Luận án tiến sĩ Triết học: Kế thừa giá trị truyền thống dân tộc trong việc xây dựng đạo đức người phụ nữ Lào hiện nay

HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH

SÚT PẠ SỢT SU LI VÔNG

KẾ THỪA GIÁ TRỊ TRUYỀN THỐNG DÂN TỘC
TRONG VIỆC XÂY DỰNG ĐẠO ĐỨC NGƯỜI PHỤ NỮ LÀO
HIỆN NAY

LUẬN ÁN TIẾN SĨ
CHUYÊN NGÀNH: CHỦ NGHĨA DUY VẬT BIỆN CHỨNG
VÀ CHỦ NGHĨA DUY VẬT LỊCH SỬ

HÀ NỘI - 2018


HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH

SÚT PẠ SỢT SU LI VÔNG

KẾ THỪA GIÁ TRỊ TRUYỀN THỐNG DÂN TỘC
TRONG VIỆC XÂY DỰNG ĐẠO ĐỨC NGƯỜI PHỤ NỮ LÀO
HIỆN NAY

LUẬN ÁN TIẾN SĨ
CHUYÊN NGÀNH: CHỦ NGHĨA DUY VẬT BIỆN CHỨNG
VÀ CHỦ NGHĨA DUY VẬT LỊCH SỬ
Mã số: 62 22 03 02

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
GS.TS. NGUYỄN HÙNG HẬU

HÀ NỘI - 2018


LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của
riêng tôi. Các số liệu nêu trong luận án là trung thực, có
nguồn gốc rõ ràng và được trích dẫn đầy đủ theo quy định.

TÁC GIẢ LUẬN ÁN

SÚT PẠ SỢT SU LI VÔNG


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU
Chương 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU

1.1. Tổng quan những công trình nghiên cứu liên quan đến vấn đề lý luận về
kế thừa giá trị truyền thống dân tộc
1.2. Tổng quan những công trình nghiên cứu liên quan đến kế thừa giá trị
truyền thống dân tộc trong việc xây dựng đạo đức người phụ nữ Lào
1.3. Tổng quan những công trình nghiên cứu liên quan đến phương hướng và
giải pháp kế thừa giá trị truyền thống dân tộc trong việc xây dựng đạo
đức người phụ nữ Lào
1.4. Những giá trị của các công trình khoa học đã tổng quan và những vấn đề
luận án cần tiếp tục nghiên cứu
Chương 2: KẾ THỪA GIÁ TRỊ TRUYỀN THỐNG DÂN TỘC TRONG VIỆC
XÂY DỰNG ĐẠO ĐỨC NGƯỜI PHỤ NỮ LÀO HIỆN NAY - MỘT SỐ VẤN
ĐỀ LÝ LUẬN

2.1. Kế thừa giá trị truyền thống dân tộc Lào
2.2. Tầm quan trọng, mục tiêu của việc kế thừa giá trị truyền thống dân tộc
trong việc xây dựng đạo đức người phụ nữ Lào hiện nay
2.3. Những nhân tố tác động đến việc kế thừa giá trị truyền thống dân tộc trong
việc xây dựng đạo đức người phụ nữ Lào hiện nay
Chương 3: KẾ THỪA GIÁ TRỊ TRUYỀN THỐNG DÂN TỘC TRONG VIỆC
XÂY DỰNG ĐẠO ĐỨC NGƯỜI PHỤ NỮ LÀO HIỆN NAY - THỰC TRẠNG
VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA

Trang
1
6
6
11

14
16

19
19
60
72

85

3.1. Thực trạng kế thừa giá trị truyền thống dân tộc trong việc xây dựng đạo
đức người phụ nữ Lào hiện nay
3.2. Một số hạn chế, khó khăn của việc kế thừa giá trị truyền thống dân tộc
trong xây dựng đạo đức người phụ nữ Lào hiện nay

107

Chương 4: PHƯƠNG HƯỚNG VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP CƠ BẢN NHẰM
KẾ THỪA GIÁ TRỊ TRUYỀN THỐNG DÂN TỘC TRONG VIỆC XÂY
DỰNG ĐẠO ĐỨC NGƯỜI PHỤ NỮ LÀO HIỆN NAY

119

4.1. Phương hướng cơ bản nhằm kế thừa giá trị truyền thống dân tộc trong việc
xây dựng đạo đức người phụ nữ Lào hiện nay
4.2. Một số giải pháp cơ bản nhằm kế thừa giá trị truyền thống dân tộc trong
việc xây dựng đạo đức người phụ nữ Lào hiện nay
KẾT LUẬN
DANH MỤC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ
LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC

85

119
128
149
151
152
162


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

ASEAN

: Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á

BCHTW

: Ban Chấp hành Trung ương

CEDAW

: Công ước về xóa bỏ mọi hình thức phân biệt đối xử với phụ nữ

CHDCND : Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào
CNH, HĐH : Công nghiệp hóa, hiện đại hóa
CNXH

: Chủ nghĩa xã hội

GTTTDT

: Giá trị truyền thống dân tộc

HLHPN

: Hội Liên hiệp Phụ nữ

KHCN

: Khoa học công nghệ

KTTT

: Kinh tế thị trường

NDCM

: Nhân dân cách mạng

XDĐĐ

: Xây dựng đạo đức

XHCN

: Xã hội chủ nghĩa


1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Phụ nữ Lào là một lực lượng có vai trò quan trọng trong sự nghiệp cách
mạng và trong sản xuất. Với tinh thần yêu nước sâu sắc, phụ nữ Lào dũng cảm
tham gia vào các phong trào giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp và giải
phóng chính mình. Ngày nay, trong không khí sôi động của sự nghiệp đổi mới
toàn diện đất nước, phụ nữ Lào kế thừa và phát huy truyền thống dân tộc, truyền
thống phụ nữ hăng hái tham gia vào các hoạt động xây dựng và phát triển đất
nước. Đại hội lần thứ IX của Đảng Nhân dân Cách mạng (NDCM) Lào (2011)
chỉ rõ: “xây dựng kinh tế thị trường (KTTT) theo định hướng xã hội chủ nghĩa
(XHCN)” và “thực hiện sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa” [6, tr.24, 38].

