Giáo án Lịch sử lớp 10 – Bài 31: Cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỉ XVIII

Trường THPT Nguyễn Văn Linh

Giáo Án Lòch Sử Lớp 10

Bài 31:

 CÁCH MẠNG TƯ SẢN PHÁP CUỐI THẾ KỈ XVIII 
(TIẾT 1)

Tiết: 40 – PPCT
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC :
1. Về kiến thức :
Sau bài này, HS cần nắm được:
­   Cách mạng tư sản pháp cuối thế kỷ XVIII là một cuộc cách mạng xã hội sâu rộng. Nó  
đã tiêu diệt chế  độ  phong kiến , mở  đường cho CNTB phát triển  ở  Pháp, góp phần đẩy  
mạnh cuộc đấu tranh chống phong kiến ở Châu Âu.
­   Quần chúng nhân dân là động lực chủ yếu thúc đẩy cách mạng tiến lên.
­   Những hạn chế của cách mạng tư sản : chỉ thay thế hình thức bóc lột phong kiến bằng 
sự bóc lột tư bản chủ nghĩa, khơng xố bỏ triệt để mọi hình thức người bóc lột người 
2. Về tư tưởng, tình cảm :
­   Biết trân trọng những quan điểm tiến bộ  của Triết học ánh sáng trong cuộc tấn cơng  
vào thành trì của chế độ phong kiến, dọn đường cho cuộc cách mạng xã hội bùng nổ .
­   Vai trò của quần chúng nhân dân trong cách mạng.
3. Kỹ năng:
­  Rèn luyện kỹ năng vẽ sơ đồ, lập bảng thống kê niên biểu về các sự kiện của CM.
­  Biết phân tích so sánh các sự kiện.
II. THIẾT BỊ, ĐỒ DÙNG DẠY HỌC.
­  Tư liệu giảng dạy lịch sử thế giới cận đại.
­  Sách giáo khoa Lịch sử lớp 10 – ban cơ bản.
­  Đồ dùng trực quan: Phim tư liệu, tranh ảnh, sơ đồ… có liên quan.
III. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC :

1.  Ổn  định lớp.
­   Nắm sĩ số, vệ sinh, ăn mặc.
2.  Kiểm tra bài cũ.
Kể tên các cuộc cách mạng tư  sản mà em đã học?Điểm chung của các cuộc cách  
mạng tư sản này là gì?
3.  Giới thiệu bài mới .
Cuối thế kỷ XVIII, giữa Pari hoa lệ của nước Pháp, một cuộc cách mạng long trời  
lở  đất đã bùng nổ. Thành quả  của cuộc cách mạng   được Lê nin nhấn mạnh rằng “nó  
xứng đáng là một cuộc đại cách mạng ”. Vậy cuộc cách mạng tư sản Pháp nó diễn ra như 
thế nào? Kết quả ra sao? Tại sao nó lại được xem là cuộc cách mạng tư sản triệt để nhất  
thời cận đại? Để  trả  lời cho những câu hỏi trên, chúng ta cùng tìm hiểu bài 31: Cách  
mạng tư sản Pháp cuối thế kỉ XVIII.
4.  Tiến trình tổ chức dạy và học.
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS
NỘI DUNG CHÍNH
I.  NƯỚC   PHÁP   TRƯỚC   CÁCH 
   Hoạt động 1: Cả lớp, cá nhân
­ GV sử  dụng hình 56 “Tình cảnh nơng dân   MẠNG
Pháp trước cách mạng”, u cầu HS đọc SGK   1.Tình hình kinh tế­ xã hội 
a. Về kinh tế :
và trả lời câu hỏi:
  Tình hình kinh tế Pháp trước cách mạng   ­ Cuối thế  kỷ  XVIII, Pháp vẫn là một 
 1


Trường THPT Nguyễn Văn Linh

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS
có gì nổi bật?
­ HS trả lời

