Giáo án ngữ văn 8 thông tin về ngày trái đất năm 2000

Giáo án Ngữ Văn 8 - HKI
Tuần 10 - Bài 10 - Tiết 39

THÔNG TIN VỀ NGÀY TRÁI ĐẤT NĂM 2000
(Theo tài liệu của Sở Khoa học - Công nghệ Hà Nội )
I. MỤC ĐÍCH CẦN ĐẠT :
-Thấy được tác hại, mặt trái của việc sử dụng bao bì ni lông, tự mình hạn chế sử dụng
bao bì ni lông và vận động mọi người cùng thực hiện khi có điều kiện.
-Thấy được tính thuyết phục trong cách thuyết minh về tác hại của việc sử dụng bao
bì ni lông cũng như tính hợp lí của những kiến nghị mà văn bản đề xuất.
- Từ việc sử dụng bao bì ni lông có những suy nghĩ tích cực về các việc tương tự trong
vấn đề xử lí rác thải sinh hoạt, một vấn đề vào loại khó giải quyết nhất trong nhiệm vụ
bảo vệ môi trường.
II. TRỌNG TÂM KIẾN THƯC, KĨ NĂNG
1. Kiến thức
- Mối nguy hại đến môi trường sống và sức khỏe con người của thói quen dùng
tui ni lông.
- Tính khả thi của những đề xuất được tác giả trình bày.
- Việc sử dụng từ ngữ dễ hiểu, sự giải thích đơn giản mà sáng tỏ và bố cục chặt
chẽ, hợp lí đã tạo nên tính thuyết phục cho văn bản.
2. Kĩ năng
- Tích hợp với phần Tập làm văn để tập viết bài văn thuyết minh.
- Đọc – hiểu một văn bản nhật dụng đề cập đến một vấn đề xã hội bức thiết.
III. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH
1.Giáo viên: chuẩn bị bài soạn và những tư liệu có liên quan đến văn bản; soạn giáo
án điện tử.
2.Học sinh: đọc bài và soạn bài theo những câu hỏi gợi ý của sách giáo khoa, chuẩn
bị khẩu hiệu, vẽ tranh cổ động có thuyết minh.
IV. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP
1.Ổn định tổ chức:
2. Kiểm tra bài cũ:

3. Bài mới :
a. Giới thiệu:Trái Đất-hành tinh xanh-ngôi nhà chung của chúng ta …Hiện nay,
toàn nhân loại đang lo lắng khi hành tinh xanh của loài người bị đe dọa mà vấn nạn
chính là vấn đề rác thải gây ô nhiễm môi trường , đặc biệt trong đó như là bao ni lông.
Bao ni lông ảnh hưởng đến môi trường sống như thế nào? Vì sao , năm 2000,Việt Nam
tham gia Ngày Trái Đất với chủ đề được chọn là “Một ngày không dùng bao bì ni
lông”. Chúng ta cùng tìm hiểu văn bản :Thông tin về Ngày Trái Đất năm 2000.
b.Tiến trình dạy học:
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY
Hoạt động 1: Đọc-tìm hiểu chú
thích:
Nhiệm vụ 1: Đọc – hiểu chú
thích:
Khi đọc, các em nhớ thể hiện
giọng thuyết minh. Đoạn từ “Vì

HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ

GHI BẢNG
I.Tìm hiểu chung

1


Giáo án Ngữ Văn 8 - HKI
vậy chúng ta cần phải” đến “gây ô
nhiễm nghiêm trọng đối với môi
trường” cần nhấn mạnh từng điểm
kiến nghị; đoạn “Mọi người
hãy…hết” giọng điệu hô hào khẩn

thiết.
GV đọc mẫu PI  HS đọc P II,
III
Hỏi: Em hãy cho biết xuất xứ của
văn bản?