Muốn phát triển một xã hội lành mạnh, bền vững và ổn định thì phụ nữ phải
được quan tâm để đảm bảo cho sự phát triển. Đến Đại hội lần thứ X của Đảng
NDCM Lào nhấn mạnh:
Để tạo ra sự giàu có cho gia đình và quốc gia, thực hiện bình đẳng
giới, đảm bảo quyền bình đẳng về mặt pháp lý và công bằng, xã hội
đoàn kết vững chắc… làm cho nền kinh tế quốc gia phản ứng nhanh
hơn với sự phát triển bền vững nền kinh tế vĩ mô ổn định, vững chắc
đến 2020, có thể giải quyết nghèo đói của người dân, đất nước Lào sẽ
thoát nghèo lạc hậu [43, tr.38].
Điều đó cho thấy, cơ chế kinh tế mới đã làm cho mọi hoạt động của người
dân Lào nói chung, phụ nữ nói riêng càng trở nên năng động, sáng tạo hơn, đồng
thời ở họ từng bước hình thành những chuẩn mực, những quan hệ đạo đức mới
trong xã hội.
Thực tế chứng tỏ rằng, trong bất cứ giai đoạn lịch sử nào, phụ nữ cũng là
một bộ phận quan trọng trong đội ngũ đông đảo những người lao động. Bằng lao
động sáng tạo của mình, phụ nữ đã góp phần quan trọng trong việc xây dựng gia
đình hạnh phúc, phát triển kinh tế và xây dựng một xã hội phồn vinh. Phụ nữ


2
vừa là người công dân, vừa là người mẹ làm chức năng cao quý và có vai trò
quan trọng trong việc bảo tồn nòi giống, giáo dục và bồi dưỡng các thế hệ mai
sau. Tương lai đất nước tốt hay xấu một phần quan trọng cũng dựa vào việc nuôi
dạy con cái của người phụ nữ. Ngoài ra phụ nữ còn tham gia tích cực vào các
lĩnh vực kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội…
Trong điều kiện lịch sử của nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào
(CHDCND) Lào, phụ nữ có vai trò đặc biệt quan trọng. Trải qua quá trình dựng
nước và giữ nước, họ đã góp phần sáng tạo ra của cải vật chất và tinh thần, đã
tích cực tham gia các cuộc đấu tranh chống áp bức bóc lột, nhất là đấu tranh
chống ngoại xâm, đã đảm đang nuôi dạy con cái, góp phần bảo vệ những truyền

thống tốt đẹp của cha ông. Truyền thống và phẩm giá của người phụ nữ Lào
được hình thành qua hàng nghìn năm lịch sử. Trong đấu tranh dựng nước và giữ
nước. Đó là lòng yêu nước, đức hy sinh, lòng nhân ái, trí thông minh, năng động,
sáng tạo, có lối sống văn hóa, quan tâm đến lợi ích xã hội và cộng đồng, góp
phần xứng đáng vào công cuộc xây dựng đất nước theo định hướng XHCN.
Công cuộc đổi mới toàn diện đất nước đã đạt được nhiều thành tựu to lớn
trên các lĩnh vực: kinh tế, chính trị, văn hóa - xã hội, quốc phòng - an ninh được
giữ vững, quan hệ đối ngoại được mở rộng, đời sống của nhân dân từng bước
được nâng lên. Tuy nhiên, trên bước đường thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại
hóa (CNH, HĐH), hội nhập khu vực và quốc tế, sự phát triển của nền KTTT với
những mặt trái của nó đã tác động tiêu cực đến các tầng lớp xã hội, trong đó có
phụ nữ. Vấn đề việc làm, sự nghèo đói, các tệ nạn xã hội có xu thường gia tăng,
nạn mại dâm, ma túy, hiện tượng bạo lực đối với phụ nữ đang là những vấn đề
bức bách; những giá trị đạo đức truyền thống ít được chú trọng, có nơi, có lúc
còn bị mai một. Trong xã hội xuất hiện những thái độ, hành vi đạo đức không
lành mạnh trong các quan hệ xã hội, một bộ phận người dân nói chung, phụ nữ
Lào nói riêng suy thoái về phẩm chất đạo đức, lối sống, ra rời các giá trị truyền
thống tốt đẹp của dân tộc. Điều đó đã ảnh hưởng không nhỏ đến việc kế thừa,


3
giữ gìn, phát huy các giá trị đạo đức truyền thống dân tộc nói chung, truyền
thống phụ nữ nói riêng trong việc xây dựng đạo đức (XDĐĐ) người phụ nữ.
Xuất phát từ thực tế đó, việc nghiên cứu vấn đề kế thừa và phát huy truyền thống
tốt đẹp của dân tộc trong việc cho người phụ nữ Lào hiện nay là vấn đề cần thiết
và cấp bách. Điều đó có ý nghĩa lý luận và thực tiễn đối với sự nghiệp giải phóng
phụ nữ, nhằm xây dựng người phụ nữ mới đáp ứng yêu cầu sự nghiệp CNH,
HĐH đất nước ở Lào hiện nay. Vì những lý do trên, tôi chọn vấn đề "Kế thừa
giá trị truyền thống dân tộc trong việc xây dựng đạo đức người phụ nữ Lào
hiện nay" làm đề tài luận án tiến sĩ triết học.

2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
2.1. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở làm rõ tầm quan trọng và thực trạng của việc kế thừa giá trị
truyền thống dân tộc (GTTTDT) trong việc XDĐĐ người phụ nữ Lào hiện
nay, luận án đưa ra phương hướng và một số giải pháp cơ bản nhằm nâng cao
hiệu quả kế thừa các GTTT của dân tộc trong việc XDĐĐ người phụ nữ hiện
nay ở Lào.
2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để thực hiện được mục đích trên luận án phải thực hiện các nhiệm vụ cơ
bản sau:
Một là: Tổng quan những công trình nghiên cứu liên quan đến nội dung
luận án và đưa ra một số vấn đề luận án cần tiếp tục nghiên cứu và làm sáng
tỏ thêm.
Hai là: Làm rõ nội dung cơ bản một số giá trị truyền thống dân tộc Lào;
tầm quan trọng, nội dung và những nhân tố tác động của việc kế thừa GTTTDT
trong việc XDĐĐ người phụ nữ Lào.
Ba là: Kế thừa GTTTDT trong việc XDĐĐ người phụ nữ Lào hiện nay Thực trạng và những vấn đề đặt ra.
Bốn là: Đưa ra phương hướng và một số giải pháp cơ bản nhằm kế thừa
GTTTDT trong việc XDĐĐ người phụ nữ Lào hiện nay.


4
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là việc kế thừa GTTTDT trong việc
XDĐĐ người phụ nữ Lào hiện nay.
3.2. Phạm vi nghiên cứu
Phạm vi nghiên cứu của đề tài luận án là kế thừa GTTTDT trong việc
XDĐĐ người phụ nữ Lào từ khi đổi mới đất nước 1986 đến nay.
4. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu

4.1. Cơ sở lý luận
Luận án dựa trên cơ sở hệ thống những quan điểm cơ bản của chủ nghĩa
Mác - Lênin và tư tưởng Cay-xỏn Phôm-vị-hản, và những quan điểm đường
lối, chính sách của Đảng NDCM Lào về đạo đức, về phụ nữ, đạo đức phụ nữ
và vấn đề kế thừa GTTTDT trong việc XDĐĐ người phụ nữ Lào hiện nay.
Ngoài ra luận án còn kế thừa các thành tựu của các công trình khoa học liên
quan đến đề tài.
4.2. Phương pháp nghiên cứu
Luận án sử dụng phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng và
chủ nghĩa duy vật lịch sử. Phương pháp phân tích và tổng hợp, quy nạp và diễn
dịch, so sánh và đối chiếu, lịch sử - lôgíc, điều tra xã hội học, thống kê và khảo
sát thực tế.
5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận án
5.1. Ý nghĩa khoa học của luận án
Luận án hệ thống và làm rõ những GTTTDT và tầm quan trọng của nó
trong việc XDĐĐ người phụ nữ Lào hiện nay những giá trị truyền thống cũ dân
tộc và của phụ nữ Lào cần được kế thừa.
- Đề xuất những giải pháp có tính định hướng để kế thừa GTTTDT trong
việc XDĐĐ người người phụ nữ Lào hiện nay.


