Bài giảng Kiểm thử phần mềm: Chương 1 - TS. Nguyễn Thanh Hùng

Trường Đại Học Bách Khoa Hà Nội

Kiểm thử phần mềm

Giới thiệu về kiểm thử
phần mềm
TS. Nguyễn Thanh Hùng
Bộ môn Công Nghệ Phần Mềm
Viện Công Nghệ Thông Tin và Truyền Thông
Email:
CuuDuongThanCong.com

/>
1


Mục tiêu môn học
 Các khái niệm, định nghĩa về kiểm thử và chất
lượng phần mềm
 Các mức độ kiểm thử phần mềm
 Các kỹ thuật, tiến trình kiểm thử
 Hiểu và tạo được các trường hợp kiểm thử cho
các chương trình đơn giản
 Quản lý chất lượng phần mềm

@ ISR-CMU 2010
CuuDuongThanCong.com

2
/>

Kiến thức cần thiết
 Ngôn ngữ (nói , hiểu, viết): tiếng việt, tiếng anh
 Cơ bản của IT
 Kỹ năng lập trình (debug và kiểm tra lỗi)
 Cơ bản của SE, quy trình phát triển phần mềm
 Ngôn ngữ mô tả lôgic ( phản ứng) : tiến trình algebra,
state machines, petri nets.
 Toán học:
 Logic, tập hợp
 Thống kê.

@ ISR-CMU 2010
CuuDuongThanCong.com

3
/>

Tài liệu tham khảo
 Ian Sommerville: “Software Engineering”, 7th
Ed., 2004.
 Roger S. Pressman: “Software Engineering: A
Practitioner's Approach”, 6th Ed., McGraw-Hill,
2004.
 John Musa: “Software Reliability Engineering”,
McGraw-Hill

@ ISR-CMU 2010
CuuDuongThanCong.com

4

/>

Q&A

Kiểm thử phần mềm là gì?
Kiểm thử phần mềm là quá trình thực thi 1 hệ
thống phần mềm để xác định xem phần mềm có
đúng với đặc tả không và thực hiện trong môi
trường như mong đợi hay không?

@ ISR-CMU 2010
CuuDuongThanCong.com

5
/>

Q&A

Thú vị nghề kiểm thử phần
mềm?
 Nghề chuyên đi tìm…lỗi.
 Cảm giác rất “Yomost”!

@ ISR-CMU 2010
CuuDuongThanCong.com

6
/>

Thuật ngữ

TEST

?
ERROR
?

?

FAULT
DEBUG

FAILURE

7
CuuDuongThanCong.com

/>

Chi phí thay đổi
60-100x

1.5-6x
1x

Xác định yêu cầu Phát triển Sau khi đã phát hành

4
CuuDuongThanCong.com

/>

Mục tiêu
 Khám phá nền tảng của kiểm thử phần
mềm để mọi người hiểu 6 ý chính sau:
1. Các định nghĩa và chi phí của các khiếm
khuyết (defect).
2. Các định nghĩa và mục tiêu của kiểm thử
phần mềm.
3. Mục tiêu và quy trình làm việc của người
kiểm thử.
4. Điều gì làm nên một người kiểm thử giỏi.
5. Thực tiễn của kiểm thử phần mềm.
6. Các thuật ngữ của kiểm thử phần mềm.
@ ISR-CMU 2010
CuuDuongThanCong.com

9
/>

Ví dụ
 Giả sử có một hàm của một phần mềm nào đó
được xác định như sau:
nextDate (tháng, ngày, năm): hàm mà kết
quả đầu ra là ngày tiếp theo của ngày đầu vào. 1
≤ tháng ≤ 12, 1 ≤ ngày ≤ 31,1900 ≤ năm ≤
2060.
Hàm này đã được cài đặt bởi ngôn ngữ java.
 Nếu chỉ có các đặc tả và các file .class, làm thế nào
có thể chắc chắn rằng hàm đó đã được cài đặt chính

xác?
 Nếu đã cài đặt hàm, có nghĩa là, có các file .java, làm
thế nào có thể chắc chắn rằng code là chính xác?
@ ISR-CMU 2010
CuuDuongThanCong.com

6
/>

Ví dụ 1 (1)
 Nếu bạn có các đặc tả và các file.class, có lẽ có thể tiếp tục như sau:
1. Suy nghĩ một vài phút dựa trên các đặc tả và chọn ngày 2006/06/16
như là một đầu vào cho chương trình.
2. Bắt đầu chương trình.
3. Nhập 6 vào trường tháng, 16 vào trường ngày và 2006 vào trường
năm.
4. Nhấp vào nút cho biết.
5. Xem kết quả: 2006/06/17.
Cuối cùng: kết quả là chính xác như mong muốn.
=>hàm đúng.
- Giả sử: đầu vào là ngày 2006/12/31.
+ Lặp lại các bước từ 2 đến 5.
+ Kết quả: 1/32/2007.

