Tóm tắt Khóa luận tốt nghiệp khoa Văn hóa du lịch: Phát triển du lịch cộng đồng tại Bản Áng 2 xã Đông Sang huyện Mộc Châu

Tr-êng §¹i häc V¨n ho¸ Hµ Néi

Khoa qu¶n lý v¨n hãa
--------

PHÁT TRIỂN DU LỊCH CỘNG ĐỒNG TẠI BẢN
ÁNG 2 XÃ ĐÔNG SANG HUYỆN MỘC CHÂU

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

Gi¶ng viªn h-íng dÉn : TS. Nguyễ n Anh Cường
Sinh viªn thùc hiÖn
: Lê Thị Vân Anh
Líp
: VHDL 15B

Hµ Néi - 2010


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài.................................................................................... 6
2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề. .................................................................... 8
3. Mục đích nghiên cứu của đề tài .............................................................. 8
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .......................................................... 8
5. Phương pháp nghiên cứu ........................................................................ 8
6. Bố cục đề tài .......................................................................................... 9
CHƯƠNG I: TỔNG QUAN VỀ LOẠI HÌNH DU LỊCH CỘNG ĐỒNG .10
1.1. Du lịch cộng đồng trong sự phát triển bền vững .................................10
1.2. Lý thuyết phát triển du lịch dựa vào cộng đồng ..................................11
1.2.1. Các quan điểm về du lịch cộng đồng ...........................................11

1.2.2. Một số khái niệm cơ bản về du lịch dựa vào cộng đồng ..............13
1.2.3. Mục tiêu phát triển du lịch cộng đồng .........................................14
1.2.4. Các nguyên tắc tham gia phát triển du lịch dựa vào cộng đồng....15
1.2.5. Các điều kiện hình thành và phát triển du lịch dựa vào cộng
đồng ......................................................................................................16
1.2.6. Xu hướng phát triển du lịch cộng đồng hiện nay ........................16
1.3 Nhu cầu thị trường khách du lịch đối với các sản phẩm du lịch sinh
thái cộng đồng ở trong nước......................................................................17
1.3.1. Nhu cầu khách du lịch trong nước ...............................................17
1.3.2 Nhu cầu khách du lịch quốc tế ......................................................18
1.4. Một số mô hình phát triển du lịch cộng đồng của khu vực Châu Á và
Việt Nam ..................................................................................................19
1.4.1. Một số mô hình phát triển du lịch dựa vào cộng đồng của khu
vực châu Á ............................................................................................19


1.4.2. Một số mô hình du lịch dựa vào cộng đồng tại một số khu sinh
thái ở Việt Nam .....................................................................................23
1.4.3. Nhận xét chung ...........................................................................26
CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN DU LỊCH CỘNG ĐỒNG
TẠI BẢN ÁNG XÃ 2 ĐÔNG SANG HUYỆN MỘC CHÂU ......................27
2.1 Những nét khái quát về Mộc Châu .....................................................27
2.2 Tiềm năng du lịch ở Mộc Châu ...........................................................29
2.2.1.Tài nguyên du lịch tự nhiên ..........................................................29
2.2.2 Tài nguyên du lịch nhân văn .........................................................32
2.3. Thực trạng khai thác du lịch cộng đồng tại Bản Áng 2 xã Đông Sang
huyện Mộc Châu. ......................................................................................33
2.3.1 Những nét khái quát về tiềm năng du lịch xã Đông Sang .............33
2.3.2 Thực trạng về cơ sở vật chất phục vụ du lịch tại Bản Áng 2 xã
Đông Sang ............................................................................................36

