Lựa chọn bài tập nâng cao hiệu quả phát bóng thấp tay chính diện cho CLB bóng chuyền nữ trường THPT xuân hoà phúc yên vĩnh phúc (KL06559)

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI 2
KHOA GIÁO DỤC THỂ CHẤT

LƯU THANH XUÂN

LỰA CHỌN BÀI TẬP NÂNG CAO HIỆU
QUẢ PHÁT BÓNG THẤP TAY CHÍNH
DIỆN CHO CLB BÓNG CHUYỀN NỮ
TRƯỜNG THPT XUÂN HÒA
PHÚC YÊN - VĨNH PHÚC

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

HÀ NỘI - 2014


TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI 2
KHOA GIÁO DỤC THỂ CHẤT

LƯU THANH XUÂN

LỰA CHỌN BÀI TẬP NÂNG CAO HIỆU
QUẢ PHÁT BÓNG THẤP TAY CHÍNH
DIỆN CHO CLB BÓNG CHUYỀN NỮ
TRƯỜNG THPT XUÂN HÒA
PHÚC YÊN - VĨNH PHÚC
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Chuyên ngành: CNKHSP TDTT - GDQP

Hướng dẫn khoa học

Ths. LÊ XUÂN ĐIỆP

HÀ NỘI - 2014


LỜI CAM ĐOAN
Tên tôi là: Lưu Thanh Xuân
Sinh viên lớp K36 GDTC - GDQP Trường ĐHSP Hà Nội 2
Tôi xin cam đoan đề tài này là của riêng tôi, kết quả nghiên cứu của đề
tài không trùng với bất cứ đề tài nào nghiên cứu về vấn đề này trước đây.
Toàn bộ những vấn đề được đưa ra bàn luận, nghiên cứu là những vấn đề
mang tính thời sự, cấp thiết và đúng thực tế của Trường THPT Xuân Hòa Phúc Yên - Vĩnh Phúc.
Hà Nội, ngày 10 tháng 04 năm 2014
Sinh viên

Lưu Thanh Xuân


DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
TDTT

: Thể dục thể thao

VĐV

: Vận động viên

HLV

: Huấn luyện viên

PTTH

: Phổ thông trung học

GDTC

: Giáo dục thể chất

TTCB

: Tư thế chuẩn bị

ĐHSP

: Đại học sư phạm

GV

: Giáo viên

s

: Giây

m

: Mét

Nxb

: Nhà xuất bản

BCHTW

: Ban chấp hành trung ương Đảng

CT - TW

: Chỉ thị - trung ương

TN

: Thực nghiệm

PT

: Phát tốt

PH

: Phát hỏng

XHCN

: Xã hội chủ nghĩa


DANH MỤC BIỂU BẢNG
Bảng

Bảng 3.1

Nội dung

Trang

Thực trạng cơ sở vật chất phục vụ của CLB Bóng

21

chuyền nữ trường THPT Xuân Hòa - Phúc Yên - Vĩnh
Phúc.
Bảng 3.2

Thực trạng đội ngũ giáo viên và HLV tham gia huấn

21

luyện CLB Bóng chuyền nữ trường THPT Xuân Hòa Phúc Yên - Vĩnh Phúc.
Bảng 3.3

Hiệu quả phát bóng thấp tay chính diện của CLB Bóng

24

chuyền nữ trường THPT Xuân Hòa - Phúc Yên - Vĩnh
Phúc.
Bảng 3.4

Kết quả phỏng vấn lựa chọn các test đánh giá hiệu quả

27

kỹ thuật phát bóng thấp tay chính diện cho CLB Bóng
chuyền nữ trường THPT - Xuân Hòa - Phúc Yên - Vĩnh
Phúc (n = 25).
Bảng 3.5

Hệ số tương quan giữa 2 lần lập test giữa kết quả lập

28

test với kết quả kiểm tra môn Bóng chuyền của các
VĐV
Bảng 3.6

Thang điểm kỹ thuật phát bóng thấp tay chính diện cho

29

CLB Bóng chuyền nữ trường THPT Xuân Hòa - Phúc
Yên - Vĩnh Phúc.
Bảng 3.7

Tiêu chuẩn tổng hợp đánh giá kỹ thuật phát bóng thấp
tay chính diện cho CLB Bóng chuyền nữ trường THPT
Xuân Hòa - Phúc Yên - Vĩnh Phúc.

30

Bảng 3.8

Kết quả kiểm tra kỹ thuật phát bóng thấp tay chính diện

31

cho CLB Bóng chuyền nữ trường THPT Xuân Hòa Phúc Yên - Vĩnh Phúc (n=20).
Bảng 3.9

Thực trạng kỹ thuật phát bóng thấp tay chính diện cho

32

CLB Bóng chuyền nữ trường THPT Xuân Hòa - Phúc
Yên - Vĩnh Phúc (n =20).
Bảng 3.10

Kết quả phỏng vấn lựa chọn các bài tập nâng cao hiệu

34

quả kỹ thuật phát bóng thấp tay chính diện cho CLB
Bóng chuyền nữ trường THPT Xuân Hòa - Phúc Yên Vĩnh Phúc(n = 20).
Bảng 3.11

Bảng tiến trình thực nghiệm (6 tuần)

37

Bảng 3.12

So sánh kết quả các test đánh giá của hai nhóm đối

38

chứng và thực nghiệm (trước thực nghiệm).
Bảng 3.13

So sánh kết quả các test đánh giá của hai nhóm đối

39

chứng và thực nghiệm (sau thực nghiệm).
Bảng 3.14

So sánh nhịp tăng trưởng của nhóm đối chứng và nhóm

39

thực nghiệm (sau thực nghiệm).
Biểu đồ

Diễn biến nhịp độ tăng trưởng sau thực nghiệm.

