Bài tiểu luận: Suy nghĩ của em về nghề nghiệp trong tương lai

SỞ GDĐT TỈNH THỪA THIÊN HUẾ
TRƯỜNG THPT VINH XUÂN
­­­­­­­­­­

BÀI TIỂU LUẬN

Đề tài: “Suy nghĩ của em về nghề nghiệp 
trong tương lai.”

                                                  Học sinh: Hoàng Lê Phương Dung
            Lớp: 12A1
                                   Trường THPT Vinh Xuân


Tiểu luận môn Giáo dục công dân trường THPT Vinh Xuân

Vinh Xuân, ngày 09 tháng 11 năm 2015

A: Mở đầu
 Là học sinh cuối cấp sắp bước vào kì thi quan trong nhất trong suốt 12  
năm học hành, ôn luyện – kì thi THPT Quốc Gia, không chỉ  bản thân em  
mà còn có rất nhiều bạn học sinh và những bậc phụ  huynh  đang băn  
khoăn về  việc lựa chọn nghề  nghiệp trong tương lai. Nhất là hiện nay, 
tình trạng học sinh ra trường không tìm được việc làm hay làm việc trái 
nghề, không phù học với trình độ được đào tạo đang là vấn đề nhức nhối  
không chỉ  đối với bản thân, gia đình, nhà trường mà là toàn xã hội. Hiện  
nay, tình trạng "thừa thầy, thiếu thợ" đã trở nên khá phổ biến. Tại sao lại 
như  vậy? Bởi vì những bạn học sinh sau khi tốt nghiệp cấp III phần lớn  
đều lao vào các trường Đại học. Ai cũng muốn thử  một lần thi cho biết 
thế  nào là "mùi thi Đại học". Vâng, mới nghe thì các bạn có thể  cho là 
buồn cười, song đó là sự thật. Trong khi những cử nhân đại học xuất sắc  

phải cất đi tấm bằng quý giá để  làm nghề  trái chuyên môn thì những vị 
“Nhất thế  hệ, nhì quan hệ, ba tiền tệ” với năng lược bình thường hay 
thậm chí không đủ chuyên môn lại được “Con vua thì lại làm vua, con sãi  
thì quét lá đa sân chùa.”. Thế nên, việc chọn nghề rất quan trọng, làm sao 
để chọn được một nghề không những phù hợp với nguyện vọng và năng 
lực mà còn đáp ứng nhu cầu của xã hội là một chuyện không hề đơn giản.  
Nhận thấy tình trạng đó nên em đã quyết định viết bài tiểu luận này với 
mong muốn có thể  giúp đỡ  phần nào cho các bạn đọc, đồng thời chia sẻ 
một chút về quyết định nghề nghiệp trong tương lai của mình.

B: Nội dung
I.

 Thực trạng và nguyên nhân 

1) Thị trường việc làm ở nước ta hiện nay

 Đang trên đà phát triển theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa, Việt  
Nam luôn là điểm sáng thu hút các nhà đầu tư nước ngoài như Hàn Quốc, 
Đài Loan, và đặc biệt là Nhật Bản. Là bộ phận trực tiếp tham gia vào các  
quy trình sản xuất vì thế mà việc phát triển nguồn nhân lực cũng đóng vai 
trò hết sức quan trọng trong việc phát triển kinh tế của doanh nghiệp. Tuy 
Hoàng Lê Phương Dung 12A1 2


Tiểu luận môn Giáo dục công dân trường THPT Vinh Xuân

nhiên, theo số liệu thống kê của Viện Khoa học Lao động và xã hội, tỉ lệ 
thất nghiệp của cả  nước tính đến hết tháng 6 – 2014  ở  khoảng 1,84%,  
nằm trong top những nước có tỉ  lệ  thất nghiệp thấp trên thế  giới. Tuy  

nhiên, điều đó không có nghĩa là Việt Nam đang có tình trạng việc làm ổn 
định cho người dân. Theo đánh giá của Ngân hàng thế giới ( World Bank),  
thì nước ta đang rất thiếu lao động có trình độ  tay nghề, công nhân kĩ 
thuật bậc cao và chất lượng nguồn nhân lực Việt Nam cũng thấp hơn 
nhiều so với các nước khác. Trong khi tồn tại một nghịch lý đó là cử nhân, 
thạc sĩ ra trường không có việc làm vẫn còn ở mức báo động. Từ con số 
72.000 người không có việc làm tăng lên đến 162.000 người trong đầu  
năm nay, trong đó, nhóm người không có chuyên môn kỹ thuật chiếm gần 
60% tổng số lao động thất nghiệp, nhóm có bằng đại học và trên đại học  
chiếm gần 17%. Như  vậy, so với thế giới, Việt Nam thuộc diện có tỉ  lệ 
thất nghiệp thấp nhưng đối với tình hình lao động việc làm trong nước thì 
tỉ lệ thất nghiệp vẫn chiếm tỉ lệ cao. Trong khi đó, các dự án đầu tư trực 
tiếp còn hiệu lực của doanh nghiệp nước ngoài vào Việt Nam là trên 
16.300 dự án, với tổng số vốn đầu tư thực tế khoảng 238 tỷ USD đã tạo  
ra không ít việc làm cho người lao động.
2) Tâm lý của các bậc phụ huynh và học sinh