5
5.2. Ý nghĩa thực tiễn của luận án
- Với kết quả nghiên cứu đạt được, luận án góp phần nhận thức đúng của
việc kế thừa GTTTDT làm rõ thực trạng trong việc XDĐĐngười phụ nữ Lào,
thời gian qua.
- Đề tài cũng có giá trị tham khảo trong việc xây dựng chiến lược, kế
hoạch phát huy GTTTDT nói chung, đạo đức truyền thống ở người phụ nữ nói
riêng trong XDĐĐ người phụ nữ Lào hiện nay.
6. Kết cấu của luận án

Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo,luận án được
kết cấu làm 4 chương, 11 tiết


6
Chương 1
TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU
1.1. TỔNG QUAN NHỮNG CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN
ĐẾN VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ KẾ THỪA GIÁ TRỊ TRUYỀN THỐNG DÂN TỘC

- Nguyễn Trọng Chuẩn, Nguyễn Văn Huyên, “Giá trị truyền thống
trước những thách thức của toàn cầu hóa” [35]. Tác giả đã đề cập đến vai trò
của giá trị truyền thống trong sự phát triển văn hóa Việt Nam trong quá khứ,
cũng như trong sự phát triển nền văn hóa mới của Việt Nam. Cuốn sách cũng
đề cập đến thách thức của toàn cầu hóa đối với việc giữ gìn và phát huy các
GTTTDT, nêu lên thực trạng các giá trị truyền thống Việt Nam trước xu thế
toàn cầu hóa. Trên cơ sở đó, tác giả đưa ra các giải pháp nhằm giữ gìn, phát
huy các giá trị truyền thống Việt Nam. Cùng với những vấn đề này còn có
nhiều công trình như “Toàn cầu hóa và vấn đề kế thừa một số giá trị truyền
thống của dân tộc trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay” của Mai Thị Quý
[93]. “Vấn đề con người trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa” của
Phạm Minh Hạc [50].
- Lương Gia Ban, Nguyễn Thế Kiệt, đồng chủ biên “Giá trị văn hóa
truyền thống dân tộc với việc xây dựng nhân cách sinh viên Việt Nam hiện nay”
[2]. Cuốn sách phân tích tầm quan trọng và nội dung phát huy giá trị văn hóa
truyền thống dân tộc trong xây dựng nhân cách sinh viên; đồng thời, khái quát
thực trạng và những vấn đề đặt ra trong việc phát huy những giá trị văn hóa
truyền thống xây dựng nhân cách sinh viên. Trên cơ sở đó, bước đầu đề xuất
phương hướng và một số giải pháp nhằm phát huy tốt những GTTTDT trong
xây dựng nhân cách sinh viên Việt Nam hiện nay.

- Lương Gia Ban, Nguyễn Thế Kiệt, đồng chủ biên “Phát huy giá trị đạo
đức truyền thống trong xây dựng lối sống mới cho sinh viên Việt Nam hiện nay”
[3]. Cuốn sách phân tích tầm quan trọng và nội dung giáo dục giá trị đạo đức
truyền thống dân tộc trong xây dựng lối sống mới cho sinh viên trong điều kiện


7
KTTT và hội nhập quốc tế hiện nay, đồng thời khái quát thực trạng và những
vấn đề đặt ra. Trên cơ sở đó, cuốn sách bước đầu đề xuất phương hướng và
những giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao hiểu quả giáo dục giá trị đạo đức truyền
thống trong xây dựng lối sống mới cho sinh viên Việt Nam hiện nay.
- “Tìm hiểu các dân tộc ở Lào” của Viện Khoa học xã hội [118]. Nội
dung chính của cuốn sách tổng hợp về địa lý của nước Lào, lịch sử hình thành và
phát triển của xã hội và các dân tộc: hệ thống tổ chức quản lý của các dân tộc.
Từ đó cuốn sách đưa ra một số quan điểm, chính sách của Đảng và Nhà nước
Lào về vấn đề dân tộc ở Lào. Cuốn sách là một tài liệu có giá trị trong việc tiếp
cận nghiên cứu những vấn đề dân tộc nhất là những quan điểm cơ bản của Đảng
và Nhà nước Lào về vấn đề dân tộc.
- Phỉu La Văn Luẩng Văn Na, Sổm Chăn Tha Nạ Vông, “Lịch sử truyền
thống của Hội Liên hiệp Phụ nữ Lào” [86]. Cuốn sách này đã tập trung vào 4
nội dung chính như : Các phong trào phụ nữ tham gia vào sự nghiệp cách mạng
từ khi có Đảng lãnh đạo đến năm 1983; Đại hội phụ nữ toàn quốc, hoạt động của
Hội Liên hiệp Phụ nữ và phụ nữ Lào từ năm 1984-2010; quan điểm, đường lối,
sự chỉ đạo của Đảng đối với công tác phụ nữ . Các tác giả đã nêu được quá trình
hình thành và vận động của HLHPN Lào, những thành tựu nổi bật của phụ nữ
Lào trong giai đoạn từ năm 1930 đến năm 2010, khẳng định dấu mốc truyền
thống sự ra đời, sự vận động, những thành tựu của HLHPN và truyền thống tốt
đẹp của phụ nữ các dân tộc Lào. Cuốn sách là hệ sau này được học hỏi và kế
thừa truyền thống tốt đẹp của phụ nữ các dân tộc Lào cũng như của đất nước
Lào.

- Nguyễn Trọng Chuẩn, Phạm Văn Đức và Hồ Sỹ Quý, “Tìm hiểu giá trị
văn hóa truyền thống trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa” [34]. Tác
giá đã đề cập đến vấn đề giá trị, giá trị truyền thống giữ gìn và phát huy các giá
trị truyền thống vì mục tiêu phát triển bền vững và trong chiến lược phát triển
con người.