41


MỤC LỤC
Nội dung

Trang

Đặt vấn đề

1

Chương 1: Tổng quan vấn đề nghiên cứu

5

1.1.

Lịch sử phát triển môn bóng chuyền

5

1.2.

Đặc điểm kỹ thuật môn bóng chuyền nói chung và kỹ thuật phát

6

bóng thấp tay chính diện nói riêng
1.3.

Các yếu tố ảnh hưởng tới kỹ thuật phát bóng thấp tay chính

8

diện.
1.4.

Một số vấn đề giảng dạy chuyên môn cho đối tượng nghiên

9

cứu.
1.5.

Đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi

10

Chương 2: Nhiệm vụ, phương pháp và tổ chức nghiên cứu

14

2.1. Nhiệm vụ nghiên cứu

14

2.2. Các phương pháp nghiên cứu

14

2.3. Tổ chức nghiên cứu

18

Chương 3: Phân tích kết quả nghiên cứu

20

3.1. Thực trạng công tác GDTC và việc tập luyện bóng chuyền của

20

CLB Bóng chuyền nữ trường THPT Xuân Hòa - Phúc Yên Vĩnh Phúc.
3.2. Lựa chọn ứng dụng và đánh giá các bài tập nâng cao hiệu quả
kỹ

33

thuật phát bóng thấp tay chính diện cho CLB Bóng chuyền

nữ trường THPT Xuân Hòa - Phúc Yên - Vĩnh Phúc
Kết luận và kiến nghị

42

Tài liệu tham khảo

44

Phụ lục


1

Đ T VẤN ĐỀ
Đất nước ta đang trong giai đoạn công nghiệp hoá hiện đại hoá từng
bước ngày càng hội nhập sâu rộng với quốc tế tiến tới thực hiện mục tiêu
xây dựng một nước Việt Nam dân giàu nước mạnh xã hội dân chủ công bằng
văn minh.
Để thực hiện được mục tiêu quan trọng đó yếu tố con người bao giờ
cũng là yếu tố có vai trò quyết định hàng đầu. Ngày nay con người đáp ứng
được những đòi hỏi ngày càng cao của công cuộc xây dựng đất nước phải là
những con người “phát triển cao về trí tuệ, cường tráng về thể chất, trong
sáng về đạo đức và phong phú về tinh thần”. [5]
Muốn tạo ra những con người phát triển toàn diện phải từng bước nâng
cao chất lượng của sự nghiệp giáo dục. Trong đó TDTT là một bộ phận
không thể thiếu của hệ thống giáo dục XHCN nó được coi là phương tiện
hữu hiệu cho giáo dục con người phát triển toàn diện về thể chất và tinh thần.
Văn kiện Đại hội IX của Đảng đã nhấn mạnh “Đẩy mạnh hoạt động
TDTT, nâng cao thể trạng và tầm vóc của con người Việt Nam, phát triển
phong trào TDTT quần chúng và mạng lưới TDTT rộng khắp. Đào tạo, bồi
dưỡng đội ngũ giáo viên, HLV, VĐV có thành tích cao, để đưa thể thao Việt
Nam lên trình độ cao trong khu vực Đông Nam Á và có vị trí cao trong nhiều
bộ môn”.[3]
TDTT là hoạt động ngắn liền với lao động và sản xuất của xã hội loài
người TDTT không những đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển con
người toàn diện mà nó còn là hoạt động điều hoà giúp tất cả mọi người mọi
dân tộc xích lại gần nhau hơn gắn bó với nhau hơn trong bầu không khí hoà
bình hữu nghị giữa các dân tộc.


2

GDTC là một trong những mục tiêu giáo dục toàn diện của Đảng và

Nhà nước ta và nằm trong hệ thống giáo dục Quốc dân. GDTC được hiểu là:
Quá trình sư phạm và phát triển thế hệ trẻ hoàn thiện về thể chất và nhân
cách nâng cao khả năng làm việc và kéo dài tuổi thọ cho con người. Tác
dụng của GDTC và các hình thức TDTT trong trường học là toàn diện góp
phần giữ gìn và nâng cao năng suất lao động học tập của học sinh suốt thời
kỳ học tập trong nhà trường cũng như đảm bảo chuẩn bị thể lực phù hợp với
những điều kiện của nghề nghiệp trong tương lai.
Xác định được tầm quan trọng đó nên ngành TDTT trong những năm
qua được Đảng và Nhà nước ta đặc biệt quan tâm ngoài việc đầu tư cho các
môn thể thao mũi nhọn nhằm giành thứ hạng cao trong các môn thi đấu ở khu
vực và Thế giới là việc củng cố và phát triển các môn thể thao khác trong đó
có môn Bóng chuyền nhằm hướng tới một nền TDTT đại chúng và toàn diện.
Bóng chuyền ra đời ở nước Mĩ khoảng năm 1895 là môn thể thao được
mọi người ưa chuộng và tham gia tập luyện đông đảo. Bóng chuyền cũng là
môn thể thao Olympic luyện tập Bóng chuyền thường xuyên giúp tăng sức
khoẻ và đặc biệt là phản xạ tốt.
Năm 1957 sau một giải thi đấu tại Sofia bóng chuyền được công nhận
là môn thể thao Olympic.
Năm 1964 tại Tokyo giải Bóng chuyền Olympic đầu tiên được tổ chức.
Trải qua quá trình phát triển và từng bước sửa đổi điều chỉnh các điều luật
dần được hình thành và phát triển như ngày nay.
Ở Việt Nam Bóng chuyền xuất hiện vào khoảng năm 1920 - 1922 mới
đầu do chiến tranh liên tục và đầu tư cơ sở vật chất cũng như đội ngũ vận động
viên hạn chế nên Bóng chuyền không phát triển rộng khắp. Khi đất nước thống
nhất môn Bóng chuyền được phát triển rộng khắp từ nông thôn đến thành thị
trong các ngành các lĩnh vực ở mọi lứa tuổi đều hưởng ứng tham gia.