  Mặc dù nhận thấy rõ thực trạng trên, nhiều bậc phụ  huynh và các bạn 
học sinh đều khăng khăng một tư tưởng "Sau 12 năm học tập, rèn luyện  
vất vả  trên ghế  nhà trường, con đường tiếp theo sẽ  là cổng trường Đại 
học!". Vâng, "Cổng Trường Đại Học" đó vừa là  ước mơ, vừa là cái đích 
của biết bao học sinh chúng ta. Vào được Đại học nghĩa là 12 năm đèn  
sách không hề bị uổng phí. Vào được Đại học cũng có nghĩa là bạn đã đền 
đáp được phần nào công lao vào sự vất vả của cha mẹ, thầy cô.... 
  Hiện nay, xu hướng chọn nghề  đang được  ưa chuộng trong đời sống 
cũng  ảnh hưởng không ít tới suy nghĩ của học sinh. Cách đây mấy chục 
năm, nhiều người biết đến câu: Nhất Y, nhì Dược, tạm được Bách khoa,  
Sư phạm bỏ qua, Nông lâm đút xó. Còn bây giờ, các bạn trẻ  truyền nhau  
câu: Nhất Kinh, nhì Tin, tam Y, tứ Luật (Nhất Kinh tế, nhì Tin học, ba Y,  
bốn Luật). Bởi trình độ nhận thức và phân tích hạn chế  nên nhiều người 

cố  thi và tìm mọi cách, kể  cả  tiêu cực để  vào bằng được vào các trường 
trên. Một điều đáng nói nữa  ở  đây, đó là một số  phụ  huynh coi việc con  
cái mình thi đỗ  các trường Đại học nổi tiếng là danh dự  của cả  gia đình. 
Có trường hợp còn bắt buộc con mình phải thi trường nọ, trường kia mà 
không hề nhìn vào thực lực học tập của con cái. Họ ngày đêm học tập, dùi 
Hoàng Lê Phương Dung 12A1 3


Tiểu luận môn Giáo dục công dân trường THPT Vinh Xuân

mài kinh sử. Kẻ  trượt thì không nói làm gì, nhưng những người đỗ  thì 
cũng thật đau xót không kém khi mà suốt bao năm miệt mài đèn sách, để 
rồi cầm tấm bằng tốt nghiệp loại  ưu trong tay, nhưng vẫn thất nghiệp,  
không xin được việc làm. Sau khi ra trường, số người tìm được công việc 
đúng nghề  nghiệp rất ít, phần lớn phải chấp nhận gặp gì làm nấy. Mà 
phải làm những công việc không đúng ngành nghề mình đã được đào tạo 
là điều bất đắc dĩ, cho nên chất lượng công việc không thể  như  ý muốn 
và bản thân cũng không thể phát huy khả năng sẵn có.

II.

 Giải pháp 

1) Giải pháp khách quan về thị trường việc làm (đối với nhà nước)
  + Đẩy mạnh các chính sách giáo dục – đào tạo, bồi dưỡng kiến thức,  
nâng cao trình độ, đổi mới nội dung, chương trình và phương pháp đào 
tạo.
  + Hỗ  trợ  học phí cho các học viên về  các ngành nghề  mà các doanh  
nghiệp trong và ngoài nước cần nhưng ít người được học như cơ khí.
 + Phát triển mạng lưới thông tin thị  trường, giới thiệu các cơ  sở  tuyển 