­ GV nhận xét, chốt ý.
­ GV nói thêm về tình cảnh nơng dân trước 
cách mạng : địa tơ từ 1/3 đến ½ hoa lợi, nhiều 
loại thuế, nghĩa vụ phong kiến, nhà thờ phi lý 
khác. 
 Em có nhận xét gì về đời sống của nơng  
dân Pháp trước cách mạng?
­ HS trả lời
­ GV nhận xét, chốt ý.
­ GV giới thiệu cho HS nghe đơi nét về  sự  
phát  triển  cơng  thương  nghiệp  của   Pháp  
lúc bấy giờ  để  thấy rằng lúc bấy giờ  mầm  
mồng kinh tế  TBCN đã xuất hiện  ở  nước  
Pháp.
 Cuối thế kỉ XVIII, nước Pháp theo thể  
chế chính trị gì?
­ HS trả lời
­ GV nhận xét, chốt ý.
­ GVgiải thích cho HS nghe khái niệm “qn  
chủ  chun chế”, sau đó giới thiệu cho HS  
nghe đơi nét về vua Lu­I XVI cũng như những  
chính sách cai trị độc đốn của ơng.

Giáo Án Lòch Sử Lớp 10

NỘI DUNG CHÍNH
nước nơng nghiệp :
+ Cơng cụ, canh tác thơ sơ, lạc hậu ,  
năng suất thấp.
+   Tơ   thuế   nặng   nề,   nạn   đói   thường 

xun xảy ra.
 Đời sống nơng dân khốn quẫn.
­ Cơng thương nghiệp phát triển:
+   Máy   móc   sử   dụng   ngày   càng 
nhiều
+ Tập trung chủ yếu ven Địa Trung 
Hải và Thái Bình Dương. 
+ Bn bán mở rộng nhiều nước .
b. Về chính trị –xã hội:
­ Duy trì chế  độ  qn chủ  chun chế 
do vua Lu­ i XVI đứng đầu.

­ Xã hội phân chia thành 3 đẳng cấp:
 Xã hội Pháp trước cách mạng chia làm  
  + Đẳng cấp 1 và 2: gồm đẳng cấp 
mấy   đẳng   cấp?   Đó   là   những   đẳng   cấp  
q tộc và   tăng lữ  , được hưởng mọi 
nào?
đặc quyền, đặc lợi ­> muốn duy trì chế 
độ phong kiến.
­ HS trả lời
­ GV nhận xét, chốt ý.
+   Đẳng   cấp   thứ   ba   gồm:   Tư   sản, 
­ GV sử  dụng sơ  đồ  ba đẳng cấp để  phân  nơng   dân,   bình   dân.   Họ   là   đẳng   cấp 
tích, minh hoạ về cơ cấu xã hội Pháp giúp HS  
khơng   có   đặc   quyền  muốn  xóa   bỏ 
thấy rằng lúc bấy giờ   ở  Pháp mâu thuẫn xã 
chế độ phong kiến.
hội trở nên gay gắt .
­   GV   giúp   HS   phân   biệt   khái   niệm   “đẳng 

cấp” và “giai cấp”.
 Mâu thuẫn xã hội gay gắt.
  ­  GV kết luận: Cuối thế  kỉ  XVIII,  do mâu  
thuẫn về quyền lợi kinh tế và địa vị chính trị  
giữa Đẳng cấp thứ ba với đẳng cấp Tăng lữ  
và Q tộc, nước Pháp lâm vào cuộc khủng  
hồng   xã   hội   sâu   sắc,   báo   hiệu   một   cuộc  
cách mạng đang đến gần

 2


Trường THPT Nguyễn Văn Linh

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS
  Hoạt động 2: Cả lơp, cá nhân 
 Những tư tưởng tiến bộ của nước Pháp  
trước   cách   mạng   ra   đời   dựa   trên   cơ   sở  
nào?Nội dung của nó ra sao?
­ HS trả lời
­ GV nhận xét, chốt ý:
 Trào lưu “Triết học Anh Sáng” ra đời.  
­  GV sử dụng hình của 3 đại diện tiêu biểu  
của   nền   Triêt   học   ánh   sáng   giới   thiệu   sơ  
lược về tiểu sử, cuộc đời cũng như tư tưởng  
chủ  đạo của các ơng. Từ  đó làm nổi bật lên  
nội dung cơ  bản của Trào lưu triết học Anh  
Sáng.
      Tác dụng của các  tư  tưởng tiến bộ  
trong cách mạng Pháp ?

