9 điểm học kỳ Đất đai đề số 13

ĐỀ BÀI SỐ 13:
Ông Nguyễn Văn Tâm, sinh năm 1941 là chủ sở hữu hợp pháp thửa ruộng
7.000 m2 đất tại xã Mỹ Yên, huyện Bến Lức, tỉnh Long An theo Giấy Chứng Nhận
Quyền Sử Dụng Đất số QSDĐ/0204-LA do UBND huyện Bến Lức, tỉnh Long An cấp
ngày 21 tháng 05 năm 1996.
Vừa qua, chính quyền xã Mỹ Yên chủ trương mở một con kênh thủy lợi đi
ngang qua phần đất của ông Tâm (đất hạng nhất hai vụ lúa) không những làm mất
trắng của ông 1.500 m2 đất mà hiện tại vẫn còn đang nạo vét thêm. Đất sau khi nạo
vét thì đem đồ đi nơi khác, làm thiệt hại nghiêm trọng đến quyền lợi hợp pháp của
ông.
Trước sự việc bị thu hồi đất trên, ông Tâm đã làm đơn khiếu nại gửi UBND xã
Mỹ Yên. Theo biên bản làm việc giữa UBND xã Mỹ Yên và ông Tâm vào ngày
08/06/2007 vừa qua thì UBND xã Mỹ Yên cũng đã thừa nhận việc cho đến thời điểm
này, xã vẫn chưa trao đổi bất kỳ một quyết định thu hồi đất nào cho ông mà chỉ giải
thích hết sức chung chung, không dựa trên bất cứ một cơ sở pháp lý nào cả.
Hỏi:
1. Nhóm của anh (chị) hãy cho biết việc thu hồi đất của UBND xã Mỹ Yên đúng hay
sai? Giải thích tại sao?
2. Ông Tâm có quyền khởi kiện việc mình bị thu hồi đất tại cơ quan tòa án không? Vì
sao? Cơ sở pháp lý của việc khởi kiện này?
3. Nếu được quyền khởi kiện, anh (chị) hãy tư vấn cho ông Tâm các bước cần thiết để
tiến hành thủ tục khiếu kiện đúng pháp luật?
4. Anh (chị) hãy giúp ông Tâm soạn thảo nội dung đơn khởi kiện gửi cơ quan nào?
LỜI MỞ ĐẦU
Luật Đất đai năm 2003 có sửa đổi, bổ sung đã quy định: Đất đai là tài sản thuộc
sở hữu toàn dân mà đại diện chủ sở hữu là Nhà nước, Nhà nước giao quyền sử dụng
đất cho mỗi người dân, và mỗi người dân chỉ được thực hiện quyền sử dụng đất chứ
không có quyền sở hữu đất. Tuy nhiên, trong thực tế sử dụng đất hiện nay, vấn đề về
quản lý của Nhà nước đôi khi còn có những sai xót, nhầm lẫn và gây mâu thuẫn giữa
người SDĐ với Nhà nước. Để hiểu sâu hơn vấn đề này, chúng ta hãy cũng nhau giải
quyết tình huống sau đây.