-Đọc văn bản theo hướng
dẫn cách đọc của GV.
-Theo tài liệu của Sở Khoa
học – Công nghệ Hà Nội.
Ngày 22-4-2000 nhân lần
đầu tiên Việt Nam tham gia
Ngày Trái Đất
Hỏi: Văn bản viết về vấn đề gì? -Vấn đề môi trường. Văn Văn bản nhật dụng
Vậy, xét về nội dung thì đây là bản nhật dụng.
văn bản gì?
Hỏi: Phương thức biểu đạt của - Thuyết minh , nghị luận .
văn bản này ?
Nhiệm vụ 2: Tìm hiểu bố cục
của văn bản
Hỏi: Theo em, văn bản được chia
làm mấy phần? Nội dung chính -3 phần.
+Phần 1: từ đầu đến “không
của từng phần là gì?
sử dụng bao bì ni lông”:
nguyên nhân ra đời bản
thông điệp.
+Phần 2: từ “Như chúng
ta…đối với môi trường”:
Tác hại, giải pháp cho vấn

đề.
+Phần 3: còn lại: Lời kêu
gọi.
Hỏi: Em có nhận xét gì về bố cục -Bố cục hợp lí, chặt chẽ.
của văn bản?
Hoạt động 2: Đọc - hiểu văn
bản:
Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu phần 1
Hỏi: Đoạn văn cho em biết điều - Ngày 22 tháng 4 hằng năm
gì về Ngày Trái Đất?
được gọi là Ngày Trái Đất
do một tổ chức bảo vệ môi
trường của Mĩ khởi xướng II. Đọc – hiểu văn
từ năm 1970 . Từ đó đến bản :
nay đã có 141 nước trên thế
giới tham gia tổ chức này
với quy mô và nội dung
thiết thực về bảo vệ môi
trường.
Hỏi: Việt Nam tham gia Ngày - Năm 2000, Việt Nam tham
Trái Đất vào năm nào và với chủ gia Ngày Trái Đất với chủ
đề gì? Tại sao ta lại chọn chủ đề
2


Giáo án Ngữ Văn 8 - HKI
ấy?

đề “Một ngày không dùng
bao bì ni lông”. Vì môi

trường bị ô nhiễm mà nguồn
gây nghiêm trọng nhất là rác
Giáo viên bình ngắn: Chỉ mấy thải trong đó như túi ni lông.
dòng ngắn gọn mà đoạn văn đã
tóm tắt được lịch sử ra đời, tôn
chỉ, quá trình hoạt động của một
tổ chức quốc tế bảo vệ môi trường
cũng như lí do Việt Nam chọn chủ
đề năm 2000 là “Một ngày không
dùng bao bì ni lông”.
Nhiệm vụ 2: Tìm hiểu phần tác
hại .
Các em theo dõi phần 2 từ chỗ:
“Như chúng ta đã biết” đến
“cho trẻ sơ sinh”.
Hỏi: Em nào có thể cho cô biết
nghĩa của từ plax-tíc ?
-Giáo viên giảng: Pla-xtíc còn -Pla-xtíc :chất dẻo
gọi chung là nhựa, là những vật
liệu tổng hợp gồm những phân tử
lớn gọi là Pô-li-me. Túi ni lông
được sản xuất từ hạt PE (Pô-li-êti-len) , PP (Pô-li-prô-pi-len) và
nhựa tái chế. Các loại ni lông
cũng như các loại nhựa có một
đặc tính chung là không thể tự
phân huỷ. Nếu không bị thiêu hủy
ni lông có thể tồn tại từ 20 đến
5000 năm.
Hỏi: Qua hai đoạn văn bạn vừa
đọc và hình ảnh các em vừa xem

ở trên , hãy cho biết vì sao mà bao Vì tính không phân huỷ của
bì ni lông lại có thể gây nguy hại pla-xtíc.
đối với môi trường?
Hỏi: Đặc tính không phân hủy
của plax-tíc đã gây ra những tác
hại nào?
+Lẫn vào đất xói mòn ở
vùng đồi núi.
+Xuống cống rãnh lây
truyền dịch bệnh .
+Trôi ra biển  làm chết
sinh vật.
+Bao bì ni lông màu  ô
nhiễm thực phẩm do chứa
kim loại chì , ca-đi-mi tác
hại cho não, ung thư phổi.