­ HS trả lời
­ GV nhận xét, chốt ý.
­ GV kết luận: Những tư  tưởng tiến bộ  của  
trào lưu Triết học Ánh Sáng thực sự là những  
tư tưởng tiến bộ, là cơ sở lý luận dọn đường  
cho cách mạng Pháp bùng nổ, là ngọn đuốc  
sáng cho nước Pháp khi vẫn còn trong đêm  
tối.
  Hoạt động 3:  Tập thể, cá nhân

Giáo Án Lòch Sử Lớp 10

NỘI DUNG CHÍNH
2.  Cuộc đấu tranh trên lĩnh vực tư 
tưởng 
a. Cơ sở hình thành.
  ­  Những thành tựu mới của khoa học.
   ­ Sự  phát triển của mầm mống kinh tế 
TBCN. 
 Trào lưu “Triết học Anh Sáng” ra đời.
b. Nội dung.
­   Phê   phán   sự   thối   nát   của   chế   độ 
phong kiến và nhà thờ ki – tơ giáo.
­ Đưa ra lý thuyết về  việc xây dựng 
nhà nước mới.
c. Đại diện tiêu biểu: Mơng – te – xki 
– ơ, Vơn – te, Rút­ xơ.
d. Tác dụng.
­ Tấn cơng vào hệ  tư  tưởng của chế 
độ phong kiến.

­ Dọn đường cho cuộc cách mạng xã hội 
bùng nổ.

II. TIẾN TRÌNH CỦA CÁCH MẠNG 

  1.  Cách   mạng   bùng   nổ.   Nền   qn 
  Ngun nhân trực tiếp châm ngòi cho   chủ Lập hiến.
 a. Cách mạng bùng nổ.
cuộc cách mạng Pháp bùng nổ là gì? 
 * Ngun nhân:
­ HS trả lời
­ GV nhận xét, chốt ý: 5/5/1789, vua Lu­i XVI  ­ 5/5/1789, vua Lu­i XVI triệu tập Hội 
triệu tập Hội nghị  ba đẳng cấp để  vay tiền  nghị ba đẳng cấp để vay tiền và đề xuất 
thuế mới.
và đề xuất thuế mới.
 Nhà vua có đạt được mục đích của mình   ­   Đẳng   cấp   thứ   ba   phản   đối   .   Họ   tự 
tun bố là Quốc hội. 
khơng? Tại sao?
­ Vua và q tộc phản ứng, chuẩn bị tấn 
­ HS trả lời
cơng đẳng cấp thứ ba bằng bạo lực.
­ GV nhận xét, chốt ý.
 Sự kiện nào đánh dấu cách mạng Pháp  
 * Diễn biến :
bùng nổ?
 ­ Ngày 14/7/1789, quần chúng nhân dân 
­ HS trả lời.
tấn cơng ngục Bax­ti. Cách mạng bùng 
­ GV nhận xét, chốt ý.
­  GV sử dụng bức tranh “Tấn cơng ngục Ba­ nổ.

xti”,   giới   thiệu   sơ   lược   về   sự   bố   trí   của  
ngục,về   khí   thế   tấn   cơng   ào   ạt   của   quần  
chúng nhân dân cho HS nghe, sau đó chốt ý.
 3