NỘI DUNG
1. Nhóm của anh (chị) hãy cho biết việc thu hồi đất của UBND xã Mỹ Yên đúng
hay sai? Giải thích tại sao?
Mặc dù, việc thu hồi đất của ông Tâm thuộc trường hợp thu hồi đất theo quy
định tại Khoản 1 Điều 38 Luật Đất đai năm 2003 nhưng việc thu hồi này của UBND
xã Mỹ Yên là sai vì các lý do sau:
Thứ nhất, Khoản 2 và khoản 3 Điều 44 Luật Đất đai năm 2003 quy định về
thẩm quyền thu hồi đất như sau:
“2. UBND huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh quyết định thu hồi đất với
hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư, người Việt Nam định cư ở nước ngoài thuộc
đối tượng được mua nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất ở tại Việt Nam..
3. Các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền thu hồi đất theo quy định tại khoản 1
và khoản 2 Điều này không được ủy quyền”.
Đối với trường hợp thu hồi đất của ông Tâm thì chỉ có UBND huyện Bến Lức
mới quyết định thu hồi đất và UBND huyện này phải trực tiếp thực hiện việc thu hồi
chứ không được ủy quyền cho UBND xã Mỹ Yên. Việc xã Mỹ Yên mở một con kênh
thủy lợi đi ngang qua phần đất của ông Tâm không những làm mất trắng của ông
1.500 m2 đất mà hiện tại vẫn còn đang nạo vét thêm, đất sau khi nạo vét thì đem đồ đi
2
nơi khác, làm thiệt hại nghiêm trọng đến quyền lợi hợp pháp của ông là hành vi trái
với pháp luật đất đai về thẩm quyền thu hồi đất.
Thứ hai, đề bài nêu rõ, cho đến ngày 08/06/2007, UBND xã Mỹ chưa trao bất
kì một quyết định thu hồi đất nào cho ông Tâm. Như vậy, kể cả nếu giả sử thẩm quyền
thu hồi đất lúc này là đúng thì khi chưa có quyết định thu hồi đất, việc chính quyền xã
Mỹ Yên chủ trương mở một con kênh thủy lợi đi ngang qua phần đất của ông Tâm và
gây ra các thiệt hại khác cho ông là hành vi thu hồi đất mà không thông báo trước
cho người sử dụng đất theo quy định tại Điều 39 Luật Đất đai năm 2003 và Điều 130
NĐ 181/2004/NĐ-CP. Hành vi thu hồi đất lúc này là bất hợp pháp và đã xâm phạm
đến quyền sử dụng đất hợp pháp của ông Tâm theo Giấy Chứng Nhận Quyền Sử
Dụng Đất số QSDĐ/0204-LA. Việc thu hồi đất của cá nhân, hộ gia đình cần phải

được tiến hành theo trình tự, thủ tục pháp luật quy định và phải có quyết định thu hồi
cụ thể gửi đến cho người sử dụng đất, UBND xã nơi có đất bị thu hồi... để đảm bảo lợi
ích cho chủ sử dụng đất cũng như tạo thuận lợi trong việc thu hồi đất.
Từ các căn cứ trên, có thể kết luận việc thu hồi đất của UBND xã Mỹ Yên là
trái với quy định của pháp luật đất đai về thẩm quyền thu hồi đất và thu hồi đất mà
không thông báo trước cho người sử dụng đất.
2. Ông Tâm có quyền khởi kiện việc mình bị thu hồi đất tại cơ quan tòa án
không? Vì sao? Cơ sở pháp lý của việc khởi kiện này?
Ông Tâm có quyền khởi kiện việc mình bị thu hồi đất tại cơ quan tòa án bởi lẽ:
Một là, Điều 4 Luật Đất đai năm 2003 giải thích: “GCNQSDĐ là giấy chứng
nhận do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp cho người sử dụng đất để bảo vệ hộ
quyền và lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất”. Trường hợp này, thửa ruộng
7000m2 đất của ông Tâm đã được chính UBND huyện Mỹ Đức, tỉnh Long An cấp
Giấy chứng nhận Quyền sử dụng đất số QSDĐ/0204-LA cấp ngày 21/5/1996 nên ông
Tâm là người sử dụng hợp pháp của thửa đất nói trên và quyền lợi này của ông được
nhà nước bảo vệ, không ai có quyền xâm lấn.
3
Hai là, Khoản 6 Điều 105 Luật Đất đai năm 2003 quy định về quyền chung của
người sử dụng đất: “... người sử dụng đất có các quyền chung sau đây: Khiếu nại, tố
cáo, khởi kiện về những hành vi vi phạm quyền sử dụng đất hợp pháp của mình và
những hành vi khác vi phạm luật đất đai”. Do đó, cũng là một trong những quyền lợi
của người sử dụng đất đối với thửa ruộng 7000m2, ông Tâm có thể khởi kiện hành vi
vi phạm của UBND xã Mỹ Đức.
Ba là, việc nạo vét hơn 1500 m2 đất đem đổ đi và gây ra các thiệt hại khác của
UBND xã Mỹ Yên không chỉ là hành vi thu hồi đất bất hợp pháp mà còn xâm phạm
nghiêm trọng đến tài sản công dân. Do đó, để bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của
mình, ông Tâm có quyền khởi kiện hành vi vi phạm của UBND xã Mỹ Yên.
Cơ sở pháp lý của việc khởi kiện bao gồm:
- Về hành vi vi phạm: căn cứ Điều 44 Luật Đất đai năm 2003 và như đã phân
tích trên, việc thu hồi đất của UBND xã Mỹ Đức là trái pháp luật. Ở đây, UBND xã