8
- Hồ Sĩ Quý “Về giá trị và giá trị Châu Á” [91]. Công trình cũng đã đề
cập đến vấn đề giá trị, truyền thống, giá trị truyền thống, giá trị Châu Á, văn
hóa Việt Nam... cũng đã đến cập đến toàn cầu hóa cũng như sự biến động của
một số giá trị ở Việt Nam theo tác giả “Văn hóa Việt Nam chắc chắn có những
giá trị ưu trội nhất định và cho rằng “không có lý gì các giá trị ưu trội ấy lại
không được phát huy trong bước phát triển tiếp theo của đất nước trên con
đường hội nhập và công nghiệp hóa.
- “Lịch sử Lào” của Viện Nghiên cứu Đông Nam Á hợp tác với các nhà
khoa học xã hội Lào [119], đã nghiên cứu những vấn đề liên quan đến lịch sử
hình thành và phát triển, văn hóa của các dân tộc ở nước Lào từ thời tiền sử đến
hiện nay. Các nhà khoa học đã tập trung nghiên cứu từ những vấn đề quan
trọng như: 1)- di tích văn minh thời tiền sử và sơ sử đến sự hình thành các
bang, tiểu bang cổ đại trên đất Lào. 2)- Vương quốc Lào Lạn Xạng thời kỳ xây
dựng và bảo vệ đất nước. 3)- Nước Lào trong thời kỳ thuộc Pháp (1893-1954).
4)- cuộc đấu tranh của nhân dân Lào chống chủ nghĩa đế quốc mới của Mỹ
dưới sự lãnh đạo của Đảng NDCM Lào. 5)- thắng lợi vĩ đại năm 1975 và sự lựa
chọn con đường phát triển của Lào trong 20 năm sau cách mạng giải phóng dân
tộc Lào (1976-1995). Do tập hợp được sự đóng góp trí tuệ của nhiều nhà khoa
học mà cuốn sách có nội dung phong phú, chuẩn xác về thực tiễn lịch sử, là tài
liệu quý giá không chỉ đối với những người dân các dân tộc Lào; công trình
này là cơ sở lý luận và thực tiễn cho việc làm rõ những giá trị văn hóa truyền
thống của các dân tộc Lào.

- "Tài liệu phổ biến tên gọi và chỉ số các dân tộc ở Cộng hòa Dân chủ
Nhân dân Lào" của Ủy ban Dân tộc của Quốc hội [114]. Tài liệu này được phát
hành và phổ biến theo Quyết định số 213/QH ngày 14/9/2008 về việc thừa
nhận tên gọi và chỉ số dân tộc ở CHDCND Lào. Với mục đích là: cho mọi
người nhận thức đúng đắn chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước trong
việc thừa nhận tên gọi 49 dân tộc ở Lào, cho phù hợp với những thực tiễn và
khoa học; cùng với đó là kiềm chế, giải quyết và tiến tới xóa dần tên gọi dân


9
tộc không phù hợp dẫn đến sự chia rẽ (Ví dụ: dân tộc Lào Lúm, Lào Thầng và
Lào Sủng...); tài liệu này tạo sự tăng cường khối đại đoàn kết, thống nhất của
các dân tộc và bảo vệ, phát triển phong tục tập quán và văn hóa tốt đẹp của các
dân tộc tạo môi trường để các dân tộc cùng nhau đoàn kết thực hiện đường lối,
chính sách của Đảng và Nhà nước. Tài liệu này cung cấp đầy đủ các tên gọi
của các dân tộc ở CHDCND Lào theo tình hình thực tiễn cuộc sống và văn hóa
của các dân tộc.
- A Loun Boun Mi Xay, “Những giá trị văn hóa chính trị truyền thống
Lào và ý nghĩa đối với công cuộc đổi mới ở Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào
hiện nay”[1]. Luận án đã làm rõ những vấn đề lý luận chung về văn hóa, theo
tác giả: “Văn hóa là toàn bộ những thành quả hoạt động sáng tạo của con người
trong quá khứ và hiện tại, biểu hiện thành hệ thống các giá trị vật chất và tình
thần của xã hội” [1, tr.34]. Trong quá trình nghiên cứu tác giả đã tập trung
nghiên cứu về tình hình chính trị qua các giai đoạn, các thời kỳ lịch sử khác
nhau của các quốc gia, các dân tộc, mối quan hệ giữa truyền thống văn hóa và
hoạt động chính trị, chủ yếu biểu hiện tập trung ở các phương diện cơ bản là
những giá trị: độc lập và tự chủ, tự lực và tự cường, cụ thể làm sáng rõ những
giá trị yêu nước và đoàn kết dân tộc, đề cao đạo lý, tôn trọng chính nghĩa và
bảo vệ công lý; tác giả còn đề xuất ý nghĩa lý luận và thực tiễn những giá trị
văn hóa truyền thống Lào với công cuộc đổi mới ở CHDCND Lào hiện nay.

- Thăm Ma Vông Son Tha Nu, “Vai trò của văn hóa đối với sự phát
triển nền kinh tế nhiều thành phần ở Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào hiện
nay” [103]. Luận án đã làm rõ vai trò của văn hóa trong thời đại ngày nay, văn
hóa được thừa nhận vừa là mục tiêu, vừa là động lực của quá trình phát triển
nói chung, của phát triển kinh tế nói riêng; hơn nữa văn hóa còn được xem là
hệ thống điều tiết quá trình phát triển của xã hội. Thực tiễn đời sống hiện thực
trong 30 năm đổi mới của CHDCND Lào cho thấy, vai trò của văn hóa đang
được khẳng định như nhân tố bên trong trong quá trình phát triển kinh tế - xã
hội. Đảng NDCM Lào đã nhận định: Phát triển tách khỏi cội nguồn văn hóa


10
dân tộc thì nhất định sẽ lâm vào nguy cơ tha hóa; đi vào kinh tế nhiều thành
phần, hiện đại hóa đất nước mà ra rời những giá trị văn hóa truyền thống sẽ làm
mất bản sắc dân tộc, gây bất bình trong nhân dân, tạo mảnh đất cho sự xâm
nhập của văn hóa độc hại, ngoại lai. Trên cơ sở làm rõ vai trò của văn hóa đối
với sự phát triển kinh tế và thực trạng phát huy vai trò của văn hóa đối với sự
phát triển kinh tế nhiều thành phần ở CHDCND Lào, luận án đã làm rõ vai trò
của văn hóa đối với sự phát triển nền kinh tế nhiều thành phần ở CHDCND
Lào từ năm 1986 đổi mới đến nay; đề xuất một số nguyên tắc và giải pháp
nhằm phát huy hơn nữa vai trò của văn hóa đổi với sự phát triển của nền kinh
tế nhiều thành phần ở CHDCND Lào.
Luận án còn làm rõ vai trò của văn hóa đối với sự phát triển kinh tế
trong sự vận dụng cụ thể vào điều kiện của CHDCND Lào, từ đó góp phần
khắc phục cả xu hướng tách rời văn hóa với kinh tế lẫn xu hướng xem văn
hóa chỉ là sản phẩm thụ động của kinh tế; công trình có đóng góp về lý luận
và thực tiễn cho các cơ quan hoạch định chính sách kinh tế và văn hóa, cũng
như công tác giảng dạy trong các trường đại học ở CHDCND Lào.
- Ních Khăm, “Xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt Hội Liên
hiệp Phụ nữ ở Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào trong thời kỳ đổi mới” [84].