3

Trong những năm qua bóng chuyền nước ta đã đạt được một số kết quả
trên cả phương diện thể thao quần chúng và thể thao thành tích cao.
Môn Bóng chuyền được nhiều người chơi và yêu thích tuy nhiên để có
thể hoà nhập với đội bóng bản thân mỗi VĐV phải có trình độ kỹ thuật chiến
thuật cá nhân và tư duy chiến thuật tốt. Đối tượng là học sinh sinh viên đến
với môn Bóng chuyền tăng mạnh cả về số lượng và phong trào nhưng phần
lớn kỹ thuật động tác chưa chuẩn.
Qua tìm hiểu một số trường THPT đặc biệt là trường THPT Xuân Hòa Phúc Yên - Vĩnh Phúc học sinh mới học môn Bóng chuyền Trong thực tế rất
nhiều em học sinh không nắm vững được kỹ thuật cơ bản trong Bóng chuyền
như : Phát bóng thấp tay đệm bóng thấp tay bằng 2 tay trước mặt chuyền
bóng cao tay bằng 2 tay trước mặt… Những kỹ thuật căn bản này mà các em
không nắm được thì rất khó cho việc tập luyện và thi đấu sau này.
Việc lựa chọn một số bài tập nhằm nâng cao hiệu quả kỹ thuật phát
bóng là vấn đề được một số tác giả quan tâm và nghiên cứu như: Lưu Quang
Thắng “Lựa chọn bài tập nâng cao hiệu quả phát bóng thấp tay cho học sinh
nữ khối 10 trường THPT Tiên Du 1 - Bắc Ninh” lớp K34 Khoa GDTC
Trường Đại học Sư Phạm Hà Nội 2.
Qua xem xét đánh giá thực tế trong kiểm tra Bóng chuyền các em nữ
các khối trong trường THPT Xuân Hòa - Phúc Yên - Vĩnh Phúc và CLB Bóng
chuyền nữ trường THPT Xuân Hòa - Phúc Yên - Vĩnh Phúc nói riêng.
Tôi thấy việc sử dụng kỹ thuật phát bóng thấp tay chính diện còn hạn
chế chưa phát huy được hiệu quả của nó.
Xuất phát từ thực tiễn và mục tiêu của CLB Bóng chuyền nữ trường
THPT Xuân Hòa - Phúc Yên - Vĩnh Phúc luôn luôn phấn đấu đạt thành tích
cao trong thi đấu chúng tôi đi sâu nghiên cứu đề tài:


4

“L a h n

t p nân

n ho CLB B n

ao h u qu

hu n n trư n T

thu t ph t
T Xuân

n th p ta
a- h

h nh
n-

nh

h
* Mục đích nghiên cứu.
Lựa chọn các bài tập có khả năng nâng cao hiệu quả trong thực tế tập
luyện và thi đấu đối với kỹ thuật phát bóng thấp tay chính diện cho CLB
Bóng chuyền nữ trường THPT Xuân Hòa - Phúc Yên - Vĩnh Phúc qua đó
nâng cao thành tích của đội.


5

CHƯƠNG 1
TỔNG QUAN VÀ CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU

1.1. Lịch sử phát triển môn bóng chuyền
Các nhà sử học cho rằng: Bóng chuyển ra đời ở Mỹ khoảng năm 1895
do giáo viên thể thao tên là WILIAM MORGAM nghĩ ra. Lúc đầu luật chơi
đơn giản và được xem như trò chơi vận động cho học sinh. Ông dùng lưới cao
khoảng 1 95m và ruột quả bóng rổ để người ta chuyền qua lưới. Lần đầu tiên
tổ chức thi đấu Bóng chuyền vào tháng 6 năm 1896 tại Springfield.
Từ năm 1895 đến năm 1920 Bóng chuyền được du nhập vào các nước
khác và phát triển rộng rãi ở các châu. Trong giai đoạn này luật Bóng chuyền
cũng thay đổi và hoàn thiện dần.
Năm 1912 các VĐV nghiệp dư thành lập hiệp hội và năm 1913 tổ chức
giải Bóng chuyền tại Paradiát.
Bóng chuyền vào châu Âu đầu tiên ở Pháp. Vào Anh năm 1914. Vào
Nga Tiệp Khắc Ba Lan khoảng năm 1920 - 1921 và phát triển nhanh ở các
nước châu Âu. Năm 1928 tại Mátxcơva trong chương trình đại hội TDTT đã
có Bóng chuyền.
Năm 1922 tại Brooklyn (Mỹ) chính thức tổ chức giải Bóng chuyền và
quyết định đưa môn Bóng chuyền vào chương trình Thế vận hội lần thứ VIII
sẽ tổ chức vào năm 1924 tại Pari (Pháp).
Tháng 4/1947 tại Pari (Pháp) Hội nghị Bóng chuyền Quốc tế đầu tiên
quyết định thành lập hiệp hội Bóng chuyền quốc tế (FIVB). Sự kiện này
chứng tỏ Bóng chuyền là môn thể thao có tầm thế giới.
Năm 1948: Lần đầu tiên FIVB tổ chức giải vô địch Bóng chuyền nam
Châu Âu tại ý với 6 đội tham gia. Đội Tiệp Khắc đoạt chức vô địch.