dụng việc làm như trang Vieclambank.com đến đông đảo người lao động, 
giúp họ dễ dàng tìm được việc thích hợp.
 + Xây dựng chế  độ  tiền lương, chính sách chăm sóc sức khỏe cho nhân  
viên một cách hợp lý. Cần có chế độ thưởng, phạt công khai, rõ ràng theo 
năng lực và thành tích cá nhân sẽ tạo động lực cho nhân viên phát huy hết 
khả năng mà họ đang có.
 + Nhà nước cùng các doanh nghiệp quan tâm đào tạo công nhân có trình 
độ cao, trình độ lành nghề, trình độ văn hóa đối với lao động trẻ, nhất là ở 
khu vực nông thôn để cung ứng cho các vùng kinh tế trọng điểm, các khu  
công nghiệp, khu du lịch, dịch vụ và xuất khẩu lao động đang có nhu cầu  
thu hút mạnh.
 + Mở rộng và phát triển thị trường lao động ngoài nước. Đây là một trong  
những thế  mạnh của lao động nước ta về  số  lượng đông và trẻ. Vì vậy 
phải tập trung đào tạo ngoại ngữ, pháp luật cho lao động xuất khẩu, nhất 
là thanh niên nông thôn để  tạo điều kiện cho họ  tiếp cận được với thị 
trường lao động của nhiều nước trên thế giới, đặc biệt là với những nước  
có trình độ  phát triển cao và đang có nhu cầu thu hút lao động cho các 
ngành nghề sản xuất.

Hoàng Lê Phương Dung 12A1 4


Tiểu luận môn Giáo dục công dân trường THPT Vinh Xuân

 + Xóa bỏ tình trạng tham nhũng, quan liêu, nhận hối lộ hay “con ông cháu 
cha” trong việc tuyển dụng.
Như  vậy, với những hướng giải quyết đơn giản như  trên nhưng có thể 
trong tương lai gần Việt Nam sẽ  thu hút thêm được nhiều nhà đầu tư 
nước ngoài hơn nữa để  trở  thành một nước có nền kinh tế  phát triển  
đứng vào hàng ngũ các nước công nghiệp trên thế giới.

2) Giải pháp chủ quan về tâm lý và định hướng (đối với cá nhân)

 Theo em, cách chọn nghề  phù hợp với năng lực thực tế  của mình là có  
tính khả thi cao nhất trong việc biến  ước mơ thành hiện thực. Ví dụ: Bạn 
A thông minh, học giỏi và ước mơ thi đậu vào Đại học Y để  sau này trở 
thành bác sĩ. Thế  nhưng hoàn cảnh gia đình lại rất nghèo, không có điều  
kiện   để   nuôi  bạn   ấy   ăn  học  suốt  sáu   năm.  A  chọn  giải  pháp  thi  vào 
Trường trung cấp Y tế của tỉnh nhà, vừa bước đầu đáp ứng được nhu cầu 
học tập, vừa đỡ tốn kém cho gia đình và sau vài năm làm việc vẫn có thể 
học tiếp lên  Đại học. Bạn B muốn trở  thành một nhà quản trị  doanh 
nghiệp trong tương lai nhưng không đủ  tiền để  theo học Đại học chính 
quy như những bạn khác nên B đã chọn con đường vừa làm vừa học (Đại 
học tại chức). Tuy vất vả, cực nhọc nhưng B rất vui vì đã đi đúng con 
đường mình đã chọn.
 Hoặc là nhất quyết đeo đuổi nghề mà mình vẫn thiết tha yêu thích. Cách 
này có cái hay là thỏa mãn được  ước mơ  nhưng đi kèm theo nó lại là  
những điều kiện bắt buộc phải đáp  ứng. Trước hết là bản thân phải có 
lập trường kiên định, ý chí và nghị  lực phấn đấu, bền bỉ, sẵn sàng chấp 
nhận thử thách và cả thất bại. Sau đó là điều kiện vật chất cho phép kéo  
dài thời gian thực hiện ước mơ. Đối với những học sinh nghèo thì thì cách 
chọn nghề này quả là một thử thách gay go. Nếu vượt qua được “vũ môn” 
thì “cá chép sẽ hóa rồng”. Những người này đều có bản lĩnh vững vàng và 
một niềm tin chắc chắn vào năng lực của mình, tin rằng mình sẽ  thành 
công trên con đường đã chọn.
Tuy nhiên, quan trọng nhất là phải biết dựa vào khả  năng của mình để 
chọn, chứ  không chỉ  dựa vào ý thích. Có thể  bạn rất thích ca hát, nhưng 
bạn thi vào các trường năng khiếu không đỗ, hay thi qua các cuộc thi 
không bao giờ  được giải, thì bạn chỉ  nên coi ca hát là niềm đam mê bên  
cạnh công việc chính, chứ  đừng nên cố  chấp theo đuổi, chọn ca hát là 
nghề  nghiệp trong tương lai. Nhiều tấm gương bỏ  học đại học mà vẫn 

thành công như  Bill Gates,…, nhưng bạn nên nhớ, họ  phải trả  giá nhiều 
Hoàng Lê Phương Dung 12A1 5


Tiểu luận môn Giáo dục công dân trường THPT Vinh Xuân

hơn ở “trường đời”, họ  học thông qua trải nghiệm, qua cố gắng. Vì vậy, 
điều quan trọng nhất là bạn phải biết cố gắng, phải biết phấn đấu, phải 
biết mình muốn gì, biết con đường đi của mình trong tương lai. Đừng để 
tương lai của mình bị quyết định bởi người khác, cũng đừng quá mù quáng 
mà lao theo những thứ  viển vông. Hãy sáng suốt để  chọn một tương lai 
tốt nhất cho mình.