1.Nội dung

a.Tác hại
Vì tính không
phân huỷ của plaxtíc.
+Vào đất xói
mòn
+Xuống cống lây
dịch bệnh
+Ra biển  chết
sinh vật.
+Ni lông màu 
ung thư phổi

+Đốt  đi-ô-xin
 ung thư

3


Giáo án Ngữ Văn 8 - HKI

+Đốt  đi-ô-xin ung
thư ; ảnh hưởng đến tuyến
nội tiết, giảm khả năng miễn
Hỏi: Ngoài những tác hại trên, dịch.
em còn thấy bao bì ni lông còn có - Học sinh nêu ý kiến cá
tác hại nào khác nữa?
nhân.
- Giáo viên bình: Nguyên nhân
cơ bản khiến cho việc dùng bao bì
ni lông có thể gây nguy hại đối
với môi trường là “đặc tính không
phân hủy của pla-xtíc”. Vậy mà ở
nước ta hiện nay là mọi người
đang lạm dụng bao bì ni lông quá
mức, người ta sử dụng nó một
cách vô tội vạ. Kết quả là: rác ni
lông có mặt dày đặc ở khắp nơi:
bên lề đường bộ, kênh rạch, ven
sông hồ, bãi biển , …
Giờ đây, khi đọc văn bản này,
chúng ta mới thấm thía những tác
hại ghê gớm của hiện tượng ni

lông bị vứt bừa bãi ấy:
Làm cản trở sự sống, quá trình
phát triển của cỏ cây, các loài
thực vật,…
Làm tắc các đường cống dẫn
nước, gây ô nhiễm nước, làm cho
muỗi sinh sôi, dịch bệnh lan
truyền.
Làm chết các sinh vật khi chúng
nuốt phải. Hằng năm, trên thế
giới có 100.000 con chim, thú
biển chết do nuốt phải túi ni lông.
Những bao bì ni lông nhuộm
màu gói thực phẩm, cá thịt, rau
quả thấm các màu có chất độc - Làm ô nhiễm môi trường
hóa học sang vật được gói dễ dẫn và ảnh hưởng đến sức khỏe
đến các bệnh nguy hiểm tác hại con người.
cho não, cho phổi của con người.
Nguy hiểm nhất là khi chúng ta
đốt các chất thải ni lông sẽ thải
ra khí đi-ô-xin gây ung thư, dị tật,
…thật đáng sợ.
Và không chỉ có thế, bao bì ni
lông thường bị vứt bừa bãi nơi
công cộng như đường phố, có khi
là những di tích, thắng cảnh, gây
mất mĩ quan và cảnh quan .
4

Giáo án Ngữ Văn 8 - HKI
Túi ni lông qua sử dụng đã là rác
thải, song cái đặc biệt của loại rác
thải này lại thường được dùng để
gói, đựng các loại rác thải khác.
Rác đựng trong những túi ni lông
sẽ sinh ra các chất gây độc hại
như : NH3,CH4, H2S.
Rác thải ni lông thường được đổ
chung vào một chỗ với các rác
thải khác. Nó đã không tự phân
hủy được, lại còn ngăn cản quá
trình phân hủy của các loại rác
khác.
Tóm lại, tất cả các khâu của vòng
đời túi ni lông, từ sản xuất đến
tiêu dùng và thải bỏ đều có tác
động tiêu cực đến môi trường và
xã hội.
Thiên nhiên không biết nói, nên
chúng ta cứ thản nhiên hủy hoại.
Rồi đến lúc tài nguyên thiên
nhiên cạn kiệt, ô nhiễm không
khí, ô nhiễm nước, ô nhiễm đất,...
Tức là khi đó, con người đã tự -Học sinh ghi chốt ý
làm hại chính mình.
Nhiệm vụ 2: Tìm hiểu phần
Giải pháp
- Các em theo dõi đoạn tiếp theo
từ chỗ: “Vì vậy chúng ta cần

phải” cho đến: “gây ô nhiễm
môi trường”.
Hỏi:Trong đoạn văn này, những
giải pháp nào được đưa ra để hạn
chế việc sử dụng bao bì ni lông?