6

Tháng 9/1949 tại Praha (Tiệp Khắc) tổ chức giải Bóng chuyền Thế giới
lần thứ nhất cho các đội nam và vô địch châu Âu cho các đội nữ. Hai đội
Bóng chuyền nam nữ của Liên Xô đều giành chức vô địch.
Từ 1948 - 1968: Bóng chuyền phát triển mạnh trên thế giới. Các giải vô
địch Thế giới vô địch Châu Âu... được tiến hành thường xuyên và có nhiều
nước tham gia. Giải vô địch thế giới năm 1956 tại Pháp có 17 đội Bóng
chuyền nữ và 24 đội Bóng chuyền nam tham gia. Trong đó Châu Á có 3 đội
tham gia là Ấn Độ Cộng hoà nhân dân Trung Hoa Cộng hoà dân chủ nhân
dân Triều Tiên. Châu Mỹ có 3 đội tham gia là Mỹ Brazin và Cu Ba.
Năm 1964: Bóng chuyền chính thức được đưa vào chương trình thế vận
hội Tokyo (Nhật Bản) đội Bóng chuyền nam Liên Xô và đội nữ Nhật Bản
giành chức vô địch.
Tháng 7/1966 tại Hunggari lần đầu tiên tổ chức giải Bóng chuyền trẻ
châu Âu (đến 20 tuổi) có 12 đội nữ và 16 đội nam tham gia. Đội Bóng chuyền
nam nữ trẻ của Liên Xô đoạt chức vô địch.
Năm 1983 Liên đoàn Bóng chuyền Thế giới (FIVB) có 146 nước thành
viên. Bóng chuyền trở thành một trong những môn thể thao hàng đầu của thế
giới.
1.2. Đặc điểm k thuật môn Bóng chuyền nói chung và k thuật phát
bóng thấp tay chính diện nói riêng
1 2 1 Đặ đ ểm

thu t môn

n

hu n

Bóng chuyền là môn thể thao giàu tính xúc cảm thông minh sáng tạo
và có nhiều tình huống. Trong Bóng chuyền có rất nhiều các kĩ thuật nhưng

các kỹ thuật chính trong Bóng chuyền là: Kĩ thuật phát bóng (phát bóng cao
tay thấp tay...); kĩ thuật đ bóng; kĩ thuật chuyền bóng (chuyền bóng thấp
tay; chuyền bóng cao tay) kĩ thuật chắn bóng; kĩ thuật đập bóng…
Các hoạt động của VĐV Bóng chuyền phụ thuộc vào sự phối hợp chiến
thuật của đ ng đội. Việc tạo ra các tình huống để có điều kiện tốt nhất thực


7

hiện các động tác dự định che dấu các ý đ và hoạt động. Tất cả điều đó đòi
hỏi VĐV Bóng chuyền phải có tư duy chiến thuật. Khi thực hiện một động tác
kỹ thuật nào đó VĐV không chỉ thực hiện động tác kỹ thuật đúng mà còn
phải có biện pháp thực hiện phù hợp. Trong hoạt động về tư duy chiến thuật
đòi hỏi phải phát triển cao khả năng cảm giác không gian sự linh hoạt trong
nhận định tình huống và cách xử lý các tình huống. Mỗi trận bóng thường có
nhịp độ vận động rất cao thời gian kéo dài sự căng th ng khi thi đấu ảnh
hưởng của khán giả đối với mình. Do đó môn Bóng chuyền đòi hỏi người
chơi hay người tập luyện môn này nhất là các VĐV thi đấu có trình độ cao
phải có tâm lí vững vàng phẩm chất và ý chí rất cao. Tuy nhiên đối với hoạt
động phong trào nhất là đối tượng mới tham gia học tập và tập luyện Bóng
chuyền đặc biệt lại là nữ thì phát bóng thấp tay vẫn là kỹ thuật được sử dụng
chủ yếu.
1 2 2 Đặ đ ểm

thu t ph t

n th p ta

h nh

n

Kỹ thuật phát bóng thấp tay chính diện là một kỹ thuật đơn giản dễ
học uy lực không lớn nhưng đảm bảo tỷ lệ bóng qua lưới sang sân đối
phương tốt nhất. Được vận dụng nhiều trong thi đấu và tập luyện ở đối tượng
mới học cũng như các em nữ lứa tuổi THPT. Nếu biết phát huy đầy đủ tính
năng của nó thì kỹ thuật phát bóng còn mang lại tính tấn công.
Kỹ thuật phát bóng thấp tay chính diện bao g m 4 giai đoạn:
- TTCB: Chân trái ở phía trước mũi chân hướng lưới chân phải ở sau
cách chân trái 1 bước mũi chân xoay ra ngoài gối hơi khuỵu thân hơi gập về
phía trước trọng tâm cơ thể d n vào chân sau. Tay không thuận co bàn tay
đ bóng mắt quan sát đối phương tay thuận duỗi tự nhiên ở phía sau.
- Tung bóng: Chuẩn bị tung bóng chân phải hơi khuỵu trọng tâm hạ
thấp thân hơi gập về trước. Tay không thuận cầm bóng hơi hạ thấp tay thuận
cũng hạ theo. Sau đó tay không thuận chuyển động từ dưới lên trên thực hiện