@ ISR-CMU 2010
CuuDuongThanCong.com

11
/>

Ví dụ 1(2)
B1: Mở giao diện Next Date

B2: Nhập: 6 vào ô Month
16 vào ô Date
2006 vào ô Year

B3: Click vào nút Tell
và xem kết quả hiện
lên là ngày
16/6/2006
@ ISR-CMU 2010
CuuDuongThanCong.com

12
/>

Ví dụ 1(3)
B1: Mở giao diện Next Date.

B2: Nhập: 12 vào ô
month
31 vào ô Date
2006 vào ô Year

B3:Click vào nút Tell
và kết quả hiện lên là
32/1/2007
@ ISR-CMU 2010
CuuDuongThanCong.com

13
/>

Ví dụ 2 (1)
 Khi đã thực hiện 1 chức năng , tức là đã có mã nguồn của nó.
Nhưng làm sao để biết được code đó là chính xác. Hãy xem ví
dụ dưới đây :

@ ISR-CMU 2010
CuuDuongThanCong.com

14
/>

Ví dụ 2 (2)
 Để kiểm tra code, thì mỗi dòng sẽ được chạy ít nhất một lần.
Nhưng file Year.java chỉ là một phần của chương trình, nó không
thể chạy một mình. Vì vậy cần code thêm 1 đoạn để kiểm tra xem
1 năm nào đó có phải là năm nhuận hay không.

@ ISR-CMU 2010
CuuDuongThanCong.com

15
/>

Kết luận
 Hai ví dụ cho ta biết được rằng chắc chắn sẽ có một số sai
lầm trong chương trình. Trong thử nghiệm phần mềm, đây

được gọi là một lỗi(defect).
 Những ví dụ này là hai phương pháp tiếp cận khác nhau,
đều có thể áp dụng để tìm lỗi. Một được gọi là kiếm tra
chức năng như trong ví dụ 1, ví dụ 2 được gọi là kiểm tra
cấu trúc
 Bây giờ bạn có thể tự hỏi mình rằng là lý do tại sao chúng

ta phải tìm các lỗi(defect)?

@ ISR-CMU 2010
CuuDuongThanCong.com

16
/>

Tại sao lỗi lại phát sinh trong phần mềm?
 Phần mềm được tạo ra bởi chính chúng ta
 Chúng ta có thể biết nhiều thứ những chúng ta không thể biết được tất
cả mọi thứ.
 Các lập trình viên đều có kỹ năng, nhưng không phải ai cũng hoàn hảo.
 1 số lập trình viên không có những quy tắc khắt khe với các đoạn mã
của mình.
 Các lập trình viên là những người dễ gây ra sai sót (lỗi).
 Làm việc dưới áp lực ngày càng tăng để đảm bảo đúng thời
hạn
 Không có thời gian để kiểm tra, các chức năng có thể bị làm sai.
 Hệ thống có thể không đáp ứng đầy đủ các yêu cầu ban đầu.
 Phần mềm thực sự phức tạp, trừu tượng và vô hình
 Khó có thể xem phần mềm nếu nó là chưa hoàn chỉnh hoặc hoạt động
thiếu chính xác.

 Khó có ai có thể hiểu hết hoàn toàn 1 hệ thống lớn.
 Quá nhiều giao diện bên ngoài không cần thiết.
@ ISR-CMU 2010
CuuDuongThanCong.com

17
/>

Tại sao phải tìm kiếm các lỗi
 Phần mềm được viết bởi con người. Và họ tạo ra những sai
sót . Chi phí của các lỗi có thể là rất cao.
 Từ góc nhìn của 1 người phát triển phần mềm:
• Phải mất rất nhiều thời gian và nỗ lực để sửa chữa các lỗi. Một cuộc khảo
sát cho thấy khoảng 50% thời gian làm việc của người lao động phần mềm
được chi tiêu vào việc tìm kiếm và sửa lỗi.
• Càng sớm tìm ra lỗi thì chúng ta càng tiết kiệm được chi phí
• Bài giảng 11 sẽ có thông tin chi tiết hơn

 Từ góc nhìn của 1 người dùng cuối:
• Không ai thích 1 phần mềm mà sử dụng thì hay bị treo.
• Với việc sử dụng nhiều hơn và thường xuyên hơn của phần mềm trong
cuộc sống hàng ngày ,chúng ta cần các phần mềm có chất lượng hơn, đáng
tin cậy hơn và an toàn hơn.