III.  Định hướng nghề trong tương lai của bản thân em 
  Với thành tích học tâm của mình, em tự  nhận thấy mình học tốt nhất  ở 

các môn: Toán, Ngữ Văn và Anh Văn nên em quyết định sẽ đầu tư nhiều 
hơn cho ba môn đó với dự định sẽ  thi khối D vào trường Đại học Ngoại  
Ngữ Huế. Tại đây, em sẽ cố gắng trau dồi hơn khả năng ngoại ngữ cũng 
như kĩ năng giao tiếp của mình. Vì sở thích du lịch cùng ước muốn quảng  
vá hình  ảnh đất nước, con người Việt Nam với bạn bè quốc tế  nên em  
quyết định sẽ trở thành một hướng dẫn viên du lịch. 
Hiện nay, mức sống của người dân được nâng cao nên nhu cầu về  đời 
sống tinh thần là không thể thiếu. Với sự hòa nhập của Việt Nam vào các 
tổ chức thế thới và quan hệ hữu nghị của nước ta cùng các nước bạn đang 
ngày càng phát triển, nhất là sự  kiện cuối năm 2015, Việt Nam gia nhập  
Cộng đồng ASEAN đã đang và sẽ  là một cơ  hội tuyệt vời cho ngành du  
lịch. Mỗi năm lượt khách du lịch đến với Việt Nam ngày càng tăng nên em 
nghĩ việc chọn nghề  hướng dẫn viên du lịch sẽ  thỏa mãn được sở  thích  
của bản thân em đồng thời cũng phù hợp với tình hình đất nước hiện nay.

 Để thực hiện ước mơ của mình, điều trước mắt là em phải học thật tốt  
để có thể đậu được vào trường ĐH Ngoại Ngữ. Sau khi vào được ĐH, em 
sẽ  vừa học vừa trau dồi thêm kiến thức Lịch Sử, Địa Lý cùng các danh  
lam thắng cảnh của Huế  nới riêng và nước ta nói chung, đồng thời em 
cũng sẽ  học thêm các kĩ năng  ứng xử, giao tiếp, hùng biện,... Cách tốt  
nhất là em sẽ  xin đi làm thêm ở một số địa điểm du lịch để  qua đó ngoài  
nâng cao kĩ năng nghề nghiệp cũng như khả năng ngoại ngữ thì em còn có 
thể phụ giúp bố mẹ, tự lo học phí và sinh hoạt của bản thân.

C: Lời kết
Không gì sung sướng, hạnh phúc bằng thực hiện được  ước mơ  và suốt 
đời gắn bó với công việc mà mình yêu thích. Lòng say mê, khát vọng, kết  
hợp với tài năng là những yếu tố  cơ  bản dẫn tới thành công, vinh quang  
trong sự  nghiệp của mỗi con người. Nhưng trên hết vẫn là mục đích. 
Hoàng Lê Phương Dung 12A1 6


Tiểu luận môn Giáo dục công dân trường THPT Vinh Xuân

Chúng ta hãy luôn nhớ  tới câu nói nổi tiếng của nhà văn Pháp Đi­đơ­rô:  
Nếu không có mục đích, anh không làm được gì cả. Anh cũng không làm 
được cái gì vĩ đại nếu như  mục đích tầm thường. Trong tình hình đất 
nước hiện nay, việc chọn nghề để  làm việc và kiếm sống phải dựa trên 
năng lực bản thân, điều kiện kinh tế gia đình và nhu cầu của xã hội.

 

 
Tài liệu tham khảo
Hoàng Lê Phương Dung 12A1 7

Tiểu luận môn Giáo dục công dân trường THPT Vinh Xuân

/>niem­chon­nghe­nghiep­trong­tuong­lai.html
/>niem­chon­nghe­nghiep­trong­tuong­lai/
/>px?ItemID=178
/>nguoi­lao­dong­hien­nay­va­giai­phap­khac­phuc/

Hoàng Lê Phương Dung 12A1 8