >>> Chặt phá rừng
14/Đồng bào dân tộc thiểu số chiếm bao nhiêu % dân số vùng? >>> 30%
15/Kể tên 1 dân tộc của vùng? >>> Gia – Rai, Ê – Đê…
16/Người Kinh sinh sống chủ yếu ở đâu? >>> đô thị, ven đường giao thông…
17/Dân cư Tây Nguyên phân bố như thế nào? >>> Không đều

18/Tây Nguyên là vùng có chất lượng cuộc sống như thế nào? >>> Khó khăn/thấp
19/Giải pháp nào Tây Nguyên cần hướng đến nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống
>>> Tăng cường đầu tư/Chuyển dịch cơ cấu kinh tế/Xóa đói giảm nghèo…
20/Tên 1 trong 5 tỉnh của Tây Nguyên >>> Gia Lai/Kon Tum…
21/Tên cây công nghiệp quan trọng nhất của Tây Nguyên >>> Cà phê
22/Tên TP cao nguyên nghỉ mát nổi tiếng >>> Đà Lạt
23/Tên 1 cao nguyên tiêu biểu của vùng. >>> Di Linh, Lâm Viên, Kon Tum…
24/Tên nhà máy thủy điện tiêu biểu của vùng >>> Yaly…
25/Tên VQG tiêu biểu của vùng >>> York Đôn, Kon Ka Kinh…
26/Ngành kinh tế nào sẽ có lợi thế đặc biệt ở Tây Nguyên? >>> Nông nghiệp/Du
lịch…
27/Ngoài người bản địa, Tây Nguyên còn có nhóm người nào? >>> Nhập cư
28/Tại sao những năm gần đây, điều kiện sống của các dân tộc Tây Nguyên được
cải thiện đáng kể? >>> Đổi mới
29/Mật độ dân số ở Tây Nguyên như thế nào? >>> Thấp nhất nước
30/Trữ lượng bô xít Tây Nguyên nhiều như thế nào? >>> 3 tỉ tấn
4 Dặn dò
a. Học bài. Trả lời câu hỏi sgk.
b. Chuẩn bị bài sau: Tìm hiểu tình hình phát triển kinh tế của vùng.


1- Dựa vào H29.1, nhận xét tỉ lệ diện tích và sản lượng cà phê của Tây Nguyên
so với cả nước? Vì sao cà phê được trồng nhiều ở vùng này?
2- Dựa vào bảng 29.1, nhận xét tình hình phát triển nông nghiệp ở Tây Nguyên?
3- Dựa vào bảng 29.2, tính tốc độ phát triển công nghiệp của Tây Nguyên và cả
nước? Nhận xét tình hình phát triển công ngiệp ở Tây Nguyên ?
4- Nêu ý nghĩa của việc phát triển thủy điện ở Tây Nguyên?
5 - Sưu tầm tư liệu về thủy điện YALY và thành phố Đà Lạt.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Hồ Xuân Hương là một hồ đẹp nằm giữa trung tâm thành phố Đà Lạt. Xung

quanh hồ có rừng thông và các bãi cỏ, vườn hoa. Đây là địa điểm du khách ưa
thích đi dạo bộ hoặc xe ngựa khi đến tham quan thành phố Đà Lạt. Hồ Xuân
Hương là hồ nhân tạo, có chu vi chừng 5 km, rộng 25ha. Hồ có hình trăng lưỡi
liềm kéo dài gần 7 km đi qua nhiều địa danh du lịch của thành phố Đà Lạt
như: Vườn hoa thành phố, Công viên Yersin, Đồi Cù.
Xuất xứ tên gọi Hồ Xuân Hương là vì hồ vào mùa xuân có mùi thơm của cây cỏ
xung quanh hồ hòa quyện nên một mùi hương thoang thoảng nên gọi là Hồ
Xuân Hương.
Hồ được mang tên Xuân Hương từ năm 1953 như muốn làm sống mãi hình ảnh
lãng mạn của nữ sĩ thơ Nôm nổi tiếng Việt Nam thế kỷ thứ 19: Hồ Xuân
Hương[1]
Hồ Xuân Hương nguyên là thung lũng có dòng suối Cam Ly chảy qua, nơi quần
tụ của các cư dân Lạch buổi ban đầu. Tháng 3 năm 1932, một cơn bão lớn làm cả
hai đập bị vỡ. Năm 1934 - 1935, kỹ sư Trần Đăng Khoa lại thiết kế, xây dựng
một đập lớn bằng đá: đó là cầu ông Đạo ngày nay. Người Pháp đặt tên là Grand
Lac (Hồ Lớn).[cần dẫn nguồn]
Đập này nằm trước Dinh Quản Đạo mà vị Quản đạo bấy giờ là Phạm Khắc
Hòe vẫn được dân địa phương xưng gọi "ông Đạo" nên khi đập cũng là cầu xây
xong, người dân quen gọi là "Cầu Ông Đạo". Năm 1953, Nguyễn Vỹ, chủ tịch
hội đồng thị xã, đề nghị đổi tên Grand Lac thành Hồ Xuân Hương. Mấy chục
năm qua, Hồ Xuân Hương là tấm gương trong của thành phố đã làm tăng thêm
vẻ yêu kiều, duyên dáng cho Đà Lạt sẽ đơn điệu, cô quạnh và lạc lõng với những
rừng thông bạt ngàn.
Hồ là con tim của thành phố Đà Lạt và là một trong những thành phố hiếm hoi
có hồ nằm ngay trung tâm.[2] Hồ là địa danh nổi tiếng và còn là địa điểm tham
quan du lịch khá hấp dẫn tạo nên nét đặc sắc cho Đà Lạt.