chỉ có quyền quản lí đất đó sau khi đã được thu hồi (theo khoản 3 Điều 41 và khoản 5
Điều 36 NĐ181/2004/NĐ-CP quy định các khoản 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12 Điều
38 của Luật Đất Đai về việc giao cho UBND xã quản lí nếu đất đã thu hồi thuộc khu
vực nông thôn, giao cho tổ chức phát triển quỹ đất nếu đất đã thu hồi thuộc khu vực
đô thị và khu vực có quy hoạch phát triển đô thị). Vì vậy, UBND xã Mỹ Yên không
những phải bồi thường những thiệt hại trực tiếp cho những gì đã gây ra đối với phần
đất nhà ông Tâm mà còn phải xử phạt kiểm điểm về hành vi trái pháp luật này theo
NĐ 105/2009/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai.
- Về thiệt hại thực tế: hành vi vi phạm của UBND xã Mỹ Đức gây thiệt hại
nghiêm trọng đến quyền và lợi ích chính đáng của ông Tâm. Cụ thể là: làm mất trắng
của ông 1.500 m2 đất (đất hạng nhất hai vụ lúa) mà hiện tại vẫn còn đang nạo vét
thêm; đất sau khi nạo vét thì đem đồ đi nơi khác, làm thiệt hại nghiêm.
4
- Về quyền khởi kiện: Điều 105 Luật Đất đai năm 2003 ghi nhận khiếu nại, tố
cáo, khởi kiện về những hành vi vi phạm quyền sử dụng đất hợp pháp của mình và
những hành vi khác vi phạm luật đất đai là một trong những quyền chung của người
sử dụng đất. Do đó, khi quyền sử dụng hợp pháp đối với thửa đất nói trên của ông
Tâm bị xâm phạm thì ông Tâm có gửi đơn khởi kiện.
- Về thẩm quyền giải quyết vụ việc: Tòa án nơi có đất bị thu hồi trái phép là cơ
quan có thẩm quyền giải quyết đơn kiện của ông Tâm mà cụ thể ở đây là Tòa án nhân
dân huyện Bến Lức.
3. Nếu được quyền khởi kiện, anh (chị) hãy tư vấn cho ông Tâm các bước cần
thiết để tiến hành thủ tục khiếu kiện đúng pháp luật?
Theo như phân tích trên, ông Tâm có quyền khởi kiện và thủ tục cho việc khởi
kiện này bao gồm những bước sau đây:
Bước 1: Ông Tâm cần hoàn thành hồ sơ khởi kiện gồm những giấy tờ: Đơn
khởi kiện hành vi vi phạm của UBND xã Mỹ Đức (trình bày cụ thể hành vi sai trái của
UBND xã Mỹ Yên cũng như các thiệt hại thực tế mà hành vi đó gây ra); Bản sao công
chứng về giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mà nhà nước đã cấp; Biên bản làm việc
giữa UBND xã Mỹ Yên và ông Tâm vào ngày 08/06/2007. Trong đó, đơn khởi kiện

cần phải có các nội dung chính như:
a) Ngày, tháng, năm làm đơn khởi kiện;
b) Tên Toà án nhận đơn khởi kiện;
c) Tên, địa chỉ của ông Tâm;
d) Tên, địa chỉ của người có quyền và lợi ích được bảo vệ, nếu có;
đ) Tên, địa chỉ của UBND xã Mỹ Yên;
e) Tên, địa chỉ của người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan, nếu có;
5