6 bài giảng SCC con trùng, động vật cắn đốt

HỘI CHỮ THẬP ĐỎ VIỆT NAM


CÔN TRÙNG,
ĐỘNG VẬT CẮN, ĐỐT


Mục tiêu học tập
Sau bài học, học viên có thể:
Lý thuyết: Nắm vững:
• Dấu hiệu nhận biết, nguyên nhân,
nguy cơ bị côn trùng, động vật
cắn đốt
• Nguyên tắc sơ cứu
Thực hành:
• Sơ cứu vết thương do bị côn
trùng, động vật cắn đốt


Dấu hiệu nhận biết
 Tại vết cắn, chích, đốt:
•
•
•
•
•

Sưng phù.
Rách da, chảy máu
Đau, buốt,
Có vết tím bầm

Có các xúc tu (nếu do sinh vật biển),...

 Toàn thân:
• Có thể bất tỉnh, ngừng thở, ngừng tim,
• Phù toàn thân,…


Nguyên nhân
Do các động vật, côn
trùng có nọc độc
hoặc có mang nguồn
gây bệnh nguy hiểm
cắn, đốt như:
Rắn, rết, bọ cạp,
ong, chó, mèo, sứa,
rắn biển,…


Nguy cơ

Vết thương do động vật cắn, đốt có thể gây
•Nhiễm khuẩn
•Nhiễm trùng
•Nhiễm độc nặng
•Sốc phản vệ...
•Tử vong.


Nguyên tắc chung
• Quan sát và đảm bảo hiện trường an toàn, tìm

ra nguyên nhân.
• Chuyển nạn nhân ra nơi an toàn, nếu cần thiết
• Quan sát và đánh giá tình trạng nạn nhân, giải
thích cho nạn nhân an tâm
• Chăm sóc tình trạng nguy hiểm tính mạng
• Nếu nạn nhân tỉnh táo cần thu thập thêm thông
tin
• Gọi cấp cứu.


Những điều không được làm
• Không được garô vì nếu ga rô không đúng kỹ
thuật sẽ gây hoại tử chi. Nếu nới ga rô không
đúng cách gây sốc cho nạn nhân vì lượng nọc
độc sẽ phóng thích vào cơ thể nạn nhân
• Không được mút vết thương vì nọc độc của
động vật có thể qua miệng người sơ cứu nếu
trong miệng có vết thương hở


SƠ CẤP CỨU MỘT SỐ
TRƯỜNG HỢP
ĐẶC BIỆT


Sinh vật biển


•Một vài loại sứa có
thể gây chết người

•Một vài loại khác
có thể gây các vết
bỏng nhẹ (thậm chí
khi chúng đã chết)


Sơ cứu khi bị sứa đốt
 Giữ nạn nhân bình tĩnh
 Rửa nước muối và lấy các mảnh xúc
tu.
 Rửa cồn hoặc dấm vào vết đốt
 Đắp gạc lạnh và chườm đá nếu còn
đau sau 15 phút
 Sử dụng kỹ thuật băng ép cố định
 Gọi cấp cứu


Sơ cứu khi bị ong đốt
Châm/đốt bằng nọc
Nguy hiểm khi:
•Nhiều vết châm/đốt
•Vết châm/đốt gần miệng hoặc họng
•Dị ứng


Sơ cứu khi bị ong đốt
• Dùng ngón tay rút ngòi cắm trên da
• Chườm lạnh lên vùng bị ong đốt
• Chuyển ngay đến bệnh viện để được
chăm sóc y tế

• Lưu ý: nọc độc của ong đốt rất dễ gây tử
vong


Động vật dại cắn
Virus có trong nước bọt
của các con vật
nhiễm bệnh
(Chó, ngựa,
chuột, …)

rơi,

mèo,

Hàng năm tại châu Á, 30.000 người chết do động vật dại
cắn
Việt Nam xếp thứ hai trong các nước có tỷ lệ chết do
bệnh dại cao nhất


Động vật dại cắn
Não
Cột
sống
Nước bọt
nhiễm bệnh

Tuyến
nước

bọt

Virus được
tái tạo

Cơ

Tuyến Virus được
nước bọt tái tạo
Thần
kinh tự
động

Thời kỳ ủ bệnh: 3-12 tuần
Tác động lên Hệ thần kinh
gây sưng, viêm
Biểu hiện:
Ban đầu: Sốt, Nhức đầu
Sau đó:
•Mê sảng, ảo giác
•Suy giảm hô hấp
•Khó nhai
•Sợ nước
•Co thắt thanh quản
•Hành tủy mất khả năng
hoạt động


Động vật dại cắn
• Rửa sạch vết thương bằng xà phòng

• Chăm sóc y tế:
Tiêm vắcxin (thời kỳ ủ bệnh dài)
Tiêm huyết thanh (trong trường hợp
vết cắn ở đầu, cổ)


Rắn cắn
• Gọi hỗ trợ y tế ngay lập tức
• Làm sạch vết thương bằng
nước và xà phòng
• Băng ép vết thương
• Nẹp cố định chi bị cắn
• Không di chuyển nạn nhân
• Đặt nạn nhân sao cho vết cắn thấp
hơn tim


Phòng ngừa
Tránh xa rắn
Các trang thiết bị bảo vệ
Tránh khu vực cỏ cao, chồng chất
đá và các khe vách núi/đá