Hỏi: Em có nhận xét gì về giải
pháp này? Nhưng đó lại là những
giải pháp chưa triệt để, em hãy
giải thích vì sao ?

Gây nguy hại
môi trường và sức
khỏe con người.
b. Giải pháp :

-Thay đổi thói quen
sử dụng.
-Thay đổi thói quen sử -Không sử dụng
dụng.
khi không cần thiết.
-Không sử dụng khi không -Sử
dụng…bằng
cần thiết, giặt khô dùng lại. giấy, lá…
-Sử dụng…bằng giấy, lá…
-Tuyên truyền tác
-Tuyên truyền tác hại của hại
việc sử dụng bao ni lông với
mọi người.
- Các giải pháp mà tác giả

đề xuất là hợp lý và khả thi
nhưng chưa triệt để vì dùng
bao ni lông là một thói quen
với tất cả các nước chứ
không riêng vì Việt Nam do
bao ni lông có nhiều mặt
thuận lợi (Nhẹ , dai , rẻ, giữ
được nước, lại trong suốt để
5


Giáo án Ngữ Văn 8 - HKI
Giáo viên bình: Hiểu tác hại của người mua có thể quan sát

việc vứt và sử dụng bao ni lông
tùy tiện, chúng ta dễ dàng đồng
tình với những giải pháp mà tác
giả nêu ra. Đó là thay đổi thói
quen dùng bao ni lông: không
dùng nếu thấy không cần thiết,
thay túi ni lông bằng vật liệu
khác như giấy,lá.Vận động mọi
người trong gia đình và những
người xung quanh không dùng
bao ni lông.

hàng hóa mà không cần mở
xem.Túi ni lông đáp ứng dễ
dàng nhiều yêu cầu khác
nhau của người sử dụng; sản

xuất lại lại tiết kiệm được
năng lượng 40% so với
lượng bột giấy từ gỗ).
-Tái chế (Giá thành tái chế
bao bì ni lông đắt gấp 20 lần
giá thành sản xuất bao bì
mới.Công đoạn tái chế cầu
kì và phức tạp.)
 Hợp lý, khả thi

-Học sinh ghi chốt ý.
*Liên hệ thực tế:
CÂU HỎI THẢO LUẬN : 3’
Hỏi: Em sẽ làm gì để hạn chế
việc dùng bao bì ni lông ?
(Có trình bày các khẩu hiệu và 4 nhóm thảo luận
thuyết minh về tranh cổ động mà -Học sinh lên trình bày khẩu
các em đã chuẩn bị.)
hiệu và tranh kèm theo
thuyết minh.
+Tổ chức hoạt động ngoài
giờ lên lớp bằng tranh cổ
động không sử dụng bao bì
ni lông, xé giấy dán tranh,
thuyết trình về bảo vệ môi
trường..
+Làm poster mang thông
điệp bảo vệ môi trường
+Ngay sau buổi học, lớp tổ
chức thu gom các bao bì ni

lông cất vào kho.

-Giáo viên chiếu hình ảnh rồi
thuyết minh:
1.Sử dụng túi dùng nhiều lần:
Metro, Coop Mart, … dùng bao bì
tự hủy: Thương tá Tax , Big C,…
2.Phân loại rác: thay vì tập trung
tất cả rác vào một chỗ thì sẽ để
riêng rác hữu cơ (gồm thức ăn
thừa, hoa , bã trà và cà phê,...) vào
6