Luận án đi sâu nghiên cứu ba vấn đề: Xây dựng đội ngữ cán bộ lãnh đạo chủ
chốt HLHPN ở CHDCND Lào - Những vấn đề cơ bản về lý luận và quan điểm;
thực trạng cán bộ lãnh đạo các cấp của HLHPN Lào trong giai đoạn hiện nay;
phương hướng và giải pháp cơ bản để xây dựng đội ngũ cán bộ HLHPN Lào.
Nội dung của Luận án đó đề cập đến nhiều vấn đề mà tác giả luận án này cũng
quan tâm nghiên cứu như: Chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí minh về
cán bộ lãnh đạo, quản lý; HLHPN Lào... Đây là một công trình có ý nghĩa thực
tiễn sâu sắc, là tài liệu tham khảo quan trọng để trọng để tác giả luận án kế thừa
khi thực hiện đề tài.
- Võ Văn Thắng, “Kế thừa và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống
dân tộc trong việc xây dựng lối sống ở Việt Nam hiện nay” [104]. Luận án đã


11
làm rõ vai trò và phân tích, đánh giá thực trạng của việc kế thừa, phát huy các
giá trị văn hóa truyền thống dân tộc trong xây dựng lối sống ở nước ta thời gian
vừa qua, luận án đề xuất một số phương hướng và giải pháp kế thừa, phát huy
tốt hơn các giá trị văn hóa truyền thống để xây dựng lối sống ở nước ta hiện
nay, phân tích, đánh giá thực trạng và những vấn đề đắt ra và đề ra một số
phương hướng và giải pháp chủ yếu để kế thừa, phát huy các giá trị văn hóa
truyền thống dân tộc trong xây dựng lối sống ở nước ta hiện nay.
- Nguyễn Văn Huyên (1998), “Giá trị truyền thống - Nhân lõi và sức
sống bên trong của sự phát triển đất nước, dân tộc" [65]. Tác giả khẳng định
giá trị là phạm trù Người - chỉ trong con người xã hội mới có cái gọi là giá trị.
Trong quá trình “chiếm hữu” để trưởng thành và tự vượt lên, giữa con người
với ngoại giới, giữa con người với con người, trong xã hội xuất hiện khái niệm
giá trị. Ngoài ra tác giả khẳng định GTTTDT là sự kết tinh toàn bộ tinh hoa dân
tộc, là ước mơ lý tưởng, trình độ năng lực... thể hiện mục đích cao cả của cả
cộng đồng.
Các công trình nghiên cứu trên - cả ở Việt Nam và Lào là nguồn tài liệu

phong phú và quan trọng cho tác giả luận án khi tìm hiểu những vấn đề lý luận
về truyền thống, giá trị truyền thống và kế thừa những giá trị truyền thống ở
Việt Nam cũng như ở Lào hiện nay.
1.2. TỔNG QUAN NHỮNG CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN
ĐẾN KẾ THỪA GIÁ TRỊ TRUYỀN THỐNG DÂN TỘC TRONG VIỆC XÂY
DỰNG ĐẠO ĐỨC NGƯỜI PHỤ NỮ LÀO

- Sỉ Súc Phị La Vông, Khăm Chăn Phôm Sẻng Sạ Vẳn “Tài liệu tập
huấn đối với toàn bộ phụ nữ” [98]. Nhóm tác giả của cuốn sách đã tập trung
phân tích rất rõ về vai trò của phụ nữ Lào trong mọi lĩnh vực của đời sống xã
hội. Đặc biệt, vai trò của phụ nữ trong hệ thống chính trị của chế độ dân chủ
nhân dân được nhóm tác giả đề cập rất cụ thể như: vai trò phụ nữ trong tổ chức
Đảng: “Phụ nữ đã được tham gia vào Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương
(BCHTW) Đảng, tham gia vào đảng ủy của các bộ, cơ quan, đảng ủy của cấp


12
tỉnh, huyện và bản, đơn vị ngày càng tăng lên. Đồng thời, số lượng phụ nữ là
đảng viên cũng tăng lên” [98, tr.6]. Vai trò phụ nữ trong cơ quan Chính phủ
trong chế độ dân chủ nhân dân cũng đã được quan tâm, phụ nữ có quyền ngang
bằng nam giới trong việc tham gia hoạt động về mặt chính trị, kinh tế, văn hóaxã hội, gia đình... Phụ nữ có quyền bầu cử, ứng cử và tham gia vào việc bản
bạc và quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước. Vai trò phụ nữ trong tổ
chức quần chúng, phụ nữ chiếm hơn một nửa dân số cả nước là lực lượng to
lớn của đất nước, chính vì vậy phụ nữ tham gia rất tích cực vào các tổ chức
quần chúng và trở thành những người lãnh đạo trong các tổ chức chính trị - xã
hội (Công đoàn, Đoàn Thanh niên, HLHPN và Hội Cựu chiến bình).
- Ụ Thạ Ki Chụ Lạ Mạ Ni, Kham phủi, “Vai trò nam-nữ trong sự phát
triển” [113]. Tác giả đã làm rõ những nhận thức cơ bản về vai trò nam - nữ trong
sự phát triển, qua khảo sát thực tiễn tác giả đã phân tích thực trạng thực hiện vai
trò nam - nữ tại một số địa phương ở CHDCND Lào trong thời gian qua và đưa

ra một số quan điểm về nâng cao vai trò nam-nữ trong sự phát triển. Công trình
khoa học nêu trên đã mang lại những gợi ý cho tác giả luận án khi nghiên cứu về
bản chất và nguyên nhân của bất bình đẳng giới ở CHDCND Lào.
- Băn Đít Pạ Thum Văn, “Vai trò của Hội Liên hiệp Phụ nữ Lào trên
trường quốc tế” [10]. Tác giả đã khái quát sự đóng góp của HLHPN Lào với tư
cách là đại diện cho quyền và lợi ích của phụ nữ Lào, HLHPN Lào đã tích cực
tham gia vào quá trình thực hiện bình đẳng giới của quốc tế như: cam kết với
Công ước về xóa bỏ mọi hình thức phân biệt đối xử với phụ nữ (CEDAW), tích
cực thực hiện kế hoạch hành động 12 điều của Đại hội phụ nữ quốc tế lần thứ
IV, gọi là “Tuyên bố Bắc Kinh”; cam kết với tổ chức phụ nữ của các nước
Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN). Ngoài ra, HLHPN Lào đã tăng
cường hợp tác với các tổ chức quốc tế và các nước trên thế giới. Trên cơ sở đó,
để xuất với Đảng và Chính phủ CHDCND Lào tạo mọi điều kiện cho HLHPN
Lào thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của mình. Nhờ đó, HLHPN Lào đã
giành được nhiều thành tựu trong những năm qua, thực hiện được nhiều