Trường THPT Nguyễn Văn Linh

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS
  Tại sao quần chúng nhân dân   lại tấn  
cơng vào ngục Ba­xti trước tiên?
­ HS trả lời
­ GV nhận xét, chốt ý:
   + GV giải thích ngục Baxti là tượng trưng 
cho   uy   quyền   của   vua   Lu­I   XVI,   là   biểu 
tượng của chế độ phong kiến chun chế.
 Sự  kiện ngày 14­7 có ý nghĩa như  thế  
nào?
­ HS trả lời
­ GV nhận xét, chốt ý:
    Sau khi được thành lập, Quốc hội Lập  
hiến  đã  tiến hành  thực  hiện  những biện  
pháp gì? Kết quả ra sao?
­ HS trả lời
­ GV nhận xét, chốt ý:  Quốc hội Lập hiến 
ban   hành   nhiều   chính   sách   quan   trọng   : 
thơng qua bản “Tun ngơn Nhân quyền và  
Dân   quyền;  ban   hành   nhiều   chính   sách 
khuyến   khích   cơng   thương   nghiệp   phát 
triển; thơng qua Hiến pháp mới..

­ GV giới thiệu cho HS nghe đơi nét về bản  
tun   ngơn   Nhân   quyền   và   Dân   quyền,  
những   điểm   hạn   chế   và   tiến   bộ   của   nó.  
Đồng   thời   GV   có   thể   liên   hệ   với   bản  
“Tun ngơn độc lập” năm 1776 của Mĩ và  
“Tun ngơn độc lập năm 1945” của Việt  
Nam.
  Những chính sách mà Quốc hội Lập  
hiến ban hành có mặt hạn chế gì ?
­ HS trả lời
­ GV nhận xét, chốt ý.
  ­ GV giúp HS làm sáng rõ thuật ngữ  “Qn  
chủ Lập hiến”.
  Trước những việc làm của   Quốc hội  
Lập   hiến,   thái   độ   của   vua   Lu­i   XVI   như  
thế nào?
­ HS trả lời.
­ GV nhận xét và chốt ý.

Giáo Án Lòch Sử Lớp 10

NỘI DUNG CHÍNH

 * Kết quả :
  ­ Kéo theo cuộc cách mạng dơ thị ở các 
thành phố  và phong trào nổi dậy  ở  nơng 
thơn.
­     Đưa   Đai   tư   sản   tài   chính   lên   nắm 
quyền (phái Lập hiến).
b. Nền qn chủ Lập hiến 

­ Sau khi lên nắm quyền, Quốc hội Lập  
hiến đã ban hành hàng loạt các biện pháp 
tiến bộ:
     + Cuối 8/1789, thơng qua bản “Tun 
ngơn Nhân quyền và Dân quyền”. 
      + Ban hành nhiều chính sách khuyến 
khích cơng thương nghiệp phát triển 
     + 9/1781, Hiến pháp được thơng qua, 
xác lập quyền thống trị  của giai cấp tư 
sản dưới hình thức qn chủ lập hiến .

­   Vua   Lu   –i   XVI   bề   ngồi   phê   chuẩn 
Hiếp pháp, thừa nhận chế  độ  qn chủ 
Lập hiến, bên trong bí mật tìm mọi cách 
chống phá cách mạng.
 ­ 4/1792, chiến tranh giữa Pháp và liên 
qn Ao ­ Phổ bùng nổ.

­   11/7/1792:   Quốc   hội   tun   bố  “Tổ  
quốc lâm nguy”, ra sắc lệnh tổng động 
  Trước   hành   động   phản   quốc   của   vua   viên qn tình nguyện. Cách mạng 
Lu­i   XVI,   Quốc   hội   lập   hiến   đã   đối   phó   Pháp  chuyển sang một giai đoạn mới.
 4


Trường THPT Nguyễn Văn Linh

Giáo Án Lòch Sử Lớp 10

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS
như thế nào?
­  HS trả lời.
­ GV chốt ý.
­  GV giới thiệu đơi nét về  hồn cảnh sáng  
tác và sưu tầm một đoạn bài ca “Macxaye”  
cho cả lớp nghe.
­ GV kết bài:  Cách mạng Pháp sẽ  tiếp tục  
phát triển như thế nào và đem lại kết quả, ý  
nghĩa gì? Chúng ta sẽ  cùng tìm hiểu  ở  tiết  
học sau.

NỘI DUNG CHÍNH

­­­­­­000­­­­­­

 5