8

tung bóng (cao khoảng 30 - 60cm, tung th ng lên không xoáy cách thân 1
cách tay)
- Đánh bóng: Khi bóng rơi xuống tầm thích hợp tay thuận vung từ sau
ra trước từ dưới lên trên đánh vào sau và dưới bóng tay không thuận hạ
xuống trọng tâm cơ thể d n lên chân trước người hơi lao về trước để đánh
mạnh hơn. Bóng tiếp xúc vào lòng bàn tay tay duỗi th ng các ngón tay khép
và duỗi tương đối th ng. Khi phát bóng gần như toàn bộ lòng bàn tay tiếp
xúc với bóng hoặc có thể nắm đấm phía lòng bàn tay lại để phát bóng.
- Kết thúc: Sau khi bóng rời tay tay thuận duỗi th ng vươn theo bóng
chân phải theo quán tính bước lên để giữ thăng bằng. Sau đó di chuyển làm
nhiệm vụ phòng thủ.

1.3. Các yếu tố ảnh hưởng tới k thuật phát bóng thấp tay chính diện
131 C

ếu tố thể l

Thể lực là một trong những yếu tố quan trọng trong việc tập luyện bóng
chuyền. Thể lực là nền tảng cho việc thực hiện các kỹ thuật chiến thuật được
tốt. Thể lực không tốt có thể gây ảnh hưởng tới việc thực hiện các kỹ thuật.
Tất cả các môn thể thao nói chung và môn bóng chuyền nói riêng thì
vấn để thể lực bị giảm sút vào cuối các trận thi đấu dẫn đến việc thực hiện các
kỹ thuật kém hiệu quả.
Vì vậy trong tập luyện môn Bóng chuyền thì mỗi VĐV cần phải tập
luyện chăm chỉ để nâng cao được trình độ kỹ thuật và tạo được nền tảng về
thể lực tốt giúp cho việc thi đấu đạt được thành tích cao.
132 C

ếu tố

thu t

Yếu tố kỹ thuật có tầm quan trọng đặc biệt đối với hiệu quả phát bóng.
Nếu kỹ thuật chưa đạt được tới kỹ xảo tự động hóa thì trong khi thực hiện kỹ
thuật phát bóng sẽ thể hiện rất nhiều sai lầm.
Các yếu tố của kỹ thuật phát bóng: Tư thế chuẩn bị tung bóng đánh
bóng cách dùng lực điểm tiếp xúc bóng…


9

Nhất là đối với kỹ thuật phát bóng cao tay muốn thực hiện tốt được

quả phát bóng thì VĐV phải biết kết hợp các yếu tố như: Tung bóng tiếp xúc
bóng cách dùng lực… lại với nhau thì sẽ có được một quả phát bóng nguy
hiểm gây khó khăn cho đội bạn.
133

ếu tố tâm lý
Tâm lý của VĐV trong khi phát bóng rất quan trọng nó có thể tạo ra

quả phát bóng gây khó khăn cho đối phương hoặc ăn điểm trực tiếp nhưng
nếu tâm lý không tốt thì sẽ phát bóng không tốt hoặc sẽ hỏng. Tâm lý có ảnh
hưởng nhất định đến việc phát triển các mặt tâm lý của người tập: Tri giác sự
quan sát trí nhớ sự tư duy trí tưởng tượng cảm xúc và các phẩm chất đạo
đức ý chí. Tâm lý của các em học sinh thường xuất hiện trong những điều
kiện hoàn cảnh khác nhau. Tâm lý có ảnh hưởng trực tiếp từ các quả phát
bóng. Không những là trạng thái của một người mà còn là cả một tập thể hoặc
một người tâm lý không tốt có thể dẫn đến cả tập thể đi xuống hoặc ngược lại.
Do vậy tinh thần tập thể mối quan hệ tôn trộng lẫn nhau giúp đ lẫn nhau sự
đoàn kết nhất trí của từng thành viên trong tập thể là những điều kiện cần thiết
cho sự thành công. Vì vậy trong quá trình tập luyện các em phải tự rèn luyện
bản thân biết kiềm nén cảm xúc để các yếu tố tâm lý đó ảnh hưởng không
đáng kể đến việc mình sử dụng kỹ thuật phát bóng thấp tay chính diện và phát
bóng thấp tay nghiêng mình.
Tóm lại: Kỹ thuật phát bóng thấp tay chính diện có thể đạt được hiệu
quả khi kết hợp được 3 yêu tố: Thể lực kỹ thuật và yếu tố tâm lý. Trong đó
thể lực và kỹ thuật là hai yếu tố quan trọng khi các em nắm vững kỹ thuật
động tác và có thể lực tốt sẽ tự tin thực hiện động tác có hiệu quả cao và
không bị chi phối bởi yếu tố nào.
1.4. Một số vấn đề giảng dạy chuyên môn cho đối tượng nghiên cứu
Bóng chuyền là lĩnh vực luôn được trường THPT Xuân Hòa quan tâm
và đầu tư nhưng do kinh phí có hạn nên việc đầu tư cơ sở vật chất còn thiếu.