13
chương trình mà tổ chức quốc tế đã đề ra, mà mục tiêu chính là xây dựng sức
mạnh cho phụ nữ nhằm giảm nghèo và phát triển bình đẳng giới.
- Sỉ Sảy Lư Đệt Mun Sỏn, “Vai trò của phụ nữ Lào trong Ủy ban phụ nữ
ASEAN” [96]. Trong bài viết này, tác giả làm rõ nhiệm vụ của Ủy ban phụ nữ
ASEAN, Ủy ban phụ nữ ASENA có nhiệm vụ nghiên cứu, tổ chức thực hiện
Công ước CEDAW, kế hoạch hành động Bắc kinh, Mục tiêu Thiên niên kỷ vì
sự phát triển, nghiên cứu triển khai thành tựu của Hội nhị thượng đỉnh của
ASEAN và một số việc liên quan đến sự phát triển, bảo vệ - lợi ích hợp pháp
của phụ nữ và trẻ em, khuyến khích bình đẳng giới, khuyến khích sự tiến bộ
của phụ nữ trong khu vực ASEAN và thế giới. Cùng với đó, tác giả đã đánh giá
một cách khách quan về vai trò, sự đóng góp, điểm mạnh và điểm yếu của phụ
nữ Lào trong Ủy ban phụ nữ ASEAN. Ngoài ra, tác giả đã có một số kiến nghị

nhằm tăng cường vai trò của phụ nữ Lào trong khu vực ASEAN và quốc tế.
- On Chăn Sụ Văn Nạ Sẻng, “Vai trò phụ nữ dưới sự lãnh đạo của Đảng
Nhân dân Cách mạng Lào” [85]. Bài viết đã làm rõ vị trí, vai trò của phụ nữ
Lào trong thời kỳ đất nước bị xâm lược; phụ nữ đã có sự đóng góp rất to lớn
trong gia đình và ngoài xã hội, nhưng quyền và lợi ích của phụ nữ chưa
được đảm bảo, thậm chí còn bị coi thường. Sau đó, tác giả trình bày vị trí,
vai trò của phụ nữ từ khi có Đảng NDCM Lào lãnh đạo, Đảng luôn quan tâm
đến công tác phụ nữ, vấn đề bình đẳng giới, tạo điều kiện về mọi mặt để phụ
nữ tham gia lãnh đạo, quản lý đất nước, quản lý xã hội. Cùng với những
thành tựu đã đạt được, phụ nữ Lào cũng có nhiều hạn chế trong việc đóng
góp và xây dựng và bảo vệ đất nước. Từ đó, tác giả đưa ra một số giải pháp
nhằm phát huy vai trò của phụ nữ dưới sự lãnh đạo của Đảng NDCM Lào
trong thời kỳ đổi mới.
- Nguyễn Thị Thanh Hà, “Giá trị đạo đức truyền thống dân tộc với
việc xây dựng lối sống mới cho sinh viên Việt Nam trong bối cảnh Toàn cầu
hóa hiện nay” [49]. Luận án làm rõ khái niệm lối sống, lối sống mới, xây
dựng lối sống mới cho sinh viên, làm rõ giá trị đạo đức truyền thống dân tộc


14
và tầm quan trọng của nó. Phân tích đánh giá thực trạng. Đề xuất phương
hướng và một số giải pháp chủ yếu nhằm phát huy giá trị đạo đức truyền
thống dân tộc trong việc xây dựng lối sống mới cho sinh viên Việt nam
trong bối cảnh toàn cầu hóa.
1.3. TỔNG QUAN NHỮNG CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN
ĐẾN PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP KẾ THỪA GIÁ TRỊ TRUYỀN THỐNG
DÂN TỘC TRONG VIỆC XÂY DỰNG ĐẠO ĐỨC NGƯỜI PHỤ NỮ LÀO

- Nguyễn Thế Kiệt, “Mấy vấn đề về đạo đức học mácxít và xây dựng đạo
đức trong điều kiện kinh tế thị trường ở Việt Nam hiện nay” [71]. Nội dung cuốn

sách phân tích những vấn đề về đạo đức học mácxít; thực trạng, phương hướng
và giải pháp chủ yếu nhằm khắc phục sự suy thoái đạo đức, lối sống hiện nay,
đặc biệt là đối với cán bộ, đảng viên.
- Sụ Lị Khon Phôm Mạ Vông Sả “Tổng hợp một số Điều của Hiến pháp
và pháp luật liên quan đến quyền và nghĩa vụ của phụ nữ Lào” [100]. Nhóm tác
giả của cuốn sách đã tập hợp một số Điều của Hiến pháp và pháp luật liên quan
đến quyền và lợi ích của phụ nữ Lào, nhằm cung cấp thông tin và làm cơ sở cần
thiết về mặt pháp lý trong mọi lĩnh vực công tác cho phụ nữ các dân tộc Lào,
cũng như toàn xã hội. Cuốn sách bao gồm một số Điều trong Hiến pháp và pháp
luật trong 3 lĩnh vực: lĩnh vực hành chính và công bằng, lĩnh vực văn hóa - xã
hội, lĩnh vực lao động và nguồn tài nguyên thiên nhiên. Đây là tài liệu tham khảo
hữu ích cho tác giả trong quá trình nghiên cứu về chính sách của Nhà nước
CHDCND Lào về phụ nữ tham gia lãnh đạo, quản lý.
- Cao Thu Hằng, “Kế thừa các giá trị đạo đức truyền thống trong xây
dựng nhân cách con người” [52]. Luận án đã làm rõ một số vấn đề về giá trị đạo
đức truyền thống và nhân cách nêu ra khái niệm giá trị; giá trị đạo đức; giá trị
đạo đức truyền thống. Cách tiếp cận của triết học mácxít như; quan điểm mác xít
về nhân cách; vai trò và một số khái niệm liên quan đến nhân cách, làm rõ các
giá trị đạo đức truyền thống và tính tất yếu của việc kế thừa các giá trị đó trong
xây dựng nhân cách con người Việt Nam hiện nay. Qua đó góp phần xác định


15
thực trạng và giải pháp kế thừa các giá trị đạo đức truyền thống trong xây dựng
nhân cách con người Việt Nam hiện nay. Giải pháp trên đổi mới nội dung; đẩy
mạnh công tác giáo dục; tăng cường vai trò của pháp luật trong việc giữ gìn và
phát huy các giá trị đạo đức truyền thống.
- Lăm Phun Đuôn Sụ Văn, “Phụ nữ tham gia lãnh đạo, quản lý trong hệ
thống chính trị cấp trung ương ở Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào hiện nay”
[72]. Luận án đã hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về lãnh đạo, quản lý của

phụ nữ trong hệ thống chính trị. Đồng thời, phân tích những thực trạng và những
vấn đề đặt ra của phụ nữ lánh đạo, quản lý trong hệ thống chính trị ở CHDCND
Lào hiện nay. Từ đó, tác giả đề xuất các quan điểm, giải pháp nhằm tăng cường
sự lãnh đạo, quản lý của phụ nữ trong hệ thống chính trị các cấp ở CHDCND
Lào, góp phần phát huy quyền làm chủ, bình đẳng và phát triển trong lĩnh vực
chính trị của phụ nữ cả nước nói chung.
- Nguyễn Văn Lý,“Kế thừa và đổi mới các giá trị đạo đức truyền thống
trong quá trình chuyển sang nền kinh tế thị trường ở Việt Nam hiện nay” [74].
Luận án đã hệ thống hóa và xác định rõ vai trò của kế thừa và đổi mới các giá trị
đạo đức truyền thống trong quá trình chuyển sang nền KTTT ở nước ta. Qua đó,
góp phần xác định nội dung, phương hướng, giải pháp cơ bản bảo đảm kế thừa
và đổi mới các giá trị đạo đức truyền thống nhằm xây dựng đời sống đạo đức tốt
đẹp của con người và xã hội Việt Nam trong giai đoạn hiện nay. Phân tích tính
quy luật của kế thừa và đổi mới trong sự phát triển đạo đức. Hệ thống hóa và xác
định vai trò của các giá trị đạo đức truyền thống trong lịch sử phát triển dân tộc.
Phân tích tác động của các nhân tố trong nước và quốc tế, dân tộc và thời đại,
nhất là sự tác động của KTTT đến đời sống đạo đức của xã hội nói chung và các
giá trị đạo đức truyền thống nói riêng; từ đó khẳng định nội dung các giá trị cần
được kế thừa và đổi mới trong giai đoạn hiện nay, bên cạnh đó chỉ ra những
thiếu hụt cần bổ sung trong các giá trị đạo đức truyền thống nhằm phát huy vai
trò của đạo đức, nhất là đạo đức truyền thống trong quá trình chuyển sang KTTT
ở Việt Nam.