 Kết luận
 Phải cần kỹ thuật để tìm các lỗi và đó là mục đích của kiểm thử
phần mềm
@ ISR-CMU 2010
CuuDuongThanCong.com

18
/>

Nguồn gốc của các lỗi
 Khâu định hướng
 Người phát triển không hiểu họ đang làm gì
 Thiếu sự đào tạo thích hợp dẫn đến lỗi trong đặc tả, thiết kế ,
coding và kiếm thử
 Khâu kết nối
 Người phát triển không đủ hiểu biết và các kiến thức cần thiết.
 Thông tin không đạt được ở tất cả các bên liên quan.
 Thông tin bị mất.
 Khâu giám sát
 Bỏ qua những thứ cần thiết

@ ISR-CMU 2010
CuuDuongThanCong.com

19
/>

Lỗi (defect) là gì ? (1)
 Định nghĩa về lỗi:
 Không có 1 định nghĩa tiêu chuẩn
 Các tổ chức khác nhau có những định nghĩa khác nhau.
 Những điều được chấp nhận bởi các chuyên gia:
1. Các phần mềm không làm được cái gì đó mà nó nên làm
2. Các phần mềm làm 1 cái gì đó mà đặc tả bảo nó không nền làm
3. Làm cái gì đó mà đặc tả không đề cập đến
4. Các phần mềm không làm 1 cái gì đó mà các đặc điểm kĩ thuật không

đề cập đến nhưng lại là nên làm
5. Phần mềm khó hiểu , khó sử dụng , chậm hoặc không đúng

@ ISR-CMU 2010
CuuDuongThanCong.com

20
/>

Lỗi (defect) là gì ? (2)
 Có nhiều thuật ngữ khác nhau được sử dụng để
mô tả một lỗi..
 Mâu thuẫn (Variance)
 Bất thường (Anomaly)
 Vấn đề (Problem)
 Sai sót (Mistake)
 Rắc rối (Incident)
 Bug
 Điều quan trọng là phải biết chia sẽ những hiểu
biết của mình trong tổ chức hoặc nhóm làm việc

@ ISR-CMU 2010
CuuDuongThanCong.com

21
/>

Kiểm thử phần mềm là gì
Định nghĩa kiểm thử phần mềm
Không có định nghĩa tiêu chuẩn

Các tổ chức khác nhau có định nghĩa khác nhau
Dưới đây là định nghĩa được chấp nhận bởi nhiều chuyên gia
1. Myers : kiểm thử là tiến trình thực hiện 1 chương trình với mục
đích là tìm ra lỗi
2. IEEE[1990] : kiểm thử là tiến trình của hoạt động hệ thống hoặc
thành phần theo điều kiện cụ thể, quan sát hoặc ghi lại kết quả, và tạo
một đánh giá về một số khía cạnh của hệ thống hoặc một thành phần
 Chú ý :
 Testing quá trình để chứng minh phần mềm có khiếm khuyết
 Các đối tượng được thử nghiệm không chỉ bao gồm các đoạn code mà
còn là các sản phẩm sau mỗi pha phần mềm





@ ISR-CMU 2010
CuuDuongThanCong.com

22
/>

Mục tiêu của kiểm thử phần mềm
Mục tiêu:
Về định nghĩa kết luận: Mục tiêu của kiểm thử
phần mềm là tìm ra các lỗi (defect)của phần
mềm.
Về khảo sát chất lượng phần mềm: mục tiêu của
kiểm thử phần mềm là tìm ra các lỗi của phần mềm
nhiều nhất có thể.

 Về khảo sát chi phí kiểm thử: mục tiêu của kiểm
thử phần mềm là tìm ra các lỗi của phần mềm
nhiều nhất có thể đúng hạn với tài nguyên cho
phép.

@ ISR-CMU 2010
CuuDuongThanCong.com

23
/>

Quá trình kiểm thử làm việc như thế nào?

@ ISR-CMU 2010
CuuDuongThanCong.com

24
/>

25
CuuDuongThanCong.com

/>
Giới
thiệ