Vì vậy việc học tập và ngoại khóa các môn thể thao cũng còn nhiều khó


10

khăn. Trong những năm gần đây do CLB Bóng chuyền nữ trường THPT
Xuân Hòa - Phúc Yên - Vĩnh phúc mới được thành lập nên chưa có được
thành tích gì đáng kể trong các giải ở khu vực và trong các kỳ của Hội khỏe
Phù Đổng. Thời gian tập luyện của CLB Bóng chuyền nữ rất ít chưa khoa
học. Các bài tập áp dụng không nhiều gây nhàm chán nên dẫn đến tình trạng
bỏ tập nhiều và kéo theo chất lượng cũng không được đảm bảo.
Kinh nghiệm huấn luyện: Việc huấn luyện CLB Bóng chuyền nữ
trường THPT Xuân Hòa - Phúc Yên - Vĩnh Phúc. Do nhiều điều kiện tác
động đến cũng như thời gian tập luyện HLV chưa sát sao với các VĐV trong
các động tác kỹ thuật trong cách tập luyện. Các bài tập huấn luyện đưa ra còn
nghèo nàn. Chính vì vậy kinh nghiệm huấn luyện còn rất nhiều hạn chế.
Hạn chế về phương tiện cùng với điều kiện thi đấu thực và giao lưu cọ
xát: Trong thời gian thành lập CLB đến nay nhà trường đã cũng cấp phương
tiện để huấn luyện cho đội nhưng do thời gian lâu ngày không được sửa chữa
và làm mới nên đã xuống cấp nhiều. Dẫn đến việc tập luyện cho các em rất
khó khăn. Cộng với điều kiện thi đấu cho CLB còn ít các VĐV chưa được
tham gia nhiều giải đấu chưa được cọ sát với các CLB ngoài tỉnh. Nên kinh
nghiệm thi đấu của các VĐV rất ít.
1.5. Đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi
1.5 1 Đặ đ ểm tâm lý h

s nh n lứa tuổ T

T

Ở lứa tuổi này quá trình tăng trưởng cơ thể của các em chưa kết thúc.
Mặc dù hoạt động thần kinh cao cấp của các em đó đến lúc phát triển cao
nhưng ở một số em phần nào hưng phấn cũng mạnh hơn ức chế dễ có những
phản ứng thiếu kiềm chế cần thiết do đó dễ làm rối loạn sự phối hợp vận
động. Tính tình trạng thái tâm lý ở lứa tuổi này cũng hay thay đổi có lúc rất
tích cực hăng hái nhưng có lúc lại bu n chán tiêu cực. Ở tuổi này các em
cũng hay đánh giá quá cao năng lực của mình mới chạy bao giờ cũng dốc hết
sức ngay mới tập tạ bao giờ cũng muốn cử tạ nặng ngay các em thường ít
chú ý đến


11

khởi động đầy đủ như thế rất dễ tốn sức hay xảy ra chấn thương và chính
điều đó đôi lúc cũng ảnh hưởng không tốt trong tập luyện thể dục thể thao.
Nguyên lý phát triển trong triết học Mác - Lênin thừa nhận sự phát
triển là quá trình biến đổi của sự vật từ thấp đến cao từ đơn giản đến phức
tạp. Đó là quá trình nảy sinh cái mới trên cơ sở cái cũ do sự đấu tranh giữa
các mặt đối lập nằm ngay trong bản thân sự vật hiện tượng. Sự phát triển tâm
lý mới ở những giai đoạn lứa tuổi nhất định. Như vậy sự phát triển tâm lý của
con người gắn liền với sự hoạt động của con người trong đời sống thực tiễn
phụ thuộc chủ yếu vào một dạng hoạt động chủ đạo.
Vì vậy khi tiến hành công tác GDTC cho các em ở lứa tuổi này không
chỉ yêu cầu học sinh thực hiện đúng nhanh những bài tập dưới sự chỉ dẫn trực
tiếp của giáo viên mà cũng phải chú ý uốn nắn luôn nhắc nhở và chỉ đạo
định hướng và động viên các em hoàn thành nhiệm vụ kèm theo khen thưởng
để có sự khuyến khích động viên nói cách khác phải dạy các em biết cách
học tự rèn luyện thân thể.
Bên cạnh đó trong quá trình giảng dạy giáo viên cần phải động viên
khuyến khích các em học kém tiếp thu chậm phải khuyến khích hướng dẫn

các em tập luyện tốt lấy động viên thuyết phục là phương pháp chính chứ
không phải là v vập đe dọa. Qua đó tạo được hứng thú trong tập luyện để
tạo nên sự phát triển cân đối với từng học sinh và góp phần giáo dục cho các
em thành người có tính kiên cường biết tự kiềm chế và có ý chí.
1.5.2 Đặ đ ểm s nh lý h

s nh n lứa tuổ THPT

* Hệ thần kinh.
Não bộ đang thời kỳ hoàn chỉnh hoạt động của hệ thống thần kinh
chưa ổn định hưng phấn chiếm ưu thế. Vì vậy khi học tập các em dễ tập trung
tư tưởng nhưng nếu thời gian kéo dài nội dung nghèo nàn hình thức hoạt
động đơn điệu thì thần kinh sẽ nhanh chóng mỏi mệt và dễ phân tán chú ý.