2.3.3 Thực trạng về nguồn nhân lực du lịch ..........................................39
2.3.4 Thực trạng về phát triển tài nguyên và phát triển các sản phẩm du
lịch ........................................................................................................42
2.3.5 Thưc trạng khai thác các giá trị bản sắc văn hóa dân tộc trong hoạt
động du lịch. .........................................................................................43
2.3.6 Tình hình thu hút khách du lịch và doanh thu từ du lịch ...............51
2.3.7 Nhận định những tác động của việc phát triển du lịch đối với cộng
đồng và tài nguyên du lịch. ...................................................................52
CHƯƠNG III: MỘT SỐ ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP NHẰM PHÁT
TRIỂN DU LỊCH CỘNG ĐỒNG TẠI BẢN ÁNG 2, XÃ ĐÔNG SANG,
HUYỆN MỘC CHÂU, TỈNH SƠN LA ........................................................55
3.1. Định hướng chung cho sự phát triển du lịch cộng đồng tại bản Áng 2,
xã Đông Sang, huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La...........................................55


3.2. Mục đích,mục tiêu và quan điểm của du lịch cộng đồng tại Bản Áng 2
xã Đông Sang huyện Mộc Châu ................................................................56
3.2.1 Mục đích. .....................................................................................56
3.2.2 Mục tiêu .......................................................................................56
3.2.3 Quan điểm ....................................................................................56
3.3. Một số giải pháp nhằm phát triển du lịch cộng đồng tại Bản Áng 2 xã
Đông Sang huyện Mộc Châu. ...................................................................57
3.3.1 Giải pháp về cơ chế chính sách đầu tư du lịch ..............................57
3.3.2 Giải pháp về nâng cấp xây dựng cơ sở hạ tâng và vật chất kỹ thuật
phục vụ du lịch. .....................................................................................59
3.3.3 Giải pháp về nguồn nhân lực ........................................................59
3.3.4 Giải pháp về bảo tồn, tôn tạo và phát triển bản sắc văn hóa .........62
3.3.5 Giải pháp nâng cao chất lượng sản phẩm và các chương trình du
lịch của khu vực. ...................................................................................64
3.3.6 Giải pháp nghiên cứu thị trường, tiếp thị và quảng bá hình ảnh

khu du lịch ............................................................................................68
KẾT LUẬN .....................................................................................................71
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................73

Commented [P1]:


MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài
Từ những năm xa xưa trong lịch sử nhận loại, du lịch đã được biết đến như một sở
thích du ngoạn, khám phá nghỉ ngơi, giải trí hết sức thú vị của con người. Ngày nay,
trong điều kiện xã hội hiện đai, đời sống kinh tế phát triển hơn, hội nhập quốc tế ngày
càng mở rộng thì du lịch đã trở thành nhu cầu không thể thiếu của con người trên khắp
thế giới.
Ở nhiều quốc gia hiện nay, ngành du lịch được ví như “con gà đẻ trứng vàng” –
ngành công nghiệp không khói đem lại lợi ích to lớn về nhiều mặt: một mũi nhọn trong
tăng trưởng kinh tế và phát triển xã hội, góp phần tăng ngân sách nhà nước, tạo công ăn
việc làm, thu nhập cho người dân, nâng cao đời sống tinh thần của cong người, là cầu nối
tạo nên tình hữu nghị, sự hiểu biết, giao lưu văn hóa giữa các dân tộc và nền văn hóa
khác nhau.
Ngày nay, du lịch không chỉ đơn thuần phục vụ nhu cầu nghỉ ngơi thư giãn của
con người như trước đây, mà nó còn mang những giá trị tiềm ẩn sức lôi cuốn kỳ diệu, đáp
ứng nhu cầu đa dạng của du khách như: văn hóa tri thức, hoạt động xã hội, tham quan,
nghỉ ngơi, giải trí, cũng như khám phá vẻ đẹp bản sắc văn hóa tinh túy của mọi vùng
miền trên khắp thế giới...
Do điều kiện khách quan ấy mà rất nhiều loại hình du lịch đã ra đời, đáp ứng
những nhu cầu đó của du khách: du lịch văn hóa, du lịch sinh thái, du lịch MICE, du lịch
chữa bệnh, du lịch cộng đồng...
Trong bối cảnh chung của du lịch thế giới, Việt Nam – đất nước của nhiều cảnh