16
- Dương Thị Minh, “Gia đình Việt Nam và vai trò người phụ nữ hiện
nay” [80]. Luận án là nghiên cứu một cách cơ bản và có hệ thống cả về lý luận
lẫn thực tiễn vai trò của người phụ nữ, trong mối quan hệ với sự biến đổi của gia
đình, trong những điều kiện đất nước đang đổi mới dưới sự tác động qua lại của
những điều kiện, hoàn cảnh đổi mới đất nước. Trên cơ sở đó, khảo sát và phân

tích thực trạng gia đình, vai trò người phụ nữ, đề xuất và luận chứng cho phương
hướng, giải pháp xây dựng gia đình mới và phát huy vai trò của phụ nữ Việt
Nam trong công cuộc đổi mới đất nước theo định hướng XHCN.
1.4. NHỮNG GIÁ TRỊ CỦA CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC ĐÃ TỔNG
QUAN VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ LUẬN ÁN CẦN TIẾP TỤC NGHIÊN CỨU

1.4.1. Giá trị của các công trình khoa học đã tổng quan
Các công trình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận án nêu trên đã cung
cấp những thông tin dưới nhiều khía cạnh và mức độ khác nhau, như:
Thứ nhất, nhìn chung các công trình nghiên cứu liên quan đến đề tài
luận án nêu trên đã luận giải các vấn đề lý luận cơ bản về GTTTDT, kế thừa
GTTTDT trong việc XDĐĐ người phụ nữ Lào. Các công trình nghiên cứu đó
đều có liên quan trực tiếp hoặc gián tiếp đến những vấn đề vềGTTTDT, kế
thừa GTTTDT trong việc XDĐĐ người phụ nữ Lào, khái niệm, tầm quan, nội
dung và xác định nhân tố tác động của GTTTDT và việc kế thừa GTTTDT
trong việc XDĐĐ người phụ nữ Lào xác định các nhân tố Các tác giả đều
thống nhất nhận định, truyền thống, GTTTDT là nhân tố quyết định XDĐĐ
người phụ nữ Lào.
Thứ hai, một số công trình đã phân tích những thực trạng và xác định
những vấn đề đang đặt ra trong việc kế thừa GTTTDT trong việc XDĐĐ người
phụ nữ Lào hiện nay ở những phương diện nhất định. Có những công trình
nghiên cứu, khảo sát thực trạng liên quan đến vấn đề kế thừa GTTTDT trong
việc XDĐĐ người phụ nữ Lào trên một số khía cạnh: về yêu nước, ý chí tự
cường dân tộc, về cần cù, sáng tạo trong lao động, về ý thức đoàn kết cộng đồng


17
để nhằm XDĐĐ người phụ nữ Lào hiện nay. Phân tích những vấn đề đặt như:
Những vấn đề đặt ra giữa việc kế thừa GTTTDT trong XDĐĐ người phụ nữ mới
với những hạn chế về đạo đức của một bộ phận của phụ nữ Lào hiện nay. Từ đó,

một số tác giả khẳng định, việc kế thừa GTTTDT trong việc XDĐĐ người phụ
nữ với hiện thực cuộc sống nhiều nghịch lý nảy sinh, xã hội còn nhiều bất công
đã cản trở quá trình xây dựng đó.
Thứ ba, các công trình nghiên cứu trên đã đưa ra những phương hướng
và giải pháp chủ yếu để tiếp tục kế thừa GTTTDT trên những phương diện nhất
định. Trong những công trình đó, nhiều tác giả nhấn mạnh đến các phương
hướng như: Kế thừa có chọn lọc, có phê phán, Kế thừa các giá trị truyền thống
trên cơ sở đổi mới và phát triển, gắn với những điều kiện phát triển cụ thể. Đã
đưa ra giải pháp về phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng môi trường pháp luật
lành mạnh tạo điều kiện phát huy. Coi trọng giáo dục GTTTDT đổi với bản
thân phụ nữ để họ tự phấn đấu rèn luyện phẩm chất đạo đức của bản thân người
phụ nữ Lào hiện nay. Từng bước hoàn thiện và thực hiện chính sách và pháp
luật của Đảng và Nhà nước về bình đẳng giới trong việc XDĐĐ người phụ nữ
Lào hiện nay. Thực hiện bình đẳng giới trong gia đình và sự nỗ lực và vươn lên
của phụ nữ.
Tuy vậy, cho đến nay vẫn chưa có công trình nghiên cứu chuyên sâu bàn
đến việc kế thừa GTTTDT trong việc XDĐĐ người phụ nữ Lào hiện nay, nhất là
trong điều kiện toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng như hiện nay.
1.4.2. Những vấn đề luận án cần tiếp tục nghiên cứu
Trong quá trình đưa đất nước tiến lên chủ nghĩa xã hội (CNXH), Đảng
NDCM Lào luôn chú trọng đến GTTTDT cũng như coi trọng vấn đề kế thừa
GTTTDT để đáp ứng trong việc XDĐĐ người phụ nữ Lào. Đáp ứng yêu cầu đó,
luận án tiếp tục nghiên cứu những vấn đề sau:
Thứ nhất, làm rõ vấn đề kế thừa GTTTDT trong việc XDĐĐ người phụ
nữ Lào hiện nay.
Thứ hai, tầm quan trọng, nội dung và những nhân tố tác động đến việc kế
thừa GTTTDT trong việc XDĐĐ người phụ nữ Lào hiện nay.