Giáo án Ngữ Văn 8 - HKI
hộp màu xanh lá cây; loại này sẽ
được chế thành phân bón. Rác vô
cơ ( gồm quần áo cũ, túi ni lông,
thủy tinh, sành sứ ,...) thì cho vào
hộp màu vàng cam để có thể tái
chế.
3.Tái chế ni lông thành dầu FO.
Từ năm 2015 trở đi, dự kiến sẽ
ban hành quy định cấm phân phối
miễn phí túi ni lông ở các siêu thị,
trung tâm thương mại, cửa hàng,
chợ, điểm bán lẻ...
Các em thấy có nhiều cách để
hạn chế việc dùng bao bì ni lông
nhưng nếu bản thân mỗi người

không tự giác, không ý thức đầy
đủ tính nghiêm trọng và lâu dài,
không từ bỏ thói quen dễ dãi thì
những biện pháp trên cũng chỉ là
những lời kêu gọi suông trên giấy
mà thôi.
Nhiệm vụ 3: Tìm hiểu phần cuối
–Lời kêu gọi
Học sinh theo dõi phần cuối.
Hỏi: Em hãy cho biết, đoạn văn
kêu gọi chúng ta điều gì? Những
câu văn nào trong đoạn thể hiện
điều đó?
- Giáo viên bình: Dùng bao ni
lông đã trở thành một thói quen
trong cuộc sống sinh hoạt hàng
ngày của con người hiện đại
chúng ta trên khắp hành tinh này.
Nhưng xét về ý nghĩa lợi hại
trước mắt và lâu dài thì quả thật
đây là một vấn đề khoa học nan
giải, thực khó giải quyết triệt để
ngay trong một thời gian ngắn,
thậm chí đã trở thành một vấn đề
văn hóa xã hội, vấn đề môi trường
rộng lớn mang tầm thế giới chứ
không chỉ hạn chế trong một quốc
gia, một khu vực. Bởi vậy, sự xuất
hiện Thông điệp của Việt Nam là
rất cần thiết. Ba câu văn trong

đoạn cuối bài với giọng điệu
mạnh mẽ, vang ngân, kêu gọi,

-Lời kêu gọi: bảo vệ môi
trường và sức khoẻ cộng
đồng.
Hãy quan tâm tới trái đất.
Hãy bảo vệ trái đất.
Hãy cùng nhau hành động
“Một ngày không dùng bao c. Lời kêu gọi :
bì ni lông”.
- Hiểu được tác hại, lợi ích
của việc giảm bớt chất thải
ni lông, những việc cần làm
ngay để cải thiện môi
trường sống.

-Hãy quan tâm tới
trái đất.
-Hãy bảo vệ trái
đất.
-Hãy cùng nhau
hành động “Một
ngày không dùng
bao bì ni lông”.

7


Giáo án Ngữ Văn 8 - HKI

động viên khích lệ thiết thực,
người viết không nhắc lại chủ đề
một cách giản đơn mà nâng ý
nghĩa của chủ đề ấy lên một tầm
cao hơn: Hãy bảo vệ môi trường
và sức khỏe cộng đồng, hãy bảo
vệ Trái Đất và kết thúc văn bản
là câu văn then chốt: “Một ngày
không dùng bao bì ni lông”
khiến cho công việc “không
dùng bao bì ni lông”- một việc
đơn giản, bình thường trở nên
trang trọng.
Sáng 20/4/2014, hàng nghìn bạn
trẻ đã tham gia sự kiện Ngày Trái
Đất tại quận 7, TP HCM, kêu gọi
toàn cầu nâng cao nhận thức và
giá trị môi trường tự nhiên.
Chương trình có màn trình diễn
flashmob, kêu gọi 50.000 dấu vân
tay cam kết "Một ngày không xả
rác".
Chuyển ý sang phần tìm hiểu
nghệ thuật:
Các em theo dõi từ chỗ “Như
chúng ta đã biết” đến “dị tật
bẩm sinh”

Học sinh ghi chốt ý.

Hãy bảo vệ môi
trường và sức khỏe
cộng đồng.