12

Hoạt động thần kinh linh hoạt đó là điều kiện dễ dàng hình thành phản xạ có
điều kiện. Do đó nội dung tập luyện phải phong phú phương pháp giảng dạy
tổ chức học tập phải linh hoạt không cứng nhắc đơn điệu giảng dạy và làm
mẫu có trọng tâm chính xác đúng lúc đúng chỗ. Ngoài ra cần tăng cường hoạt
động TDTT ngoài giờ và các hình thức vui chơi khác để làm phong phú khả
năng hoạt động và phát triển tố chất thể lực một cách toàn diện.
* Hệ vận động.
Hệ xương đang trong giai đoạn phát triển mạnh về chiều dài. Hệ thống
sụn tại các khớp đang đòi hỏi điều kiện tốt để phát triển và hoàn thiện. Do vậy
giáo dục thể chất có tác dụng tốt đến sự phát triển của hệ xương nhưng phải
chú ý đến tư thế đến sự cân đối trong hoạt động để tránh sự phát triển sai lệch
của hệ xương và kìm hãm sự phát triển chiều dài. Đặc biệt đối với các em gái
xương chưa phát triển hoàn thiện nên dễ bị lệch lạc nếu quá trình hoạt động

không hợp lý.
Hệ cơ của các em phát triển chậm hơn hệ xương hệ cơ phát triển chủ
yếu về chiều dài thiết diện cơ chậm phát triển nhưng đến tuổi 15-16 thì thiết
diện cơ phát triển nhanh đặc biệt là cơ co cơ to phát triển nhanh hơn cơ duỗi
và cơ nhỏ. Do sự phát triển không đ ng bộ thiếu cân đối nên các em không
phát huy được sức mạnh và chóng mỏi mệt.
* Hệ tuần hoàn.
Tim phát triển mạnh hơn so với sự phát triển của mạch máu sức co bóp
còn yếu. Khả năng điều hoà hoạt động của tim chưa ổn định nên hoạt động
quá nhiều quá căng th ng sẽ chóng mệt mỏi. Vì vậy tập luyện TDTT thường
xuyên sẽ ảnh hưởng tốt đến sự hoạt động của hệ tuần hoàn sự hoạt động của
tim dần được thích ứng và có khả năng chịu đựng khối lượng lớn sau này.
Nhưng trong quá trình tập luyện TDTT cần phải đảm bảo nguyên tắc vừa sức


13

và nguyên tắc tăng dần yêu cầu trong GDTC tránh hoạt động quá sức và quá
đột ngột.
* Hệ hô hấp.
Phổi của các em chưa phát triển hoàn thiện phế nang còn nhỏ hệ hô
hấp chưa phát triển dung lượng phổi còn bé. Vì vậy khi hoạt động các em thở
nhiều thở nhanh nên chóng mệt mỏi. Cho nên việc rèn luyện thể chất cho các
em không những phải toàn diện mà còn phải chú ý phát triển cơ hô hấp và
hướng dẫn các em biết cách thở sâu thở đúng và biết cách thở trong hoạt
động. Như vậy mới có thể làm việc và hoạt động được lâu có hiệu quả.
Ở lứa tuổi cấp PTTH các em còn đang trong giai đoạn phát triển dậy
thì (gái sớm hơn trai 1-2 tuổi) do phát triển đột biến của một số tuyến nội tiết
gây ra sự mất ổn định nên một số chức năng của các hệ thống cơ quan và tâm
lý đều có sự khác biệt rõ ràng dần. Đối với các em gái bu ng trứng bắt đầu

phát triển xuất hiện kinh nguyệt và thường rối loạn cấu tạo của xương xương
mỏng và xốp m dưới da nhiều l ng ngực hẹp dung lượng phổi nhỏ khả
năng hoạt động của tuần hoàn hô hấp đều kém so với các em trai nên hoạt
động với khối lượng lớn thì phản ứng mạnh chóng mệt mỏi và phục h i lâu
hơn các em trai.
Do vậy trong tập luyện TDTT phải thận trọng đối sử hợp lý với từng
em từng giới tính khác nhau.


14

CHƯƠNG 2
NHIỆM VỤ, PHƯƠNG PHÁP, TỔ CHỨC NGHIÊN CỨU
2.1. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để giải quyết đề tài này tôi đưa ra hai nhiệm vụ chính để nghiên cứu:
- Nhiệm vụ 1: Đánh giá thực trạng k

thuật phát bóng thấp tay

chính diện của CLB Bóng chuyền nữ trường THPT Xuân Hòa - Phúc Yên Vĩnh Phúc.
- Nhiệm vụ 2: Lựa chọn, ứng d ng và đánh giá các bài tập nâng cao

hiệu quả k thuật phát bóng thấp tay chính diện cho

LB Bóng chuyền nữ

trường THPT Xuân Hòa - Phúc Yên - Vĩnh Phúc.
2.2. Phương pháp nghiên cứu
Trong quá trình nghiên cứu đề tài tôi đã sử dụng các phương pháp sau:
2.2.1. hư n ph p đ