đẹp, lịch sử lâu đời và bản sắc văn hóa đa dạng đặc sắc của 54 dân tộc hội tụ trên khắp
vùng miền của tổ quốc, được biết đến như một trong những điểm du lịch lý tưởng cho du
khách. Trong những năm gần đây, ngành du lịch Việt Nam liên tục tăng trưởng với tố độ
cao. Theo thống kê của Tổng cục du lịch 2010 ngành du lịch Việt Nam đã đón hơn 28
triệu lượt khách nội địa và 5,21 triệu lượt khách quốc tế, Việt Nam cũng được dự báo là


một trong những nước có ngành du lịch phát triển mạnh nhất trên thế giới trong giai đoạn
2006 – 2015, với tốc độ tăng trưởng hàng năm đạt từ 7,2% đến 9,9%.
Tuy nhiên, sự tăng trưởng nhanh chóng của du lịch cũng đồng nghĩa với việc môi
trường tài nguyên dần bị hủy hoại nghiêm trọng bởi lượng rác thải và những tác động xấu
của con người gây ra trong các hoạt động du lich tại các khu du lịch; đặc biệt là tại các
khu du lịch có tính đa dạng sinh học cao như: vườn quốc gia, khu dự trữ sinh quyển, khu
du lịch sinh thái...
Điều này đòi hỏi các nhà hoạch định du lịch cần có những giải pháp hữu hiệu giũa
bảo vệ tài nguyên môi trường và phát triển du lịch để dảm bảo sự phát triển du lịch bền
vững và dài hạn trong tương lai.
Du lich cộng đồng – loại hình du lịch nhằm bảo tồn tài nguyên, môi trường tại
điểm du lịch vì sự phát triển du lịch bền vững, đồng thời khuyến khích, tăng cường sự
tham gia của cộng đồng địa phương vào việc tổ chức các hoạt động du lịch, từ đó tạo sinh
kế bền vững góp phần nâng cao thu nhập cho họ; du lịch cộng đồng còn đặc biệt tạo sự
hấp dẫn tới khách quốc tế từ những sản phẩm du lịch bản địa của khu du lịch. Với những
lợi thế nổi bật đó, phát triển du lịch cộng đồng trong giai đoạn hiện nay được xem là công
cụ hữu hiệu giải quyết những tác động tiêu cực mà du lịch mang lại, hướng đến sự phát
triển bền vững, dài hạn.
Khu du lịch Bản Áng thuộc Bản Áng 2 xã Đông Sang huyện Mộc Châu tỉnh Sơn
La là một khu vực có cảnh quan thiên nhiên đẹp, khí hậu mát mẻ, cùng với những nét văn
hóa truyền thống, độc đáo của người dân tộc Thái, nơi đây đã và ngày càng thu hút nhiều
du khách đến tham quan hơn.
Mô hình du lịch cộng đồng đang được xây dựng tại khu du lịch Bản Áng 2 là một

hướng đi mới góp phần thúc đẩy và đa dạng hóa loại hình du lịch của tinh Sơn La, đồng
thời góp phần bảo vệ tài nguyên quốc gia, tạo sinh kế bền vững cho đời sống kinh tế cho
dân cư địa phương, hướng đến sự phát triển của du lịch bền vững.
Là một nhà hoạt động du lịch trong tương lai, tôi muốn góp một phần nhỏ bé của
mình vào công cuộc phát triển du lịch của nước nhà. Qua việc tìm hiểu về khu du lịch
Bản Áng cũng như đời sống dân cư địa phương tôi đã chọn đề tài “Phát triển du lịch
cộng đồng tại Bản Áng 2 xã Đông Sang huyện Mộc Châu” làm đề tài khóa luận tốt
nghiệp của mình.


2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề.
Hiện nay đã có một số công trình nghiên cứu về khu du lịch Rừng thông Bản Áng và
khu vực bản Áng 2 xã Đông Sang huyện Mộc Châu, tuy nhiên chúng chỉ đề cập đến một số
vần đề như khai thác tài nguyên du lịch, hay thu hút đầu tư mà chưa đề cập nhiều đến việc
phát triển du lịch, đặc biệt là du lịch cộng đồng như: “Chương trình phát triển du lịch dịch vụ
và bảo vệ môi trường huyện Mộc Châu – phòng tài chính kế hoạch huyện Mộc Châu”, “Giới
thiệu tiềm năng thu hút đầu tư vào Mộc Châu – UBND huyện Mộc Châu”, “dự án đầu tư khu
du lịch sinh thái nghỉ dưỡng rừng tông Bản Áng xã Đông Sang huyện Mộc Châu – Đảng bộ
tỉnh Sơn la, huyện ủy Mộc Châu”. Mặt khác, mô hình du lịch cộng đồng ở đây còn khá non
trẻ, vì thế cần có nhiều công trình nghiên cứu để phát triển hơn nữa mô hình này trong tương
lai.
Vì thế tôi nhận thấy việc nghiên cứu đề tài này là rất cần thiết đối với hoạt động
của khu du lịch Bản Áng 2 cũng như tổng thể du lịch huyện Mộc Châu tỉnh Sơn La.

3. Mục đích nghiên cứu của đề tài
Thông qua bài khóa luận của mình, tôi muốn tìn hiểu các vấn đề cơ bản về du lịch
cộng đồng, phương hướng phát triển của du lịch hiện nay, đánh giá những tiềm năng và
thực trạng hoạt động và du lịch cộng đồng tại khu vực này. Từ đó đưa ra những đề xuất,
giải pháp góp pần đẩy mạnh và phát triển hơn nữa khu du lịch trở thành điểm du lịch hấp
dẫn trong thời gian tới.

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đề tài nghiên cứu việc phát triển hoạt động du lich và du lịch cộng đồng tại khu
du lịch Bản Áng 2 xã Đông Sang, huyện Mộc Châu.

5. Phương pháp nghiên cứu
Khóa luận sử dụng 3 phương pháp chính
- Phân tích tài liệu
- Khảo sát thực tế


- Phương pháp tổng hợp
và một số phương pháp khác...

6. Bố cục đề tài
Ngoài phần mở đầu và kết luận, phụ lục, khóa luận gồm có 3 chương chính.
Chương 1: Tổng quan về loại hình du lịch cộng đồng
Chương 2: Thực trạng phát triển du lịch cộng đồng tại Bản Áng 2 xã Đông Sang
huyện Mộc Châu
Chương 3: Một số giải pháp góp phần phát triển du lịch cộng đồng tại Bản Áng 2
xã Đông Sang huyện Mộc Châu.


DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. UBND huyện Mộc Châu: Giới thiệu tiềm năng thu hút đầu tư vào Mộc Châu 2010.
2. Ban chỉ đạo phát triển du lịch Mộc Châu: Báo cáo kết quả chỉ đạo du lịch
huyện Mộc Châu năm 2010, phương hướng, nhiệm vụ năm 2011.
3. Nguyễn Đình Hòe: Du lịch sinh thái những vấn đề lý luận và thực tiễn phát
triển ở Việt Nam, Nhà xuất bản Giáo dục – 2002.
4. Pham Trung Lương: Tài nguyên và môi trường du lịch Việt Nam, Nhà xuất

bản Giáo dục.
5. Tiến sỹ Võ Quế: Du lịch cộng đồng lý thuyết và vận dụng, tập 1, Nhà xuất bản
Khoa học và Kỹ thuật Hà Nội – 2006.
6. Thạc sỹ Bùi Thanh Thủy: Phát triển du lịch ở những vùng dân tộc thiểu số
trong mối quan hệ với cộng đồng, Thông báo khoa học, tập 11, Trường Đại học Văn hóa
Hà Nội.
7. Thạc sỹ Bùi Thanh Thủy: Nghiệp vụ hướng dẫn du lịch, Trường Đại học Văn
hóa Hà Nội, 2004.
8. Tạp chí du lịch Việt Nam.
9. Các Webside
- www.mocchautourism.com
-

www.dulichmocchau.net

- www.vietnamtourism.com/
- www.vietnamtourism.gov.vn/
- www.dulichvietnam.info