2.Nghệ thuật

- Giải thích đơn
Hỏi :Em có nhận xét gì về cách
giản mà sáng tỏ
giải thích tác hại của tác giả?
- Giải thích đơn giản mà
- Ngôn ngữ sáng rõ
Hỏi: Em có nhận xét gì về ngôn sáng tỏ
, chính xác , thuyết
ngữ diễn đạt của văn bản?
 Hoạt động 3: Tổng kết, củng - Ngôn ngữ sáng rõ , chính phục .
xác , thuyết phục .
cố, luyện tập
Nhiệm vụ 1: Tổng kết
Hỏi : Tác giả đã sử dụng những
III .Tổng kết
biện pháp nghệ thuật nào trong
- VB giải thích rất đơn giản , Ghi nhớ SGK/ 107
văn bản?
ngắn gọn mà sáng tỏ
IV. Hướng dẫn tự
-Ngôn ngữ sáng rõ, chính học
Hỏi: Em tiếp thu được điều gì
xác, thuyết phục.
-Học phần ghi nhớ

khi học xong văn bản này ?
SGK trang 107.
-Tính không phân hủy của -Sưu tầm tranh ảnh,
pla-xtíc là nguyên nhân cơ tài liệu về tác hại
bản khiến cho việc dùng bao của việc dùng bao
bì ni lông gây nguy hại cho bì ni lông và các
môi trường và sức khỏe mọi vấn đề khác của rác
người.
thải làm ô nhiễm
8


Giáo án Ngữ Văn 8 - HKI

Giáo viên bình: Văn bản được
thể hiện bằng hình thức nghị luận
chặt chẽ, khoa học, với tựa đề đầy
tính thời sự nóng bỏng: “Thông
tin về ngày trái đất năm 2000”.
Những lời giải thích ngắn gọn,
giản đơn, rõ ràng, dễ hiểu về tác
hại của việc dùng bao bì ni lông
đã thúc đẩy mọi người quan tâm
tới những việc cần làm ngay để
cải thiện môi trường sống, bảo vệ
Trái Đất, ngôi nhà chung của
chúng ta.
Nhiệm vụ 2: Củng cố
-Như vậy, cô cùng các em đã tìm
hiểu xong văn bản. Để chúng ta

khắc sâu nội dung bài, cô mời các
em hoàn chỉnh sơ đồ sau trên màn
hình.
Các em nhìn lên màn hình và
xem clip về sống thân thiện với
môi trường .
Nhiệm vụ 3: Hướng dẫn tự học
-Học phần ghi nhớ SGK trang
107.
-Chuẩn bị: “Nói giảm, nói
tránh”.
+Hướng dẫn:
-Trả lời các câu hỏi phần I. Nói
giảm nói tránh và tác dụng của
nói giảm nói tránh.
+Thử tìm các ví dụ về nói giảm
nói tránh

-Hạn chế dùng bao bì ni
lông để giảm bớt chất thải ni
lông là giải pháp hợp lí và
khả thi nhằm bảo vệ môi
trường và sức khỏe con
người.
 Nhận thức về tác dụng
của một hành động nhỏ , có
tính chất khả thi trong việc
bảo vệ môi trường Trái Đất.

môi trường.

-Chuẩn bị : “Nói
giảm, nói tránh”.
+Hướng dẫn:
-Trả lời các câu hỏi
phần I. Nói giảm
nói tránh và tác
dụng của nói giảm
nói tránh.
+Thử tìm các ví dụ
về nói giảm nói
tránh

- Học sinh theo dõi.
-Học sinh làm việc độc lập:
hoàn chỉnh ô trống trong sơ
đồ.

-Học sinh theo dõi.

-Học sinh ghi phần hướng
dẫn .
Sơ đồ hệ thống nội dung bài học
9


Giáo án Ngữ Văn 8 - HKI
THÔNG TIN VỀ NGÀY TRÁI ĐẤT NĂM 2000

Tác hại

Hợp lí, khả thi

Lời kêu gọi

Đáp án:
THÔNG TIN VỀ NGÀY TRÁI ĐẤT NĂM 2000

Tác hại

Ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến sức khỏe con người

Giải pháp

Hợp lí, khả thi

Lời kêu gọi

Hãy bảo vệ môi trường và sức khỏe cộng đồng

* Rút kinh nghiệm sau tiết dạy:
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………

10