phân t h v tổn h p t

l u

Phương pháp này sử dụng trong quá trình nghiên cứu với mục đích tìm
hiểu cơ sở lý luận và thực tiễn thu thập các thông tin dữ liệu cần thiết trong
quá trình nghiên cứu.
Tổng hợp các số liệu thu thập được về thực trạng phát bóng thấp tay
chính diện cho CLB bóng chuyền nữ trường THPT Xuân Hòa - Phúc Yên Vĩnh Phúc.
Tổng hợp và phân tích các số liệu thu thập sau thực nghiệm.
Tham khảo một số đề tài có liên quan đến vấn đề nghiên cứu.
Thông qua đó tôi có thể lựa chọn tổng hợp các bài tập nhằm nâng cao
hiệu quả phát bóng thấp tay chính diện cho CLB Bóng chuyền nữ trường
THPT Xuân Hòa - Phúc Yên - Vĩnh Phúc. Trong các tài liệu chuyên môn
chúng tôi tiến hành tham khảo các bài tập sử dụng trong huấn luyện ở một số
cơ sở khác để có được những bài tập hợp lý ưu tiên nhất trong quá trình huấn
luyện phát bóng thấp tay.


15

2.2.2. hư n ph p ph n v n t a đ m
Trong quá trình nghiên cứu đề tài sử dụng phương pháp phỏng vấn trực
tiếp và gián tiếp.
- Phương pháp phỏng vấn trực tiếp: Đối tượng phỏng vấn là cán bộ
lãnh đạo trường (Hiệu trưởng Phó Hiệu trưởng) các nhà chuyên môn quản
lý TDTT HLV có liên quan các giáo viên TDTT trường THPT Xuân Hòa Phúc Yên - Vĩnh Phúc.
- Phương pháp phỏng vấn gián tiếp: Dùng phiếu hỏi để phỏng vấn các
đối tượng có liên quan đến đề tài nghiên cứu đó là cán bộ lãnh đạo trường

(Hiệu trưởng Phó Hiệu trưởng) các nhà chuyên môn quản lý TDTT HLV có
liên quan các giáo viên TDTT trường THPT Xuân Hòa - Phúc Yên - Vĩnh
Phúc.
- Những bài tập hợp lý nhất trong công tác huấn luyện phát bóng.
- Số buổi tập trong một tuần huấn luyện
- Thời gian của mỗi buổi tập
- Hình thức tập luyện
Từ những kết quả phỏng vấn toạ đàm trên chúng tôi đưa ra và lựa chọn
được những bài tập trong quá trình huấn luyện.
2.2.3. hư n ph p quan s t sư ph m
Là phương pháp cơ bản được sử dụng để tiến hành nghiên cứu khoa
học về giảng dạy huấn luyện Bóng chuyền.
Qua quan sát các buổi tập của CLB Bóng chuyền nữ trường THPT
Xuân Hòa - Phúc Yên - Vĩnh Phúc. Trong đó chú ý đến các bài tập kỹ thuật
khả năng phối hợp vận động. Từ những cơ sở khách quan đó có thể có được
những định hướng trong quá trình thực hiện sư phạm.
Qua quan sát tôi nhận thấy số buổi tập còn hạn chế thời gian tập luyện
còn ít lượng bài tập đưa vào trong một buổi dạy là chưa đáp ứng được yêu
cầu.


16

2.2.4. hư n ph p

ểm tra sư ph m

Đề tài sử dụng phương pháp kiểm tra sư phạm để kiểm tra đánh giá
hiệu quả của bài tập bổ trợ nhằm nâng cao kỹ thuật phát bóng thấp tay chính
diện của CLB Bóng chuyền nữ trường THPT Xuân Hòa - Phúc Yên - Vĩnh

Phúc trước và sau khi áp dụng bài tập.
Qua kiểm tra đánh giá tôi nhận thấy các bài tập bổ trợ đưa ra có hiệu
quả đối với các em trong CLB Bóng chuyền nữ trường THPT Xuân Hòa Phúc Yên - Vĩnh Phúc. Kết quả thể hiện ở bảng số liệu đối chứng giữa nhóm
thực nghiệm và nhóm đối chứng.
2.2.5. hư n ph p th

n h m sư ph m

Là phương pháp được sử dụng trong quá trình nghiên cứu đề tài để
đánh giá hiệu quả của một số bài tập đã được lựa chọn và ứng dụng trong
huấn luyện kỹ thuật phát bóng thấp tay chính diện cho CLB Bóng chuyền nữ
trường THPT Xuân Hòa - Phúc Yên - Vĩnh Phúc.
Quá trình thực nghiệm chúng tôi tiến hành ở CLB Bóng chuyền nữ
trường THPT Xuân Hòa - Phúc Yên - Vĩnh Phúc. Để đánh giá hiệu quả phát
bóng thấp tay của CLB Bóng chuyền nữ trường THPT Xuân Hòa - Phúc Yên
- Vĩnh Phúc đã đạt được trước và sau thực nghiệm.
Tôi lấy 20 em trong CLB Bóng chuyền nữ trường THPT Xuân Hòa Phúc Yên - Vĩnh Phúc làm đối tượng thí nghiệm chia ra làm 2 nhóm .
2.2.6. hư n ph p to n h

thốn

Sau khi thu thập các số liệu nghiên cứu sử dụng các công thức toán
học thống kê để xử lý số liệu nhằm rút ra các kết luận cụ thể tôi sử dụng công


17

thức sau: X , t, 
n

- Giá trị trung bình cộng: X 

x

i
i 1

n


17