18

Thứ ba, đánh giá thực trạng kế thừa GTTTDT nhằm XDĐĐ người phụ
nữ Lào hiện nay và lý giải một số vấn đề đặt ra của việc XDĐĐ người phụ nữ
Lào hiện nay.
Thứ tư, đề xuất phương hướng và một số giải pháp cơ bản nhằm kế thừa
GTTTDT trong việc XDĐĐ người phụ nữ Lào hiện nay.
Tóm lại, trên cơ sở kế thừa kết quả nghiên cứu của những người đi trước,
luận án tiếp tục nghiên cứu vấn đề kế thừa GTTTDT trong việc XDĐĐ người
phụ nữ Lào hiện nay. trong bối cảnh toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế, cuộc cách
mạng khoa học công nghệ (KHCN) hiện nay.
Tiểu kết chương 1
Kế thừa GTTTDT trong việc XDĐĐ người phụ nữ Lào là vấn đề cấp
bách, cần thiết đối với nước Lào hiện nay. Tuy nhiên, để kế thừa có hiệu
GTTTDT cũng cần phải tìm hiểu và nghiên cứu khai thác những công trình có
liên quan đến vấn đề này, cả về vấn đề lý luận, thực trạng và những vấn đề đặt
ra, phương hướng và giải pháp, cả ở trong nước và ngoài nước để làm cơ sở
trong việc thực hiện nghiên cứu đề tài của mình.
Qua quá trình khảo sát, nghiên cứu của tác giả; nhìn chung, đã có không ít
công trình nghiên cứu liên quan trực tiếp hoặc gián tiếp đến vấn đề GTTTDT, kế
thừa GTTTDT. Những công trình đó góp phần làm rõ tầm quan trọng, nội dung
của GTTTDT, kế thừa GTTTDT và góp phần làm rõ về cơ sở lý luận, thực tiễn,
phương hướng và giải pháp trên một số phương diện nhất định. Đó là những
công trình công phu, nghiêm túc, có giá trị và là tài liệu tham khảo có ích đối với
tác giả luận án. Với công trình của mình, tác giả luận án mong muốn sẽ góp phần
không chỉ làm rõ hơn một số vấn đề lý luận về kế thừa GTTTDT trong việc
XDĐĐ người phụ nữ Lào hiện nay mà còn cung cấp những phương hướng và
giải pháp có cơ sở khoa học, có tính khả thi để có thể áp dụng trong thực tiễn
nhằm kế thừa GTTTDT trong việc XDĐĐ người phụ nữ Lào hiện nay.


19

Chương 2
KẾ THỪA GIÁ TRỊ TRUYỀN THỐNG DÂN TỘC TRONG VIỆC
XÂY DỰNG ĐẠO ĐỨC NGƯỜI PHỤ NỮ LÀO HIỆN NAY MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN
2.1. KẾ THỪA GIÁ TRỊ TRUYỀN THỐNG DÂN TỘC LÀO

2.1.1. Khái niệm kế thừa giá trị truyền thống dân tộc
* Khái niệm giá trị
Giá trị có tính lịch sử khách quan, nghĩa là sự xuất hiện, tồn tại hay mất đi
của giá trị nào đó không phụ thuộc vào ý muốn của con người mà do yêu cầu
của từng thời đại lịch sử, trong đó con người sống và hoạt động.
Giá trị chứa đựng các yếu tố nhận thức, tình cảm, hành vi của chủ thể
trong quan hệ với sự vật, hiện tượng mang giá trị, thể hiện sự đánh giá, lựa chọn
của chủ thể. Giá trị được xác định trong mối quan hệ thực tiễn của con người,
được xác định bởi sự đánh giá đúng đắn của con người, xuất phát từ thực tiễn và
được kiểm nghiệm qua thực tiễn vì thực tiễn “vừa là tiêu chuẩn của chân lý về
bản chất của khách thể vừa là tiêu chẩn của chân lý về giá trị của khách thể” [36,
tr.129]. V.I.Lênin viết: “Toàn bộ thực tiễn của con người - thực tiễn này vừa với
tính cách là tiêu chuẩn của chân lý, vừa với tính cách là kẻ xác định một cách
thực tế mối liên hệ giữa sự vật với những điều cần thiết đối với con người, cần
phải được bao hàm trong” định nghĩa “đầy đủ của sự vật” [117, tr.364]. Ở đây,
đánh giá đúng đắn một giá trị vừa căn cứ vào nhu cầu, lợi ích của chủ thể đáng
giá vừa căn cứ vào hiệu quả xã hội.
Giá trị đóng vai trò rất quan trọng trong cuộc sống của con người, nó là
cái con người dựa vào để xác định mục định, phương hướng cho hoạt động của
mình, là cái mà con người mong muốn được theo đuổi. Giá trị là cơ sở của các
chuẩn mực, quy tắc xác định cách thức hành động của con người, nói cách khác,
cách thức và hành động của con người trong xã hội được chỉ đạo bởi các giá trị người ta dựa vào giá trị được xã hội chấp nhận để lựa chọn cách thức suy nghĩ


20

và hành động phù hợp nhất. Giá trị là động cơ thúc đẩy hoạt động của con người
vì các nguyện vọng và mục đích của cá nhân đều được đối chiếu với các giá trị
nằm trong cấu trúc của nhân cách. Các giá trị, nhất là các giá trị chung, phổ biến,
được coi như phương tiện cơ bản để tạo nên sự liên kết. Hợp tác của mọi thành
viên trong nhóm, cộng đồng.
Theo tác giả Nguyễn Trọng Chuẩn cho rằng: “nói đến giá trị là muốn
khẳng định về mặt tích cực, mặt chính diện, nghĩa là bao hàm quan điểm coi giá
trị gắn liền với cái đúng, cái tốt, cái hay, cái đẹp; là nói đến cái có khả năng thôi
thúc con người hành động và nỗ lực vươn tới” [34, tr.16].
Trong việc nghiên cứu giá trị, tùy theo mục đích tiếp cận mà người ta
phân loại giá trị theo cái riêng của mình. Căn cứ vào sự thỏa mãn nhu cầu vật
chất hay nhu cầu tinh thần của con người, người ta chia thành giá trị vật chất và
giá trị tinh thần. Đây là cách phân chia khá phổ biến.
Giá trị vật chất thể hiện rõ nhất trong đời sống kinh tế, quyết định sự tồn
tại và phát triển của xã hội loài người. Song, con người không chỉ biết sống mà
còn sống đẹp, vượt lên trên những nhu cầu vật chất, hướng tới những giá trị tinh
thần cao đẹp. Trong giá trị tinh thần của xã hội, người ta thường đề cập đến các
loại giá trị như: giá trị khoa học, giá trị thẩm mỹ, giá trị đạo đức... đánh dấu sự
phát triển về mặt chân - thiện - mỹ của đời sống xã hội. Đó là những quan hệ tốt
đẹp mà xã hội đã đạt được nhằm phát triển và hoàn thiện đời sống xã hội. Giá trị
khoa học gắn với quá trình con người vươn lên nắm bắt bản chất, quy luật của
hiện thực khách quan ngày. Giá trị thẩm mỹ gắn với nhu cầu hưởng thụ sáng tạo
cái đẹp trong cuộc sống và trong nghệ thuật. Giá trị đạo đức gắn với nhu cầu
điều chỉnh quan hệ giữa cá nhân và xã hội theo hướng tạo nên sự thống nhất hài
hòa giữa lợi ích cá nhân và lợi ích xã hội.
* Khái niệm truyền thống
Theo từ nguyên của tiếng Latinh, truyền thống - traditio - được hiểu là nối
đời, nối truyền, gửi đi, truyền lại. Trong Từ điển Bách khoa Xô Viết, truyền
thống được giải thích: